ਕਹਾਉਤਾਂ 24:1-34
24 ਬੁਰੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨਾਲ ਈਰਖਾ ਨਾ ਕਰਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਲਈ ਤਰਸ,+
2 ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਹਿੰਸਾ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਮੁਸੀਬਤ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
3 ਬੁੱਧ ਨਾਲ ਘਰ* ਬਣਦਾ ਹੈ+ਅਤੇ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਨਾਲ ਇਹ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
4 ਗਿਆਨ ਇਸ ਦੇ ਕਮਰਿਆਂ ਨੂੰਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨਮੋਲ ਤੇ ਮਨਭਾਉਂਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।+
5 ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਆਦਮੀ ਤਾਕਤਵਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ+ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਇਕ ਆਦਮੀ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
6 ਸਹੀ ਸੇਧ* ਲੈ ਕੇ ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਯੁੱਧ ਲੜੇਂਗਾ+ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਕਰਕੇ ਜਿੱਤ* ਹੁੰਦੀ ਹੈ।+
7 ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਪਾਉਣਾ ਮੂਰਖ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ;+ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ’ਤੇ ਉਸ ਕੋਲ ਕਹਿਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
8 ਜਿਹੜਾ ਬੁਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਸ਼ ਰਚਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਸਾਜ਼ਸ਼ਾਂ ਘੜਨ ਵਿਚ ਮਾਹਰ ਕਹਾਵੇਗਾ।+
9 ਮੂਰਖਤਾ ਭਰੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ* ਪਾਪ ਹਨ,ਅਤੇ ਲੋਕ ਮਖੌਲੀਏ ਤੋਂ ਘਿਰਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।+
10 ਜੇ ਤੂੰ ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਦਿਨ* ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਂ,ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਤਾਕਤ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।
11 ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਵੱਲ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਜੋ ਲੜਖੜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਤਲ ਹੋਣ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ।+
12 ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂ, “ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ,”ਤਾਂ ਜਿਹੜਾ ਦਿਲਾਂ* ਨੂੰ ਜਾਂਚਦਾ ਹੈ, ਭਲਾ ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ?+
ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ’ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈਅਤੇ ਉਹ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਕਰਨੀ ਦਾ ਫਲ ਦੇਵੇਗਾ।+
13 ਹੇ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ, ਸ਼ਹਿਦ ਖਾਹ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਚੰਗਾ ਹੈ;ਛੱਤੇ ਦਾ ਸ਼ਹਿਦ ਖਾਣ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਹੈ।
14 ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣ ਲੈ ਕਿ ਬੁੱਧ ਤੇਰੇ ਲਈ ਚੰਗੀ ਹੈ।*+
ਜੇ ਤੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲਵੇਂ, ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਭਵਿੱਖ ਸੁਨਹਿਰਾ ਹੋਵੇਗਾਅਤੇ ਤੇਰੀ ਆਸ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟੇਗੀ।+
15 ਦੁਸ਼ਟ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਧਰਮੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਘਾਤ ਲਾ ਕੇ ਨਾ ਬੈਠ;ਉਸ ਦੇ ਆਰਾਮ ਦੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਉਜਾੜ।
16 ਧਰਮੀ ਚਾਹੇ ਸੱਤ ਵਾਰ ਡਿਗ ਵੀ ਪਵੇ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇਗਾ,+ਪਰ ਦੁਸ਼ਟ ਮੁਸੀਬਤ ਆਉਣ ਤੇ ਠੋਕਰ ਖਾ ਜਾਵੇਗਾ।+
17 ਜਦੋਂ ਤੇਰਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਡਿਗੇ, ਤਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਾ ਹੋਈਂਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਠੇਡਾ ਖਾਵੇ, ਤਾਂ ਦਿਲ ਵਿਚ ਆਨੰਦ ਨਾ ਮਨਾਈਂ;+
18 ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਯਹੋਵਾਹ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਵੇਗਾਅਤੇ ਉਹ ਉਸ* ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਗੁੱਸਾ ਹਟਾ ਲਵੇਗਾ।+
