Daniel 2:1-49
-
Rey Nabucodonosorpa mosqoynin (1-4)
-
Ni pi yachayniyoj runapis mosqoyninta sutʼinchayta atinchu (5-13)
-
Danielqa Diosmanta yanapata mañakun (14-18)
-
Danielqa Diosta alabarqa uj pakasqa imata sutʼinchasqanmanta (19-23)
-
Danielqa reyman willan imatachus mosqokusqanta (24-35)
-
Mosqoynin imachus niyta munasqan sutʼinchakun (36-45)
-
Gobiernowan ninakoj rumi, lantita tʼunaykonqa (44, 45)
-
-
Reyqa Danielta jatunchan (46-49)
2 Rey Nabucodonosorqa ashkha kutista mosqokorqa iskay watataña kamachishajtin. Chay piensarisqalla kasqanraykutaj+ mana puñuyta aterqachu.
2 Chayrayku reyqa imatachus mosqokusqanta willanankupaj wajyacherqa layqa sacerdotesta, adivinosta, layqasta,* caldeostawan.* Paykunataj jamuspa reypa ñaupaqenman yaykorqanku.+
3 Reytaj paykunaman nerqa: “Ujta mosqokuni, maytataj yachayta munashani imatachus mosqokusqayta”, nispa.
4 Caldeostaj arameo* parlaypi+ reyman kuticherqanku: “Reyníy, qanqa wiñaypaj kausallaypuni. Kay kamachisniykiman willariwayku imatachus mosqokusqaykita, noqaykutaj imachus niyta munasqanta willasqayku”, nispa.
5 Reytaj caldeosman nerqa: “Sichus imatachus mosqokusqayta mana willawankichejchu, nitaj imachus niyta munasqantapis willawankichejchu chayqa, kayta ruwanayta nini: Qankunataqa chhikan chhikanta khuchurachisqaykichej, wasisniykichejtapis bañoman* tukuchisaj.
6 Sichus imatachus mosqokusqayta, imachus niyta munasqantapis willawankichej chayqa, regalosta, tʼinkasta ima qosqaykichej, jatunpajtaj qhawachisqaykichej.+ Chayrayku niwaychej imatachus mosqokusqayta, imachus niyta munasqantapis”, nispa.
7 Paykunataj ujtawan reyman nillarqankutaj: “Reyqa noqaykuman willariwachuyku imatachus mosqokusqanta, noqaykutaj imachus niyta munasqanta willasqayku”, nispa.
8 Reytaj paykunaman nerqa: “Sutʼita reparani qankunaqa tiempollata pasachiyta munasqaykichejta. Imaraykuchus yachankichejña imatachus ruwasaj nisqayta.
9 Sichus imatachus mosqokusqayta mana willawankichejchu chayqa, tukuyniykichejpaj uj castigolla tiyan. Qankunaqa tiempota pasachinaykichejraykulla yachachinakunkichej llullakunawaykichejpaj, engañanawaykichejpajtaj. Kunanqa niwaychej imatachus mosqokusqayta, ajinamanta noqa yachasaj sutʼinchayta atiwasqaykichejtachus manachus”, nispa.
10 Caldeostaj reyman nerqanku: “Reyníy, kay jallpʼa patapeqa ni mayqen runapis kanchu reypa mañakusqanta ruwananpaj jinaqa. Mana jaykʼaj mayqen reypis, mayqen kamachejpis qan nishanki jinataqa mañarqachu layqa sacerdotesmanta, adivinosmanta, caldeosmanta ima.
11 Reypa mañakusqanqa mana ruwayta atinapaj jinachu. Ni pi willayta atinmanchu imatachus mosqokusqantaqa. Chaytaqa dioseslla willayta atinkuman, jinapis paykunaqa mana runaswan khuskachu tiyakunku”, nispa.
12 Chayta uyarispa reyqa maytapuni phiñakorqa, kamacherqataj Babiloniamanta tukuy yachayniyoj runasta wañuchinankuta.+
13 Chay kamachiy llojsisqantawan, tukuy yachayniyojkunata wañuchinankupajña kasharqanku, chantá Danieltawan compañerosnintawan maskʼamullarqankutaj wañuchinankupaj.
14 Chantá Danielqa allinta qhawarikuspa, allinta yuyaychakuspataj Ariocwan parlarqa. Ariocqa reypa guardiasninpa kamachejnin karqa, payqa Babiloniamanta yachayniyoj runasta wañuchej jamusqa.
15 Danieltaj reypa guardiasninpa kamachejnin Ariocta taporqa: “¿Imaraykutaj rey chay jina kamachiyta churanri?”, nispa. Arioctaj Danielman tukuy imata willarqa.+
16 Chantá Danielqa reypaman rispa uj tiempota suyarinanta mañakorqa, reypa mosqokusqan imatachus niyta munasqanta sutʼita willananpaj.
17 Chaymanta Danielqa wasinman ripuspa, imachus pasashasqanta willamorqa compañerosnin Hananiasman, Misaelman, Azariasman ima.
