Nochik Jo-Israel machon mondo gigol achiel kuom apar * mar gik moko duto ma ne giyudo e higa mondo gisirgo lamo madier. Nyasaye nonyisogi niya: “Higa ka higa nyaka uchiw achiel kuom apar mag gik moko duto ma upidho e puotheu.”​—Rapar mar Chik 14:22.

Chik mar golo achiel kuom apar ne yudore e Chik Musa, ma en chik ma Nyasaye nomiyo Jo-Israel machon. Jokristo ok nie bwo Chik Musa, omiyo onge chik machunogi ni nyaka gichiw achiel kuom apar. (Jo-Kolosai 2:13, 14) Kar mano, Jakristo ka Jakristo onego ochiw kaluwore gi “kaka oseng’ado ei chunye, ok gi chuny matek kata e yor achune, nimar Nyasaye ohero ng’at ma chiwo gi ilo.”​—2 Jo-Korintho 9:7.

•  Golo Achiel Kuom Apar​—E “Muma Machon”

•  Golo Achiel Kuom Apar​—E “Muma Manyien”

Kidieny mar Muma ma kinde mang’eny ji luongo ni Muma Machon, e ma wuoyo ahinya e wi golo achiel kuom apar. Iwuoyo ahinya e wachno chakre kinde ma ne ochiw ne Jo-Israel Chik (Chik Musa) kokalo kuom Musa. Kata kamano, nitie kuonde moko ma Muma wuoyo e achiel kuom apar kata ka ne pok ochiw chikno.

Kane Pok Ochiw Chik Musa

Abram (Ibrahim) e ng’at mokwongo ma Muma wacho ni nochiwo achiel kuom apar. (Chakruok 14:18-20; Jo-Hibrania 7:4) Nyaka bed ni achiel kuom apar ma ne Abram ochiwo ne ruoth kendo jadolo mar Salem ne en gima notimo mana dichiel. Onge kamoro machielo ma Muma nyisowae ni Ibrahim kata nyithinde ne ogolo achiel kuom apar kendo.

Ng’at mar ariyo ma Muma wacho ni nochiwo achiel kuom apar en nyakwar Ibrahim miluongo ni Jakobo. Nokuong’ore ni ka Nyasaye oguedhe, ne odhi miye “achiel kuom apar mag gik moko duto” ma ne omiye. (Chakruok 28:20-22) Josomo moko ma nono Muma wacho ni nenore ni Jakobo nochiwo misengni mag le kaka achiel kuom apar ma ndikono wuoyoe. Jakobo e ma ne okuong’ore ni obiro golo achiel kuom apar, ne ok ochuno joode mondo gin be gitim kamano.

E Bwo Chik Musa

Nonyis Jo-Israel mondo gigolga achiel kuom apar mondo gisirgo lamo margi.

•  Achiel kuom apar en chiwo ma ne konyo joma ne tiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto kaka Jo-Lawi kod jodolo ma ne ok omi lowo ma ne ginyalo puro. (Kwan 18:20, 21) Jo-Israel ne miyo Jo-Lawi ma ne ok gin jodolo achiel kuom apar, kae to Jo-Lawi bende ne chiwo ne jodolo ‘achiel kuom apar kuom gik ma ne omigi.’​—Kwan 18:26-29.

•  Nenore ni nitie achiel kuom apar machielo ma Jo-Israel ne gologa higa ka higa ma ne konyo Jo-Lawi kod jomamoko. (Rapar mar Chik 14:22, 23) Jo-Israel ne tiyo gi achiel kuom apar e kinde nyasi moko makende, to nitie higni moko ma ne gichiwo achiel kuom apar mondo jomodhier oyud chiemo.​—Rapar mar Chik 14:28, 29; 26:12.

Ere kaka ne igoyo kwan mar achiel kuom apar? Jo-Israel ne keto tenge achiel kuom apar mag gik moko ma ne piny onyagonegi e higa mangima (Tim Jo-Lawi 27:30) To ka ne ng’ato oyiero golo pesa kar chiwo cham, kwanno ne medore gi pasent 20. (Tim Jo-Lawi 27:31) Bende ne ochikgi ni gichiw “achiel kuom apar” mar jamni duto ma ne gin-go.​—Tim Jo-Lawi 27:32.

