Trigj nom Enhault

No de Enhaultslist gonen

1

Gott sien Nomen en de Hebräische Schreften

Gott sien Nomen en de Hebräische Schreften

Gott sien Nomen met de hebräische Latren, waut de Israeliten ver de Jefangenschoft en Babel brukten

Gott sien Nomen met de hebräische Latren, waut de Israeliten no de Jefangenschoft en Babel brukten

En de Hebräische Schreften (eenjemol daut “Oole Tastament” jenant) es meist 7 000 Mol daut hebräische Wuat יהוה to finjen. Dise vea Latren stalen Gott sienen Nomen väa un woaren daut “Tetragramaton” jenant. En väle Biblen woat daut met “Jehova” äwasat. Dis Nomen kjemt en de Schreft väl foakna väa aus irjent sest een Nomen. Daut es soo, daut de Bibelschriewa fa Gott uk veschiedne Tietels un Wieed brukten, waut wiesen, woo Gott es, soo aus “Aulmajchtja”, “Aulahechsta” un “Har”. Oba dee brukten mau eenen eensjen Nomen fa Gott: daut Tetragramaton.

Jehova Gott sach doano, daut de Bibelschriewa sienen Nomen brukten. Biejlikj leet hee von dän Profeet Joel oppschriewen: “Dan woaren aul dee, dee däm HARN [“Jehova”, NW] sien Nomen aunroopen, jerat woaren” (Joel 3:5). Un von eenen Psalmenschriewa leet Gott schriewen: “Dan woaren see daut enseenen, daut du, dee du HAR [“Jehova”, NW] heeten deist, auleen de Aulahechsta en de Welt best!” (Psalm 83:19). En de Psalmen es Gott sien Nomen aul soo bie 700 Mol bennen; daut wieren Leeda un Jedichta, waut von Gott sien Volkj jesungen un oppjesajcht worden. Wuarom es Gott sien Nomen dan en soo väle Biblen nich bennen? Wuarom brukt de Neue-Welt-Übersetzung der Heiligen Schrift dän Nomen “Jehova”? Un waut bediet dis Nomen?

Een Poat von de Psalmen en eene Schreftroll, waut se bie daut Doodje Mäa jefungen haben. Dee saul von de ieeschte feftich Joa en daut ieeschte Joahundat e. o. T. sennen. De Takjst es opp Hebräisch jeschräwen met soone Latren, waut no de Jefangenschoft en Babel em Jebruck wieren. Doa es foaken daut Tetragramaton bennen, un daut tieekjent kloa ut, wiels daut met Latren jeschräwen es, waut de Israeliten ver de Jefangenschoft en Babel brukten

Wuarom steit Gott sien Nomen en soo väle Biblen nich bennen? Doa sent miere Jrind. (1) Eenje denkjen, de aulmajchtja Gott brukt goanich uzhent eenen Nomen fa sikj. (2) Aundre wellen dän woomäajlich wäajen eene oole judische Mood nich brucken, waut sajcht, daut Gott sien Nomen kjeenmol jesajcht mott, daut dee nich met eemol mesbrukt woat. (3) Noch aundre wada jleewen, wiels eena nich krakjt weet, woo Gott sien Nomen ieeschtemma utjesproaken wort, wudd daut bäta sennen, bloos “Har” ooda “Gott” to sajen. Oba aul dit sent nich werkjlich Jrind, Gott sienen Nomen nich to brucken. Well wie mol seenen, wuarom.

  • Dee, waut sajen, dän aulmajchtjen Gott wudd kjeen Nomen fälen, denkjen doa nich aun, daut Gott sien Nomen en de gaunz oole Aufschreften von Gott sien Wuat bennen stunt. Eenje von dee sent mau rajcht von ver Jesus siene Tiet. Soo aus wie aul jeseenen haben, kjeem Gott doafäa opp, daut sien Nomen soo bie 7 000 Mol en sien Wuat nenjeschräwen wort. Hee well aulsoo, daut wie dän kjanen uk brucken.

