1, 2. Ndiko nyiso nade ni hera en gima duong’?

HERA e kido maduong’ie mogik ma Jehova Nyasaye nigo. (1 Joh. 4:16) Yesu noneno yore mathoth ma Nyasaye nyisogo hera nikech en e ma ne Nyasaye okwongo ochueye kendo ne gin kode e polo kuom higni mang’eny. (Kol. 1:15) Kane Yesu nie polo kata kane en e pinyka, nonyiso ni ong’eyo maler kaka Jehova en Nyasaye ma jahera kendo en bende osebedo konyiso hera ma kamano. Omiyo, wanyalo bedo gadier ni Jehova gi Yesu biro locho e wiwa e yo maber nyaka chieng’ nikech giherowa.

² Kane ng’at moro openjo Yesu ni en chik mane maduong’ie mogik, nodwoko niya: “‘Nyaka iher Jehova Nyasachi gi chunyi duto, kendo gi ngimani duto, kendo gi pachi duto.’ Mani e chik maduong’ie moloyo kendo mokwongo. Mar ariyo ma chal kode e ma: ‘Nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.’”—Mat. 22:37-39.

3. ‘Wadwa’ en ng’a?

³ Ne ni Yesu noketo wach hero jowetewa obed mar ariyo bang’ hero Jehova. Mae nyiso kaka en gima duong’ ahinya hero jowetewa e yore duto. To ‘wadwa’ en ng’a? Ka po ni in  e kend, wadu en jaodi. Bende, joma ni machiegni kodwa gin Jokristo wetewa ma walamogo Nyasaye madier. To mamoko gin joma waromogo ka wan e tij lendo. Joma lamo Jehova kendo luwo puonj mag Wuode nyalo nyiso nade ni gihero jowetegi?

4. Ang’o momiyo kend pod nyalo dhi maber kata obedo ni dhano orem?

⁴ Jehova e ma nochako kend mokwongo kane ochueyo Adam gi Hawa moriwogi kanyachiel. Nodwaro ni gidag nyaka chieng’ ka gimor kendo ginyuolre mondo gipong’ piny. (Chak. 1:27, 28) Kata kamano, ng’anyo ne loch mar Jehova noketho kend mokwongono mokelo richo kod tho ne oganda dhano duto. (Rumi 5:12) Kata nobedo kamano, Muma nyisowa kaka wanyalo dak gi mor kod kuwe e ngimawa mar kend. Muma oting’o paro mabeyo ma nyalo konyo kend nikech parogo owuok kuom Jehova ma e Jal ma nochako kend.—Som 2 Timotheo 3:16, 17.

5. Ang’o momiyo hera en gima dwarore ahinya e kend?

⁵ Wach Nyasaye wacho ni hera en gima dwarore ahinya mondo dhano obed mamor kendo winjruok me kindgi gi jowetegi obed maber. Mano be e gima dwarore e kend. Jaote Paulo nondiko ne kanyakla man Korintho kowacho kama: “Hera hore mos kendo ong’won. Hera onge gi nyiego. Ok opakre, ok obed gi sunga, ok otim timbe ma ok nyis luor, ok omany mana gik ma kelone ber owuon, iye ok wang’ piyo. Ok omak tim marach motimne. Ok omor gi tim ma ok kare, to omor gi adiera. Odhil e weche duto, oyie weche duto, obedo gi geno kuom weche duto, onano e weche duto. Hera ok rem ngang’.” (1 Kor. 13:4-8) Paro matut weche ma Paulo nowachogo kendo tiyo kodgi biro miyo mor manie kend omedre.

6, 7. (a) En ang’o ma Muma wacho e wi chenro mar bedo gi ng’at ma tayo weche? (b) Dichwo ma Jakristo nyaka dag nade gi chiege?

⁶ Kuom gik moko duto ma Nyasaye nochueyo, noketo chenro mar bedo gi ng’at ma tayo weche, to mondo mano otimre maber, hera en gima dwarore ahinya. Paulo nowacho niya: “Daher ni ung’e ni wi dichwo ka dichwo en Kristo; to wi dhako en dichwo; kendo wi Kristo en Nyasaye.” (1 Kor. 11:3) Kata kamano,  chenro mar wich ok onego oti godo e yor agoko. Kuom ranyisi, nikech Jehova e wi Kristo otiyo gi migawono e yo mang’won, ma ok otim gik moko kaka en e ma odwaro, to mano e momiyo Yesu luwo kaka itaye. Ohero yo ma Nyasaye tayego, nimar nowacho kama: “Ahero Wuora.” (Joh. 14:31) Dine bed ni Jehova ger kendo timo gik moko e yor achune, Yesu dine ok owacho kamano.

