1. Ke’ng seo se dirilego gore Kaine a dire phetho e mpe, gona mafelelo a phetho ya gagwe e bile afe?

KAINE o be a lebanwe ke kgetho, o be a swanetše go dira phetho ya ge e ba a tla fenya sebe seo a bego a le kgauswi le go se dira, goba a se dumelela se mo diriša phošo. Phetho le ge e le efe yeo a bego a tlo e dira, e be e tla ba le ditlamorago tšeo a bego a tlo phela le tšona. O tseba phetho yeo Kaine a ilego a e dira, o ile a dira phetho e mpe. Phetho yeo a ilego a e dira e ile ya feleletša ka gore a bolaye ngwanabo e lego Abele, yoo a bego a rata Modimo. Le gona phetho yeo e ile ya senya tswalano ya gagwe le Mmopi.—Gen. 4:3-16.

2. Ke ka baka la’ng go kgona go dira diphetho tše dibotse go le bohlokwa?

² Le rena re lebanwe ke go dira diphetho. Eupša ga se diphetho ka moka tše re di dirago tšeo di bolelago lehu goba bophelo. Lega go le bjalo, tše dintši tša diphetho tšeo re di dirago di ka ba le mafelelo a mabotse goba a mabe. Ka baka leo, go kgona go dira diphetho tše dibotse go ka re thuša go phela ka khutšo, go e na le go phela maphelo ao a tletšego mathata, ditshele le manyami.—Die. 14:8.

3. (a) E le gore re kgone go dira diphetho tše dibotse, re swanetše go ba le tumelo go eng? (b) Re tlo ahlaahla dipotšišo dife?

³ Ke’ng seo se tla re thušago go dira diphetho tše dibotse? Re swanetše go ba le tumelo go Modimo, re se ke ra belaela gore o nyaka go  re thuša go dira diphetho tše dibotse le gore o tla dira bjalo. Le gona re swanetše go ba le tumelo Lentšung la Jehofa le tseleng yeo a dirago dilo ka yona, re bote keletšo ya gagwe e bohlale. (Bala Jakobo 1:5-8.) Ge re dutše re batamela kgauswi le yena e bile re rata Lentšu la gagwe kudu, re tla bota diphetho tša gagwe. Seo se tla dira gore ka mehla re hlahlobe Lentšu la Gagwe pele re dira diphetho. Eupša re ka kaonefatša bjang tsela yeo re dirago diphetho tša rena? Le gona na ge motho a dirile phetho go ra gore ga se a swanela go e fetoša?

4. Adama o ile a swanelwa ke go dira phetho efe, gona phetho yeo e bile le mafelelo afe?

⁴ Ga e sa le go tloga ge motho a bopša, batho ka moka ba ile ba swanelwa ke go dira diphetho tše bohlokwa. Adama o ile a swanelwa ke go dira phetho ya go theetša Mmopi wa gagwe goba go theetša Efa. O be a nyaka go dira phetho, eupša o nagana eng ka phetho yeo a e dirilego? Mosadi wa gagwe yo a bego a forilwe ke noga o ile a mo tutueletša go dira phetho e fošagetšego kudu, yeo e dirilego gore a rakwe Paradeiseng le go feleletša a hwile. Le gona seo e be e no ba mathomomayo a phetho ya gagwe e mpe. Le lehono re sa tlaišega ka baka la phetho e mpe yeo Adama a e dirilego.

5. Re swanetše go ikwa bjang ka taba ya go dira diphetho?

⁵ Batho ba bangwe ba ka nagana gore bophelo bo be bo tla ba bose kudu ge nkabe re sa swanelwe ke go dira diphetho. Na le wena o nagana bjalo? Gopola gore Jehofa ga se a re bopa go swana le diroboto, tšeo di se nago tlhaologanyo le tšeo di sa kgonego go dira diphetho. Ge e le gabotse, Beibele e re ruta kamoo re ka dirago diphetho tše dibotse. Gaešita le ge Jehofa a nyaka gore re itirele diphetho, morero wa gagwe ga se go bona re tsena mathateng. Anke re ahlaahleng bjo bongwe bja bohlatse bja seo.

