1, 2. Willarimuy pikunam Jehová Diospa kuyasqan amistadninkuna kasqankumanta.

¿IMAYNA kaq runatataq akllakuwaq amistadniki kananpaq? Yaqapaschá akllawaq qam hina piensaqta, qam hina imapas munaqta hinaspa qam hina portakuqta. Akllawaqchá allin sonqoyoq kaqta hinaspa mana suwakuq kaqtapas.

² Runakuna unanchasqa kasqankumantapacham Jehová Diosqa wakiqnin runakunata akllarqa kuyasqan amistadninpuni kanankupaq. Ejemplopaq, Abraham runam Diospa amistadninwan sutichasqa karqa (Isaias 41:8; Santiago 2:23). Davidmantapas kuyasqan runa kasqanraykum nirqa: “payqa agradoypaqmi” nispa, (Hechos 13:22). Danieltañataqmi qawarqa ‘llumpay kuyasqanta’ hina (Daniel 9:23).

3. ¿Imaraykutaq Jehová Diosqa wakiqnin runakunata akllan amistadninkuna kanankupaq?

³ ¿Imaraykutaq Jehová Diosqa Abrahanta, Davidta hinaspa Danielta amistadninkuna kananpaq akllarqa? Abrahantam nirqa: “Kasuwasqaykiraykum”, nispa (Genesis 22:18). Chaymi Jehová Diosqa asuykun kamachikuyninkunata kasukuqkunaman. Israel runakunatam nirqa: ‘Nisqaykunata kasukuychik chaynapi Diosnikichik kanaypaq chaynataq qamkunapas runaykunaña kanaykichikpaq’, nispa (Jeremias 7:23). Jehová Diosta kasukuptikiqa paypa amistadninmi kawaq.

4, 5. ¿Imaynatataq Jehová Diosqa atiyninwan llaqtanta favorecen?

⁴ Piensariy Diospa amistadnin kasqanchikmanta ima allinkuna chaskinanchikpi. Bibliam willawanchik Jehová Dios ‘qayllanpi allin sonqoyoqkunaman atiyninta qawachiy’ munasqanmanta (2 Cronicas 16:9). ¿Imaynatataq Jehová Diosqa atiyninwan favorecesunkiman? Salmo 32:8 nisqanpim nin: “Ñoqam entiendechisqayki qamtaqariki. Ñoqam yachachillasqayki kawsakuytaqa. Ñoqam qawariykullaspay consejasqayki”, nispa.

⁵ ¡Mayna kusikuypaqmi imayna waqaychasunaykimanta Jehová Diospa nisusqaykiqa! Paymi necesitasqaykiman hina yachachisunki, chaymi kasukuptikiqa waqaychasunki. Tentacionkunatawan sasachakuykunata atipanaykipaqmi Jehová Diosqa yanapaytapuni munasuchkanki (Salmo 55:22). Tukuy sonqoykiwan Jehová Diosta servispaykiqa salmos librota qellqaq hinam seguro kawaq, paymi nirqa: “Siemprem yuyallasaq Diosniytaqa. Alleq lawnillaypim kachkan payqa. Manam urmasaqchu ñoqallayqa”, nispa (Salmo 16:8; 63:8). Chaynamá, Jehová Diosqa yanapasunkimanmi munasqanman hina kawsakunaykipaq. Ichaqa yachasqaykiman hinaqa Diospa enemigonmi mana munanchu Diospa munasqanman hina kawsanaykitaqa.

6. ¿Imatataq Satanasqa rimarqa runakunamanta?

