HOOFDSTUK 25

Kan ik gelukkig zijn in een eenoudergezin?

„Kinderen met twee ouders hebben een eigen kamer en kunnen nieuwe kleren kopen. Maar ik moet mijn kamer delen en ik krijg bijna nooit de kleren die ik wil. Mijn moeder zegt dat ze die niet kan betalen. Ik moet allerlei karweitjes in huis doen terwijl zij werkt. Ik voel me net een hulp in de huishouding — alsof ik niet echt kind mag zijn.” — Shalonda (13).

HET staat vast dat een gezin met twee liefhebbende ouders ideaal is. Een vader en moeder kunnen samen meestal meer leiding, bescherming en steun bieden. „Je kunt beter met zijn  tweeën dan alleen zijn”, zegt de Bijbel, omdat „samen zwoegen loont”. — Prediker 4:9, NBV.

Als het tweeoudergezin een diersoort was, zou het waarschijnlijk op de lijst van bedreigde soorten worden gezet. Zo zit in de Verenigde Staten ruim de helft van de kinderen voor hun achttiende een tijdlang in een eenoudergezin.

Toch schamen sommige jongeren in een eenoudergezin zich voor hun omstandigheden. Andere voelen zich overweldigd door de stress en problemen waarmee ze te maken krijgen. Als jij in een eenoudergezin zit, met wat voor spanningen krijg je dan te maken? Schrijf hier op met welk probleem je het meeste zit.

․․․․․

Ben je veroordeeld tot een ongelukkig leven omdat je de volledige liefde en zorg van een van je ouders mist? Helemaal niet. Veel hangt af van je eigen kijk op de situatie. Spreuken 15:15 zegt: „Al de dagen van de ellendige zijn slecht; maar wie vrolijk van hart is, heeft voortdurend een feestmaal.” Zoals hieruit blijkt, wordt iemands stemming vaak eerder bepaald door zijn instelling dan door zijn omstandigheden. Wat kun je doen om „vrolijk van hart” te zijn ondanks je omstandigheden?

Bestrijd negatieve gevoelens

Om te beginnen moet je proberen je niet te laten beïnvloeden door negatieve opmerkingen van anderen. Sommige leraren zijn bijvoorbeeld heel ongevoelig als het om leerlingen uit eenoudergezinnen gaat. Ze gaan er soms zelfs van uit dat eventuele gedragsproblemen het gevolg zijn van een abnormale thuissituatie. Maar vraag je eens af: Kennen mensen die zulke opmerkingen maken mij en mijn familie? Of praten ze gewoon na wat ze van anderen over eenoudergezinnen hebben gehoord?

 In de Bijbel wordt tientallen keren de uitdrukking „vaderloze jongen” gebruikt. Deze uitdrukking wordt nooit op een minachtende manier gebruikt. Bijna al die verslagen laten juist Jehovah’s speciale zorg uitkomen voor kinderen die door een alleenstaande ouder worden opgevoed. *

Aan de andere kant zijn er ook mensen die misschien goedbedoeld te voorzichtig zijn als ze met je praten. Het kan zijn dat ze aarzelen om woorden als ’vader’, ’huwelijk’, ’scheiding’ of ’dood’ te gebruiken omdat ze bang zijn je pijn te doen of je in verlegenheid te brengen. Vind je dat vervelend? Laat ze dan op een tactvolle manier merken dat ze niet zo voorzichtig hoeven te zijn. Tony (14) heeft zijn echte vader nooit gekend en hij vertelt dat sommige mensen bepaalde woorden in zijn bijzijn vermijden. Dan gebruikt hij juist precies die woorden. „Ik wil dat ze weten dat ik me niet voor mijn omstandigheden schaam”, zegt hij.

Accepteer de realiteit

Het is alleen maar logisch dat je verdrietig bent en je verloren voelt als je ouders gescheiden zijn of als je lieve vader of moeder overleden is. Toch zul je uiteindelijk de situatie moeten accepteren. De Bijbel geeft deze raad: „Zeg niet: ’Waarom is het geschied dat de vroegere dagen beter zijn gebleken dan deze?’” (Prediker 7:10) De ouders van Sarah (13) gingen uit elkaar toen ze tien was, en zij geeft het advies: „Ga niet zitten piekeren over je situatie en denken ’ik wou dat . . .’, of denken dat je problemen  veroorzaakt worden doordat je in een eenoudergezin zit, of zelfs dat kinderen met twee ouders zo’n makkelijk leventje hebben.” Dat is een goed advies. Ook ’ideale’ gezinnen hebben namelijk problemen.

Stel je jullie gezin eens voor als een ploeg roeiers. In het ideale geval heeft de roeiboot een volledige bezetting. In een eenoudergezin ontbreekt een lid van de ploeg en moet de rest iets harder werken. Wil dat zeggen dat het gezin een mislukking is? Nee! Zolang de rest van het team samenwerkt, zal de boot op koers blijven en op zijn bestemming aankomen.

Doe jij wat je kunt?