6, 7. Baisiraele ba be ba swanetše go dira phetho efe, gona ke ka baka la’ng ba ile ba thatafalelwa ke go dira phetho e botse? (Bona seswantšho seo se lego mathomong a sehlogo.)

⁶ Ge Baisiraele ba šetše ba dudišegile Nageng ya Kholofetšo, ba ile ba swanelwa ke go dira phetho ye e bonolo le ya bohlokwa: Na ba be ba tla hlankela Jehofa goba modimo yo mongwe (goba medimo)? (Bala Joshua 24:15.) Ye e ka bonagala e be e le phetho e bonolo. Eupša phetho yeo ba bego ba tla e dira e be e tla bolela bophelo goba lehu. Mehleng ya baahlodi, Baisiraele ba ile ba dira diphetho tše mpe gantšintši. Ba ile ba hlanogela Jehofa gomme ba rapela medimo ya maaka. (Baa. 2:3, 11-23) Goba nagana ka seo se ilego sa diragalela batho ba Modimo ge ba be ba tlamegile go dira phetho. Moporofeta Eliya o ile a ba hlalosetša gabotse phetho yeo ba bego ba swanetše go e dira. O ile a re ba kgethe ge e ba ba tla hlankela Jehofa goba modimo wa maaka wa Baali. (1 Dikg. 18:21) Eliya o ile a omanya setšhaba seo ge se be se sa tsebe gore se kgethe eng. O ka nagana gore go be go le bonolo gore ba kgethe yo ba tlago go mo hlankela ka gobane ka mehla ke gabohlale le mo go holago go hlankela Jehofa. Ge e le gabotse, ga go na motho yo a tšeago gabotse yo a bego a ka kgahlwa ke modimo wa Baali goba go mo rapela. Se se makatšago ke gore Baisiraele bao ba be ba “hlotšetša ka mahlakoreng a mabedi,” ba sa tsebe gore ba kgethe eng. Ka bohlale, Eliya o ile a ba kgothaletša gore ba kgethe borapedi bja therešo, e lego go hlankela Jehofa.

⁷ Ke’ng seo se ka bago se dirile gore Baisiraele bao ba thatafalelwa ke go dira phetho e botse? Sa pele, ba be ba se sa na tumelo go Jehofa gomme ba sa nyake go mo theetša. Ba be ba se ba ithuta ka yena; e bile ba be ba sa mmote. Ge nkabe ba be ba tseba Jehofa, nkabe ba ile ba kgona go dira phetho e botse. (Ps. 25:12) Go feta moo, ba be ba dumeletše batho ba bangwe gore ba laole maphelo a bona, goba gaešita le go ba direla diphetho. Batho ba ditšhaba tšeo di bego di sa hlankele  Jehofa ba ile ba senya Baisiraele dikgopolo, gomme seo sa dira gore ba latele lešaba leo ge le dira dilo tše mpe. Jehofa o be a kile a lemoša Baisiraele gore seo se be se ka ba diragalela ge ba sa itlhokomele.—Ek. 23:2.

8. Baisiraele ba re ruta thuto efe ya bohlokwa mabapi le go dira diphetho?

⁸ Mehlala yeo re sa tšwago go bolela ka yona e re ruta thuto ya bohlokwa kudu. E re ruta gore yo mongwe le yo mongwe wa rena o swanetše go itirela diphetho, le gore re tla kgona go dira diphetho tše dibotse ge feela re tseba Mangwalo. Bagalatia 6:5 e re gopotša ka gore: “Yo mongwe le yo mongwe o tla rwala morwalo wa gagwe [goba maikarabelo].” Ga se ra swanela go rweša motho yo mongwe maikarabelo a go re direla diphetho. Go e na le moo, yo mongwe le yo mongwe wa rena o swanetše go ithuta seo Modimo a se nyakago gomme a se dire.

