Of u nu met uw hoofd of met uw handen werkt, bedenk dat ‘van elk soort van moeizame arbeid voordeel komt’ (Spreuken 14:23). Welk voordeel? Om te beginnen kunnen we door hard te werken in onze levensbehoeften voorzien. Het is waar dat God belooft voor degenen te zorgen die hem dienen (Mattheüs 6:31, 32). Maar hij verwacht ook van ons dat we ons best doen om de kost te verdienen (2 Thessalonicenzen 3:10).

Bezie werk dus als een waardige manier om voor uzelf te zorgen. ‘Voor jezelf zorgen is een prestatie’, zegt Joshua (25). ‘Je werk dient zijn doel als je alles kunt betalen wat je nodig hebt.’

Ook vergroot hard werken ons zelfrespect. Hard werken is niet eenvoudig. Maar als het lukt om ons in ons werk vast te bijten — zelfs als het saai of moeilijk is — kunnen we daar trots op zijn en halen we daar voldoening uit. We hebben niet toegegeven aan de neiging om de weg van de minste weerstand te kiezen (Spreuken 26:14). In die zin geeft werken echt voldoening. ‘Als ik na een lange dag thuiskom, voel ik me geweldig’, zegt Aaron uit het vorige artikel. ‘Soms ben ik kapot — en misschien hebben anderen niet eens gezien wat ik allemaal gedaan heb — maar ik weet dat ik iets bereikt heb.’

De Bijbel spreekt positief over een man die ‘vaardig in zijn werk’ is en een vrouw die graag met haar handen werkt (Spreuken 22:29; 31:13). Natuurlijk wordt iemand niet automatisch vaardig. En wie vindt het leuk iets te doen wat hij niet goed kan? Misschien is dat de reden waarom veel mensen hun werk niet leuk vinden; ze hebben gewoon niet genoeg moeite gedaan om er goed in te worden.

Eigenlijk kan iemand bijna alles leuk gaan vinden als hij de juiste instelling heeft en probeert om er echt goed in te worden. ‘Als je je ergens volledig voor inzet en de resultaten daarvan ziet, geeft dat een goed gevoel’, zegt William (24). ‘Dat gevoel heb je niet als je de kantjes eraf loopt of altijd alleen het minimale doet.’

Vermijd de valkuil alleen maar te denken aan hoeveel geld je verdient. Het is beter om na te denken over vragen als: Wat voor nut heeft deze baan? Wat zou er gebeuren als dit werk niet — of niet goed — zou worden gedaan? Wat hebben anderen eraan?

Het is vooral goed om over die laatste vraag na te denken, want werk geeft de meeste voldoening als je ziet wat anderen eraan hebben. Jezus zei: ‘Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen’ (Handelingen 20:35). Behalve degenen die rechtstreeks profiteren van het werk dat we doen — zoals klanten en werkgevers — zijn er nog anderen die er voordeel van hebben. Bijvoorbeeld ons gezin en mensen die hulp nodig hebben.

Ons gezin. Als een gezinshoofd hard werkt om voor zijn gezin te zorgen, heeft dat minstens twee voordelen. Ten eerste voorziet hij in hun eerste levensbehoeften — voedsel, kleding en onderdak. Zo doet hij wat God van hem vraagt, namelijk ‘voor de zijnen zorgen’ (1 Timotheüs 5:8). Ten tweede geeft iemand die hard werkt het goede voorbeeld. ‘Mijn vader is een geweldig voorbeeld van iemand met een goede kijk op werk’, zegt Shane uit het vorige artikel. ‘Hij is een eerlijke man die zijn hele leven hard heeft gewerkt, voornamelijk als timmerman. Hij heeft me geleerd dat het goed is om met je handen te werken en dingen te bouwen waar anderen iets aan hebben.’

Mensen die hulp nodig hebben. De apostel Paulus gaf christenen de raad om ‘hard te werken, (...) opdat zij iets aan een behoeftige kunnen uitdelen’ (Efeziërs 4:28). Als we hard werken om voor onszelf en ons gezin te zorgen, kunnen we misschien ook mensen helpen die het minder goed hebben (Spreuken 3:27). Door hard te werken, kunnen we dus iets voor anderen doen, en daar worden we gelukkiger van.

Jezus zei in zijn beroemde Bergrede: ‘Indien iemand die onder autoriteit staat, u prest één mijl met hem te gaan, ga dan twee mijlen met hem’ (Mattheüs 5:41). Hoe kun je dit principe toepassen op je werk? Zoek naar mogelijkheden om iets extra’s te doen, in plaats van alleen het minimale. Stel jezelf doelen; maak er een sport van om je werk beter of sneller te doen dan verwacht, tot in de kleinste details.

Als je meer doet dan gevraagd, heb je waarschijnlijk meer plezier in je werk. Je hebt dan namelijk zelf de controle over je werk. Iets extra’s wordt niet afgedwongen; daar kies je voor (Filemon 14). In Spreuken 12:24 staat het principe: ‘De hand van de vlijtigen is het die zal heersen, maar de lakse hand zal tot dwangarbeid komen.’ Waarschijnlijk hoeven we geen letterlijke slavenarbeid te verrichten. Toch kan iemand die altijd het minimale doet het gevoel hebben dat hij een slaaf is en de hele tijd gecommandeerd wordt. Maar degene die er een schepje bovenop doet — omdat hij daarvoor kiest — heeft de touwtjes in handen. Hij bepaalt zelf wat hij doet.

Hard werken is belangrijk, maar er is meer in het leven. Het is waar dat de Bijbel ons aanmoedigt hard te werken (Spreuken 13:4). Maar we moeten geen workaholic worden. ‘Beter is een handvol rust dan twee handen vol hard werk en najagen van de wind’, zegt Prediker 4:6. Daarmee wordt bedoeld dat iemand niet kan genieten van zijn werk als het al zijn tijd en energie opslurpt. Zijn werk wordt dan net zo zinloos als het ‘najagen van de wind’.

De Bijbel kan ons helpen een evenwichtige kijk te houden op werk. Hoewel de Bijbel zegt dat we ons best moeten doen op ons werk, krijgen we ook de raad ‘ons van de belangrijker dingen te vergewissen’ (Filippenzen 1:10). Welke dingen zijn dat? Bijvoorbeeld tijd doorbrengen met familie en vrienden. En nog belangrijker is het om te investeren in je band met God, bijvoorbeeld door de Bijbel te lezen en er diep over na te denken.

Wie een evenwichtig leven leidt, heeft waarschijnlijk meer plezier in zijn werk. ‘Een voormalig werkgever van me heeft een evenwichtige kijk op werk’, zegt William. ‘Hij werkt hard en staat in een goed blaadje bij zijn klanten omdat hij goed werk aflevert. Maar als het werk erop zit, weet hij het los te laten en concentreert hij zich op zijn gezin en zijn geloof. En ik moet toegeven: hij is een van de gelukkigste mensen die ik ken!’