¿Yacharqankichu?
¿Imaynatan qhawariqku ñaupa Israel llaqtapi música tocayta uyariytapas?
ÑAUPA Israel llaqtapiqa música tocaypas uyariypas ancha allinpunin karqan. Biblia kikinpipunin willashan imaynas wakin runakunaqa tocaqku takiqku ima chayta. Chaymantapas Bibliapi wakin librokunaqa takikunan kashan, chay librokunamanta wakinmi kashan: Salmos libro, Cantares libro, Lamentaciones libro ima. Juj libropin Bibliamanta nin: “Biblian allinta rikuchin imaynas chay tiempo runakunaqa musicawan kausaqku chayta”, nispa (Music in Biblical Life).
Runakunaq vidanpiqa manan faltaqchu musicaqa. Chay tiempo Israel runakunaqa takispa tocaspa iman sonqonkuq llakikuyninta, kusikuynintapas orqoqku (Isa. 30:29). Warmikunapas pitapas ajllaqtinkuqa fiesta ima kaqtinqa, Israel runakuna maqanakuypi ima atipaqtinkupas tamborta tocaspa, takispa iman tusuqku (Juec. 11:34; 1 Sam. 18:6, 7; 1 Rey. 1:39, 40). Mayqen runa wañupuqtinpas Israel runakunaqa llaki takikunatan takiqku (2 Crón. 35:25). Chaymanta rimaspan juj libropi nin: “Hebreo runakunaqa musicaman sonqollisqan kasharqanku”, nispa (Cyclopedia, de McClintock y Strong).
Reypa palacionpiqa manan faltaqchu musicaqa. Israelpi reykunamanqa gustaqmi musicaqa. Saulpas Davidtan ajllakurqan wasinpi arpata tocananpaq (1 Sam. 16:18, 23). Davidpas rey kaspaqa imaymana tocanakunatan ruwarqan, askhatan takikunatapas qelqarqan. Chaymantapas askha tocaqkunatan ajllarqan chhaynapi Diospa wasinpi tocanankupaq (2 Crón. 7:6; Amós 6:5). Salomonpas warmi takiqkunata qhari takiqkunata iman ajllarqan palacionpi takinankupaq (Ecl. 2:8).
Jehová Diostapas musicawan iman alabaqku. Jerusalén templopiqa 4.000 allin tocaq runakunan kasharqanku. Paykunan tocaqku platillokunata, cuerdayoq tocanakunata, arpakunata, trompetakunata ima (1 Crón. 23:5; 2 Crón. 5:12). Ichaqa manan paykunallachu Jehová Diospaqqa takiqku tocaqkupas. Juj Israel runakunapas Jerusalenpi fiestakunaman rishaspaqa “wichanapaq taki” nisqa takikunatan takiqku (Sal. 120-134). Chaymantapas wakin judío runakunaq nisqanman jinaqa, ñaupa tiempo Israel runakunaqa Hallel nisqa takitas takiqku Pascua fiesta ch’isinta. a
Kay tiempopipas Diospa llaqtanpiqa imaymana munay takikunan lloqsimushan (Sant. 5:13). Chay takikunaqa Jehová Diosta alabanapaqmi ruwakun (Efes. 5:19). Chay takikunan yanapakun juj sonqolla kananchispaq, imaymana sasachakuykunatapas llakikuykunatapas aguantananchispaq (Hech. 16:25; Col. 3:16). Chay takikunata takispan rikuchishanchis Jehová Diospi confiasqanchista, payta tukuy sonqo munakusqanchistapas.
a Judío runakunaqa Hallel nispaqa niqku Salmos 113-118 capitulokunatan, chaytan takiqku Jehová Diosta alabanankupaq.