EKIŠANG TUMELO YA BONA | TIMOTHEO
“Ngwanaka yo a Rategago le yo a Botegago Moreneng”
TIMOTHEO o be a sepela a iketlile tseleng yeo e tšwago ga gabo gomme mahlo a gagwe a be a tloga a tsepeletše seo se letšego ka pele. Bagwera ba gagwe ba be ba etile pele ge ba dutše ba phatša mašemo ao Timotheo a bego a a tseba gabotse. Ka morago ga bona go be go na le motse wa Lisitara wo o bego o nyamelela ganyenyane-ganyenyane, wo o lego ka godimo ga mmoto wa ka moeding. Timotheo o be a myemyela ge a dutše a nagana ka mmagwe le makgolo’agwe, bao ba bego ba ikwa ba ikgantšha ka yena gomme ba sa nyake go bontšha megokgo ya bona ge ba le gare ba mo lebeletše a sepela. Na o be a swanetše go retologa gomme a ba emišetše letsogo gape la mafelelo?
Moapostola Paulo o be a fela a lebelela Timotheo gomme a myemyela ka tsela ya go mo kgodiša. O be a tseba gore Timotheo o be a sa dutše a na le dihlong tšeo a swanetšego go lwantšhana le tšona, eupša o ile a thabišwa ke go bona phišego ya lesogana le. Timotheo e be e sa le yo monyenyane kudu, mohlomongwe o be a le mahlalagading goba mathomong a nywaga ya bo-20, gomme o be a tloga a hlompha Paulo le go mo rata. Bjale Timotheo o be a latela monna yo yo mafolofolo le yo a botegago leetong leo le bego le tla mo tšea monabo wa dikhilomithara tše makgolo go tloga ga gabo. Ba be ba tla sepela ka maoto le ka sekepe gomme ba lebeletšane le dikotsi tše dintši ge ba le tseleng. Timotheo o be a ka se tsebe ge e ba a tla tsoga a boetše ga gabo gape.
Lesogana le le tutueditšwe ke’ng go phegelela tsela e bjalo ya bophelo? Boikgafo bjo bjalo bo ka swanelwa ke meputso efe? Le gona tumelo ya Timotheo e ka tutuetša ya rena bjang?
“GO TLOGA BOSEENG”
Anke re boeleng morago nywageng e mebedi goba e meraro, gomme re akanye gore Lisitara e be e le ga gabo Timotheo—ka ge go bonagala go le bjalo. Lisitara e be e le motse o monyenyane, wa kgale le wo o lego lekatana woo o lego moeding wa meetse a mantši. Batho ba moo ba ka ba ba be ba kwešiša Segerika, eupša ba be ba sa dutše ba bolela Selikaonia, e lego leleme leo le bego le bolelwa moo. Ka letšatši le lengwe, go ile gwa tsoga mpherefere motseng woo o homotšego. Go ile gwa fihla baromiwa ba babedi ba Bakriste, e lego moapostola Paulo le mosepedigotee le yena Baranaba, ba etšwa Ikonia, e lego motse o mogolo wa kgauswi le moo. Ge ba dutše ba dira boboledi phatlalatša, Paulo o ile a bona monna wa segole yo a bego a bontšha tumelo ya kgonthe. Ka gona, Paulo o ile a dira mohlolo gomme a mo fodiša!—Ditiro 14:5-10.
Go bonagala batho ba bantši ba Lisitara ba be ba dumela dikanegelong tša medimo yeo mehleng ya bogologolo e bego e theogela tikologong yeo e le ka sebopego sa batho. Ka gona batho ba be ba nagana gore Paulo ke Heremese gomme Baranaba ke Tseuse! Bakriste ba ba babedi bao ba ikokobeditšego ba ile ba thatafalelwa ke go thibela batho ba go ba direla dihlabelo.—Ditiro 14:11-18.
