JOVENESPA TAPUKUYNINKU
¿Imatá ruwayman tatasniy mana redes socialesniyoj kanayta munajtinku?
Tukuy amigosniykisina redes socialesniyoj kanku, chayllamantataj parlanku. Ichapis mana redes socialesniyoj kasqaykirayku amigosniyki burlakusunku. ¿Imatá yachanayki tiyan redes socialesniyoj kaymanta? Chanta qanmanta burlakusojtinku, ¿imatá ruwawaj?
Kayta yachanayki tiyan
Mana qanllachu mana redes socialesniyoj kanki. Ashkha tatasqa mana saqenkuchu wawasninku redes socialesniyoj kanankuta. Ichapis chayta ruwanku redes socialesniyoj kaj jóvenes kay llakiykunapi rikukusqankurayku:
Sinchʼi llakiywan chayri depresionwan, chantá chayman rijchʼakoj waj onqoykunawan onqoykusqankurayku.
Pornografiata qhawasqankurayku, qhariwarmi jina puñuykuymanta fotosta chayri mensajesta apachinakusqankurayku, chantá Internetnejta wajkunawan toreachikusqankurayku.
Manakaj imasmanta amigosninkuwan phiñanakusqankurayku.
Edadniykimanta ashkha jovenesqa redes socialesman manaña yaykunankuta ninku. Wakin jovenesqa paykunallataj reparakorqanku redes socialesman yaykuy paykunapaj mana allinchu kasqanta. Imapichus wakin jóvenes rikukusqankuta qhawarina:
Priscillaqa reparakorqa ashkha tiempota redes sociales qhawarisqalla kasqanta, nitaj imata ruwasqanpis yachakusqanta.
Jeremymanqa mana gustajchu redes socialespi millay imas rikhurimusqan.
Bethanyqa wajkuna imatachus ruwasqanku qhawarisqalla kasqanta reparakorqa.
Sierra sutiyoj sipas nin: “Red socialniyta borrarparqani. Chaymantataj mana pesachikunichu, nitaj faltachanichu. Imajtinchus kunanqa tiempoyoj kani imastachus ruwaytapuni munani chay imasta ruwanaypaj”, nispa.
Kate nin: “Redes socialesman sebaykukusharqani. Wakin kutisqa imatachus redes socialesman churasqaymanta imatachus wajkuna ninankupi anchata yuyaj kani. Chaytaj mana gustawarqachu. Red socialniymanta cuentayta mana borrayta atillarqanichu, jinapis chayta ruwasqayqa uj llasa qʼepitapis qʼepirakuyman jina karqa. Kunanqa sonqo tiyasqallaña kani”, nispa.
Kayta ruwawaj
Tatasniyki kamachisusqankuta kasukuy. Kasukoj wawa kasqaykita rikuchiy, tatasniyki imatachus kamachisusqankuta mana rimaspalla, nitaj phiñakuspalla kasukuspa.
Biblia niwanchej: “Wampu runaqa tukuy atisqanta phiñakun, yachayniyoj runari phiñakuyninta ñitʼiykukun” (Proverbios 29:11, Diosmanta Qhelqasqa).
Ichá pillapis nisunkiman mana tatasniyki yachanallanta uj red socialniyoj kanaykita chayri pakayllamanta waj sutiwan uj cuentata kichakunaykita. Jinapis chayta ruwanaykeqa mana allinchu kanman. Tatasniykimanta wakin imasta pakajtiykeqa sonqoyki juchachasunkiman, tatasniykiwan parlashaspataj mancharisqalla kawaj. Tatasniyki imatachus pakashasqaykita yacharqojtinkutaj, mana allinchu risonqa, niñataj qanpi atienekonqankuchu.
Biblia niwanchej: “Tukuy imapitaj allintapuni puriyta munayku” (Hebreos 13:18).
Qanpis tatasniyki jina yuyay. Kay yachaqanapi wakin jóvenes willariwarqanchej imaraykuchus manaña redes socialesman yaykusqankuta. Qanpis ichá chay imasrayku chayri waj imasrayku mana redes socialesman yaykunaykiyta ajllanki. Sichus reparanki redes socialesman yaykuy qanpaj mana allinchu kasqanta chayqa, ama yaykuychu. Ajinamanta qanpuni ajllanki mana yaykuyta, nitaj tatasniyki nisusqankuraykullachu mana redes socialesman yaykunki. Waj jóvenes tapusojtinkutaj mana pʼenqakuspa kutichinki mana redes socialesniyojchu kasqaykita, ajinamanta paykunaqa ichapis mana burlakusonqankuchu.
Ama qonqaychu: Tatasniyki kamachisusqankuta kasukuy. Imapichus tatasniykiwan kikinta yuyasqaykita reparay. Ajinamanta qanpis tatasniyki jina yuyanki, imatachus paykuna ajllasqankutaj qanpaj ajllasqayki jina kanqa. Yuyarikuy redes socialesman mana yaykuspaqa mana wañunkichu.