Takat akin ika mauiltij Annette kitamotak talpan achto ke Annette kimatiskia toni panotoya. Annette kijtoua: “Nimochikauak niktsakuilis nochi tein niuelik. Niknekik nitsajtsis, sayoj ke amo uelik nikixtij nion se tajtol. Niktopeuak, niktejteliksak, nikmak uan nikijistekuik... hasta ke nechxokolij ika se cuchillo. Satepan, amo uelikok nimopaleuij”.

¿Toni tikchiuaskia komo mitspanoskia nejon?

Maski timotachilis, kemej keman tikisas youak, uelis mitspanos tein amo kuali. Biblia kijtoua ke kemansa, akin okachi ijsiujka tsikuinij amo tatanij uan akin okachi kipiaj tamatilis amo nochipa kuali kinkisa nochi, “porin tonal uan tachiualis tein amo momattok nochin kinpanoua” (Eclesiastés 9:11).

Annette amo kiixmatia takat akin ika mauiltij. Oksekin ininka mauiltij aksa akin kiixmatiaj oso hasta se ininchankauj. Natalie yekin kipiaya 10 xiujmej keman se telpoch akin nemia kampa ika yejua nemia ika mauiltij. Natalie kijtoua: “Kemej nitelmouia uan nimopinaujmatia, amo niman akin nikiluij”.

Annette motajtakoltiaok tein panok. Yejua kijtoua: “Miakpa nikelnamiki tein panok nejon youak uan niknemilia ke ueliskia okachi kuali nimopaleuis. Melauak ke nimoujkakalakik uan amo nikmatikok toni nikchiuas keman nechxokolij ika cuchillo, sayoj ke niksentoka niknemilia ke monekia nikchiuas okse taman”.

Natalie no motajtakoltiaok tein kipanok. Yejua kijtoua: “Monekia amo niknemilis ke amo teyi panoskia. Notatuan sayoj techkauayaj maj timauiltianij kalampa komo nokniuj siuat uan nejua tisenyetoyaj, sayoj ke amo nikinkakik. Yejua ika niknemilia ke nikchiuak maj amo ouij kikisani nejon telpoch. Nochankauan tel tajyouijkej, uan nimotajtakoltia porin nikintajyouiltij. Yejua nejon tein okachi nechtayokoltia”.

Komo timomachilia kemej Annette uan Natalie, xikelnamiki ke se taltikpaknenkej akin ika mauiltiaj nochipa kichikaujkauiaj. Sekin kichiuaj maj moita ke amo ueyi kuejmol keman kijtouaj ke akin ika mauiltijkej motemolij. Sayoj ke amo akin kinamiki maj ika mauiltikan. Komo moka mauiltijkej, uelis tikyekmatis ke amo tejua motajtakol.

Se kijtos “amo tejua motajtakol” amo ouij, sayoj ke se kineltokas kemaj ouij. Sekin akin ininka mauiltijkej amo kijtouaj tein kinpanok uan ininselti tajyouiaj porin motajtakoltiaj nochi tein panok. Sayoj ke ¿akoni kipaleuia komo amo teyi tikijtoua? ¿Tejua oso akin moka mauiltij? ¿Melauj ke okachi kuali yeskia xiktemo maj mitspaleuikan?

Biblia kimelaua ke keman se takat yolmelauak akin monotsaya Job tel tajyouijtoya, kijtoj: “¡Nitajtoti itech noueyi tayokol!” (Job 10:1). Xa no mitspaleuis komo tikchiua nejon. Komo tikiluia aksa akin iuan titakuaujtamati keniuj timomachilia, uelis mitspaleuis xikajsikamati tein panok uan okachi kuali ximomachili.

Annette ijkon kichiuak, uan kipaleuij. Yejua iuan tajtoj se ichpoch akin kuali iuan mouikaya uan yejua kiyolmajxitij maj iniuan tajtouani ome tayekananij itech nechikol. Yejua kijtoua: “Niyolpaki porin nikchiuak nejon. Tokniuan miakpa nouan mosentilijkej uan nechiluijkej tein yekmelauj monekia nikakis: ke amo katka notajtakol nion teyi tein panok”.

Natalie kintapouij itatuan tein kipanok. Yejua kijtoua: “Nechiluijkej ke nechpaleuiskiaj. Uan no, nechyolchikaujkej maj ika nitajto tein panok, uan nejon nechpaleuij maj amo niksentoka niyolkualanto nion maj niyoltayokoxto”.

No kitelyolseuij kichiuas netataujtil. Yejua kijtoua: “Nitajtos iuan Dios nechpaleuij, okachiok keman nikmachiliaya ke amo akinok uelia nikiluiaya tein panok. Keman niktataujtia Dios, ueli nikiluia nochi tein nikmachilia, uan nejon semi nechyolseuia”.

Tejua no tikitas ke moajsi se ‘tonal keman se pajtis’ (Eclesiastés 3:3). Ximoyekpia tejua uan kemej timomachilia, uan kuali ximoseui. Sayoj ke okachi moneki xiktemo Jiova, Dios akin nochipa teyolseuia (2 Corintios 1:3, 4).

Komo monovio mitschikaujkauia xikchiuakan teisa tein amo kuali, senkis xikilui: “¡Amo xikchiua nejon!” oso “¡Ximomaijkuani!”. Xikijto tein tiknemilia uan amo ximoui maj mitskaua. Komo mitskaua, kijtosneki ke amo mitstasojtaya. Tejua moneki timoixmatis iuan aksa akin mitspoujkaitas tejua uan tein tikneltoka.

“Keman nikpiaya kemej 13 oso 14 xiujmej, telpochmej akin iniuan nimomachtiaya nechtilaniliayaj nobrasier taikankopa uan nechiluiayaj miak taman tein pitsotik kemej: ‘Tikitas ke tel kuali timomachilis keman timotekas nouan’.” (Coretta)

¿Tikijtoskia ke nejin telpochmej...

1. mauiltijtoyaj?

2. kinextijtoyaj ke kiixuelitayaj?

3. kikuejmolojtoyaj ika tein pitsotik?

“Itech autobús, se telpoch peuak nechkijkitskia uan nechiluia miak taman tein pitsotik. Nikmatatsinij uan nikiluij maj mijkuani. Nechitak kemej yeskia amo nitamatia.” (Candice)

¿Tikijtoskia ke nejin telpoch...

1. mauiltijtoya?

2. kinextijtoya ke kiixuelitaya?

3. kikuejmolojtoya ika tein pitsotik?

“Se telpoch nochi xiuit nechiluijtoya ke nechueuelitaya uan ke kinekia kisas nouan. Nejua nochipa nikiluiaya ke amo. Kemansa, nechajkolxakualouaya. Nikiluiaya maj motamatili, sayoj ke yejua kisentokaya. Se tonal, keman nikilpijtoya notekak, nechikantatsinij.” (Bethany)

¿Tikijtoskia ke nejin telpoch...

1. mauiltijtoya?

2. kinextijtoya ke kiixuelitaya?

3. kikuejmolojtoya ika tein pitsotik?

Tanankilil itech nochi eyi taman yejua expatika.

¿Keyej taman kijtosneki maj tekuejmolokan ika tein pitsotik, maj kinextikan ke teixuelitaj uan maj sayoj mauiltijtokan?

Keman aksa kikuejmolouaj ika tein pitsotik, kichiua maj tel amo kuali momachili. Kuejmol kisentoka maski akin kikuejmolouaj kiluia akin tekuejmoloua maj amo kisentoka.

Nejin semi tamouilil, porin hasta uelis ika mauiltiskej akin kikuejmolouaj.