9. Ke ka baka la’ng go ka ba kotsi go dumelela batho ba bangwe gore ba re direle diphetho?

⁹ Ke’ng se se ka re wetšago kotsing ya go dumelela ba bangwe gore ba re direle diphetho? Go tšhaba dithaka goba go nyaka go di kgahliša go ka re diriša diphetho tše mpe. (Die. 1:10, 15) Lega go le bjalo, go sa šetšwe seo ba bangwe ba ka se dirago, e sa dutše e le boikarabelo bja rena gore re diriše matswalo a rena ao a tlwaeditšwego ka Beibele go dira diphetho. Ge re dumelela batho ba bangwe gore ba re direle diphetho, seo se no swana le gore re kgetha go ‘latela bona.’ Seo le sona ke phetho yeo re ka e dirago, eupša e ka re tsenya mathateng.

10. Paulo o ile a swanelwa ke gore a lemoše Bagalatia ka taba efe?

¹⁰ Moapostola Paulo o ile a lemoša Bagalatia ka kotsi ya go dumelela batho ba bangwe gore ba ba direle diphetho. (Bala Bagalatia 4:17.) Ba bangwe ka phuthegong yeo ba be ba nyaka go direla Bakristegotee le bona diphetho ditabeng tšeo di sa ba nyakego, e le gore ba ba aroganye le baapostola. Ke baka la’ng ba be ba nyaka go dira bjalo? Batho ba bjalo ba dipelo tše mpe ba be ba inyakela maemo. Ba be ba šunyašunya dinko ditabeng tšeo di sa ba nyakego, gomme ba sa hlomphe taba ya gore Mokriste yo mongwe le yo mongwe o na le tokelo ya go itirela diphetho.

11. Re ka thuša bjang ba bangwe gore ba itirele diphetho?

 ¹¹ Paulo o re beetše mohlala o mobotse tabeng ya go hlompha tokelo yeo bana babo rena ba nago le yona ya go itirela diphetho. (Bala 2 Bakorinthe 1:24.) Lehono, bagolo ba swanetše go ekiša Paulo ge ba eletša Mokriste ditabeng tšeo di ithekgilego ka letswalo la motho. Ba thabela go nea ditho tša phuthego boitsebišo bjo bo theilwego Beibeleng bjoo bo tlago go di thuša go dira diphetho tše dibotse. Le ge bagolo ba nea thušo e bjalo, ba dula ba gopola gore Mokriste yo mongwe le yo mongwe o swanetše go itirela diphetho. Ke gabohlale go dira bjalo ka gobane Bakriste bao ke bona ba tlago go phela le ditlamorago tša diphetho tšeo ba di dirago. Thuto ya bohlokwa še: Re ka thuša bana babo rena ka go ba nea keletšo yeo e theilwego melaong ya motheo ya Mangwalo. Eupša ga se ra swanela go ba direla diphetho, ke bona ba swanetšego go itirela tšona. Ge ba ka dira diphetho tše dibotse, ba tla holega. Ka gona, re swanetše go lahla mokgwa wa go ipotša gore re na le matla a go direla bana babo rena le dikgaetšedi diphetho.

12, 13. Ke ka baka la’ng go le kotsi go no latela dipelo tša rena ge re galefile goba re nyamile?

¹² Go na le kgopolwana e nngwe goba polelwana ya go tuma yeo e rego: Latela pelo ya gago. Eupša go dira bjalo go kotsikotsi. Le gona Mangwalo ga a dumelelane le polelwana yeo. Beibele e re lemoša gore ge re dira diphetho re se ke ra dumelela pelo ya rena yeo e sa phethagalago le maikwelo di re laola. (Die. 28:26) Le gona dipego tša ka Beibeleng di bontšha ditlamorago tše bohloko tša go latela dipelo tša rena. Kotsi e kgolokgolo ke gore pelo ya motho yo a sa phethagalago “e boradia kudu go feta selo le ge e le sefe e bile ke e kgopo.” (Jer. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Dikg. 11:9) Ka gona go tla direga’ng ka rena ge re ka no latela dipelo tša rena?