Lega go le bjalo, ke batho ba sego kae ba Lisitara bao ba bego ba sa tšee tiragalo yeo e le go etelwa ke medimo ya baheitene; eupša ba be ba e tšea e le selo sa kgonthe e bile se kgahliša. Ka mohlala, Yunise, e lego mosadi wa Mojuda yo a nyetšwego ke monna wa Mogerika * yo e sego modumedi, gotee le mmagwe e lego Loisa, ruri ba swanetše go ba ba ile ba theetša Paulo le Baranaba ka phišego le ka lethabo. Tše e be e le ditaba tšeo Mojuda yo mongwe le yo mongwe yo a botegago a bego a hlologetše go di kwa—Mesia o be a tlile e bile a phethagaditše diporofeto tše dintši tša ka Mangwalong tšeo di lego mabapi le yena!
2 Timotheo 3:15) Go swana le mmagwe le makgolo’agwe, o be a kgona go bona gore Paulo le Baranaba ba be ba bolela therešo mabapi le Mesia. Le gona nagana ka monna wa segole yoo Paulo a ilego a mo fodiša. Ee, mohlomongwe Timotheo go tloga bošemaneng bja gagwe o ile a bona monna yoo ka makga a mantši ditarateng tša Lisitara. Bjale Timotheo o ile a bona monna yoo a sepela ka lekga la pele! Ga go makatše ge Yunise le Loisa ba ile ba fetoga Bakriste, go etša ge Timotheo le yena a ile a dira bjalo. Le lehono, bomakgolo le borakgolo gotee le batswadi ba ka ithuta go gontši phihlelong ya Loisa le Yunise. Na o ka ba le tutuetšo e botse baneng?
Akanya kamoo ketelo ya Paulo e ilego ya kgoma Timotheo ka gona. Timotheo o be a tlwaeditšwe go rata Mangwalo a Seheberu a makgethwa “go tloga boseeng.” (“KA DITLAIŠEGO TŠE DINTŠI”
Bao e bilego barutiwa ba Bakriste kua Lisitara ba swanetše go ba ba ile ba thabišwa kudu ke go ithuta ka kholofelo yeo balatedi ba Kriste ba bego ba na le yona. Eupša le bona ba ile ba ithuta gore go ba morutiwa ke boikarabelo bjo bogolo. Baganetši bao ba fišegelago thoko ba Bajuda ba ba tšwago Ikonia le Antiokia ba ile ba tla motseng woo, ba hlohleletša badudi ba Lisitara gore ba lwantšhe Paulo le Baranaba. Go se go ye kae, mašaba ao a ile a hlasela Paulo ke moka a mo kgatla ka maswika. Ka ge a be a itiwa leboelela, o ile a wela fase. Mašaba ao a ile a mo gogela ka ntle ga motse a mo tlogela a nagana gore o hwile.—Ditiro 14:19.
Lega go le bjalo, barutiwa ba kua Lisitara ba ile ba ya go Paulo ba mo dikanetša. Ruri ba swanetše go ba ba ile ba imologa ge a šišinyega, a tsoga gomme ka sebete a boela gona kua Lisitara! Letšatšing le le latelago, yena le Baranaba ba ile ba ya motseng wa Derebe go yo tšwetša pele boboledi bja bona. Ka morago ga go dira barutiwa ba bafsa le gona moo, ba ile ba rapa sebete gomme ba boela Lisitara le ge go be go le kotsi. Ka mafelelo afe? Pego e re botša gore “ba [ile ba] matlafatša meoya ya barutiwa, ba ba kgothaletša go dula tumelong.” Akanya Timotheo wa mofsa a theeditše, a ntšhitše mahlo dinameng ge Paulo le Baranaba ba ruta Bakriste bao gore kholofelo ya bona ka bokamoso e be e tloga e swanelwa ke boiteko bjo ba bo dirago. Ba ile ba re: “Re swanetše go tsena Mmušong wa Modimo ka ditlaišego tše dintši.”—Ditiro 14:20-22.
