Waarom zo veel ellende?
Om te begrijpen waarom er zo veel ellende is en waarom de moeite die mensen doen om er een eind aan te maken zo weinig uithaalt, moeten we weten wat de oorzaken ervan zijn. Die oorzaken zijn uiteenlopend en complex, maar gelukkig helpt de Bijbel ons ze te herkennen. In dit artikel zullen we vijf fundamentele redenen bespreken waarom er zo veel lijden is. Kijk eens wat de Bijbel hierover zegt en hoe dat boek ons helpt de dieper liggende oorzaken te begrijpen (2 Timotheüs 3:16).
GEVOLGEN VAN SLECHTE REGERINGEN
„Wanneer een goddeloze heerst, zucht het volk”, zegt de Bijbel (Spreuken 29:2).
In de loop van de tijd zijn er heel wat dictators geweest die met ijzeren vuist geregeerd hebben en hun onderdanen onnoemelijk veel leed hebben aangedaan. Dat geldt natuurlijk niet voor alle machthebbers. Sommige hebben de beste bedoelingen. Maar als ze eenmaal aan de macht zijn, merken ze vaak dat hun inspanningen gedwarsboomd worden door machtsstrijd en rivaliteit. Of misschien misbruiken ze hun macht om er zelf beter van te worden, ten koste van het volk. „De geschiedenis is een verhaal van mislukte pogingen, van aspiraties die niet gerealiseerd werden”, zei Henry Kissinger, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de VS.
De Bijbel zegt ook dat „het niet aan de aardse mens is zijn weg te bepalen” (Jeremia 10:23). Onvolmaakte mensen hebben niet de wijsheid en het inzicht die nodig zijn om hun leven helemaal zonder problemen te laten verlopen. Als mensen hun eigen weg al niet kunnen bepalen, hoe zouden ze dat dan voor een heel volk kunnen doen? Begrijpt u waarom menselijke machthebbers geen eind kunnen maken aan leed en verdriet? Vaak is een slecht bestuur juist de oorzaak van ellende!
INVLOED VAN VALSE RELIGIE
„Hieraan zullen allen weten dat gij mijn discipelen zijt, indien gij liefde onder elkaar hebt”, zei Jezus (Johannes 13:35).
Religieuze leiders van allerlei geloofsrichtingen prediken liefde en eenheid. Maar de realiteit is dat ze hun volgelingen geen liefde hebben kunnen bijbrengen die sterk genoeg is om vooroordelen te overwinnen. In plaats van liefde te bevorderen, versterkt religie vaak de verdeeldheid, onverdraagzaamheid en conflicten tussen volken en landen. De theoloog Hans Küng schreef in het slotwoord van zijn werk Christendom en wereldgodsdiensten: „De meest fanatieke, meest wrede politieke conflicten zijn die conflicten, die door godsdiensten worden ingekleurd, geïnspireerd en gelegitimeerd.”
Daarbij komt nog dat geestelijken van veel godsdiensten seks buiten het huwelijk en homoseksualiteit openlijk hebben vergoelijkt. Dat heeft geleid tot de verspreiding van ziekten, abortussen, ongewenste zwangerschappen, en uiteengevallen huwelijken en gezinnen, met als gevolg onnoemelijk veel verdriet.
ONVOLMAAKTHEID EN EGOÏSTISCHE VERLANGENS
„Een ieder wordt beproefd doordat hij door zijn eigen begeerte meegetrokken en verlokt wordt. Vervolgens baart de begeerte, als ze vruchtbaar is geworden, zonde” (Jakobus 1:14, 15).
Omdat we onvolmaaktheid hebben geërfd, maken we allemaal fouten en moeten we vechten tegen het verlangen ’de dingen te doen die het vlees wil’ (Efeziërs 2:3). Het is vooral moeilijk een verkeerd verlangen te weerstaan wanneer de gelegenheid zich voordoet om eraan toe te geven. Als we zwichten voor schadelijke verlangens, kunnen de gevolgen verschrikkelijk zijn.
De auteur Phiroz Mehta schreef: „Veel ellende is het gevolg van onze eigen verlangens, van onze rusteloze genotzucht en toegeeflijkheid, van onze hebzucht en onze ambitie.” Allerlei verlangens en verslavingen — denk aan alcohol, drugs, gokken, seks, enzovoorts — hebben het leven van veel ’fatsoenlijke burgers’ kapotgemaakt en ellende veroorzaakt voor hun familie, vrienden en anderen. Gezien de onvolmaaktheid van de mens moeten we het wel eens zijn met wat de Bijbel zegt: „Wij weten dat de gehele schepping tot nu toe voortdurend te zamen zucht en te zamen pijn lijdt” (Romeinen 8:22).
DE MACHT VAN BOZE GEESTEN
De Bijbel laat zien dat Satan „de god van dit samenstel van dingen” is en dat er machtige boze geesten, demonen, aan zijn kant staan (2 Korinthiërs 4:4; Openbaring 12:9).
Net als Satan doen de demonen er alles aan om mensen in hun macht te houden en te misleiden. De apostel Paulus zei hierover: „Onze strijd is niet tegen bloed en vlees, maar tegen de regeringen, tegen de autoriteiten, tegen de wereldheersers van deze duisternis, tegen de goddeloze geestenkrachten in de hemelse gewesten” (Efeziërs 6:12).
Hoewel de demonen ervan genieten mensen lastig te vallen, is dat niet hun belangrijkste doel. Ze willen mensen van de allerhoogste God, Jehovah, aftrekken (Psalm 83:18). Astrologie, magie, tovenarij en waarzeggerij zijn maar een paar van de dingen die de demonen gebruiken om mensen te bedriegen en in hun macht te houden. Daarom waarschuwt Jehovah ons daarvoor en beschermt hij iedereen die Satan en de demonen „weerstaat” (Jakobus 4:7).
WE LEVEN IN „DE LAATSTE DAGEN”
Ongeveer tweeduizend jaar geleden voorspelde de Bijbel: „Weet dit, dat er in de laatste dagen kritieke tijden zullen aanbreken, die moeilijk zijn door te komen.”
De Bijbel zegt ook waarom die tijd zo moeilijk zou zijn: „Want de mensen zullen zichzelf liefhebben, het geld liefhebben, zullen aanmatigend zijn, hoogmoedig, (...) zonder natuurlijke genegenheid, niet ontvankelijk voor enige overeenkomst, kwaadsprekers, zonder zelfbeheersing, heftig, zonder liefde voor het goede, verraders, onbezonnen, opgeblazen van trots, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God.” Een belangrijke oorzaak van alle ellende in deze tijd is dus dat we in „de laatste dagen” leven (2 Timotheüs 3:1-4).
Als we nadenken over deze vijf punten is het duidelijk waarom mensen geen eind kunnen maken aan alle ellende, hoe goed ze het ook bedoelen. Maar wie kan ons dan helpen? Onze Schepper, die heeft beloofd „de werken van de Duivel” en zijn volgelingen ongedaan te maken (1 Johannes 3:8). Het volgende artikel laat zien wat God zal doen om alle oorzaken van pijn en verdriet weg te nemen.