Kwelobohloko—Senotlelo se se Išago go Botho le Kgaugelo
Kwelobohloko—Senotlelo se se Išago go Botho le Kgaugelo
HELEN KELLER o ile a ngwala gore: “Ge o ka fo tšwela pele o okobatša bohloko bja motho yo mongwe, gona bophelo ga se lefeela.” Ka ntle le pelaelo Keller o be a kwešiša bohloko bja maikwelo. Ge a be a na le dikgwedi tše 19, bolwetši bo ile bja mo foufatša le go mo dira sefoa ka mo go feletšego. Eupša morutišigadi yo a nago le kwelobohloko o ile a ruta Helen go bala le go ngwala ka Braille, gomme ka morago a mo ruta go bolela.
Morutiši wa Keller, Ann Sullivan, o be a tseba gabotse kgakanego ya go lwantšhana le bogole bja mmele. Le yena o nyakile a foufala. Eupša Ann ka go se fele pelo o ile a rera tsela ya go ka boledišana le Helen ka go “ngwala mantšu tlhaka ka tlhaka” seatleng sa Helen. A tutueditšwe ke kwelobohloko ya morutiši wa gagwe, Helen o ile a phetha ka go neela bophelo bja gagwe ka noši go thuša difofu le difoa. Ka ge a ile a kgona go lebeletšana ka katlego le bogole bja gagwe ka maiteko a magolo, o ile a kwela bohloko bao ba bego ba le boemong bjo bo swanago. O ile a nyaka go ba thuša.
O ka ba o lemogile gore lefaseng le la boithati, go bonolo ‘go tswalelela pelo ya gago’ gomme wa hlokomologa dinyakwa tša ba bangwe. (1 Johane 3:17) Lega go le bjalo, Bakriste ba laetšwe gore ba rate baagišani ba bona le gore ba be le lerato le le tseneletšego magareng ga bona. (Mateo 22:39; 1 Petro 4:8) Le gona, o swanetše go ba o lemoga therešo ye: Gaešita le ge re ikemišeditše ka mo go feletšego go ratana, gantši re ye re hlokomologe dibaka tša go imolla ba bangwe bohloko. Se se ka ba bjalo ka gobane re sa hlokomela dinyakwa tša bona. Kwelobohloko ke senotlelo seo se ka bulago mojako o išago go botho bja rena le kgaugelo.
Kwelobohloko Ke’ng?
Pukuntšu e nngwe e re kwelobohloko ke “sešupo sa go kwešiša maemo, maikwelo le maikemišetšo a ba bangwe.” Le gona e hlalositšwe e le bokgoni bja go ipea boemong bja batho ba bangwe. Ka gona kwelobohloko e bolela gore sa pele re kwešiše maemo a motho yo mongwe gomme sa bobedi re be le maikwelo ka seo maemo a se hlohlago go motho yoo. Ee, kwelobohloko e akaretša go kwa bohloko bja motho yo mongwe ka dipelong tša rena.
Mangwalo a bolela ka ditsela tše dintši ka seka se re se ahla-ahlago mo. Moapostola Petro o ile a eletša Bakriste gore ba ‘kwelane bohloko, ba be le maikwelo a borutho a borwarre le go ba le kgaugelo.’ (1 Petro 3:8, bapiša le NW.) Lentšu la Segerika leo le fetoletšwego e le go “kwelana bohloko” ka go lebanya le bolela “go tlaišega re le gotee” goba “go ba le kgaugelo.” Moapostola Paulo o ile a eletša ka maikwelo a swanago ge a be a kgothatša Bakriste-gotee le yena gore ba ‘thabe le ba thabilego, ba lle le ba llago.’ Paulo o okeditše ka gore: “Le bê ba pelo-tee seng sa lena.” (Ba-Roma 12:15, 16) Gomme na o be o ka se dumele gore go be go ka nyaka go sa kgonege gore re rate moagišani wa rena bjale ka ge re ithata ge e ba re be re sa ipea boemong bja gagwe?
Bontši bja rena re na le tekanyo e itšego ya kwelobohloko ya tlhago. Ke mang yo a sa kago a kwa bohloko ge a bona diswantšho tše di nyamišago pelo tša bana bao ba bolawago ke tlala goba bafaladi bao ba gateletšegilego? Ke mma ofe yo lerato yo a ka tšeišago phefo go tsetsela ga ngwana wa gagwe? Eupša ga se tlaišego ka moka yeo e ka bonalago gabonolo. Go thata gakaakang go kwešiša maikwelo a motho yo a gateletšegilego, yo a nago le bolwetši bja mmele bjo go sego bonolo go ka bo bona goba gaešita le bothata bja go ja ka tshwanelo—ge e ba re sa ka ra ba le mathata a bjalo ka borena! Lega go le bjalo, Mangwalo a bontšha gore re ka kgona gomme re swanetše go godiša go kwelana bohloko le bao maemo a bona a sa swanego le a rena.
