Antu yamwi, yakauvwa sana uyi ndi kwaya imvula umusanya pano ala yamaikala sile pa ng’anda nupya yatamakwata ukwa kuya alino ni vyakucita. Umulumendo wi zina lyakuti Robert walanzile ukuti, “ndi kwaya imiceele ya musango uwo, nkaikala sile pa ng’anda nupya nsimanya vino ningacita.”

 Uzye watala wayuvwapo vivyo? Ndi avino cili, cipande cii cingakwazwa!

•  Vino ulinzile ukumanya

•  Vino ungacita

•  Vino auzo yakalanda

•   Ivyakupangapanga vitanga vikwazwe.

   Kuomvya sana intaneti ingaya inzila yonga iyakumalilamo icitendwe, nomba kungalenga ute ukwika mano uku vintu vyuze nupya ungatandika ukuvwa icitendwe. Jeremy uwa myaka 21 walanzile ukuti, “Ungazana ukuti ukutamba vimwi nomba ale amano yene yali kuze.”

   Umukazyana wi zina lyakuti Elena angazumilizya vivyo. Walanzile ukuti, “ukuomvya sana ivyakupangapanga kungalenga ute ukucita ivintu vyuze. Kungalenga ute ukwika amano uku vintu vya cumicumi nupya ungauvwa sana icitendwe ndi wata ukuviomvya!”

•   Vino ukaelenganya vingalenga uye ni nsansa nanti foo.

   Uzye ukukwata ivyakucita ivingi kungalenga ute ukuvwa icitendwe? Cisintilile sana pali vino wacindamika vino ukacita. Umukazyana wi zina lyakuti Karen walanzile ukuti: “Isukulu lyanguvwisyanga sana icitendwe nanti icakuti nakwatanga ivyakucita cila wanda. Ulinzile ukutemwa sana vino ukucita pakuti vitakuvwisya icitendwe.”

 Uzye wamanyapo uli? “Ukukanakwata ivya kucita” asi intazi lelo isyuko—ali nsita ino ungaombamo ivintu vyuze.

 Wacitako ivintu ivipusanepusane vino ungatemwa. Panga yacuza apya. Citako ivintu ivipya vino ungatemwa. Londelezya ivisambilizyo ivipya. Antu aakwata ivyakucita ivingi, yasiuvwa icitendwe lino yali yonga—nanti sile lino yali na antu yauze!

 Cisinte ca muli Baibo: “Uwaombesya muli vyonsi vino ukucita.”—Kasambilizya 9:10.

 “Natandike ukusambilila ululimi lwa Cichinese Mandarin, nupya ukupituluka cila wanda muli vino nasambililanga, kwalenzile niluke ukuti napanyizye isyuko lya kutwalilila ukusambilila ululimi luu. Natemwa ukukwata ivyakuombelapo. Cico cikalenga naika sana amano kuli vino nkucita nupya nkaomvya ningo insita yane.”—Melinda.

 Waika amano kuli vino ukalondesya ukucita. Ndi icakuti wacindamika vino kucita, alino ulaaipakizya ukucita ivintu vivyo. Nanti sile ivya kusukulu vingata ukukuvwisya icitendwe ndi icakuti wika amano kuli vino ukalondesya ukucita.

 Cisinte ca muli Baibo: “Fwandi icintu cisuma cino umuntu ali wensi angacita u . . . kuilyokezya pa vintu vino walonka.”—Kasambilizya 2:24.

 “Lino ntali imale isukulu, nawelenganga maawazi 8 cila wanda ndi icakuti nasyalikila sana. Uzye nuvwanga icitendwe? Awe foo, pano nisile amano ku kufikilizya vino nalondesyanga ukucita. Nisile amano ku kumala isukulu—nu kupaasa—nupya vikwene i vyalenzile ukuti ndemasye.”—Hannah.

 Waiusya ukuti asi vyonsi vino ungasenula. Nanti sile i vintu vino watemwisya ukucita pa nsita ino ukupuuza vingatandika ukukuvwisya icitendwe. Na yacuza yako kwene insita zimwi yangakuvulunganyizizya amapange, usyala sile ukwaula ivyakucita ivili vyonsi. Ukucila sile ukwika amano kuli vino vingalenga usoke, waezya ukucitako vyuze ivingakusansamusya.

 Cisinte ca muli Baibo: “Umwenzo wa luzango ukailyokezya insita zyonsi.”—Mapinda 15:15.

 “Cuzane umwi wanenyile ukusambilila ivya kuipakizya lino indi nenga. Walanzile pali vino cacindama ukumanya ivya kucita lino uli na auzo nanti lino uli wenga.”—Ivy.