Adam gi Hawa e dhano ma nokwongo timo richo. Ka ne gitamore winjo Nyasaye kuom chamo olemb “yath ma kelo ng’eyo ber gi rach,” ne gitimo gima ji mang’eny luongoga ni richo mokwongo tik tik. * (Chakruok 2:16, 17; 3:6; Jo-Rumi 5:19) Adam gi Hawa ne ok onego ocham olemb yadhno nikech nochung’ne ratiro ma Nyasaye nigo mar keto ne dhano tong’ e wi gik makare kod ma ok kare. Ka ne Adam gi Hawa ochamo olemb yadhno, ne gikawo ratiro mar yiero kendgi gik makare kod gik ma ok kare. Kuom timo kamano, ne gitamore ratiro ma Nyasaye nigo mar ketonegi chike e wi gik makare gi ma ok kare.

•  “Richo mokwongo” nokelo ne Adam gi Hawa chandruoge mage?

•  “Richo mokwongo” kelonwa chandruoge mage?

•  Be inyalo golnwa chandruoge ma “richo mokwongo” kelonwa?

•  Miriambo e wi “richo mokwongo”

Nikech ne gitimo richo, Adam gi Hawa nobedo moti kendo ne githo. Ne giketho winjruok margi gi Nyasaye kendo ne gilalo thuolo maber mar dak e ngima maber nyaka chieng’.​—Chakruok 3:19.

Adam gi Hawa nokelo richo ne nyikwagi duto. Mae inyalo pim gi kaka nyathi nyalo yudo tuo moro kuom janyuolne. (Jo-Rumi 5:12) Omiyo, dhano duto onyuol e “richo,” * tiende ni inyuolowa ka ok wan joma kare kendo watimo richo.​—Zaburi 51:5; Jo-Efeso 2:3.

Wabedoga matuo, wati, kendo watho nikech richo ma ne onyuolwago. (Jo-Rumi 6:23) Gik maricho ma watimo kod ma jomoko otimo, bende nyalo hinyowa.​—Eklesiastes 8:9; Jakobo 3:2.

Ee. Muma wacho ni Yesu notho “mondo obednwa misango mar loso kuwe nikech richowa.” (1 Johana 4:10) Misango mar Yesu nyalo ketowa thuolo kuom richo ma ne onyuolwago kendo miyowa thuolo mar yudo ngima ma nyaka chieng’ ma Adam gi Hawa nolalo.​—Johana 3:16. *

Miriambo: Richo mokwongo pogowa chuth gi Nyasaye.

Adiera: Nyasaye ok ket ketho kuomwa nikech gima Adam gi Hawa notimo. Ong’eyo ni warem, kendo ok odwar ni watim gik ma ong’eyo ni ok wanyal. (Zaburi 103:14) Kata obedo ni wayudo chandruoge ma richo kelo, wan gi thuolo makende mar bedo gi winjruok maber gi Nyasaye.​—Ngeche 3:32.

Miriambo: Batiso golonwa richo mokwongo, omiyo, nyaka batis nyithindo.

Adiera: Kata obedo ni dwarore ni obatiswa mondo wayud resruok, bedo gi yie kuom misango mar Yesu kende e ma lwoko richo kuom ng’ato. (1 Petro 3:21; 1 Johana 1:7) Nikech ng’ato nyaka puonjre mondi e ka obed gi yie, nyithindo mayom ok nyal bedo gi yie. Omiyo, Muma ok oyie gi tim mar batiso nyithindo. Wanyalo neno mano kuom gima Jokristo mokwongo notimo. Ne ok gibatiso nyithindo to ne gibatiso joma oyie, tiende ni, “chwo gi mon” ma ne nigi yie kuom Wach Nyasaye.​—Tich Joote 2:41; 8:12.

Miriambo: Nyasaye nokuong’o mon nikech Hawa e ma ne okwongo chamo olemo ma ne okwergi ni kik gicham.

Adiera: Nyasaye ne ok okuong’o mon, kar mano, nokuong’o “thuol machon, miluongo ni Jachien kendo Satan,” ma ne owuondo Hawa mi otimo richo. (Fweny 12:9; Chakruok 3:14) E wi mano, ng’at ma Nyasaye nokwongo keto ketho kuome ne en Adam to ok chiege.​—Jo-Rumi 5:12.

Ang’o momiyo Nyasaye nowacho ni Adam ne dhi bedo gi loch e wi chiege? (Chakruok 3:16) Wacho kamano ok nyis ni Nyasaye oyie mondo chwo oloch e wi mon. Gima Nyasaye nowacho en nitie chandruoge moko ma ne dhi bedoe e kind chwo gi mon nikech richo. Nyasaye dwaro ni dichwo oher chiege, omiye luor, kendo ochiw luor matut ne mon duto.​—Jo-Efeso 5:25; 1 Petro 3:7.

Miriambo: Richo mokwongo ne en nindruok.

Adiera: Richo mokwongo ne ok nyal bedo nindruok nikech weche maluwogi:

• Adam ne ni kende ma onge dhako sama Nyasaye ne chike ni kik ocham olemb yath ma kelo ng’eyo ber gi rach.​—Chakruok 2:17, 18.

• Nyasaye nochiko Adam gi Hawa ni ‘ginyuolre mondo gipong’ piny’. (Chakruok 1:28) Ne nyalo bedo gima rach ahinya ka Nyasaye ne nyalo kumo Adam gi Hawa nikech gitimo gima nochikogi ni gitim.

• Adam gi Hawa ne ok otimo richo ka gin kanyachiel, Hawa e ma ne okwongo timo richo, kae to Adam notimo richo bang’e.​—Chakruok 3:6.

• Nindruok en tim ma Muma oyie ni dichwo gi chiege onego otim.​—Ngeche 5:18, 19; 1 Jo-Korintho 7:3.