  • De Äwasata, waut Gott sienen Nomen ut de Bibel rutnämen, wiels dee sikj aun de judische Mood hoolen, daut Gott sien Nomen kjeenmol jesajcht saul, vejäten von eene wichtje Sach: Wan eenje judische Schriewa dän Nomen uk nich utspräakjen wullen, neemen dee dän doa oba nich rut, wan dee de Bibel aufschreewen. En de oole Schreftrollen, waut se bie Kumran, dicht bie daut Doodje Mäa, jefungen haben, es Gott sien Nomen opp väle Städen bennen. Eenje Bibeläwasata loten Gott sienen Nomen ut un schriewen opp dee Städen, wua dee ieeschtemma stunt, “HAR” met groote Latren nenn. Oba wuarom loten dee Gott sienen Nomen ut un schriewen doa waut aundret nenn, wan dee doch weeten, daut dee dusende Mol en de Bibel stunt? Wuarom jleewen dee, daut see de Frieheit haben, daut to doonen?

  • Deejanje, waut sajen, daut Gott sien Nomen nich jebrukt saul, wiels eena nich weet, woo dee krakjt utjesproaken saul, brucken oba doch Jesus sienen Nomen. Oba es daut nich soo, daut en de vondoagsche Tiet meist kjeena Jesus sienen Nomen soo sajcht, aus de Apostel un Jinja daut em ieeschten Joahundat jedonen haben? En dee Tiet säden de Christen, waut Hebräisch räden, woomäajlich Jeschúa. Un enne Städ “Christus” säden dee Maschíach (“Messias”). De griechische Christen nanden am Iēsoús Khristós un dee, waut Latiensch räden, säden Iesus Christus. Aus Gott de Griechische Schreften (eenjemol daut “Niee Tastament” jenant) oppschriewen leet, schreewen de Bibelschriewa doa uk Jesus sienen Nomen opp Griechisch nenn. De ieeschte Christen brukten Jesus sienen Nomen aulsoo opp dee Sproak, waut don auljemeen jerät wort, enne Städ dän krakjt soo to sajen, aus dee ieeschtemma opp Hebräisch utjesproaken wort. Biejlikj soo es daut uk met Gott sienen Nomen. Doawäajen seenen de Äwasata von de Neue-Welt-Übersetzung daut fa goot aun, dän Nomen “Jehova” to brucken, wan eena uk nich krakjt weet, woo dee ieeschtemma opp Hebräisch jesajcht wort.

Wuarom woat en de Neue-Welt-Übersetzung de Nomen “Jehova” jebrukt? De vea hebräische Latren (יהוה), waut fa Gott sienen Nomen stonen, sent opp Plautdietsch JHWH (ooda YHWH). Ieeschtemma, wan de Menschen opp Hebräisch schreewen, endoont aus daut nu Gott sien Nomen wia ooda sest waut, schreewen dee daut onen de Selfstlud, soo aus a, e, i, o, u. De Menschen to dee Tiet wisten oba, woo see de Wieed läsen musten, wiels see met dee bekaunt wieren.

Ojjefäa 1 000 Joa nodäm daut de Hebräische Schreften jeschräwen worden, kjeem bie de Juden de Mood opp, daut daut nich rajcht wia, Gott sienen Nomen to sajen. Emma, wan dee wua jeschräwen wia, läsden dee enne Städ dän sienen Nomen eenen Tietel, soo aus “Har”. Doawäajen weet wie vondoag dän Dach nich, woo Gott siene Deena dän sienen Nomen ieeschtemma jesajcht haben (1. Mose 13:4; 2. Mose 3:15). Eenje jleewen, dee säden “Jahwe”, aundre sajen, dee säden veleicht Iae, Iabé ooda Iaoué. Wan wie uk nich weeten, woo Gott sien Nomen ieeschtemma opp Hebräisch jesajcht wort, weet wie oba doch, daut de Menschen dän em räden uk en äare Jebäda brukten (2. Mose 6:2; 1. Kjennichs 8:23; Psalm 99:9). a

Wuarom woat en de Neue-Welt-Übersetzung dan de Nomen “Jehova” jebrukt un nich biejlikj “Jahwe”? Daut es doawäajen, wiels de Nomen “Jehova” aul väle hundat Joaren opp veschiedne Sproaken em Jebruck es.