¹³ Pelo ya Mokriste e bohlokwa, ka gobane Beibele e re re rate Jehofa ka pelo ya rena ka moka le go rata moagišani wa rena ka mokgwa wo re ithatago ka wona. (Mat. 22:37-39) Eupša Mangwalo ao a lego serapeng se se fetilego a bontšha kotsi ya go dumelela maikwelo a rena a laola dikgopolo tša rena le ditiro tša rena. Ka mohlala, go tla direga’ng ge re ka dira diphetho re galefile? Bao re kilego ra dira seo, re tseba karabo. (Die. 14:17; 29:22) Goba na re ka kgona go dira diphetho tše dibotse re nyamile? (Num. 32:6-12; Die. 24:10) Gopola seo Lentšu la Modimo le se bolelago. Le re re tla thušega kudu ge re ka ba ‘makgoba a molao wa Modimo.’ (Baroma 7:25) Go molaleng gore maikwelo a rena a ka re fora gabonolo ge re ka a dumelela a re laola ge re dira diphetho tša bohlokwa.

14. Re tseba bjang gore ga se phošo go fetoša phetho yeo re šetšego re e dirile?

¹⁴ Re swanetše go dira diphetho tše dibotse. Eupša seo ga se re gore re se ke ra fetoša phetho yeo re šetšego re e dirile. Go tlo ba le dinako tšeo re tla swanelwago ke go lebeledišiša lefsa phetho yeo re e dirilego, mohlomongwe ra bona go le kaone go e fetoša. Jehofa o re beetše mohlala tabeng ye ge a be a dirišana le Baninife mehleng ya Jona. Beibele e re: “Modimo wa therešo a bona mediro ya bona, gore ba lahlile tsela ya bona e mpe; ka gona Modimo wa therešo a šegama (goba a fetoša monagano) ka baka la masetlapelo ao a bego a boletše gore o tla ba tlišetša wona; a se ke a a tliša.” (Jona 3:10) Ge Jehofa a bona gore Baninife ga ba sa dira dilo tše mpe, o ile a fetoša phetho yeo a bego a e dirile. Ka go dira bjalo, o ile a bontšha gore o na le tekatekano, boikokobetšo le kwelobohloko. Go oketša moo, Modimo ga a dumelele go galefa go mo diriša diphošo, e lego mokgwa woo batho ba bantši ba nago le wona.

15. Ke’ng se se ka dirago gore re fetoše diphetho tša rena?

 ¹⁵ Go na le dinako tšeo go ka nyakegago gore re lebeledišiše lefsa phetho yeo re e dirilego. Ka mohlala, re ka dira seo ge maemo a rena a fetoga. Ka dinako tše dingwe, Jehofa le yena o be a fetoša diphetho tša gagwe ge maemo a be a fetoga. (1 Dikg. 21:20, 21, 27-29; 2 Dikg. 20:1-5) Goba re ka hwetša tsebišo e mpsha yeo e re neago lebaka le lebotse la go fetoša phetho ya rena. Kgoši Dafida o kile a newa tsebišo e fošagetšego ka setlogolo sa Saulo e lego Mefiboshethe. Ka morago ge Dafida a newa tsebišo e nepagetšego, o ile a fetoša phetho yeo a bego a šetše a e dirile. (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29) Ka dinako tše dingwe, e ka ba gabohlale gore le rena re dire se se swanago.

