1-3. ¿Imastataj Pedro uj pʼunchayllapi rikorqa, imapitaj tutan rikukorqa?

MAY tutaña karqa, Pedrotaj Galilea qochapi boteta ñakʼayllataña ñaupajman purichisharqa. Jinallapi paymanta aswan karupi uj kʼanchata jina rikorqa. ¿Sutʼiyamushanmanñachu karqa? Qochapi yakoqa, mayta qhollchoqeyaspa boteta kayman jaqayman apaykachasharqa sinchʼita wayramusqanrayku. Pedroqa, chʼaritan, cuerpon tʼunasqa ima, mana ni uj chhikitallantapis samarispa boteta ñaupajman purichishallarqapuni.

² Waj discipuloslla Pedrowan botepi kasharqanku, manataj Jesús paykunawanchu kasharqa. Pedroqa, chay pʼunchayllataj Jesús phishqa tʼantallawan, iskay challwasllawan ashkha runasman mikhuchisqanta rikorqa. Chayraykutaj chay runasqa, munajta mana munajta Jesusta reyninkuta jina churayta munarqanku. Chaywanpis Jesusqa, mana politicaman chhapukuyta munarqachu, nitaj discipulosnin chay runas jina yuyanankutapis munallarqatajchu. Chayrayku payqa, sapallan kayta munaspa orqoman Diosmanta mañakoj wicharerqa, discipulosnintataj qocha chimpaman botepi rishanankuta kamacherqa (Mar. 6:35-45; Juan 6:14-17 leey).

³ Boteman wicharishajtinkoqa, chaupi cielopi yaqha killa juntʼa kasharqa, qocha chaupitaña rishajtinkutaj yaykupusharqaña. Sinchʼita wayramushasqanrayku, boteta purichinallankupajpuni kallpachakushasqankurayku ima, mana parlapayanakuytapis aterqankuchu. Ajinapi rikukuspa ichá Pedro, Jesuspa ruwasqasninpi tʼukurisharqa.

4. ¿Imaraykutaj Pedromanta mayta yachakusunman?

⁴ Pedroqa, Jesuswan khuska iskay wata kurajtaña kasharqa,  chayrayku, ichá ashkha imaspi tʼukurisharqa. Ashkhataña yachakuspapis, Jesusmanta yachakunallanpuni kasqanta yacharqa. Payqa, Jesuspa uj sumaj discipulonman tukuyta munarqa, chaytaj, manchikuyninta, iskayrayasqa kasqanta ima atipananpaj yanaparqa, chayrayku paymanta mayta yachakusunman. Kunantaj Pedro imayna runachus kasqanta qhawarina.

5, 6. ¿Imaynataj Pedroj kausaynin karqa?

⁵ Apóstol Pedroqa, imaynatachus Jesusta rejsisqanta ni jaykʼaj qonqanmanchu karqa. Uj kuti wauqen Andrés payman nerqa: “Mesiasta tariyku”, nispa. Pedrotaj, chay kutimantapacha kausaynin tijrananta mana yuyallarqapischu (Juan 1:41).

⁶ Pedroqa, Capernaumpi tiyakorqa, chay llajtataj Galilea qocha kantupi kasharqa. Pay, Andrés, Santiago, Juan ima challwiris karqanku. Pedroqa, wasinpi warminwan, wauqen Andreswan, suegranwan ima tiyakorqa. Challwirisqa, familiasninkupaj tukuy ima necesitasqankuta churapunankupaj, sinchʼita llankʼananku karqa, imaynatachus challwata japʼiytapis yachanallankutaj karqa. Chayrayku mana tʼukunapajchu challwiris challwasta japʼinankupaj tutantin llankʼasqankoqa. Tutantin llankʼaspapis, qʼayantenqa allin challwasta ajllaj kanku vendenankupaj, challwa japʼina chʼipatataj tʼajsaj kanku, tʼirej kanku.

7. ¿Imatataj Pedro uyarerqa, chantá imaraykutaj chay may sumaj karqa?