Mehlala ya Mangwalo ya Kwelobohloko
Jehofa ke mohlala wa rena o mogolo wa kwelobohloko. Gaešita le ge yena a phethagetše, ga a letela gore rena re be ba phethagetšego, “xobane Yêna ó tseba lebopô le re lexo ka lôna, xa a lebale xe re le lerole.” (Psalme 103:14; Ba-Roma 5:12) Go feta moo, ka ge a lemoga mafokodi a rena, ‘ga a lese ra lekwa ka tše di kago re palela.’ (1 Ba-Korinthe 10:13) Ka thušo ya bahlanka ba gagwe le moya wa gagwe, o re thuša gore re hwetše tharollo.—Jeremia 25:4, 5; Ditiro 5:32.
Jehofa ka boyena o kwa bohloko bjo batho ba gagwe ba bo kwago. O boditše ba-Juda ba bego ba e-tšwa Babele gore: “Gobane e a kgwathišago lena, o kgwathiša thaka ya leihlo la gagwe.” (Sakaria 2:8, PK) A lemoga gabotse kwelobohloko ya Modimo, mongwadi wa Beibele Dafida o itše go yena: “Mexôkxô ya-ka e bolokê sebyaneng sa xaxo; a xa ke re: Di pukung ya xaxo?” (Psalme 56:8) Go homotša gakaakang go tseba gore Jehofa o gopola—bjalo ka ge eka e be e ngwadilwe ka pukung—megokgo yeo bahlanka ba gagwe bao ba botegago ba e tšholotšego ge ba dutše ba katanela go boloka potego ya bona!
Go swana le Tatagwe wa legodimong, Jesu Kriste o kgomegile ka maikwelo a ba bangwe. Ge a be a fodiša monna wa sefoa, o ile a mo iša ka thoko, mohlomongwe e le gore go bona ga gagwe ga mohlolo go se mo leše dihlong ka mokgwa o sa lokago goba go mo tšhoša. (Mareka 7:32-35) Lebakeng le lengwe, Jesu o ile a bona mohlologadi yo a bego a le kgaufsi le go boloka morwa wa gagwe a nnoši. Kapela-pela o ile a lemoga bohloko bjo a bego a bo kwa, a batamela molokoloko o bego o e-ya polokong gomme a tsoša lesogana.—Luka 7:11-16.
Ka morago ga tsogo ya gagwe, ge Jesu a be a tšwelela go Saulo tseleng ya go ya Damaseko, o ile a dira gore Saulo a tsebe kamoo tlaišo ya gagwe e sehlogo go barutiwa ba gagwe e bego e mo kgoma ka gona. O ile a mmotša gore: “Ké Nna Jesu yo O mo hlomerexo.” (Ditiro 9:3-5) Jesu ka boyena o ile a kwa bohloko bjo barutiwa ba gagwe ba bego ba bo kwa, go swana le motswadi yo a kwago bohloko bja ngwana wa gagwe yo a babjago. Ka mo go swanago, bjalo ka Moperisita yo Mogolo wa legodimong, Jesu o “kwešiša mafokodi a rena.”—Ba-Hebere 4:15, NW.
Moapostola Paulo o ile a ithuta go lemoga ditlaišego le maikwelo a ba bangwe. O botšišitše 2 Ba-Korinthe 11:29) Ge morongwa a be a lokolla Paulo le Silase ka mohlolo ditlemong tša bona kgolegong ya Filipi, taba ya pele yeo e tletšego Paulo monaganong e bile gore a botše mohlapetši wa kgolego gore ga go motho yo a tšhabilego. O ile a lemoga ka kwelobohloko gore mohlapetši wa kgolego a ka fo ipolaya. Paulo o be a tseba gore go ya ka molao wa Roma, mohlapetši wa kgolego o be a ka otlwa ga bohloko ge e-ba mogolegwa a ka tšhaba—kudu-kudu ge e ba a be a laetšwe gore a mo hlokomele ka šedi. (Ditiro 16:24-28) Tiro ya Paulo ya botho ya go phološa bophelo e ile a kgahla mohlapetši wa kgolego, gomme yena le ba lapa la gagwe ba ile ba gata megato ya gore e be Bakriste.—Ditiro 16:30-34.
gore: “Ó kae motho e a fôkôlaxo ’me nna ke se fôkôle naê’? Ó kae motho e a hlanošwaxo ’me nna ke se fse pelo?” (Kamoo re ka Hlagolelago Kwelobohloko ka Gona
Mangwalo a re kgothaletša leboelela gore re ekiše Tatago rena wa legodimong le Morwa wa gagwe Jesu Kriste, ka gona kwelobohloko ke seka seo re swanetšego go se hlagolela. Re ka dira se bjang? Go na le ditsela tše tharo tša motheo tšeo ka tšona re ka kaonefatšago go kgomega ga rena ka dinyakwa tša ba bangwe le maikwelo: ke ka go theetša, go šetša le go akanyetša.
