Uzye Inkondo ya Amagedoni Ali Cani?
Uzye Inkondo ya Amagedoni Ali Cani?
Vino Baibo yasuka
Nkondo ya Amagedoni i nkondo ya kusyalikizyako ino amauteeko ya antunze yalalwisyanya na Leza. Amauteeko yaa na yano yakayatungilila yakakaanya Leza ukufika na pali ino nsita lino yakakana ukateeka wakwe. (Masamu 2:2) Ulwi wa Amagedoni ulasisyapo amauteeko ya untunze yonsi.—Danieli 2:44.
Izwi lyakuti “Amagedoni” likazanwa sile umuku onga muli Baibo pa Kusokolola 16:16. Usesemo uwaya pa Kusokolola ukalangilila ukuti “uku ncende iikaamwa umu Ciebele ukuti Amagedoni” akuno aene “yonsi aya pano nsi” yalakongana pamwi “uku nkondo iya pa wanda ukalamba wakwe Leza wa Maka Yonsi.”—Kusokolola 16:14.
Aaweni aalalwako mu nkondo ya Amagedoni? Yesu Klistu alatungulula asilika ya kwi yulu uku kulwisya alwani yakwe Leza. (Kusokolola 19:11-16, 19-21) Pa alwani yaa paya na yayo yonsi aakakaanya ukateeka wakwe Leza nu kukanamucindika.—Ezekelo 39:7.
Uzye inkondo ya Amagedoni ilayela uku Middle East? Awe. Nkondo ya Amagedoni italayela sile pa ncende yonga, lelo ilaya umu nsi yonsi.—Yelemiya 25:32-34; Ezekelo 39:17-20.
Amagedoni insita zimwi akaamwa ukuti “Hamagedoni” (mu Ciebele Har Meghiddohnʹ), icikupiliula ukuti “Umwamba wa Megido.” Megido wali u musumba umu nsita ya ina Izlaeli. Ivyalembwa ivya mpiti vikalanda pa nkondo izyayangako umu musumba uu, ukwikako sile na ziizi izyalembwa muli Baibo. (Yakapingula 5:19, 20; 2 Yamwene 9:27; 23:29) Nomba Amagedoni isilozya uku ncende iyali umupiipi nu musumba wa mpiti uwa Megido. Kutaya umwamba ukulu kuku nupya cifoloma ca Yezileele icaya umupiipi citange cikumane antu yonsi alalwisyanya na Leza. Lelo Amagedoni uulwi ulacitika umu nsi yonsi muno amu nsi yonsi yalakongana pamwi uku kulwisya ukateeka wakwe Leza.
Uzye ivintu vilaya uli lino kulaya inkondo ya Amagedoni? Nanti cakuti tutamanya vino Leza alaomvya amaka yakwe, limwi alaomvya ivintu wakwe vino waomvizyeko mpiti kuli kuti mawe ya mvula, icilundumusi, mulamba mukalamba, umoto na maluti, inkuwa alino ni ndwala. (Yobo 38:22, 23; Ezekelo 38:19, 22; Habakuku 3:10, 11; Zakaliya 14:12) Ndi cakuti antu yayo yavulunganyiziwa cilalenga ukuti yamwi yakakomane, nga papita insita yaliluka ukuti a Leza aakuyalwisya.—Ezekelo 38:21, 23; Zakaliya 14:13.
Uzye inkondo ya Amagedoni ilaya ali mpela ya nsi? Italaya ali mpela ya nsi ikwene ino twikalapo, pano insi yapangilwa ukuti antu yaikalapo amanda pe. (Masamu 37:29; 96:10; Kasambilizya 1:4) Ukucila sile ukonona antu yonsi, Amagedoni ilalenga “iumba ilikalamba” ilya yaomvi yakwe Leza ukupusuka.—Kusokolola 7:9, 14; Masamu 37:34.
Insita zimwi Baibo nga yalanda pa “nsi” isilanda sile pakwene pano tukaikala, ikalozya nu ku antu aipe yano yakakaanya Leza. (1 Yoani 2:15-17) Fwandi Amagedoni ilaleta “impelelekezyo ya nsi.”—Mateo 24:3, King James Version.
A lilaci lino kulaya Amagedoni? Lino Yesu walandanga pa “ucuzi ukalamba utatala wayako” uulasila lino ulwi wa Amagedoni ulatandika, watiile: “Ukulozya ku wanda uuwa ni nsita, kusi uwamanya, nanti sile aa malaika ya kwi yulu nanti Umwana, suka sile Tata.” (Mateo 24:21, 36) Nomba Baibo ikalangilila ukuti Amagedoni ilayako mu nsita ya kwiza kwakwe Yesu ukwatandike umu 1914.—Mateo 24:37-39.