Gott sien Nomen en 1. Mose 15:2 en William Tyndale siene Äwasatunk von de fief Bieekja Mose ut daut Joa 1530

En eene enjlische Bibel biejlikj kjeem Gott sien Nomen daut ieeschte Mol aune 1530 väa. Daut wia en William Tyndale siene Äwasatunk von de fief Bieekja Mose. Hee schreef dän Nomen “Iehouah”. Met de Tiet veendad de enjlische Sproak sikj un doawäajen wort uk Gott sien Nomen aundasch jeschräwen. Em Joa 1612 biejlikj brukt Henry Ainsworth “Iehovah”, aus hee de Psalmen äwasad. Aus siene Äwasatunk dan aune 1639 derchjegonen un toop met de fief Bieekja Mose jedrekjt wort, schreewen se Gott sienen Nomen “Jehovah”. Un aune 1901 brukten de Äwasata von de American Standard Version opp dee Städen, wua Gott sien Nomen en de Hebräische Schreften stunt, uk “Jehovah”.

Opp Huachdietsch es de Nomen “Jehova” uk aul lang em Jebruck. En de Elberfelder Bibel von 1891 woat utjelajcht, wuarom dee disen Nomen doa jebrukt haben. Daut sajcht doa: “Wie haben dän Nomen von de Israeliten äaren Gott nich jeendat, wiels de Läsa sikj aul joarenlank aun dän jewant haben.” Un en de ieeschte Utgow von de Schlachter-Bibel von 1905 sajcht daut: “Jehova hab wie besonda doa jebrukt, wua de Unjascheet dietlich jemoakt saul tweschen Gott un de Heiden äare Jetta. Soo aus de Forscha sajen, wudd je eena sellen ‘Jahwe’ un nich ‘Jehova’ schriewen, oba de Menschen sent daut aul soo sea jewant, daut wie daut en eene Bibel, waut fa aulem es, nich endren kjennen.” Un uk opp Plautdietsch es de Nomen “Jehova” bekaunt. Biejlikj sajcht daut en De Plautdietsche Bibel (äwasat von Jehaun Friese) en de korte Wuaterkjläarunk: “Gott siene Nomes: Adonai – Harr, Jehova.”

Daut Tetragramaton, JHWH: “Hee lat woaren”

Daut hebräische Tietwuat HWH: “woaren”

Waut bediet de Nomen “Jehova”? Dee kjemt von een hebräischet Tietwuat, waut “woaren” bediet. Väle, waut goot om de oole hebräische Sproak omweeten, sajen, daut dit Wuat uk auntovestonen jeft, daut eena waut deit, daut doa waut woat. Doawäajen denkjen de Äwasata von de Neue-Welt-Übersetzung, daut Gott sien Nomen “Hee lat woaren” bediet. Oba wiels de Jelieede veschiedne Meenungen doaräwa haben, kaun kjeena daut gaunz secha sajen. Aulmols paust dise Bediedunk krakjt met daut toop, daut Jehova aules jemoakt haft, un daut hee daut emma erfelt, waut hee sikj väanemt. Hee haft nich bloos daut Weltaul, de Menschen un Enjel jemoakt; hee sitt uk fa wieda doano, daut sien Wellen un sien Väanämen sikj erfellen, endoont, waut doa passieet.

En 2. Mose 3:14 rät daut doavon, waut Gott sien Nomen bediet. Doa sajcht daut: “Ekj sie, dee ekj sie” ooda “Ekj woa to daut woaren, waut ekj well” (NW). Daut hebräische Wuat, waut en disen Varsch jebrukt es, es eene Form von daut Tietwuat, von wua Gott sien Nomen häakjemt. Oba dis Bibelvarsch sajcht ons noch nich aules von Gott sienen Nomen. Dee wiest ons bloos een wesset Poat von woo Jehova es. Gott sien Nomen bediet nich bloos, daut hee selfst to aules woat, waut needich es, daut sien Väanämen sikj erfelt. Hee kaun daut uk bat doa brinjen, daut daut, waut hee jemoakt haft, aules deit ooda to aules woat, daut sien Väanämen sikj erfelt.

a En De Plautdietsche Bibel sajcht daut: “Em O[olen] T[astament] woat HAR jeschräwen wan en de original Texte YHWH steit. Aus Moses Gott fruach woo hee heet, säd Gott YHWH.”