Mondo ging’e achiel kuom apar mar jamni duto ma ne onego gichiw, Jo-Israel ne kwano jamni sama giwuok e kul kae to giketo mar apar tenge, kamano kamano. Chik ne wacho ni ne ok onego ginon kata wilo chiaye ma ne oseket tenge, bende ne ok ginyal chiwo pesa kar lego. (Tim Jo-Lawi 27:32, 33) Kata kamano, achiel kuom apar machielo ma ne itiyogago e nyasi makende to ne inyalo wil obed pesa. Chenroni ne miyo Jo-Israel ma ne a mabor kadhi e nyasigo tich mayot mar golo chiwo.​—Rapar mar Chik 14:25, 26.

En kinde mane ma Jo-Israel ne chiwo achiel kuom apar? Jo-Israel ne gologa chiwo mar achiel kuom apar higa ka higa. (Rapar mar Chik 14:22) Kata kamano, higa mar abiriyo to nopogore. Higano ne en sabato, kata higa mar yueyo, kendo Jo-Israel ne ok pur puothegi. (Tim Jo-Lawi 25:4, 5) Nikech chal makendeno, Jo-Israel ne ok chiw achiel kuom apar kaka ne gijachiwo e kinde keyo. E higa mar adek kod higa mar auchiel bang’ higni abiriyo ka higni abiriyo, Jo-Israel ne gologa achiel kuom apar machielo mondo jomodhier kod Jo-Lawi okonyrego.​—Rapar mar Chik 14:28, 29.

En kum mane ma ne imiyo ng’at ma ok ochiwo achiel kuom apar? Chik Musa ne ok nyis kum ma ne onego omi ng’at ma kamano. Jo-Israel ne golo chiwo nikech ne ging’eyo ni timo kamano en gima ber to ok ni ibiro kumgi ka ok gitimo kamano. Jo-Israel ne lando ayanga e nyim Nyasaye ni gisegolo achiel kuom apar kae to gikwayo Nyasaye mondo oguedhgi. (Rapar mar Chik 26:12-15) Nyasaye ne neno joma ok ogolo achiel kuom apar kaka joma ne okwale.​—Malaki 3:8, 9.

Be chiwo achiel kuom apar ne en ting’ mapek? Ooyo. Nyasaye nosingo ne Jo-Israel ni ka gichiwo achiel kuom apar, nodhi olonegi gueth mang’eny ma tamre gi nono. (Malaki 3:10) To ka ne gitamore chiwo achiel kuom apar, ne gichandore ahinya. Ne gilalo gueth mag Nyasaye. Bende, nikech jodolo kod Jo-Lawi koro ne nyaka ti tije mamoko mondo giyud kaka ginyalo konyore, ne ok ginyal keto pachgi duto e konyo Jo-Israel mondo gilam Nyasaye.​—Nehemia 13:10; Malaki 3:7.

E kinde ma ne Yesu pod nie pinyka, pod ne dwarore ni jotich Nyasaye ochiw achiel kuom apar. Kata kamano, chikno norumo ka ne Yesu otho.

E kinde Yesu

Weche ma yudore e kidieny mar Muma ma kinde mang’eny ji luongo ni Muma Manyien, nyiso ni Jo-Israel nodhi nyime chiwo achiel kuom apar e kinde ma Yesu pod ne nie piny. Yesu noyie ni ji nonego ochiw achiel kuom apar, kata kamano, ne okwedo jotend din ma ne odich mana gi chiwo achiel kuom apar to ‘gijwang’o weche madongo moloyo mag Chik, ma gin timbe makare, gi kecho ji, kod nyiso yie.’​—Mathayo 23:23.

Bang’ tho Yesu

Chik mar golo achiel kuom apar norumo ka ne Yesu otho. Tho mar Yesu norucho kata notieko Chik Musa moriwo nyaka “ratiro mar choko achiel kuom apar.”​—Jo-Hibrania 7:5, 18; Jo-Efeso 2:13-15; Jo-Kolosai 2:13, 14.