⁷ Bibliaqa, Andrés Juan Bautistaj discipulon kasqanta niwanchej. Ichá Andresqa, imatachus Juan yachachisqanta Pedroman willaj, Pedrotaj sumajtachá payta uyarej. Uj pʼunchay Andresqa, Juan Bautista, Jesusta purishajta rikuspa: “Kayqa, Diospa Corderon kaypi kashan”, nispa nejta uyarerqa. Chayta uyariytawantaj Andresqa, Jesuspa discipulonman tukorqa, may kusiywantaj Pedrota maskʼaj rerqa, “Mesiasta tariyku”, nispa willananpaj (Juan 1:35-40). Tawa waranqa wata ñaupajta Jehovaqa, Edén huertapi Adanwan, Evawan Paypa contranta oqharikusqankutawan, runasta salvananpaj Mesiasta kachamunanta nerqa (Gén. 3:15). Chay Mesiastataj, Andrés rejsisqanta yachaytawan, Pedroqa usqhayllata Jesusta rejsej rerqa.

8. Jesús, Pedroman sutita churasqan, ¿ima ninayantaj? ¿Imaraykutaj runas chay suti mana Pedropaj jinachu kasqanta ninku?

⁸ Chay kutikama Pedrotaqa, Simón sutillawan rejsej kanku. Chaywanpis ñaupaj kutillataraj Pedrota rikuspa Jesús, jinata nerqa: “Qan Simón kanki, Jonaspa churin; kunanmanta sutiykeqa Cefas kanqa, nispa. Chayqa Pedro niyta munan”, nispa (Juan 1:42). “Cefas” rimayqa, “rumi” chayri “chhanka”, niyta munan. Ichapis Jesús chay sutita churarqa, Pedro atienekunapaj jina, sinchʼita  sayaj, aswan qhepaman qotuchakuypi sumajta yanapananpaj jina kasqanta ima reparasqanrayku. Pedrorí, ¿Jesús jinallatajchu pay kikinmanta yuyarqa? Ichá mana. Ashkha runasqa, Evangeliosta leeytawan, Pedro manchikoj, iskayrayaj runa ima kasqanta ninku.

9. Jehovawan, Jesuswan, ¿imatataj uj runapi astawan qhawanku, imaraykú allin runaspaj qhawawasqanchejpi atienekunanchej tiyan?

⁹ Jesusqa, Pedro pantaj runa kasqanta allinta yacharqa. Chaywanpis payqa, Tatan jina, runaspa kʼacha kaykunasninta astawan qhawaj. Chayrayku Pedrota rejsiytawan qotuchakuypi sumajta llankʼananta yacharqa, ajinata llankʼananpajtaj yanapayta munarqa. Kunanpis Jehovawan, Jesuswanqa, kʼacha kaykunasninchejta astawan qhawanku. Mana ni ima kʼacha kaykunasniyoj kasqanchejta yuyasun chayqa, Jehová, Jesús ima, allin runaspaj qhawawasqanchejpi atienekunanchej tiyan, Pedro jinataj paykuna yachachinawanchejta saqekunanchej tiyan (1 Juan 3:19, 20 leey).

10. ¿Imastataj Pedro rikorqa, chantá ima ruwaymantaj kutillarqataj?

¹⁰ Pedroqa, Jesusta rejsiytawan paywan khuska purerqa. Ichá Caná llajtapi uj casamientopi Jesuswan, waj discipuloswan ima kashaspa, Jesusta yakuta vinoman tukuchejta rikorqa, chaytaj Jesuspa ñaupaj kaj milagron karqa. Chantá Jesusta Diospa Reinonmanta willajta uyarillarqataj. Chaywanpis llankʼayninman kutiporqa. Killasninmantaj, Jesuswan watejmanta tinkorqa, chay kutipitaj Jesús, payta wajyarqa tukuy kausayninpi discipulon kananpaj.

11, 12. 1) ¿Imaynataj Pedrota rerqa challwa japʼiypi? 2) Jesuspa yachachisqanta uyarishaspa, ¿imapitaj Pedro tʼukurisharqa?