⁶ 11 kaq yachachikuypi yachasqanchikman hinam Satanasqa Diospa kamachikunanpaq derechonta iskayrayachirqa. Diosmantam nirqa Adanwan Eva kikinkumanta allin kaqta otaq mana allin kaqta akllakunankuta mana munasqanta, chaywanmi Jehová Diosta qawachirqa llullakuq hinaspa mana allin kamachikuq hinata. Ñawpa tayta-mamanchikpa huchallikusqanku qepatam mirayninkuna kay Allpa pacha huntayta qallaykurqaku. Hinaptinmi Satanasqa imarayku Diosta yupaychasqanchikta iskayrayachirqa. Nirqapaschá: “Runakunaqa manam kuyasqanraykuchu Diostaqa servinku. Pi runatapas paymanta karuncharunaypaq kaptinqa karuncharuymanmi”, nispa. Job runapa vidanmanta willakuymi qawachin Diablopa chayna piensasqanta. Ichaqa, ¿pitaq Jobqa karqa hinaspa ima sasachakuypim tarikurqa Satanaspa yanqa rimasqanmanta?

7, 8. a) ¿Imayna runataq Jobqa karqa? b) ¿Imata nispanmi Diabloqa Jobpa yupaychayninta iskayrayachirqa?

 ⁷ Jobqa kawsakurqa kimsa waranqa soqta pachak wata qepataraqmi. Allin ruraqpunim payqa karqa, chaymi Diosqa paymanta nirqa: “Pay hinaqa manam pipas kanchu allpa pachapiqa. Payqa mana huchallikuspa munasqayman hina allin ruraqmi. Payqa adoraqniy kaspanmi imapas mana allinmantaqa rakikunpuni”, nispa (Job 1:8). Cheqaptapunim Jobqa Jehová Diospa agradonpaq kawsakurqa.

⁸ Diabloqa iskayrayachirqam Jobpa imarayku Dios servisqanta. Jehová Diostam nirqa: “Qamqariki qenchawan hina muyuruspam waqaychachkanki paytaqa chaynataq familiankunatapas hinaspa tukuy ima kapuqninkunatapas. Llamkayninpipas bendeciykuptikim paypaqa animalninkunapas chaylawpiqa llumpa-llumpayta mirarun. Aswanqa paypa llapa kapuqninta purmarachiptikiqa uyaykipipunim ñakasunki”, nispa (Job 1:10, 11).

9. ¿Imatataq Jehová Diosqa rurarqa Jobpa contranpi Satanas yanqa rimasqanmanta, hinaspa imanasqataq chaynata tantearurqa?

⁹ Satanasmi nirqa, Jobqa Diospa munaynintaqa ruran imapas chaskisqanraykullam, nispa. Nirqataqmi pruebapi Job kaspanqa Diostam qepancharunman nispa. Chaynaqa, ¿imatataq Jehová Dios rurarqa Satanaspa chayna nisqanmanta? Jobpa yupaychayninmanta Satanas mana allinta rimasqanraykum Jehová Diosqa saqerqa Jobta pruebananpaq. Chaynapim yachakunman Jehová Diosta Job cheqap kuyasqanmanta otaq mana kuyasqanmantapas.

10. ¿Ima desgraciakunawantaq Jobqa pruebasqa karqa, hinaspa tukuy chaykunawan ñakarisqanpi huchallikurqachu?

¹⁰ Utqayllamanñam Satanasqa tukuy desgraciakunawan Jobta pruebarqa. Wakin uywankunatam suwarachirqa, puchuqnintataq wañurachirqa, sirvientenkunatapas yaqa llapantam wañurachirqa. Kayna sucedekusqanraykum ancha wakchayaypi tarikurqa. Chaymantañataqmi huk hatun desgraciawanraq pruebasqa karqa, chunkantin churinkunatam sinchi wayrawan Diablo wañurachirqa. Ichaqa, chayna desgraciakunapiña kachkaspanpas “Jobqa manam huchallikurqachu, manataqmi chaykunamantaqa Diosmanchu culparqa” (Job 1:22).

11. a) ¿Imatawanraqtaq Satanasqa Jobmanta qawachiyta munarqa, hinaptin imatam Jehová Diosqa rurarqa? b) ¿Nanakuq onqoywan Job ñakarichkaspanpas Jehová Diosta qepancharurqachu?