Theetša. Ka go theetša ka kelohloko re tseba mathata ao ba bangwe ba lebeletšanago le ona. Gomme ge re dutše re theetša gakaone, ke gona ba tlago go bula dipelo tša bona gomme ba utolla maikwelo a bona. Miriam o hlalosa gore: “Nka bolela le mogolo ge e ba ke kgodišegile gore o tla ntheetša. Ke nyaka go tseba gore o tloga a kwešiša bothata bja-ka e le ka kgonthe. Kgodišego ya-ka ka yena e gola ge a dutše a mpotšiša dipotšišo tšeo di fatollago tšeo di bontšhago gore o be a theeditše ka kelohloko seo ke mmoditšego sona.”
Šetša. Ga se batho ka moka bao ba tlago go bolela ka bolokologi kamoo ba ikwago ka gona goba seo ba lebeletšanego le sona. Lega go le bjalo, motho yo a lemogago gabotse o tla bona ge e ba Mokriste-gotee le yena a bonagala a gateletšegile, ge mofsa yo a lego mahlalagading a thoma go ba yo a homotšego kudu, goba ge e ba modiredi yo a lego mafolofolo a lahlegelwa ke mafolofolo a gagwe. Bokgoni bjo bja go lemoga bothata bo sa thoma ke bja bohlokwa bakeng sa batswadi. Marie o bolela gore: “Ka tsela e itšego mma o tseba kamoo ke ikwago ka gona pele ga ge nka mmotša, ka gona go bonolo go nna go mmotša mathata a-ka ka bolokologi.”
Diriša matla a gago a go akanyetša. Tsela e matla kudu ya go tutuetša kwelobohloko ke go ipotšiša gore: ‘Ge nkabe ke le boemong bjo, ke be ke tla ikwa bjang? Ke be ke tla arabela bjang? Ke be ke tla hloka’ng?’ Bahomotši ba bararo ba maaka ba Jobo ba itlhatsetše ba palelwa ke go ipea boemong bja gagwe. Ka gona, ba ile ba mo ahlola ka dibe tša boikgopolelo bja bona tšeo ba ilego ba tšea gore o swanetše go ba a di dirile.
Batho ba sa phethagalago gantši ba hwetša go le bonolo go hwetša diphošo go e-na le go kwešiša maikwelo. Lega go le bjalo, ge e ba re leka ka matla go akanya ka kgateletšego ya motho yo a tlaišegago, go tla re thuša gore re be ba kwelago bohloko go e-na le gore re ahlole. Juan e lego mogolo yo a nago le phihlelo o boletše gore: “Ke kgona go fana ka keletšo e kaone kudu ge e ba ke theetša ka kelohloko gomme ka leka go kwešiša boemo ka moka pele ga ge nka fana ka dikakanyo le ge e le dife.”
Dikgatišo tšeo di abilwego ke Dihlatse tša Jehofa di thušitše ba bantši tabeng ye. Dimakasine tša Morokami le Phafoga! di ahla-ahlile mathata a magolo go swana le a kgateletšego le go gobošwa ga bana. Tsebišo ye e lego nakong e thuša babadi go ba bao ba lemogago kudu maikwelo
a bao ba tlaišegago ka ditsela tše bjalo. Ka moo go swanago, puku ya Dipotšišo tša Bafsa le Dikarabo tše Šomago e thušitše batswadi ba bantši go kwešiša mathata a bana ba bona.Kwelobohloko e a Thuša Medirong ya Bokriste
Ke ba sego kae ba rena bao ba ka hlokomologago go tlalelwa ga ngwana yo a swerego ke tlala ge e ba re e-na le dijo tšeo re ka di abelanago le yena. Ge e ba re e-na le kwelobohloko, le gona re tla lemoga boemo bja motho bja moya. Beibele e bolela ka Jesu gore: “Xe a bôna mašaba a batho a ba šôkêlwa; ka xobane ba be ba lapile, bà lahlexile wa dinku tše di se naxo modiši.” (Mateo 9:36) Ba dimilione lehono ba boemong bjo bo bjalo bja moya gomme ba nyaka thušo.