⁷ Kata obedo ni dichwo e wi dhako, Muma nyiso dichwo ni ‘omi chiege duong’.’ (1 Pet. 3:7) Yo achiel ma chwo nyalo miyogo mondegi duong’, en ng’eyo dwachgi kendo miyogi thuolo mokwongo mar timo yiero e weche moko. Wach Nyasaye wacho kama: “Un chwo, dhiuru nyime hero mondeu, mana kaka Kristo bende nohero kanyakla mi nochiworene en owuon.” (Efe. 5:25) Kata mana Yesu nochiwo ngimane ne jolupne. Ka dichwo obedo gi kido mar hera kaka Yesu, biro bedo mayot mondo chiege ohere, omiye luor, kendo obolrene.—Som Tito 2:3-5.

8. Ere kaka joma lamo Jehova onego one Jokristo wetegi?

⁸ E piny mangima, nitie ji tara gi tara ma tiyo ne Jehova kendo ma chiwo neno e wi nyinge kod dwache. Ng’ato ka ng’ato ma lamo Jehova onego one nade Joneno wetene? Wach Nyasaye dwoko niya: “Watimuru gik mabeyo ne ji duto, to moloyo, ne joma wan-go e yie.” (Gal. 6:10; som Jo-Rumi 12:10.) Jaote Petro nondiko kama: “Nikech koro usepwodho chunyu kuom bedo joma luwo adiera ka mano miyo ubedo gi hera ma onge wuondruok kaka hera manie kind owete, herreuru matut koa e chunyu.” Nomedo nyiso Jokristo wetene niya: “Moloyo duto, beduru gi hera matut e kindu.”—1 Pet. 1:22; 4:8.

9, 10. Ang’o momiyo jotich Jehova oriwore kanyachiel?

⁹ Nikech wahero jotich Jehova wetewa, wanie riwruok makende ahinya e piny mangima. E wi mano, nikech wahero Jehova kendo waluwo chikene, osirowa gi roho mare maler ma en teko ma ok nyal pim gi gimoro amora. Rohono miyo wabedo gi winjruok makende ahinya ka wan e riwruok mar owete e piny mangima.—Som 1 Johana 4:20, 21.

¹⁰ Paulo nowuoyo e wi gimomiyo dwarore Jokristo obed gi hera e kindgi ka nondiko kama: “Rwakreuru gi hera ma kecho jomamoko, ng’wono, bolruok, muolo, kod horuok. Ng’ato ka ng’ato mondo odhi nyime nano gi nyawadgi, kendo wereuru ketho e kindu gi chuny man thuolo kata kapo ni ng’ato nigi wach moro gi nyawadgi. Mana kaka Jehova bende ne ni thuolo weyonu richou, un bende nyaka utim kamano. To e wi mago duto, rwakreuru gi hera, nimar en e gima tueyo ji duto mondo gibed e achiel chuth.” (Kol. 3:12-14) To mano kaka wamor ni hera ma e “gima tueyo ji duto mondo gibed e achiel chuth,” riwowa kata bed ni ne wapon kanye kata wawuok e piny mane!

11. Hera kod winjruok ma yudore e riwruok mar oganda Jehova osemiyo ji ofwenyo ang’o kuomgi?

¹¹ Nikech jotich Jehova oherore gadier kendo gin gi winjruok e kindgi, mano miyo ifwenyogi kaka joma nie din madier nimar Yesu nowacho niya: “Ma e ma nomi ji duto ong’e ni un jopuonjrena—ka un gi hera e kindu uwegi.” (Joh. 13:34, 35) Kendo jaote Johana nondiko kama: “Nyithind Nyasaye kod nyithind  Jachien ng’ere maler kuom wachni: Ni ng’ato ang’ata ma ok sik ka timo gik makare en ng’at ma ok oyie ni Nyasaye ochike. Kamano e kaka ng’at ma ok ohero owadgi bende chalo. Nimar ma e wach ma usewinjo nyaka a chakruok, ni onego waherre e kindwa.” (1 Joh. 3:10, 11) Hera ma Joneno mag Jehova oherorego miyo gibedo gi winjruok makende e kindgi. Mano osemiyo ofwenygi ni gin e jolup Kristo madier, kendo ni gin e ma Nyasaye tiyo kodgi mondo gichop dwache mar lando wach maber mar Pinyruoth e piny mangima.—Mat. 24:14.

