Ñawpaq tiempopim Diosqa Israel runakunata kamachirqa diezmota a utaq sapa chunkamanta hukninta qunankupaq, kaynatam nirqa: “Mana tipiytam watan-watan rakinkichik diezmota cosechasqaykichik kawsaykunamanta”, nispa (Deuteronomio 14:22 b).

 Moisespa chaskisqan kamachikuypim Dios nirqa diezmota qunankupaq, chay kamachikuytaqa Israel runakunamanmi qurqa. Kunanqa Diospa serviqninkunaqa manañam kamachisqachu kanku diezmota qunankupaqqa (Colosenses 2:13, 14). Aswanqa sapakamam ‘sunqunpi imam tantiasqanman hina qun, manam llakikuspachu nitaq obligasqachu, Diosqa kuyan kusikuywan quqtam’ (2 Corintios 9:7).

•  Diezmomanta bibliapa ima nisqan: Ñawpaq testamento

•  Diezmomanta bibliapa ima nisqan: Musuq testamento

 Diezmoqa achka kutitam rikurin ñawpaq testamentopiqa. Yaqa llapanpim diezmoqa rikurin Moises kamachikuykunata chaskisqan qipamanña, chaymanta ñawpaqmanqa yaqa iskay kutillatam rikurin.

Kamachikuykunata Moises manaraq chaskichkaptin

 Abranmi (Abrahanmi) pimantapas puntataqa diezmota qurqa (Genesis 14:18-20; Hebreos 7:4). Chay diezmotaqa yaqachusmi regalota hina qurqa Salem llaqtapi kamachiqman, payqa kamachiq kaspanpas sacerdotem karqa. Ichaqa manam bibliaqa willawanchikchu kaqmanta Abrahan utaq churinkuna diezmo qusqanmantaqa.

 Abrahanpa willkan Jacobpas diezmotaqa qurqam. Jacobqa Diosmanmi prometerqa bendeciptinqa tukuy ima kapusqanmanta “diezmota” qunanpaq (Genesis 28:20-22). Bibliata wakin estudiaqkunapa nisqanman hinaqa, Jacobpa diezmo qusqanqa yaqachusmi karqa chunka animalmanta Diospaq hukninta kañapusqan. Ichaqa manam kikinmanta diezmota qunanpaq prometekusqanraykuchu ayllunpas qunan karqa.

Kamachikuykunata Moises chaskiruptin

 Lliw Israel runakunam diezmotaqa quqku, chay qusqankutam servichikuqku Diosta yupaychanankupaq.

•   Chay diezmo qusqankum karqa tukuy tiemponkuwan Dios yupaychaypi yanapakuqkunapaq, paykunapaqqa manam chakranku karqachu tarpukunankupaq. Chaynam karqa Leviy ayllukunapas chaynataq paykuna ukupi kaq sacerdotekunapas (Numeros 18:20, 21). Llaqta runakunam mana sacerdote kaq Leviy ayllukunaman diezmota quqku, paykunañataqmi chaskisqankumanta diezmota sacerdotekunaman quqku (Numeros 18:26-29).

•   Sapa watataqmi huk diezmotapas quqku, chay qusqankuqa karqa Leviy ayllupaqwan mana Leviy ayllu kaqkunapaqmi (Deuteronomio 14:22, 23). Israel ayllukunam chay diezmo qusqankutaqa sapa fiesta ruwasqankupi servichikuqku. Wakin watakunapi qusqankuñataqmi karqa mana taytayuqkunata utaq wakchakunata yanapanankupaq (Deuteronomio 14:28, 29; 26:12).

 ¿Imaynatataq yachaqku hayka qunankumanta? Israel runakunaqa sapa watam cosechasqankumanta chunkamanta hukninta quqku (Levitico 27:30). Qullqinpi quyta munaspankuqa hayka cuestasqanmanmi yapananku karqa pichqamanta hukninta (Levitico 27:31). Qunankutaqmi karqa sapa chunka vacakunamanta, ovejakunamanta hinaspa cabrakunamanta huktapas (Levitico 27:32).