¹¹ Chaypacha Pedrotaqa, llankʼayninpi mana allinchu rerqa. Tukuy tuta, paywan, waj challwiriswan, challwa japʼina chʼipata kutin kutita qochaman wijchʼuykorqanku, nitaj uj challwallatapis japʼerqankuchu. Pedroqa, sumaj challwiri kasqanrayku tukuy imatachá ruwarqa challwasta japʼinanpaj; ichá maynejpichus ashkha challwas kasqanta botenmanta rikuyta munarqa, imaynallamantapis chʼipaman yaykuchinanpaj. Chaykunata mana ruwayta atisqanpi tʼukurispataj astawanchá llakikorqa, imaraykuchus mana munasqanraykullachu challwasta japʼej, manaqa familianta uywananrayku. Ni uj challwata japʼisqanraykutaj llakisqa qochaj kantunman kutiporqa, challwa japʼina chʼipatataj tʼajsayta qallarerqa, chaypachataj Jesús chayamorqa.

¹² Jesuswan khuskataj ashkha runas jamorqanku, Diospa Palabranta uyarinankupaj. Jesusqa, chay runas payman kʼiskikamusqankurayku, Pedroj botenman yaykuspa, aswan qocha ukhunejman boteta ithirichinanta Pedrota nerqa, yachachisqanta tukuy  runas uyarinankupaj. Chantá botepi tiyaykukuspa yachachiyta qallarerqa. Pedro, qocha kantupi kajkuna ima, Jesuspa yachachiykunasninta kusiywan uyarerqanku. Pedroqa, Diospa Reinonmanta Jesús yachachisqanta may chhika horasta uyarispa qhepakunanpaj jina karqa. ¡May sumajchá kanman karqa Diospa Churinwan khuska, tukuynejman Diosmanta willaj riyqa! Chaywanpis, ¿Jesuswan khuska Pedro willaj riyta atinmanchu karqa? ¿Imatá familianman necesitasqanta qonanpaj ruwanman karqa? Ichá ñaupaj chʼisin ni uj challwallatapis japʼisqanmanta yuyarikorqa (Luc. 5:1-3).

13, 14. ¿Imatataj Jesús Pedrorayku ruwarqa, imatataj Pedro nerqa?

¹³ Jesús yachachiyta tukuspa, Pedroman nerqa: “Boteykita purichiy aswan ukhunejman, chantá yakuman wijchʼuykuychej chʼipasniykichejta challwasta japʼinaykichejpaj”, nispa. Pedrotaj iskayrayasqa kaspapis nerqa: “Yachachej Señor, tukuy tutantin trabajayku, nitaj uj challwallatapis japʼiykuchu; chaywampis, nisqaykiman jina chʼipata ujtawan wijchʼuykusaj”, nispa. Chaypacha payqa, nichá watejmanta chʼipasta yakuman wijchʼuykuyta munarqachu, imaraykuchus chay chʼipasta tʼajsarqaña, astawanraj niña challwata japʼina horaschu kasqanta yachaspa. Chaywanpis Jesús nisqanman jina ruwarqa, ichá challwiri masisnintapis qhepanta rinankuta nerqa (Luc. 5:4, 5).

¹⁴ Ajinata ruwaspataj, ashkha challwasta japʼerqanku, chʼipasninkupis llikʼikunayasharqaña, waj botepi kaj challwiristataj wajyarqanku yanapachikunankupaj. Jamojtinkutaj iskaynin botesman juntʼacherqanku, chay jawataj botesqa chinkaykoj jinaña kasharqanku. Pedroqa, Jesuspa milagrosninta waj kutispi rikuspapis, chay milagrota ruwasqanta rikuspa mayta tʼukorqa. Imaraykuchus chʼipasman challwasta yaykuchinanpaj Jesús atiyniyoj kasqanta rikorqa. Chayta rikuytawan qonqoriykukuspa, Jesusman nerqa: “Señor, ithirikuy noqamanta, imaraykuchus juchasapa runa kani”, nispa. Jinata nisqanqa, mana Mesiaswan khuska kananpaj jinachu kasqanta yuyasqanta rikucherqa (Lucas 5:6-9 leey).