Timotheo o be a bone Paulo a phelela mantšu ao, a lebeletšana le ditlaišego ka sebete e le gore a botše ba bangwe ditaba tše dibotse. Ka gona Timotheo o be a tseba gore ge e ba a ka latela mohlala wa Paulo, batho ba Lisitara ba be ba tla mo ganetša gomme tatagwe le yena o be a ka mo ganetša. Eupša Timotheo o be a ka se dumelele gore dikgateletšo tše bjalo di kgome phetho ya gagwe ya kamoo a swanetšego go hlankela Modimo. Lehono, go na le bafsa ba bantši bao ba swanago le Timotheo. Ka bohlale, ba tsoma bagwera ba nago le tumelo e tiilego, bao ba tlago go ba kgothatša le go ba matlafatša. Le gona ga ba dumelele gore kganetšo e ba aroše gore ba hlankele Modimo wa therešo!
“O BE A BOLELWA GABOTSE KE BANA BABO”
Go etša ge go boletšwe pejana, go ka direga gore ketelo ya Paulo e latetšego e bile nywageng e mebedi goba e meraro ka morago ga moo. Akanya lethabo leo lapa labo Timotheo le bilego le lona ge Paulo a be a fihla, lebakeng le a sepela le Silase. Ruri Paulo le yena o be a thabile. O ile a iponela ge dipeu tša therešo tšeo a ilego a di bjala Lisitara di gola. Go be go na le Loisa le Yunise, e lego morwedi wa gagwe, bao bjale e bego e le basadi bao ba botegago ba Bakriste, bao ba nago le ‘tumelo yeo e se nago boikaketši’ yeo Paulo a bego a e rata kudu. (2 Timotheo 1:5) Le gona go thwe’ng ka Timotheo yo mofsa?
Paulo o be a lemogile gore ga e sa le go tloga ketelong e fetilego, lesogana le le be le godile tsebong. Timotheo o be a “bolelwa gabotse ke bana babo,” e sego feela Lisitara eupša gape le Ikonia, yeo e lego monabo wa dikhilomithara tše e ka bago tše 32 ka leboabohlabela. (Ditiro 16:2) O ile a thušwa ke’ng go ba le botumo bjoo bjo bobotse?
“Mangwalo a makgethwa” ao Timotheo a ilego a a rutwa ke mmagwe le makgolo’agwe “go tloga boseeng,” a akaretša dikeletšo tše kwagalago le tšeo di holago bafsa. (2 Timotheo 3:15) Mohlala o mongwe wa dikeletšo tšeo šo: “Gopola Mmopi wa gago yo Mogolo matšatšing a bofseng bja gago.” (Mmoledi 12:1) Ka morago ga gore Timotheo e be Mokriste, o ile a naganišiša ka mo go tseneletšego ka mantšu ao. O ile a bona gore tsela e kaonekaone ya go gopola Mmopi wa gagwe yo Mogolo e be e akaretša go botša ba bangwe ditaba tše dibotse mabapi le Morwa wa Modimo, e lego Kriste. Ganyenyane-ganyenyane Timotheo o ile a ithuta go lwantšha dihlong tša tlhago tšeo di bego di mo šitiša gomme a hlagolela go ba le sebete sa go botša ba bangwe ditaba tše dibotse mabapi le Jesu Kriste.
Banna bao ba etelelago pele ka diphuthegong ba ile ba lemoga tšwelopele ya Timotheo. Ga go pelaelo gore ba ile ba kgongwa ke go bona kamoo mofsa yo a bego a aga le go kgothatša motho yo mongwe le yo mongwe yo a bego a na le yena. Lega go le bjalo, sa bohlokwa kudu ke gore Jehofa o ile a lemoga maiteko a Timotheo. Modimo o ile a budulela tše dingwe tša diporofeto tšeo di bolelago ka Timotheo—mohlomongwe tšeo di lego mabapi le mohuta wa tirelo yeo ka letšatši le lengwe a bego a tla e direla diphuthego tše dintši. Ge Paulo a be a etetše moo, o ile a bona gore Timotheo e ka ba modirišani yo a holago wa mosepedi maetong a boromiwa. Bana babo ba Lisitara ba ile ba dumelelana le seo. Ba ile ba bea lesogana le diatla, e lego seka seo se bontšhago gore le be le neilwe tokelo e kgethegilego tirelong ya Jehofa Modimo.—1 Timotheo 1:18; 4:14.
