Ijkuak yakaj más tikixmatij, más kuajli tikmatij kenon yejua niman más kuajli iuan touikaj. Noijki ijkon, ijkuak más tikixmatij Jehová, más tikmatij kenon yejua, niman yejon kichiua más kuajli iuan matouikakan. Tikitaj ika toTajtsin melak kuajli tlen kichiua, yejua kiteititia ika kojtik, tlamachilise, melajki niman ika tetlasojtla. Onka okseki tlen kiteititia, san ika, yejuin tlen melak kualtsitsintin.

“¡Ay, noTeko Jehová akin Ueyixtika! Tejua otikinchijchiuj iluikamej niman tlaltikpaktli ika moueyi kojtilis” (JEREMÍAS 32:17).

Tlen yokichijchiuj toTajtsin techititia kenon melak kojtik. Xnemili yejuin: ijkuak tikisa kampa tona, ¿xmelak ika tikmachilia ika mitstlatia Tonajli? Kema, tikmachilia tlen toTajtsin okichijchiuj ika ikojtilis. ¿Tikmatstika kenon melak totonki Tonajli? Itlajkotian Tonajli sajnoye totonki, kanaj 15,000,000 °C. Nochi segundos tlen panouaj, Tonajli kimakaua kojtilistli tlen kimakauaskiaj miyek millones bombas atómicas ijkuak toponij.

Maski ijkon, Tonajli tlen tikixmatij melak pitentsin pampa onka melak miyekej sitlalimej ipan universo tlen más uejueyimej. Ixtlamatkej kijtouaj ika se sitlalin, tlen itoka UY Scuti, melak ueyi niman ika tla tiktlaliskiaj kampa amantsin onka Tonajli, kuakon, planetas tlen onokej nisiuj Tonajli ijtik nokauaskiaj, tikinteneujtokej planetas ken Mercurio, Venus, Tierra noso tlaltikpaktli niman Marte. Kijtouaj ika ajsiskia hasta kampa planeta Júpiter. Kanaj yejuin techpaleuiya más kuajli matikasikamatikan  tleka Jeremías okijto ika Jehová okichijchiuj iluikak niman tlaltikpaktli noso universo ika iueyi kojtilis.

¿Kenon techpaleuiya ika toTajtsin melak kojtik? Tiyoltokej ipampa tlen toTajtsin yokichijchiuj, ken Tonajli niman tlen onka ipan tlaltikpaktli. Niman xsan yejon, toTajtsin kitekitiltia ikojtilis niman ijkon techpaleuis toseselti. ¿Kenon? Ipan kachtopa siglo, toTajtsin okimakak Jesús kojtilistli niman ijkon makichiua milagros. Ijkin kijtoua Biblia: “Aman tlachaj on yejuan ciegos, niman  ika on yejuan uilatsitsintin kistinemij, niman on yejuan kipiyayaj lepra pajtij, niman on yejuan nakastsatsamej tlakakij, niman on yejuan mikatsitsimej yoliuij niman noketsteuaj ipan intlalkon” (Mateo 11:5). ¿Techpaleuiya toTajtsin ipan yejuin tonaltin? Biblia kijtoua: “Yejua kimaka kojtilistli akin siaujtika niman kintemiltia ika ueyi kojtilistli akin xkojtikej”. Noijki kijtoua: “Akin tlamachixtokej ipan Jehová oksejpa kipiyaskej kojtilistli” (Isaías 40:29, 31). ToTajtsin uelis techmakas “on ueyi poder” niman ijkon matikxikokan nochi tlen tikixnamikiskej (2 Corintios 4:7). Kema, melak tiknekij touikaskej iuan toTajtsin pampa tikmatij ika yejua kitekitiltia iueyikojtilis niman ijkon techpaleuis.

“¡Sanoyej miyek tlen otikchijchiu noTEKO! Nochi on, otikchijchiu ikan motlamatkilis” (SALMO 104:24).

Ijkuak tikixmatij okseki itech tlen toTajtsin yokichijchiuj, más techmojkatlachialtia kenon toTajtsin melak tlamachilise. Xnemili yejuin, miyekej nomachtiaj biomimetismo noso biomimética. Ompa, ixtlamatkej kitaj tlen Jehová yokichijchiuj niman kixkopinaj. Ipampa yejon, yejuamej youel yokinchijchiujkej cámaras niman aviones noso más kuajli yokiyektlalijkej okseki tlemach.