 ¹¹ Satanasqa Jobtam hinalla urmachiyta munarqa. Tantearurqachá manaña kapuqniyoq kasqanta hinaspa manaña churiyoq nitaq sirvienteyoq kasqanta aguantachkaspanpas, onqoruspanqa Diospa contranpi hatarirunanmanta. Chaymi Jehová Diosqa Diablota saqerqa huk millakuypaq nanakuq onqoywan Jobta onqorachinanpaq. Chaywanpas, Jobqa manam Diosmantaqa karunchakurqachu. Aswanqa Bibliam nin: “Tukuy chaykunawanpas rimasqanpiqa Jobqa manam huchallikurqachu”, nispa (Job 2:10).

12. ¿Imatataq Job qawachirqa pruebakunapi mana huchallikusqanwan?

¹² Jobqa manam yacharqachu desgraciakunawan Satanas ñakarichisqanmantaqa. Diospa kamachinanpaq derechonta Satanas iskayrayarachisqanmanta mana yachasqanraykum, Jobqa piensarqa Jehová Dios ñakarichiqnin kasqanta (Job 6:4; 16:11-14). Chaywanpas sunim iñiyninpiqa qaqa hina takyarqa. Ichaqa manayá chayllachu: pruebakunapi mana huchallikusqanwanmi Jobqa Jehová Diosta debaldella servisqanta qawachirqa chaynapi Satanaspa rimasqan llullapuni kasqantapas.

13. ¿Ima allinpipunim tukurqa Jobpa Diosman sonqo kayninqa?

¹³ Jobpa sonqo runa kayninwanmi Jehová Diosqa yacharqa Satanaspa rimasqan llulla kasqanta. Jobqa Jehová Diospa amistadninpunim karqa, chaymi Jehová Diosqa paypaq sonqo kasqanmanta bendecirqa (Job 42:12-17).

14, 15. ¿Imanasqataq ninchik Diabloqa manam Jobllapatachu imarayku Diosta servisqantaqa iskayrayachirqa aswanqa llapallanchikpatam, nispa?

¹⁴ Diabloqa manam Jobllapatachu imarayku Diosta servisqantaqa iskayrayachirqa. Aswanqa llapallanchikpatawanmi iskayrayachin. Chayna kasqantam sutilla qawachin Proverbios 27:11 nisqan, chaypim nin: ‘Churilláy yachayniyoq kaspayá kusiriykachiy sonqoyta. Chayna kaptikiqa contestasaqmi insultaqniytaqa’, nispa. Achka watakuna Jobpa wañukusqan qepata Bibliapi chayna qellqakusqanmi qawachin Diospa contranpi Satanaspa hinalla  hatarisqanta hinaspa Diospa serviqninkunamanta hinalla yanqa rimasqanmanta. Diospa munasqanman hina kawsaptinchikmi Satanaspa llulla rimasqankunata qawachinchik chaynallataq Jehová Diospa sonqontapas kusichinchik. ¿Imatam qam niwaq chaymanta? Kawsakuynikita tikranayki kaptinpas, ¿manachum allinpuni kanman Satanaspa llulla kasqanta qawachiyqa?

¹⁵ Reparay Satanaspa kay nisqanpi: “Vidanraykum runaqa; tukuy ima kapuqnintapas qonman”, nispa (Job 2:4). “Runaqa” nispa niptinqa manam Jobllamantachu Satanasqa chaynataqa rimachkarqa aswanqa lliw runakunamantam. Kaymanta yachayqa ancha allinpunim. Diabloqa iskayrayachinmi Jehová Diosman sonqo kaynikita. Payqa munachkanmi sasachakuykunawan kaspayki Diosta mana kasukunaykita chaynataq paypa contranpi ima ruranaykitapas. ¿Imakunatataq Satanasqa servichikunman Diosta qepancharunaykipaq?