Re ka akanya gore Timotheo o ile a kgahlwa ke tokelo le boikarabelo bjo bogolo bjoo a bo neilwego e bile a bona di sa mo swanele. O be a ikemišeditše go sepela. * Lega go le bjalo, tatago Timotheo yo e bego e se modumedi o ile a arabela bjang kabelong e mpsha ya morwa wa gagwe ya go ba modiredi wa mosepedi wa Mokriste? Mohlomongwe o be a nagana gore morwa wa gagwe o tla phegelela selo se itšego se se fapanego. Go thwe’ng ka mmago Timotheo le makgolo’agwe? Na ba be ba ikgantšha ka lesogana le mola ba leka go uta go tshwenyega ga bona ka go šireletšega ga lona? E be e le ga tlhago gore ba dire seo.
Seo re kgodišegilego ka sona ke gore Timotheo o ile a sepela le yena. Mesong ya tiragalo yeo e hlalositšwego mathomong a sehlogo se, o ile a kgetha go sepela le moapostola Paulo modirong wa bosepedi. Ge a dutše a šia motse wa Lisitara, kgato e nngwe le e nngwe yeo a e tšeago a gata maswikaneng le bjanyeng ka diramphašane tša gagwe, e be e bolela gore o be a batamela moo a sa go tsebego kgole le ga gabo. Ka morago ga leeto le letelele la letšatši ka moka, banna ba ba bararo ba ile ba fihla Ikonia. Ka gona Timotheo o ile a thoma go bona kamoo Paulo le Silase ba bego ba fetiša ditaelo tšeo di sa tšwago go ntšhwa ke sehlopha se bušago kua Jerusalema le kamoo ba bego ba šoma ka thata go matlafatša tumelo ya badumedi ba kua Ikonia. (Ditiro 16:4, 5) Eupša tšeo e be e le mathomomayo.
Ka morago ga gore baromiwa ba ba etele diphuthego tša kua Galatia, ba ile ba se sa sepela ditseleng tša Roma tšeo di bego di bulegile e bile di adilwe ka maswika gomme ba sepela dikhilomithara tše makgolokgolo go phatša naga yeo e ikadilego ya Firigia, ba leba ka leboa ke moka ba ya ka bodikela. Ka ge ba be ba dula ba latela tlhahlo ya moya o mokgethwa wa Modimo, ba ile ba ya Teroa ke moka ba namela sekepe gomme ba sesela Matsedonia. (Ditiro 16:6-12) Ka nako yeo, Paulo o ile a bona kamoo Timotheo a bego a na le mohola ka gona. Paulo o ile a tlogela Timotheo kua Berea a na le Silase. (Ditiro 17:14) O ile a ba a romela lesogana le kua Thesalonika le nnoši. Ke moo Timotheo a ilego a ekiša mehlala yeo a e šeditšego ka kelohloko, gomme a matlafatša Bakriste ba botegago ba moo.—1 Bathesalonika 3:1-3.
Bafilipi 2:20) Botumo bjoo bjo bobotse ga se bja fo itlela. Timotheo o bo hweditše ka go šoma ka thata, ka tirelo ya boikokobetšo le ka go kgotlelela ka potego ge a lebeletšane le mathata. Ruri ke mohlala o mobotse go bafsa lehono! Le ka mohla o se ke wa lebala gore o ka itirela botumo bjo bobotse. Ge e ba o le mofsa, gona o na le sebaka seo se kgahlišago sa go itirela leina le lebotse ka go etiša Jehofa Modimo pele bophelong bja gago le ka go swara ba bangwe ka botho le ka tlhompho.