San ika, más kuajli nesi kenon toTajtsin melak tlamachilise ijkuak tikitaj kenon titlachijchiujtin. Matiknemilikan kenon noskaltia se konetsintli. Nochi peua ijkuak se espermatozoide ajsi kampa óvulo niman ijtik kalaki. Ompa, nochiua se yenkuik célula tlen kipiya nochi genes noso tlen noneki niman ijkon noskaltis se konetsintli. Yejuin yenkuik célula san no yejua noxexelojtiuj niman nochi ijki tlachiaj. Ijkuak yopanok yejon, aman células peuaj nopatlaj niman seki nokuepaj células itech yestli, okseki itech omiyomej niman itech okseki. Sakin, nochi tlen onochijchiuj ika yejon células, peua tekiti. San ipan chiknaui metstli, yejon kachtopa célula nokuepa se konetsintli akin kipiya melak miyek células. Tikitaj ika melak temojkatlachialti nochi yejuin. Yejua ika, miyekej noijki tlanemiliaj ken se tlakatl akin okijkuilo Biblia, yejua okijto: “Nimitsyekteneua pampa sanoyej tinechtlatlachaltia. Sanoyej tetlatlachaltij on tlen otikchiu” (Salmo 139:14).

¿Kenon techpaleuiya ika toTajtsin tlamachilise? Akin otexchijchiuj kimatstika tlenon techpoloua niman ijkon tinemiskej ika toyojlo. Yejua melak tlamachilise, ika yejon, techijlia tlen techpaleuis ipan iTlajtol, Biblia. Xtlanemili itech yejuin, Biblia kijtoua: “Xtlapojpoluikan tla yakaj xkuajli itlaj mechchiuilia” (Colosenses 3:13). ¿Tepaleuiya tlen nikan kijtoua? Kema. Tepajtikej yokitakej ika tla titetlapopoluiyaj, techpaleuis más kuajli matikochikan niman maka matlejko topresión. Noijki kijtouaj ika ijkon xsaniman techajsis kokolistli niman  techpaleuis maka melak matajmanakan. ToTajtsin yeskia ken se akin iuan touikaj, akin melak tlamachilise niman akin najmana topampa, yejua nochipa techijlia tlen techpaleuis (2 Timoteo 3:16, 17). ¿Xtikuelitaskia iuan timouikas?

“Jehová kitlasojtla melajkayotl” (SALMO 37:28, TNM).

ToTajtsin nochipa kichiua tlen kuajli. Kema, xuelis tiknemiliskej “ika Dios, yejuan nochi ueli kichiua, xkuajli tlen kichiua, noso xkipiya yolmelajkanemilistli” (Job 34:10). Nochipa teyolkuitia ika melajkayotl, ijkon ken salmista okijto: “Tejua tikinmandaroua on naciones ika melajkilistli” (Salmo 67:4). “Jehová kita tlen onka ipan toyojlo”, ika yejon, xakaj kikajkayaua, nochipa kimatstika tlenon melauak niman teyolkuitia ika melajkayotl (1 Samuel 16:7). Niman xsan yejon, toTajtsin kimatstika tlen xkuajli nochiujtika ipan tlaltikpaktli. Yejua yokijto ika sa achijtsin poliui ika akin xkuakualtin “kinkixtis ipan in tlajli” (Proverbios 2:22).

Yejuin xkijtosneki ika yejua chikauak teyolkuitia noso tla kuelita tetlajyouiltis. Ijkuak kinamiki, yejua teiknelia. Biblia kijtoua ika Jehová “teikneliani niman yolkuajli”, hasta kimiknelia akin xkuakualtin tla yejuamej yemelak noyolkuepaj. ¿Xtikijtoskia ika yejuin tlen yemelak melajkayotl? (Salmo 103:8; 2 Pedro 3:9).

¿Kenon techpaleuiya ika toTajtsin melajki? Apóstol Pedro okijto: “Dios xkichikoita se tlakatl iuan okse, yej kiselia san akinon yejuan kitlakaita niman kuajli nouika maski ualeua san katlejua país” (Hechos 10:34, 35). Melak techpaleuiya ika toTajtsin melajki pampa yejua xtechoikoita niman xsan sekimej kinpaleuiya. Yejua xkita kanon tiualeuaj, kenon titlachiaj, tla miyek otomachtijkej noso tla tikpiyaj tomin. Tinochimej uelis tiknisiuiskej niman uelis tikueyichiuaskej.