16. a) ¿Ima toqllakunatam Satanasqa servichikun runakunata Diosmanta karuncharunanpaq? b) ¿Imaynatataq qamtapas chaykunawan urmachisunkiman?

¹⁶ 10 kaq yachachikuypi yachasqanchikman hinam Satanasqa imaymana toqllakunata servichikun runakunata Diosmanta karunchachinanpaq. Puntataqa, ‘Diabloqa yarqasqa leon hinam muyuriqninchikpi purichkan pitapas millpurunanpaq’ (1 Pedro 5:8). Chaymantam cuentata qokunki sichu amistadnikikuna, aylluykikuna otaq hukkunapas Biblia estudianaykita otaq yachasqaykikunatapas kasukunaykita harkakuptinku (Juan 15:19, 20). * Chaymantapas, Diabloqa “tikrakunmi achkirichkaq angelman” (2 Corintios 11:14). Chaynam, pantachisunaykipaqmi Satanasqa mana musyaylla toqllakunata servichikunman chaynapi Diospa munasqanman hina kawsakunaykita harkasunaykipaq. Hukmanrayasqa kanaykitam payqa munan, chaymi huk kaqnin toqllanqa. Ichapas piensachisunkiman Diospa munasqanman hina kawsakuyta mana haykapipas atinaykita (Proverbios 24:10).  Satanas “yarqasqa leon hina” kaptinpas otaq ‘achkirichkaq angel’ hinaña imata ruraptinpas munayninqa chayllam, payqa ninpunim: sasachakuypi otaq pruebakunapi tarikuptikiqa Diostam manaña servinkichu, nispa. ¿Imaynatam Satanaspa yanqa rimasqanta qawachiwaq chaynataq Job hina Diosman sonqo kaynikitapas?

17. ¿Imanasqapunitaq Jehová Diosta kasukunchik?

¹⁷ Qampas Diospa munasqanman hina kawsaspaykim Satanaspa yanqa rimasqantaqa qawachiwaq. ¿Imaynata? Bibliam nin: “Yupaychasqanchik Tayta Diostam kuyanki tukuy sonqoykiwan, tukuy vidaykiwan hinaspa tukuy kallpaykiwan”, nispa (Deuteronomio 6:5). Jehová Diosta astawan kuyaptikim astawan kasukuyta munanki. Apostol Juanmi qellqarqa: “Diosta kuyaspanchikqa kamachikuyninkunatapas kasukunchikmi”, nispa. Tukuy sonqoykiwan Jehová Diosta kuyaptikiqa “kamachikuyninkunaqa manam llumpay sasachu” kanqa (1 Juan 5:3).

18, 19. a) Willarimuy Jehová Diospa wakin kamachikuyninkunamanta (qawariy  122 kaq paginapi recuadropa nisqanta). b) ¿Imaynatam yachanchik atisqallanchikta Dios mañawasqanchikta?

¹⁸ ¿Mayqenkunataq Jehová Diospa kamachikuyninkunaqa? Wakinkunaqa millay ruraykunamanta rakikunapaqpuni kamachikuykunam. Ejemplopaq,  qawariy 122 kaq paginapi: “Karunchakusun Diospa cheqnisqan ruraykunamanta” niq recuadrota. Chaypim willakuchkan Bibliapa nisqanman hina Diospa cheqnisqan huchakunamanta. Qawasqallaykiman hinaqa mana huchata hinapaschá qawawaq. Ichaqa Bibliapa textonkunapa nisqanpi yuyaymanaspaqa qawankichá Jehová Diospa kamachikuyninkunaqa allinninchikpaq kasqanta. Imayna kawsaynikitapaschá tikranayki kanqa, chay rurayqa ima rurasqaykikunamantapas aswan sasasasapaschá kanman. Chaywanpas Diospa munasqanman hina kawsaqkunaqa ancha kusikuytam tarinku (Isaias 48:17, 18). Chayna kawsakuytaqa qampas atiwaqmi. ¿Imanasqataq chaynata ninchik?