18 Paykunamantaj nerqa cielopi kaj Diosmanta khuyakuyninta mañakunankuta, chay pakasqa imata paykunaman sutʼinchananpaj. Ajinamanta ni Danielpis ni compañerosninpis wañuchisqachu kanankupaj Babiloniamanta yachayniyoj runaswan khuska.
19 Chay chʼisipachataj Diosqa uj mosqoypi jina Danielman sutʼincharqa chay pakasqa imata.+ Chayrayku Danielqa cielopi kaj Diosta alabarqa.
20 Danielqa nerqa:
“Diospa sutenqa alabasqa kachun wiñaypaj wiñaynintinpaj.
Payllamin yachayta, atiytapis qon.+
21 Paymin cambiayta atin tiemposta, watastapis.+
Reyestapis churantaj, orqhontaj.+
Yachayniyojkunamanpis yuyayta qon, entiendeyta yachajkunamanpis yachayta qon.+
22 Payqa sutʼiman orqhon pakasqa imasta, mana yachay atina imastapis.+
Payqa imachus laqhapi kasqanta sutʼita yachan,+kʼanchayqa paypi kashan.+
23 Diosníy, ñaupa tatasniypa Diosnin, qanta agradecekuyki, alabaykitaj.
Qanmin yachayta, atiytawan qowanki.
Kunantaj mañakusqaykuta sutʼinchawanki.
Reyta imachus llakichisqanta sutʼinchawayku”,+ nispa.
24 Chantá Danielqa Ariocpaman rerqa, pitachus reyqa kachamorqa Babiloniamanta yachayniyoj runasta wañuchinanpaj chaypaman,+ nerqataj: “Babiloniamanta yachayniyoj runastaqa ama ni mayqenta wañuchiychu. Reypaman pusaway, noqataj sutʼinchasaj imatachus chay mosqokusqan niyta munasqanta”, nispa.
25 Ariocqa chay ratopacha Danielta reypa ñaupaqenman pusarqa, nerqataj: “Judamanta presos ukhupi uj runata tarini,+ payqa reyman sutʼinchayta atinman imachus mosqoynin niyta munasqanta”, nispa.
26 Reytaj Beltsasar sutiwan suticharqanku+ chay Danielta taporqa: “¿Atiwajchu qan willawayta imatachus mosqoyniypi rikusqayta, imachus niyta munasqantapis?”,+ nispa.
27 Danieltaj reyman kuticherqa: “Ni mayqen yachayniyoj runapis, ni adivinospis, ni layqa sacerdotespis, ni chʼaskasta qhawaj yatirispis reyman sutʼinchayta atinkumanchu, imatachus rey yachayta munashan chay pakasqa imataqa.+
28 Jinapis cielopi uj Dios tiyan, payqa pakasqa imasta sutʼinchan.+ Payqa rey Nabucodonosorman willarqa imachus qhepa pʼunchaykunapi pasananta. Qanqa camaykipi puñushaspa kayta mosqokorqanki, kaytataj mosqoypi jina umaykipi rikorqanki:
29 ”Reyníy, qanqa camaykipi sirisqa* kashaspa imachus qhepaman kananpi piensarisqalla kasharqanki. Pakasqa imasta Sutʼinchaj Diostaj willasorqa imachus pasananta.
30 Diosqa kay pakasqa imata sutʼinchawan mana waj runasmanta aswan yachayniyoj kasqayraykuchu. Payqa sutʼinchawan rey yachananpaj imachus mosqokusqan niyta munasqanta. Ajinamanta qan yachanaykipaj imachus sonqoykipi kasqanta.+
31 ”Reyníy, qanqa mosqoyniykipi uj jatun lantita* rikorqanki. Chay lanteqa may jina jatunpuni karqa, manchayta kʼancharisharqa, ñaupaqeykipitaj sayasharqa, mancharinapaj jinapuni karqa.
32 Chay lantej umanqa oro puromanta karqa,+ pechonwan makisninwantaj qolqe metalmanta karqanku,+ wijsanwan piernasninwantaj cobremanta karqanku.+
33 Chaki tʼususnenqa fierromanta karqa,+ chakisnintaj fierrowan tʼuruwan chajrusqa karqanku.+
34 Chantá qhawashajtillayki uj rumi kʼutusqa karqa, chay rumeqa mana runaj kʼutusqanchu karqa. Chay rumeqa lantej chakisninman chayarqa, mayqenchus fierromantawan tʼurumantawan ruwasqa karqa chayman, phirisqatataj phirirparerqa.+
35 Ajinamanta fierrowan, tʼuruwan, cobrewan, qolqe metalwan, qoriwan ima, tukuyninku ujllapi phirisqa karqanku. Chʼaki tiempopi era* patapi paja jina* karqanku, chaytataj wayra apakaporqa ni imata puchuchispa. Chay lantiman chayaj rumitaj uj jatun orqoman tukorqa, jallpʼantinmantaj juntʼaykorqa.
36 ”Reyníy, chay karqa mosqoyniyki. Kunantaj willasqayku imatachus chay mosqoyniyki niyta munasqanta.