15. ¿Imatataj Jesús Pedrota nerqa mana iskayrayananpaj, nitaj manchachikunanpaj?

¹⁵ Chaywanpis Jesusqa, munakuywan Pedroman nerqa: “Ama mancharikuychu; kunanmantaqa runastañataj challwata jina japʼinki”, nispa (Luc. 5:10, 11). Jesús, Diospa Reinonmanta runasman willananpaj wajyarishajtin, Pedroqa mana iskayrayananchu  chayri manchikunanchu karqa. Nitaj iskayrayananchu karqa imaynatachus familianta uywananmanta, nillataj juchasapa kasqanmantapis llakikunanchu karqa. Imaraykuchus khuyakuyniyoj Diosta yupaychasharqa, pichus runaj “juchanta kantumanta pampachan” (Isa. 55:7). Manallataj iskayrayananchu karqa familianman necesitasqanta qonanpaj, Reinomanta willamunanpaj ima, Jehová yanapananmanta (Mat. 6:33).

16. ¿Imaynatá Jesús wajyarisqanman Pedro, Juan, Santiago ima kuticherqanku, imaraykutaj chay ruwasqanku may allin karqa?

¹⁶ Pedroqa, chay ratopacha Jesuswan khuska rerqa, jinallatataj Santiago, Juan ima ruwarqanku. Bibliaqa, paykuna ‘botesta qocha kantuman aysaytawan, tukuy imata saqerparispa, Jesuswan risqankuta’, nin (Luc. 5:11). Pedroqa, Jehovapi, Jesuspi ima creeyninta  churaspa sumajta ruwarqa. Kay tiempopipis Pedro jina cristianosqa Diosta yupaychanankupaj manchachikuyninkuta, iskayrayasqa kasqankuta ima atipanku. Paykunapis Jehovaj yanapayninta japʼinankumanta mana iskaychakunkuchu (Sal. 22:4, 5).

17. ¿Imastataj Pedro rikorqa chay iskay watataña Jesusta rejsisqanpi?

¹⁷ Pedro, Jesusta rejsisqanmanta iskay wataña karqa. Kay yachaqanaj qallariyninpi yachakorqanchej jina, payqa Galilea qochapi boteta ñakʼayllataña ñaupajman purichisharqa. Chaypacha imapichus Pedro tʼukurishasqanta mana yachayta atisunmanchu, ichapis Jesuswan purishaspa imastachus rikusqanpi tʼukurisharqa. Pedroqa, suegran kʼaja onqoywan onqosqa kashajtin, Jesús sanoyachisqanta rikorqa. Orqopi yachachisqantapis uyarerqa. Chay tukuy imasta rikuspa, Jesús, Diospa ajllasqan Mesías kasqantapuni yacharqa. Tiemponmantaj, manaña anchata manchachikojchu, nitaj anchata iskayrayajñachu, chayraykutaj Jesusqa, 12 apostolesninmanta ujnin kananpaj payta ajllarqa. Chaywanpis Pedroqa, maytaraj kallpachakunan karqa, mana manchikunanpaj, nitaj iskayrayananpaj.

18, 19. 1) ¿Imatataj Galilea qochapi Pedro rikorqa? 2) ¿Imatataj Jesús Pedroman nerqa?

¹⁸ Ñapis sutʼiyamusharqaña, jinallapi apóstol Pedroqa, karupi yaku patapi uj runata jina rikorqa, imachus kasqanta yachayta munaspataj sayaykuspa qhawarerqa. ¿Killaj kʼanchayninpi yaku qhollchoqeyasqantachu rikusharqa? Mana, imaraykuchus yaku patata uj runata jina purishajta rikukorqa. Sumajta qhawarispataj uj runatapuni yaku patata purishajta, paykunamantaj qayllaykamushajta rikorqa. Chayta rikuspataj discipulosqa, mancharikuspa qhaparerqanku: “¡Imachá jaqayqa!”, nispa. Chay runataj paykunata nerqa: “Sonqochakuychej. Noqa kani; ama manchachikuychejchu”, nispa. Arí, chay runaqa, Jesús karqa (Mat. 14:25-28, NM).