¹⁹ Atisqallanchikta Jehová Dios mañawasqanchikraykum (Deuteronomio 30:11-14). Payqa aswan allintam ñoqanchikmantaqa  reqsiwanchik, yachanmi atisqanchikkunata mana atisqanchikkunatapas (Salmo 103:14). Chaymantapas, kallpanchawanchikmanmi kamachikuyninkunata kasukunanchikpaqqa. Apostol Pablom qellqarqa: “Diosmi confiakuna kasqanrayku mana munanqachu mana aguantay atinaykichikkama tentasqa kanaykichiktaqa. Tentacionkuna hamuptinqa Diosmi vencenaykichikpaq kaqta qosunkichik chaynapi aguantanaykichikpaq”, nispa (1 Corintios 10:13). Pruebakunata aguantananchikpaqmi Jehová Diosqa ‘hatu-hatun atiyta’ qowachwan (2 Corintios 4:7). Chayna atiytam apostol Pablopas chaskirqa, chaymi sasachakuykunata atipaspan nirqa: “Tukuy imataqa rurani atiy qowaqniypa kallpallanwanmi”, nispa (Filipenses 4:13, NM).

20. ¿Imayna kawsanaykitam Jehová Dios munan, hinaspa imaraykutaq chaynata kawsakunayki?

²⁰ Jehová Diospa agradonpaq hina kawsakuyta munaspaqa manam cheqnisqan ruraykunallamantachu karunchakunanchik. Kuyananchiktaqmi paypa kuyasqankunatapas (Romanos 12:9). ¿Manachu munawaq qam hina piensaq, qam hina imapas munaq hinaspa qam hina portakuq runakunawan amistad rurayta? Jehová Diospas allin ruraq runakunawanmi amistadta ruran. Chaynaqa kallpanchakuyá kuyasqankunata kuyaypi. Salmo 15:1-5 willachkan imayna  kaq runakunawan Dios amistad rurasqanmanta. Bibliapa nisqanman hinam Jehová Diospa amistadninkunataqa ‘chuya espiritu kawsachiwanchik’: “kuyakuqta, kusisqallata, hawkallata, pacienciakuqta, sumaq sonqollata, kuyapayakuqta, cumpliqta, llampu sonqollata hinaspa imapipas controlakuqta” (Galatas 5:22, 23).

21. ¿Imataq yanapasunki Jehová Diospa agradonpaq hina kawsakunaykipaq?

²¹ Biblia leeynikim hinaspa estudiaynikim yanapasunki Jehová Diospa agradonpaq hina kawsakunaykipaq. Jehová Diospa munayninmanta astawan yachaspaykitaqmi pay hina allin tanteoyoq kayta atinki (Isaias 30:20, 21). Jehová Diosta astawan kuyaptikim munasqanman hina kawsakuyta astawan munanki.

22. ¿Imatataq chaskinki hinaspa imatataq qawachinki Diospa munasqanman hina kawsaptikiqa?

²² Kallpanchakunanchikpunim Jehová Diospa munasqanman hina kawsakunapaqqa. Bibliaqa ninmi, pipas imayna kawsasqanta tikrayninqa mosoq pachawan pachakuchkaq runaman rikchakusqanta (Colosenses 3:9, 10). Diospa kamachikuyninkunamantam salmos librota qellqaq nirqa: “Chaykunata waqaychaqkunaqa kallasaqku hatun premioyoqmi”, nispa (Salmo 19:11). Diospa munasqanman hina kawsaptikiqa achka bendicionkunatam chaskinki. Chaymantapas Satanas llulla kasqantam qawachinki chaynapim Jehová Diospa sonqonta kusichinki.