 Animalninkumanta qunankupaqqa corralninmanta lluqsimuptinmi yupaqku, hinaspam sapa chunka kaqta qunankupaq sapaqchaqku. Kamachikuypa nisqanman hinaqa, manam chay animal allin utaq mana allin kasqantaqa qawanankuchu karqa, nitaqmi huk animalwanpas cambianankuchu karqa. Chay animal sapaqchasqankupa rantinpiqa manataqmi qullqitaqa qunankuchu karqa (Levitico 27:32, 33). Sapa wata fiestata ruwanankupaq servichikusqanku diezmopa rantinpim ichaqa qullqitapas quqku. Qullqinpi quyninkuqa allinmi karqa karumantaraq fiestaman hamuq Israel runakunapaqqa (Deuteronomio 14:25, 26).

 ¿Ima watakunapim Israel runakunaqa diezmota quqku? Sapa watam (Deuteronomio 14:22). Sapa qanchis watam ichaqa mana quqkuchu. Chay wataqa samana watam karqa, Israel runakunaqa allpankuta samachinankupaqmi mana tarpuqkuchu (Levitico 25:4, 5). Chay wata mana huk watakuna hina kasqanraykum cosecha tiempopiqa diezmotaqa mana mañaqkuchu. Chaymantapas sapa kimsa watam fiestata ruwanankupaq kaq diezmota quqku wakchakunapaqwan Leviy ayllukunapaq (Deuteronomio 14:28, 29).

 ¿Ima castigom karqa diezmota mana quqkunapaq? Moisespa chaskisqan kamachikuypiqa manam nirqachu ima castigopas kananmantaqa. Israel runakunaqa sunqunkupi hawka kanankupaqmi diezmotaqa sapakama qunanku karqa. Chaymantam Diospa qayllanpi ninanku karqa kamachisqanman hina ruwasqankumanta, hinaspapas chaykuna ruwasqankumantam Dios bendecinanpaq mañakuqku (Deuteronomio 26:12-15). Diezmota mana quyninkuqa Diosmanta suwakuchkanmankupas hinam karqa (Malaquias 3:8, 9).

 ¿Sasachu karqa diezmo quy? Manam. Diosmi Israel runakunata nirqa sichu diezmota quptinkuqa bendeciptin mana imankupas pisinanmanta (Malaquias 3:10). Mana quspankum ichaqa sasachakuypi tarikuqku. Jehova Diosqa manañamá bendeciqchu. Sacerdotekunatawan Leviy ayllukunata mana yanapasqankuraykutaqmi paykunapas manaña Dios yupaychaypiqa yanapaqkuchu (Nehemias 13:10; Malaquias 3:7).

 Jesuspa tiemponpiqa diezmotaqa hinallaraqmi quqku. Pay wañukusqanmanta qipamanmi ichaqa manaña kamachisqachu kanchik diezmota qunapaqqa.

Jesuspa tiemponpi

 Musuq testamentowan riqsisqanku bibliapa partenmi nin kay allpa pachapiraq Jesus kaptin Israel runakuna diezmota hinallaraq qusqankumanta. Jesusqa yacharqam diezmota qunankupaq kamachisqa kasqankutaqa. Religionkunapi punta apaqkunam ichaqa diezmota qunankupaq hikutaspanku ‘Moisespa leyninpi aswan allin kamachikuykunata qunqarurqaku. Qunqarurqakum allin ruwayta, llakipayakuyta hinaspa Diosman iñiyniyuq kayta’. Chaymi Jesusqa nirqa mana allinpi tukunankumanta (Mateo 23:23).

Jesuspa wañukusqanmanta qipaman

 Jesus wañukusqanmantam Diosta serviqkunaqa manaña obligasqachu kanchik Moisespa chaskisqan kamachikuykunata kasukunapaqqa. Chaymi manaña diezmotaqa mañawanchikchu nitaq qunchikchu (Hebreos 7:5, 18; Efesios 2:13-15; Colosenses 2:13, 14).