Bent u weleens een paar dagen ziek geweest? Misschien was u zo snel weer beter dat u het zich bijna niet meer kunt herinneren. Zo werkt het niet met het verdriet dat je voelt als iemand sterft. Dr. Alan Wolfelt zegt: ‘Verdriet om een sterfgeval zal nooit helemaal verdwijnen.’ Maar hij voegt toe: ‘Na verloop van tijd en met de hulp van anderen zal dat verdriet slijten’ (Healing a Spouse’s Grieving Heart).

Dat blijkt bijvoorbeeld uit Abrahams reactie toen zijn vrouw stierf. De Bijbel zegt dat Abraham om zijn vrouw ‘huilde en rouwde’ (Genesis 23:2, Bijbel in Gewone Taal). Het zal een tijd geduurd hebben voordat Abraham dat verlies een plek kon geven. * Een ander voorbeeld is dat van Jakob, die werd wijsgemaakt dat zijn zoon Jozef door een wild dier was gedood. Hij rouwde ‘vele dagen’, en zijn familieleden konden hem niet troosten. Jaren later had hij nog steeds veel verdriet om de dood van Jozef (Genesis 37:34, 35; 42:36; 45:28).

Veel mensen in deze tijd die iemand hebben verloren van wie ze veel hielden, voelen zich net zo. Sta eens stil bij de volgende twee voorbeelden.

• ‘Mijn man, Robert, stierf op 9 juli 2008. De ochtend van het dodelijke ongeluk was een ochtend als alle andere. We ontbeten samen en toen hij naar zijn werk vertrok, gaven we elkaar een kus en een knuffel en zeiden we ‘ik hou van je’. Nu, zes jaar later, doet het nog steeds pijn. Ik denk niet dat ik ooit over het verlies van Rob heen zal komen.’ — Gail (60).

• ‘Hoewel ik al meer dan 18 jaar alleen ben, mis ik mijn lieve vrouw nog steeds. Telkens als ik iets moois in de natuur zie, moet ik aan haar denken. Dan vraag ik me af of zij het ook zo mooi gevonden zou hebben.’ — Etienne (84).

Zulke langdurige gevoelens van pijn zijn dus heel menselijk. Iedereen rouwt op zijn eigen manier, en de manier waarop iemand op een tragedie reageert, is iets waarover we niet kunnen oordelen. Daarnaast hoeven we ons niet schuldig te voelen als we zelf heftiger op verlies reageren dan we hadden verwacht. Hoe kunnen we met verlies leren omgaan?