Ka morago Paulo o ile a ngwala ka Timotheo a re: “Ga ke na yo mongwe yo a nago le kgopolo e swanago le ya gagwe yo a tlago go hlokomela e le ka kgonthe dilo tše di lego mabapi le lena.” (“DIRA SOHLE SE O KA SE KGONAGO GORE O TLE GO NNA”
Nakong ya nywaga e ka bago e 14, Timotheo o ile a fetša nako e ntši kudu a šoma le mogwera wa gagwe e lego moapostola Paulo. O ile a ba le Paulo mathateng a mantši a modiro wa Paulo gotee le go thabela ditšhegofatšo tše dintši le yena. (2 Bakorinthe 11:24-27) Lebakeng le lengwe, Timotheo o ile a ba a golegwa bakeng sa tumelo ya gagwe. (Baheberu 13:23) O ile a ba a bontšha lerato le le tšwago pelong, le le tseneletšego gotee le go tshwenyega ka bana babo le dikgaetšedi ba Bakriste go etša Paulo. Ka go re’alo, Paulo o ile a mo ngwalela ka gore: “Ke gopola megokgo ya gago.” (2 Timotheo 1:4) Go swana le Paulo, go bonagala Timotheo a ile a ithuta go ‘lla le bao ba llago,’ a ba kwela bohloko e le gore a ba kgothatše gakaone le go ba homotša. (Baroma 12:15) Anke yo mongwe le yo mongwe wa rena a ithute go dira se se swanago!
Ga go makatše gore ge nako e dutše e eya Timotheo o ile a ba molebeledi yo a fišegago wa Mokriste. Paulo ga se a mo gafela feela boikarabelo bja go etela diphuthego gore a di matlafatše le go di kgothatša, eupša o ile a mo gafela le bja go kgetha banna bao ba swanelegago gore ba hlankele e le bagolo le bahlanka ba bodiredi ka diphuthegong.—1 Timotheo 5:22.
Paulo o be a rata Timotheo kudu, a mo nea keletšo e holago yeo tate yo lerato a e neago lesogana la gagwe. O ile a tutueletša Timotheo go hlagolela dimpho tša gagwe tša moya le go dula a gola tsebong gomme a dire tšwelopele moyeng. (1 Timotheo 4:15, 16) O ile a kgothaletša Timotheo gore a se ke a dumelela bofsa bja gagwe—mohlomongwe dihlong tša gagwe tša tlhago—bo mo thibela go emela ka go tia se se nepagetšego. (1 Timotheo 1:3; 4:6, 7, 11, 12) Paulo o ile a ba a mo nea keletšo ya kamoo a ka lebeletšanago le bolwetši bjo bo bego bo fela bo tlela lesogana le, mohlomongwe e le bothata bja mala.—1 Timotheo 5:23.
Go ile gwa fihla nako ya gore Paulo a tsebe gore o be a le kgauswi le go hwa; go molaleng gore o be a tlo bolawa. O ile a romela Timotheo lengwalo la mafelelo leo le buduletšwego. Le be le akaretša mantšu ao a kgomago pelo a rego: “Dira sohle se o ka se kgonago gore o tle go nna kgauswinyane.” (2 Timotheo 4:9) Paulo o be a rata Timotheo kudu; o be a mmitša “ngwanaka yo a rategago le yo a botegago Moreneng.” (1 Bakorinthe 4:17) Ruri ga go makatše ge Paulo a ile a nyaka gore mogwera wa gagwe a be hleng ga gagwe ge a be a le kgauswi le go hwa! Yo mongwe le yo mongwe wa rena a ka ipotšiša gore: ‘Na ge batho ba lebeletšane le mathata ba tla go nna gore ke ba homotše?’
Na Timotheo o ile a hwetša Paulo a sa phela? Ga re tsebe. Seo re se tsebago ke gore o be a dula a dira sohle seo a ka se kgonago go homotša le go kgothatša Paulo le batho ba bangwe ba bantši. O ile a phelela leina la gagwe la Timotheo, leo le bolelago gore “Yo a Godišago Modimo.” Le gona o tlogeletše batho ka moka mohlala o mobotse wa tumelo, woo o ka ekišwago ke ba banyenyane le ba bagolo.
^ par. 9 Bona sehlogo se se rego “Na o be o Tseba?” tokollong ye.
^ par. 20 Timotheo o be a bile a ikemišeditše go bolotšwa ka ge a kgopetšwe ke Paulo—e sego ka baka la gore e be e le molao woo o kgomago Bakriste, eupša ka baka la gore Paulo o be a sa nyake go nea Bajuda bao ba bego ba tla dira boboledi go bona mabaka le ge e le afe a gore ba gane molaetša ka ge tatago lesogana le e be e se Mojuda.—Ditiro 16:3.