Ta mɔ di dɛ na falanga gba ti kokisangɔ gwɛ̃ tɛ mɔ ma na lo mɛ ya, kpale ti falanga ti kɔdɔrɔ mɛ mɔ ka da agbɛ̃? Aye mabere siɔ ngã, yengingɔ ti sese, kpengba yá, mobulu tɛ azi ti politikɛ bere to tɛ aya kɔdɔrɔ alengbi ti lingɔ ya, kpale ti falanga ti kɔdɔrɔ agbɛ̃. Se du ya, akpale niko ali ya, ta mɔ di dɛ na falanga gba so kokisangɔ gwɛ̃ tɛ mɔ ma ko, alengbi ti hɛ̃ngɔ mɔ pɛnɔ nvɛ̃ni. Kanda Ngbangɔ hɛ̃ e awangɔ ti ndara mɛ alengbi ti zangɔ e ya, e salela falanga tɛ e na ndenge ti nzɔ̃ni abɛse ni du yakere.

 Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Na ya kpale zu nga na ngoi zu, mbi hĩnga se dungɔ na gwɛ̃ nga na tɛngɔ ye gba.”—Filipɛ 4:12.

 Abɛse du ya, ta mɔ dɛ na falanga gba nga ma se mɛndó mɔ na ni uzu ma ko, mɔ lengbi ti lingɔ kpengbani ya, mɔ mɛsɛnɛ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ ti fãnani. Se mɔ ye akpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ mɛ agbinyangbi ko, na dungɔ woni ya, mɔ mɛsɛnɛ na ni.

 Gi hĩngangɔ lisalisi mɛ guvɛrnɛma ndo hɛ̃ bere lisalisi mɛndɛ̃ mɛ ando za azi. Wa li iɔ ti nɛngɔ ya mɔ lua lisalisi niko na lo mɛ ya, ngoi mɛndɛ̃ agbia tɛ leta ndo za bo azi yakere.

 Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Kpale na longangɔ se du ya, awa hɛ̃ngɔ wangɔ adu gba.”—Masese 15:22.

 Kambisa kpale mɛ aba falanga ti ndasewa tɛ ĩ hɛ̃ ya mɔ nga na ayati mɔ. Se ĩ tɛnɛ tɛnɛ ni nzɔ̃ni ko, ni na zangɔ zo kɔi kɔi ti ndasewa ya, lo gbɔ̃ nda akpale mɛ ngoi mɛndɛ̃ na gbinyangbingɔ ka ndasewa. Se zo kɔi kɔi ti ndasewa ali kpengbani ya ta lo gbɛ̃ falanga kilikili ma ko, falanga mɛ ĩ na ni abɛse adu yakere ko, ni na zangɔ ĩ ya, ĩ li aye gba.

 Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Ale lo du tise uzu, lo binga bɛ lo ya, falanga ti wangɔ na da ni alengbi ti dungɔ kɛ̃.”—Luka 14:28.

 Se ta zo du na falanga gba ma ko, adu ngbondoni ya, lo hĩnga na seni nvɛ̃ni ndo mɛ falanga tɛ lo ndo gwe da. Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga na nzɔ̃ni se mɛ mɔ na salelangɔ falanga tɛ mɔ ko, su ka lɛ mbeti falanga mɛ ĩ na bandangɔ luangɔ nzɛ kɔi kɔi na bangɔ akpale mɛ agbinyangbi na ya du tɛ ĩ. Na gesi li listɛ ti aye mɛ ĩ na bandangɔ vɔ̃ngɔ nzɛ kɔi kɔi nga falanga mɛ mɔ na bandangɔ singɔ na ni. Su nga kaya listɛ montant ti falanga mɛ mɔ na bandangɔ kpãngɔ na lo ti akpale mɛndɛ̃ mɛ alengbi ti singɔ mɛ ta mɔ kpã ni kaya prɔgramɛ ma.

 Wangɔ: Ngoi mɛ mɔ ndo li listɛ ti aye mɛ ĩ na dungɔ na gwɛ̃ ni ko, ta bɛ mɔ li na aye ti yakere yakere ma, ni na zangɔ mɔ ya, mɔ hĩnga falanga mɛ mɔ na salelangɔ ni ti nɛngɔ ya, mɔ vɔ̃ aye niko. Na ndakisa, na pɛ lingɔ listɛ ti aye ti yakere mɛndó lo ndo vɔ̃ ko, kɔli kɔi gbɔ̃ndó ndani ya, zangangɔ ya, lo hĩnga, lo ndo salela falanga gba so vɔ̃ngɔ na aye mabere bazoka!

 Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Ĩ gi hĩngangɔ aye mɛ adu ngbondoni nvɛ̃ni.”—Filipɛ 1:10.

 Gbɔ̃ li mɔ na ndo falanga mɛ mɔ ndo lua nga na falanga mɛ mɔ ndo salela, wa gi gbinyangbingɔ aye mɛ ta mɔ ndo li na seni ma ti nɛngɔ ya, mɔ salela falanga na bangɔ makoki tɛ mɔ. Zia e ba ambanga akpale ni:

•   Transport. Se mɔ du na akamiɔ̃ gba ko, mɔ lengbi ti kangɔ kɔi? Se mɔ du na kamiɔ̃ ti luxe mɛ ndo yɔ ngenza gba, mɔ lengbi ti kangɔ ni ti nɛngɔ ya, mɔ vɔ̃ omɛ na ngele ti yakere? Mɔ lengbi ti salelangɔ trasport mabere velo bere dɔngɔ nɔ na gɛrɛ mɔ?