16. (a) Ke ditšhišinyo dife tšeo di ka re thušago go dira diphetho tše dibotse? (b) Re swanetše go lebelela bjang diphetho tšeo re šetšego re di dirile, gona ka baka la’ng?

¹⁶ Lentšu la Modimo le re eletša gore re se ke ra kitima ge re dira diphetho tša bohlokwa. (Die. 21:5) Ge re ipha nako ya go lebelela taba go tšwa ka mahlakoreng ka moka, re tla kgona go dira phetho e botse kudu. (1 Bathes. 5:21) Pele hlogo ya lapa e dira phetho, e swanetše go fetša nako e ntši e dira nyakišišo ka Mangwalong le ka dikgatišong tša rena, gotee le go kwa ditšhišinyo goba dikgopolo tša ditho tša lapa. Gopola gore Modimo o ile a kgothaletša Aborahama gore a theetše seo mosadi wa gagwe e lego Sara a bego a se bolela. (Gen. 21:9-12) Bagolo le bona ba swanetše go fetša nako e ntši ba dira nyakišišo pele ba dira diphetho. Le gona ge e ba ba na le tekatekano e bile ba na le boipoetšo, ba ka se tshwenyege kudu ka seriti sa bona ge e ba tsebišo e mpsha e ba laela gore ba fetoše phetho yeo ba šetšego ba e dirile. Ba swanetše go dula ba ikemišeditše go fetoša dikgopolo le diphetho tša bona ge go swanetše. Ka moka ga rena re swanetše go ekiša mohlala wa bona. Ge re ka dira bjalo, go tla ba le khutšo le thulaganyo ka phuthegong.—Dit. 6:1-4.

17. Ke’ng seo se ka re thušago go dira diphetho tše dibotse le go feta?

¹⁷ Diphetho tše dingwe ke tše dikgolo go feta tše dingwe. Diphetho tše dikgolo di nyaka gore re naganišiše ka tšona pele le go rapela ka tšona, gomme seo se ka tšea nako. Bakriste ba bangwe ba swanetše go dira phetho ya ge e ba ba tla tsena lenyalong goba go se bjalo, le gore ba tla nyalana le mang. Phetho e nngwe e kgolo yeo e nago le ditšhegofatšo tše dintši ke ya gore o tsenele tirelo efe ya nako e tletšego le gona neng. Maemong a bjalo, go bohlokwa gore o bote Jehofa ka mo go feletšego gore o tla go thuša go dira phetho e botse. (Die. 1:5) Ka go re’alo, go bohlokwa kudu gore o tsome keletšo ka Beibeleng le go rapela Jehofa gore a go hlahle. Le gona gopola gore Jehofa a ka re nea dika tšeo re di hlokago gore re dire diphetho tše dibotse tšeo di sa robego melao ya gagwe. Ka mehla ge o lebanwe ke go dira phetho e bohlokwa, ipotšiše gore: ‘Na phetho ye e tla bontšha gore ke rata Jehofa? Na e tla thabiša lapa la ka? Le gona na e tla bontšha gore ga ke fele pelo le gore ke naganela ba bangwe?’

18. Ke ka baka la’ng Jehofa a letetše gore re itirele diphetho?

¹⁸ Jehofa ga a re gapeletše go mo rata le go mo hlankela. Ke rena re swanetšego go itirela phetho yeo. Ka ge a re neile tokologo ya go itirela diphetho, o re dumelela gore re ‘ikgethele’ go mo hlankela goba go se mo hlankele. (Josh. 24:15; Mmo. 5:4) Eupša o letetše gore re phele ka go dumelelana le diphetho tše dingwe tšeo re di dirago re hlahlwa ke Lentšu la gagwe. Ge re ka bota tsela yeo Jehofa a dirago dilo ka yona le melao ya gagwe ya motheo, re ka kgona go dira diphetho tše dibotse gomme ra bontšha gore ga re hlotšetše ka mahlakoreng a mabedi.—Jak. 1:5-8; 4:8.