19 ਬੁਰੇ ਆਦਮੀਆਂ ਕਰਕੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਾ ਹੋ;*ਦੁਸ਼ਟ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਈਰਖਾ ਨਾ ਕਰ
20 ਕਿਉਂਕਿ ਬੁਰੇ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਕੋਈ ਭਵਿੱਖ ਨਹੀਂ ਹੈ;+ਦੁਸ਼ਟ ਦਾ ਦੀਵਾ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।+
21 ਹੇ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ, ਯਹੋਵਾਹ ਅਤੇ ਰਾਜੇ ਤੋਂ ਡਰ।+
ਫ਼ਸਾਦ ਪਾਉਣ* ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਨਾ ਕਰ+
22 ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਅਚਾਨਕ ਬਿਪਤਾ ਆ ਪਵੇਗੀ।+
ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ* ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕਿਹੜੀ ਤਬਾਹੀ ਲਿਆਉਣਗੇ?+
23 ਬੁੱਧੀਮਾਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ:
ਨਿਆਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਪੱਖਪਾਤ ਕਰਨਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ।+
24 ਜਿਹੜਾ ਦੁਸ਼ਟ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, “ਤੂੰ ਧਰਮੀ ਹੈਂ,”+ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਫਿਟਕਾਰਨਗੇ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂ ਉਸ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਕਰਨਗੀਆਂ।
25 ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਤਾੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋਵੇਗਾ;+ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ-ਚੰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਬਰਕਤ ਮਿਲੇਗੀ।+
26 ਜਿਹੜਾ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਉਸ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮਣਗੇ।*+
27 ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਅਤੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਤਿਆਰ ਰੱਖ;ਫਿਰ ਆਪਣਾ ਘਰ* ਬਣਾ।
28 ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਆਧਾਰ ਦੇ ਗਵਾਹੀ ਨਾ ਦੇ।+
ਆਪਣੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਨਾ ਦੇ।+
29 ਇਹ ਨਾ ਕਹਿ: “ਜਿੱਦਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ, ਮੈਂ ਵੀ ਉਸ ਨਾਲ ਉੱਦਾਂ ਹੀ ਕਰਾਂਗਾ;ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ, ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲਵਾਂਗਾ।”+
30 ਮੈਂ ਆਲਸੀ ਦੇ ਖੇਤ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘਿਆ,+ਹਾਂ, ਉਸ ਆਦਮੀ ਦੇ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਕੋਲੋਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਲ ਦੀ ਘਾਟ* ਹੈ।
31 ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਸੀ;ਜ਼ਮੀਨ ਬਿੱਛੂ ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਢਕੀ ਹੋਈ ਸੀਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਗਲ਼ੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਕੰਧ ਢੱਠੀ ਹੋਈ ਸੀ।+
32 ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੌਰ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਸੋਚਿਆ;ਹਾਂ, ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਇਹ ਸਬਕ ਸਿੱਖਿਆ:*
33 ਥੋੜ੍ਹੀ ਕੁ ਹੋਰ ਨੀਂਦ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਕੁ ਹੋਰ ਉਂਘਲਾਉਣ,ਹੱਥ ’ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕੁ ਹੋਰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਨਾਲ,
34 ਗ਼ਰੀਬੀ ਲੁਟੇਰੇ ਵਾਂਗ ਅਤੇਤੰਗੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਆਦਮੀ ਵਾਂਗ ਤੇਰੇ ’ਤੇ ਆ ਪਵੇਗੀ।+
ਫੁਟਨੋਟ
^ ਜਾਂ, “ਘਰਾਣਾ।”
^ ਜਾਂ, “ਬੁੱਧ ਭਰੀ ਸਲਾਹ।”
^ ਜਾਂ, “ਸਫ਼ਲਤਾ; ਮੁਕਤੀ।”
^ ਜਾਂ, “ਮੂਰਖ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ।”
^ ਜਾਂ, “ਮੁਸੀਬਤ ਦੀ ਘੜੀ।”
^ ਜਾਂ, “ਇਰਾਦਿਆਂ।”
^ ਜਾਂ, “ਤੇਰੀ ਜਾਨ ਲਈ ਮਿੱਠੀ ਹੈ।”
^ ਯਾਨੀ, ਦੁਸ਼ਮਣ।
^ ਜਾਂ, “ਗਰਮ ਨਾ ਹੋ।”
^ ਜਾਂ, “ਬਗਾਵਤ ਕਰਨ।”
^ ਯਾਨੀ, ਯਹੋਵਾਹ ਅਤੇ ਰਾਜਾ।
^ ਜਾਂ ਸੰਭਵ ਹੈ, “ਸਿੱਧਾ-ਸਿੱਧਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਚੁੰਮਣ ਵਾਂਗ ਹੈ।”
^ ਜਾਂ, “ਘਰਾਣਾ।”
^ ਇਬ, “ਵਿਚ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮੀ।”
^ ਇਬ, “ਮੈਂ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ।”