•   Wele. Mɔ lengbi ti ziangɔ vɔ̃ngɔ abɔnɛma ti TV, bere landangɔ ashɛnɛ mɛ ta ando yɔ falanga gba ma? Bere mɔ lengbi ti landangɔ ashɛnɛ ti TV mɛ ando fa ni gɛgɛrɛ zangangɔ ya, zo futa falanga?

•   Ngu ná kuran. Ĩ gbɔ̃ li ĩ ndoni kɔi ka ndasewa se mɛ ĩ lengbi ti lingɔ ya, falanga mɛ ĩ ndo futa na lo kuran, ngu nga na gaze, ta adu gba ma. Mingɔngɔ aapule nga na salelangɔ ngu na ndenge ti nzɔ̃ni alengbi ti lingɔ ya, ta ĩ futa falanga gba ma.

•   Tɛ ti tɛngɔ. Na se lɛ gwengɔ tɛngɔ ye ka restoran ko, mɔ nvɛ̃ni tɔ tɛ tɛ mɔ ge yada. Kpã prɔgramɛ ti aye mɛ mɔ na tɛngɔ, ta mɔ vɔ̃ aye mɛ ndo ka ni kɔi kɔi ma, vɔ̃ omɛ ando ka ni gba na mbala kɔi, tɔ aye gba, wa bata tãnga ni ti nɛngɔ ya, mɔ tɛ na gesi. Li listɛ ti aye mɛ mɔ ma vɔ̃ngɔ uzu ti mɔ gwengɔ ngele ti nɛngɔ ya, ta mɔ vɔ̃ aye mɛndɛ̃ ma. Ndo vɔ̃ ale kɛkɛ nga na asã mɛ asi gba na ngoi mɛ ĩ da na lo mɛ ya, ta ni na dungɔ na ngele gba ma. Ta mɔ vɔ̃ tɛ ti tɛngɔ mɛ ta ando hɛ̃ zo vitaminɛ ma. Se alengbi, mɔ nvɛ̃ni lu aye mɛndɛ̃ ti tɛngɔ.

•   Bɔngɔ. Vɔ̃ abɔngɔ ti fãnani se du ya omɛ mɔ na ni agbɛ̃, ta mɔ vɔ̃ ni bo na lo mɛ ya, mɔdɛlɛ ti fãnani asi ma. Vɔ̃ ni na ngoi mɛ ando zu na ngele ti bɔngɔ, bere vɔ̃ abɔngɔ mɛ ni dɛ nzɔ̃ni kaya izé. Se du ya, ĩ na ngoi mɛ lá ndo sũ nzɔ̃ni ko, kpo bɔngɔ tɛ mɔ, wa su ni ka lɛ lá ti nɛngɔ ya ahulɛ na se lɛ salelangɔ masini ti kpongɔ na bɔngɔ, ni na lingɔ ya, ta mɔ si na falanga gba ma.

•   Aye mɛndɛ̃ mɛ mɔ na gwɛ̃ ti vɔ̃ngɔ. Uzu ti mɔ vɔ̃ngɔ ye kɔi ko, hũnda tɛrɛ mɔ na ndo mɛ: ‘Mbi na mwanyɛ ti vɔ̃ngɔ ni? Mbi nvɛ̃ni na gwɛ̃ ti ye mɛ?’ Ta mbi lengbi ti vɔ̃ngɔ aparɛyi bere kamiɔ̃ na gesi ma? Ta mbi lengbi ti kangɔ aye mɛndɛ̃ mɛ ta mbi na gwɛ̃ ni ma bere omɛ ta mbi dɛ mbi salela ni ma? Se mɔ li ngaso ko, ni na zangɔ mɔ ya, mɔ salela falanga tɛ mɔ na ndenge ti nzɔ̃ni.

 Wangɔ: Se ta mɔ di dɛ na falanga gba ma ko, ni lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ zia ambanga aye mɛndɛ̃ mɛ mɔ ndo li mɛ ando tɛ falanga ti mɔ, mabere nyɔngɔ manga, lengɔ wele ti falanga, bere nyɔngɔ samba ɔngɔ nyɔ kpɔ ni. Ziangɔ lingɔ aye niko ta na zangɔ bo mɔ ya, mɔ salela falanga tɛ mɔ na ndenge ti nzɔ̃ni ma, kanda ni nga na lingɔ ya, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ ati nzɔ̃ni nvɛ̃ni.

 Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Dengɔ bɛ na azi kola ahĩnga gwɛ̃ tɛ la ti nyingɔ.”—Matie 5:3.

 Ngbangɔ ndo hɛ̃ e awangɔ ti nzɔ̃ni nvɛ̃ni. Ni pa ya: “Ndara ndo bata zo nga ma se mɛ falanga ndo bata na zo, kanda nzɔ̃ kpale ti hĩngangɔ ndo adu ya: Ndara ndo bata dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ zo.” (Mosakoli 7:12) Mɔ lengbi ti luangɔ ndara ni kaya Ngbangɔ, wa azi gba ahũ ya, kpãngɔ awangɔ ti ya Ngbangɔ na kwa aza ala ya, ta ala du na sɔngɔ bɛ gba na lo ti kpale mɛ aba falanga ma.—Matie 6:31, 32.