Welke concrete dingen kun je doen in het gezin om jouw deel te doen? Denk eens na over deze drie tips:

Leer zuinig te zijn. In de meeste eenoudergezinnen is geld een probleem. Wat kun je doen om te helpen? Tony, die al  eerder werd aangehaald, zegt: „De kinderen bij mij op school vragen aan hun ouders schoenen en kleren van dure merken. Anders willen ze niet naar school. Ik heb niet de nieuwste merkkleding, maar ik zie er netjes uit en ik ben zuinig op mijn spullen. Mijn moeder doet echt haar best en ik wil het niet nog moeilijker voor haar maken.” Met een beetje moeite kun je hetzelfde doen als Paulus, die zei: „Ik heb geleerd om in welke omstandigheden ik ook verkeer, genoegen te nemen met wat ik heb.” — Filippenzen 4:11, 12.

Een andere manier om zuinig te zijn is verspilling te vermijden (Johannes 6:12). Rodney zegt: „Ik probeer thuis voorzichtig te zijn en geen dingen kapot te maken of kwijt te raken, omdat het geld kost ze te repareren of te vervangen. Ik probeer het licht uit te doen en apparaten uit te zetten als ik ze niet gebruik. Dat scheelt weer in de elektriciteitsrekening.”

Neem het initiatief. Veel alleenstaande ouders willen hun kinderen liever geen huisregels opleggen of karweitjes laten doen. Waarom niet? Soms hebben ze het gevoel dat ze de afwezigheid van de andere ouder moeten compenseren door het leven makkelijker te maken voor hun kinderen. Ze denken misschien: ik wil niet dat mijn kinderen leuke dingen mislopen.

Misschien kom je in de verleiding misbruik te maken van de schuldgevoelens van je vader of moeder. Maar daardoor  wordt de last voor hem of haar alleen maar zwaarder. Waarom zou je dus niet het initiatief nemen door je hulp aan te bieden? Tony vertelt bijvoorbeeld: „Mijn moeder werkt in het ziekenhuis en haar uniform moet gestreken worden. Dus doe ik dat voor haar.” Is dat geen vrouwenwerk? „Sommige mensen vinden van wel, maar ik help mijn moeder ermee, en daarom doe ik het”, zegt Tony.

Uit je waardering. Praktische hulp aanbieden is niet het enige wat je kunt doen. Je kunt je vader of moeder ook heel gelukkig maken door gewoon je waardering te uiten. Een alleenstaande moeder schreef: „Als ik down of geïrriteerd ben na een erg zware dag op mijn werk, dan merk ik als ik  thuiskom vaak dat mijn dochter juist die dag heeft uitgekozen om de tafel te dekken en alvast te beginnen met koken.” Ze voegt daaraan toe: „Mijn zoon slaat zijn armen om me heen en geeft me een knuffel.” Hoe voelt ze zich als haar kinderen zo attent zijn? „Mijn stemming is meteen een stuk beter.”

Schrijf hier op aan welke van deze drie punten je het meest moet werken. ․․․․․

Opgroeien in een eenoudergezin geeft je de kans te werken aan eigenschappen als medegevoel, onzelfzuchtigheid en betrouwbaarheid. Jezus zei bovendien: „Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen” (Handelingen 20:35). Je kunt dus heel gelukkig worden als je jezelf geeft om je alleenstaande vader of moeder te helpen.

Natuurlijk zul je af en toe best wensen dat er twee ouders waren. Maar je kunt leren er het beste van te maken. Nia heeft dat gemerkt: „Na de dood van mijn vader zei iemand tegen me: ’Het leven is wat je er zelf van maakt’, en dat heb ik goed in m’n oren geknoopt. Dat herinnerde me er steeds aan dat ik niet het slachtoffer van mijn omstandigheden hoefde te worden.” Jij kunt net zo’n instelling ontwikkelen. Het komt niet door je omstandigheden dat je gelukkig of ongelukkig bent. Het komt door hoe je ertegenaan kijkt — en wat je ervan maakt.

MEER INFORMATIE VIND JE IN HOOFDSTUK 4 VAN DEEL 1

[Voetnoot]

SLEUTELTEKST

„Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander.” — Filippenzen 2:4, NBV.

TIP

Als je het gevoel hebt dat je meer verantwoordelijkheden krijgt dan je aankunt, vraag je vader of moeder dan tactvol het volgende te proberen:

● Een lijst op te hangen met alle taken die elk gezinslid moet doen.

● Waar nodig de taken beter onder de gezinsleden te verdelen.

WEETJE

Door thuis verantwoordelijkheden op je te nemen, kun je sneller volwassen worden dan jongeren uit een gezin met twee ouders, die vaak minder verantwoordelijkheden hebben.

ACTIEPUNTEN

Ik zal negatieve gevoelens tegengaan door ․․․․․

Als mensen te voorzichtig zijn, zal ik zeggen ․․․․․

Wat ik mijn vader of moeder over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Waarom zijn sommige mensen bevooroordeeld tegen kinderen van alleenstaande ouders?

● Waarom wil je vader of moeder je misschien liever niet vragen karweitjes te doen?

● Hoe kun je laten merken dat je je vader of moeder waardeert?

[Inzet op blz. 211]

„Sinds mijn ouders gescheiden zijn, kunnen mijn moeder en ik echt met elkaar praten. We zijn heel close geworden.” — Melanie

[Illustratie op blz. 210, 211]

Een eenoudergezin is te vergelijken met een roeiboot waarin een lid van de ploeg ontbreekt — de rest moet iets harder werken, maar ze kunnen slagen als ze samenwerken