37 Reyníy, qanmin reyespa reynin kanki. Qanman cielopi kaj Diosqa qosorqa gobiernota,+ atiyta, kallpata, jatunpaj qhawasqa kaytawan.
38 Diosqa makisniykiman churan tukuy runasta maypi tiyakojtinkupis, jinallataj campomanta monte animalesta, pʼisqostapis. Qantaqa tukuy chaykunata kamachinaykipaj churasorqa.+ Qanmin chay lantej qori uman kanki.+
39 ”Jinapis qanmanta qhepataqa waj gobierno rikhurenqa,+ gobiernoykimanta aswan pisi atiyniyoj. Chay qhepatataj kinsa kaj gobierno rikhurenqa, chaytaj cobrewan ninakonqa, chay gobiernoqa tukuy jallpʼantinta kamachenqa.+
40 ”Chantá tawa kaj gobiernoñataj rikhurenqa, chaytaj may kallpayoj kanqa fierro jina.+ Fierroqa tukuy imata tʼunan, ñutʼurpantaj, ajinallatataj chay gobiernopis tukuy chay waj gobiernosta tʼunanqa, chinkachenqataj, imaynatachus fierro tukuy imata tʼunan ajinata.+
41 ”Qan rikorqanki jina, chay lantej chakisnin, chaki dedosninpis tʼurumantawan* fierromantawan ruwasqa kasharqa, chayrayku chay gobiernoqa tʼaqanasqa kanqa. Jinapis chay gobiernoj ujnin partenqa fierro jina duro kanqa. Imaynatachus tʼurutawan fierrotawan chajrusqata rikorqanki ajina.
42 Imaynatachus chay lantej chaki dedosnin wakinnejpi fierromanta, wakinnejpitaj tʼurumanta karqa, ajinallatataj chay gobiernopis wakinpi kallpayoj kanqa, wakinpitaj pisi kallpayoj.
43 Rikorqanki jina, imaynatachus fierrowan tʼuruwan chajrukorqa, ajinallatataj paykunapis* runaswan* chajrukonqanku. Jinapis mana ujchasqachu kanqanku, imaynatachus fierrowan tʼuruwan mana chajrukunkuchu ajinata.
44 ”Chay reyes kamachishajtinku cielopi kaj Diosqa uj gobiernota sayarichenqa,+ chay gobiernotaj ni jaykʼaj chinkachisqachu kanqa,+ nitaj waj nacionpa makinmanpis chayanqachu.+ Chay gobiernoqa, tukuy chay gobiernosta tʼunanqa, chinkachenqataj.+ Ajinamanta chay gobiernollaña wiñaypaj wiñaynintinpaj sayanqa,+
45 qan rikorqanki jina. Qanqa rikorqanki mana runaj kʼutusqallan uj rumi orqomanta kʼutusqa kasqanta, chay rumitaj fierrota, cobreta, tʼuruta, qolqe metalta, qorita ima tʼunata ruwasqanta.+ Jatun Diosqa reyman sutʼinchan imachus qhepaman kananta.+ Chay mosqokusqaykeqa cheqapuni, imachus niyta munasqanpis atienekunapaj jinapuni”, nispa nerqa Danielqa.
46 Chantá rey Nabucodonosorqa Danielpa ñaupaqenpi pampakama kʼumuykukorqa, jatuncharqataj. Kamacherqataj regalota qonankuta, inciensotapis qʼoshñichipunankuta.
47 Reyqa Danielman nerqa: “Qankunaj Diosniykichejqa tukuy dioskunamanta aswan patapi kaj Diospuni, reyespa Señornintaj. Paymin pakasqa imastaqa sutʼiman orqhon, chayrayku qanqa kay pakasqa imata sutʼinchanki”,+ nispa.
48 Chaymanta reyqa Danielta jatunpaj qhawacherqa, may chhika sumaj regalostataj qorqa. Chantá payta churarqa Babiloniaj tukuy japʼiyninta kamachinanpaj,+ jinallataj Babiloniamanta tukuy yachayniyoj runaspa kuraj kaj prefectonku kananpaj.
49 Daniel mañasqanman jinataj, reyqa Sadracta, Mesacta, Abednegotawan+ Babiloniaj provincianmanta autoridades kanankupaj churarqa. Danieltajrí reypa kamachina wasinpi qhepakorqa.
Sutʼinchaykunasnin
^ Chayri “brujosta”.
^ Caldeos nispaqa sumajta adivinayta yachajkunamanta, chʼaskasta qhawayta yachajkunamanta ima parlashan.
^ Daniel 2:4b versiculomantapacha Daniel 7:28 versiculokama arameo parlaypi qhelqakorqa.
^ Ichá nillanmantaj “qʼopa wijchʼunaman”, “aka wijchʼunaman”.
^ Siriy: waj lugarespi ninku winkuy.
^ Chayri “uj jatun estatuata”.
^ Chayri “tʼuna paja jina”.
^ Chayri “llinkʼi tʼurumantawan”.
^ Paykunapis nispaqa ichapis parlashan imachus fierrowan ninakun chaymanta.
^ Chayri “runaspa mirayninwan”.