Go fo swana le mehleng ya Jesu, re ka swanelwa ke go lebeletšana le kgethollo goba setšo se se tsemilego medu e le gore re fihlelele dipelo tša batho ba bangwe. Modiredi yo a nago le kwelobohloko o leka go nyaka motheo o swanago goba go bolela ka ditaba tšeo di lego ka menaganong ya batho e le gore a dire gore molaetša wa gagwe o be o gogelago le go feta. (Ditiro 17:22, 23; 1 Ba-Korinthe 9:20-23) Ditiro tša botho tšeo di tutueditšwego ke kwelobohloko le tšona di ka dira gore batheetši ba rena ba amogele ka mo go oketšegilego molaetša wa rena wa Mmušo, bjalo ka ge go be go le bjalo tabeng ya mohlapetši wa kgolego wa mo-Filipi.
Kwelobohloko e bohlokwa kudu go re thušeng gore re se tšeele godimo mafokodi a ba bangwe ka phuthegong. Ge e ba re leka go kwešiša maikwelo a ngwanabo rena yo a re kgopišitšego, ka ntle le pelaelo re tla hwetša go le bonolo kudu go ka mo lebalela. Mohlomongwe re tla ba re ile ra arabela ka tsela e swanago ge nkabe re be re le boemong bjo bo swanago gomme re be re na le setlogo sa gagwe. Kwelobohloko ya Jehofa e mo tutueletša gore a se “lebale xe re le lerole,” ka gona na kwelobohloko ya rena ga se ya swanela go re tutuetša gore re ele hloko go se phethagale ga ba bangwe le go ba ‘lebalela’?—Psalme 103:14; Ba-Kolose 3:13.
Ge e ba re be re tla nea keletšo, ka ntle le pelaelo re be re tla dira bjalo ka tsela e botho kudu ge e ba re kwešiša maikwelo le go kgomega ga mofoši. Mogolo wa Mokriste yo a nago le kwelobohloko o ikgopotša gore: ‘Le nna ke be nka dira phošo e swanago. Nka ba boemong bja gagwe.’ Ke ka baka leo Paulo a eleditšego ka gore: “Le mo tsošê ka môya o bonôlô; xomme le lena Le itôtê, xore Le se wêlê molekong.”—Ba-Galatia 6:1.
Le gona kwelobohloko e ka re tutuetša gore re nee thušo e šomago ge e ba go le matleng a rena go dira bjalo, gaešita le ge Mokriste-gotee le rena a ka ba a dika-dika go e kgopela. Moapostola Johane o ngwadile gore: “Byale, xe motho a ruile tša bophelô bya lefase, ’me a bôna ngwan’abo à hlôka, a tla a mo tswalêlêla pelo ya xaxwe, xo yêna leratô la Modimo le ka dula bya’ng? . . . A re se kê ra ratana ka polêlô le ka leleme; a re rataneng ka tirô le ka therešô.”—1 Johane 3:17, 18.
Gore re rate ka “tirô le ka therešô,” sa pele re swanetše gore re bone dinyakwa tše itšego tša ngwanabo rena. Na re ela hloko ka šedi dinyakwa tša ba bangwe ka kgopolo ya go ba thuša? Se ke seo kwelobohloko e se bolelago.
Hlagolelang go Kwelana Bohloko
Ka tlhago re ka fo ba re se na kwelobohloko, lega go le bjalo re ka hlagolela go kwelana bohloko. Ge e ba re theetša ka kelohloko, re lemoga gabotse gomme re ipona re le boemong bja ba bangwe gantši, kwelobohloko ya rena e tla gola. Ka go rialo re tla ikwa re gapeletšega go bontšha lerato le le oketšegilego, botho le kgaugelo go bana ba rena, go Bakriste ba bangwe le go baagišani ba rena.
Le ka mohla o se ke wa dumelela boithati gore bo fokotše kwelobohloko ya gago. Paulo o ngwadile gore: “Motho a se kê a šetša tša xo ikhola; a a šetšê tša xo hola ba bangwê.” (Ba-Filipi 2:4) Bokamoso bja rena bja ka mo go sa felego bo ithekgile ka kwelobohloko ya Jehofa le ya Moperisita wa gagwe yo Mogolo Jesu Kriste. Ka gona, re na le tlamo e swanetšego ya gore re hlagolele seka se. Kwelobohloko ya rena e tla re matlafaletša gore re be badiredi ba kaone le batswadi ba kaone. Godimo ga tšohle, kwelobohloko e tla re thuša gore re lemoge gore “lethabo la go nea le feta la go newa.”—Ditiro 20:35, NW.
[Seswantšho go letlakala 25]
Kwelobohloko e akaretša go ela hloko ka šedi dinyakwa tša ba bangwe ka maikemišetšo a go ba thuša
[Seswantšho go letlakala 26]
Na re ka ithuta go bontšha kwelobohloko yeo mma yo a nago le lerato ka tlhago a e bontšhago ngwaneng wa gagwe