¹⁹ Chantá Pedro kuticherqa: “Señor qanchus kanki chayqa, niway kay yaku patata qanman jamunayta”, nispa. Mana manchachikuspataj creeyninta kallpachananpaj, Jesusta yakupi purishajta astawan qayllitamanta rikuyta munarqa. Jesustaj, kʼachamanta “jamuy” nerqa. Pedrotaj, botemanta uraykuytawan, yaku patanta Jesusman riyta qallarerqa. Chaypacha, ¿imaynachus Pedro sientekusqanta yuyankichu? Yaku patata rishaspa mana chinkaykusqanmanta, ¡tʼukushajchá qhepakorqa! Chaywanpis jinallapi manchachikuyta qallarerqa (Mateo 14:29 leey).

20. 1) ¿Imapitaj Pedro pantarqa? 2) ¿Imatataj Jesús, Pedroman nerqa?

²⁰ Jesusqa, Jehovaj atiyninwan yaku patata purinanpaj Pedrota  yanaparqa. Pedrotaj yaku patata purinallanpajpuni Jesusllata qhawanan karqa. Chaywanpis sinchʼi wayra, yakuta qollchoqeyachispa boteta kayman jaqayman apaykachashasqanta “reparaspa, mancharikorqa”, ichá yaku ukhuman chinkaykuspa wañunanta yuyaspa. Mayta mancharikusqanraykutaj, creeynin pisiyarqa. Chantá Pedro, pitachus Jesús “chhanka”, nispa suticharqa, yakuman rumi jina chinkaykuyta qallarerqa. Sumajta waytʼayta yachaspapis, qhapariyta qallarerqa: “Señor, salvaway”, nispa. Chantá Jesusqa, usqhayta makinta aysariytawan, payta japʼiykuspa, nerqa: “Pisi creeyniyoj runa, imaraykutaj iskayrayankiri?”, nispa (Mat. 14:30, 31).

21. ¿Imaraykutaj iskayrayay mana allinchu, imaynatataj chayta atipasunman?

²¹ ¿Imatá Pedromanta yachakunchej? Iskayrayasqa kay, mana allinchu kasqanta, imaraykuchus pisimanta pisi creeyninchejta chinkachinman, Diosmantataj karunchawasunman. Chayrayku mana manchachikunanchejpaj, mana iskayrayasqa kananchejpaj ima, mayta kallpachakunanchej tiyan. Imachus llakichiwasqanchejpi, chayri imatachus manchachikusqanchejpi anchata tʼukurisunchej chayqa, astawan iskayrayasqas kasunchej. Chayrayku chayta ruwananchejmantaqa, Jehová, Jesús ima, unay tiempopi cheqa sonqo runasrayku imastachus ruwasqankupi, chantá aswan qhepaman imatachus ruwanankupi tʼukurina, jinamanta iskayrayasqa kayta atipasunchej.

22. ¿Imaraykutaj Pedromanta mayta yachakusunman?

²² Pedrowan, Jesuswan boteman wicharejtinkutaj, wayraqa thañikaporqa, manañataj Galilea qocha qhollchoqeyarqachu. Pedro waj discípulos ima, tʼukushaj qhepakorqanku, nerqankutaj: “Cheqatapuni qanqa Diospa Churin kanki”, nispa (Mat. 14:33). Pedroqa, Jesús salvasqanmanta may agradecesqachá kasharqa. Chay kutipi Jehovapi, Jesuspi ima, atienekuyta yachakorqa. Jinapis maytaraj yachakunan karqa, Jesús nisqanman jina qotuchakuypi uj chhanka jina, nisunman uj sumaj wakichisqa apóstol kananpaj. Chaypajtaj Pedroqa kallpachakullaytapuni munarqa. Noqanchejrí, ¿pay jinachu sumaj cristiano kanapaj kallpachakuyta munanchej?