ToTajtsin yotechmakak totlamachilis pampa kineki matikitakan imelajkayo niman ika yejuin matechpaleui. ITlajtol toTajtsin kijtoua ika totlamachilis kentla yeskia se tlanauatijli tlen “tlajkuilolonkaj”  ipan toyojlo niman techititia tla kuajli tlen tikchiujtokej noso tla xkuajli (Romanos 2:15). ¿Kenon techpaleuiya yejuin? Tla kuajli tikpiyaj totlamachilis, techpaleuis maka matikchiuakan tlen xkuajli noso tlen techijtlakos. Niman tla topopolouaj, uelis techpaleuis matoyolkuepakan niman matoyektlalikan. Yemelak tej, tla tikasikamatij imelajkayo toTajtsin, techpaleuis niman kichiuas matiknisiuikan.

“Dios yejua tetlajsojtlalistli” (1 JUAN 4:8).

Biblia xkijtoua tla toTajtsin yejua kojtilistli, tlamachilistli noso melajkayotl. Biblia kijtoua ika kipiya nochi yejon, san ika, kijtoua ika toTajtsin yejua “tetlajsojtlalistli”. ¿Tleka? Yejua kipiya kojtilistli, ika yejon, yejua nochi ueli kichiua, niman, ipan tlen kichiua, kiteititia ika yejua melajki niman ika kipiya tlamachilistli, san ika, nochi tlen kichiua, kichiua ipampa itlasojtlalis.

Maski Jehová xtlaj kipolouaya, itlasojtlalis okichiuj ika makinchijchiua iluikaktekitkej niman tlaltikpakchanejkej. Yejua kinekiya ika yejuamej mayolpakikan ijkuak kitaskiaj kenon kintlasojtla niman kintlajpiya. Yejua okinek kitlalis tlaltikpaktli niman ijkon tlaltikpakchanejkej ompa machantikan. Niman ok kimititia ika kintlasojtla pampa “kichiua para on tonaltsintli ma kisa impan on yejuan xkuajkualtin tlakamej niman yejuan kuajkualtin”, niman “no kichiua para kiaui impan on yolchipajkej niman yejuan xyolchipajkej” (Mateo 5:45).

Jehová noijki “sanoyej tenotski niman teikneliani” (Santiago 5:11). ToTajtsin kimititia ika kintlasojtla akin yemelak nokojtiliaj kixmatiskej niman kinisiuiskej. ToTajtsin inseselti kimixmati. Melauak, yejua xuejka nemi itech “cada se de tejuamej” (Hechos 17:27).

¿Kenon techpaleuiya ika toTajtsin tetlasojtla? Melak tikuelitaj tikitaskej kenon kualtsin nesi ijkuak kalaki Tonajli, tijkakiskej kenon uetska se konetsintli, tikitaskej ika tochanejkauan techtlasojtlaj... Kanaj yejuin xsajnoye noneki niman ijkon tiyoltoskej, san ika, kichiua melak matiyolpakikan.

ToTajtsin noijki techititia ika techtlasojtla pampa techmaka itlaj tlen melak techpaleuiya: teoyotl. Biblia techijlia: “Maka itlaj xkonmatstiakan, yej nochipa xchiuakan oración. Xtlajtlanilikan Dios tlen mechp[o]loua niman xmakakan tlaxtlauijli”. ToTajtsin Jehová techtlasojtla niman kineki matikijlikan nochi tlen techajmana. Tla ijkon tikchiuaj, yejua kuajli yokijto ika techmakas “yolseuilistli más ueyi yejuan xakaj uelis kajsikamatis” (Filipenses 4:6, 7).

Ipan yejuin tlamachtijli, yotikitakej ika toTajtsin kojtik, tlamachilise, melajki niman tetlasojtlani. Tla tikneki más kuajli tikixmatis, timitsyolchikauaj xpoua nochi yejuin revista niman ijkon xmati tlenon yokichiuj mopampa niman tlenon kichiuas ika tlayekapan.