12, 13. Ang’o ma ‘oganda mang’ongo’ timo sani, to gibiro neno ang’o machiegnini?

¹² Thoth jotich Jehova nie grup mar ‘oganda mang’ongo moa e ogendni duto, gi dhoudi duto, gi ji mopogore opogore duto, kendo gi dhok duto.’ “Gichung’ e nyim kom-loch [mar Nyasaye] kendo e nyim Nyarombo [Yesu Kristo].” To joma iluongo ni oganda mang’ongoni gin jomage? Gin “joma owuok e masira maduong’ kendo giselwoko kandhogi gi remb Nyarombo mi gimiyo gibedo ma rochere,” nimar giketo yie kuom misango mar rawar ma Yesu nochiwo. Kwan mar ‘oganda mang’ongo’ ma siko medore ohero Jehova kod Wuode kendo ‘gitiyo ne Nyasaye odiechieng’ gi otieno.’—Fwe. 7:9, 14, 15.

¹³ Machiegnini Nyasaye biro ketho piny marachni e kinde “masira maduong’.” (Mat. 24:21; som Yeremia 25:32, 33.) To nikech Jehova ohero jotichne, obiro ritogi ka gin oganda kendo rwakogi e piny manyien. Mana kaka ne okor chiegni higni 2,000 mokalo, Nyasaye biro “yweyo pi wang’ duto oa e wengegi, mi tho ok nobedie kendo, kata kuyo, kata nduru, kata rem ok nobedie kendo.” Be igombo dak e Paradiso ka “gik machon osekadho”?—Fwe. 21:4.

14. Kwan joma nie oganda mang’ongo osemedore e okang’ ma romo nade?

¹⁴ Kane ndalo mag giko chakore e higa mar 1914, ne nitie mana jotich Jehova alufe matin e piny mangima. Nikech Jokristo mowal ma pod ni e piny ohero jowetegi kendo itayogi gi roho mar Nyasaye, gisedhi nyime timo sinani e tij lando wach Pinyruoth. Mano osemiyo e kindegi imedo chok oganda mang’ongo mar Jokristo ma nigi geno mar dak e piny. Kwan mar Joneno osemedore chiegni ji 8,000,000 ka gin e kanyakla mokalo 115,400 e piny mangima to kwanno pod medore ameda. Kuom ranyisi, Joneno mokalo 275,500 ne obatis e higa mar 2014 mar tijwa. Mano romre gi batiso ji chiegni 5,300 juma ka juma.

15. Ler ane kaka tij lando wach Pinyruoth osebed ka itimo e okang’ malach.

¹⁵ En gima kawowa gi wuoro neno kaka osebed kilendo ne ji mang’eny. Bugewa ma lero Muma sani yudore e dhok mokalo 700. Ohinga mar Jarito e gaset ma ipogo ahinya e piny mangima moloyo gaset moro amora. Dwe ka dwe igoyo kopi mokalo 52,000,000 mag gasedno e dhok 247. Bug Ang’o ma Muma Puonjo Kuom Adier? ma e buk ma watiyogo e puonjo ji Muma, yudore e dhok mokalo 250 kendo osego kopi 200,000,000 mag bugno.

16. En ang’o momiyo riwruok mar oganda Jehova manie piny medo dongore?

¹⁶ Dongruok miwuoro ma waneno sani timore nikech waketo yie kuom Nyasaye kendo wayie gi Muma ma en Wach Jehova ma nokudh gi muche. (1 The. 2:13) Gima iwuoro moloyo en kaka Jehova guedho joge kata obedo  ni ji mang’eny osin kodgi kendo Satan ma e “nyasach ndaloni” bende kwedogi.—2 Kor. 4:4.

17, 18. En paro mane ma jotich Nyasaye onego obedgo e wi joma ok gin Jokristo wetegi?

¹⁷ Jotich Jehova onego one nade joma ok lam kodgi Nyasaye makende maradier? Seche ma walendo, waromoga gi joma opogore opogore ka moko rwako wach to jomoko gologa kodwa gero. Kata bed ni ji rwako wach e yo mane, Wach Nyasaye nyiso paro ma jotichne duto nyaka bedgo. Ndiko wacho niya: “Kinde duto, wecheu mondo obed mang’won, ma nigi ndhadhu ka gima otwonie chumbi, mondo ung’e kaka onego uchiw dwoko ne ng’ato ka ng’ato.” (Kol. 4:6) Sa asaya ma walero ne ng’ato wach mar geno ma wan-go, watimo kamano gi “chuny mamuol kod luor matut” nikech itayowa gi hera.—1 Pet. 3:15.

¹⁸ Wanyiso ni wahero jowetewa kata ka po ni wuon ot ma owuoknwa mager ok orwako wach ma walandone. Waluwo ranyisi mar Yesu ma ndiko wuoyo kuome kama: “Sama ne ijare, en to ne ok odwoko ka oyenyo. Sama ne isande, ne ok osiemo wang’gi; kar mano, ne oketore owuon e lwet Jal ma ng’ado bura kare.” (1 Pet. 2:23) Bed ni wan gi Jokristo wetewa kata jomamoko, wanyiso ni wabolore kendo waluwo weche ma isiemowago niya: “Kik uchul gima rach kar gima rach, kata chulo ayany kar ayany. Kar mano, wuouru maber e wi jomamoko.”—1 Pet. 3:8, 9.

19. En puonj mane ma Yesu nochiwo ma konyowa ng’eyo kaka onego wane joma kwedowa?

¹⁹ Bedo joma obolore konyo jotich Jehova oluw puonj moro maduong’ ma Yesu nochiwo. E twak ma nogolo e got, nowacho kama: “Ne uwinjo ni ne owach ni: ‘Nyaka iher wadu to isin gi jasiki.’ An to awachonu niya: Dhiuru nyime hero jowasiku kendo lamuru ne joma sandou, mondo unyis adier ni un nyithind Wuonu manie polo, nimar en omiyo wang’-chieng’ mare rieny ne joma richo kaachiel gi joma beyo, kendo omiyo koth chue ne joma kare kaachiel gi joma ok kare.” (Mat. 5:43-45) Ee, kaka jotich Nyasaye, nyaka wapuonjre ‘hero jowasikwa,’ kata bed ni gikawowa nade.

20. Ang’o momiyo hero Nyasaye gi dhano wetewa biro kwako piny manyien? (Ne picha manie chak sulani.)

²⁰ E gimoro amora ma jotich Jehova timo, nyaka ginyis ni gihero Jehova kod jowetegi kokalo kuom timbegi kod paro ma gin-go kuomgi. Kuom ranyisi, kata kapo ni ng’ato otamore rwako wach Pinyruoth, wanyiso ni wahere kaka nyawadwa seche ma chandruok moro oyude. Jaote Paulo nondiko niya: “Kik ubed gi gop ng’ato ang’ata, mak mana gop hera e kindu; nimar ng’at mohero dhano wadgi, osetimo gima chik dwaro. Nikech chike ma wacho ni, ‘Kik ichod, kik inek, kik ikwel, kik igomb gir ng’ato,’ kod chike mamoko ma nitie, giduto inyalo riwgi e chik achielni niya: ‘Nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.’ Ng’at ma nigi hera ok nyal timo gima rach ne wadgi; omiyo hera e ma chopo weche duto ma chik dwaro.” (Rumi 13:8-10) Wan Joneno mag Jehova wan gi hera madier e piny ma onge winjruokni, mopong’ gi gero, kendo marach manie bwo teko Satan. (1 Joh. 5:19) Koseketh Satan, jochiendene, kod dhano mong’anyo, hera e ma biro tayo gimoro amoro ma ibiro tim e piny manyien. To mano biro doko gueth maduong’ ka ji duto manie piny ohero Nyasaye kaachiel gi jowetegi!