1. ¿Imamantan mayninpi llakikusunman?

PISI tiempollamantan llapa pantasqa religionkuna chinkachisqa kanqaku, chay qhepamantaq Magog llaqtamanta Gog nisqa Diospa llaqtan contra phawaykamunqa, chaymantataq Armagedón guerra qallarinqa. Chaykuna pasananta yachaspaqa llakikunchispaschá chay tiempopi Jehová Diospaq junt’aq sonqo kananchismanta. Chhayna kaqtinqa Jesuspa nisqanta yuyariymi yanapawasunman, paymi qatikuqninkunata niran: “Ama sonqoykichispi llakipakuychischu. Diospi iñiychis”, nispa (Juan 14:1). Allin iñiyniyoq kasunchis chayqa, mana manchakuspan jamuq tiempopi imapas pasaqtin aguantasun.

2. a) ¿Imatan ruwananchis allin iñiyniyoq kananchispaq? b) ¿Imakunamantan kaypi yachasun?

² Kunan tiempopi sasachakuykunata imaynatachus aguantasqanchista qhawarispan yachasunman allin iñiyniyoqchus kashanchis icha manachus chayta. Chayta yachaymi yanapawasun imakunapis kallpachakunanchis allin iñiyniyoq kananchispaq chayta. Sapa sasachakuyta aguantaspan iñiyninchisqa astawan yapakun. Chaytaq yanapawasun jamuq tiempopi sasachakuykunata aguantananchispaq. ¿Imapi tarikuspan Jesuspa discipulonkuna necesitaranku Diospi astawan iñiyta? ¿Imaynatan noqanchispas chhaynapi tarikuspa aguantasunman? ¿Imaynatan kunan aguantasqanchis yanapawasunman jamuq tiempopi? Chaykunamantan kaypi yachasun.

3. Mateo 6:30, 33 textopi nisqanman jina, ¿imatan Jesús discipulonkunaman sut’ita niran?

³ Familiapi umalliqkunaqa llakikunkun esposankuman wawankumanpas mijunata, p’achata, imachus necesitasqankutapas qonankumanta. Chaykunata kay tiempopi qoyqa sasan.  Wakin hermanonchiskunaqa mana llank’anayoqmi kashanku, maskhashankuña chaypas manan llank’anata tarinkuchu. Wakinmanqa munachinkun juj llank’anata, chay llank’anan ichaqa mana cristianokunapaq jinachu. Chhaynapi tarikuspaqa Jehová Dios imachus necesitasqanchista qowananchispin iñinanchis. Chaytan Jesusqa sut’ita discipulonkunaman willaran (leey Mateo 6:30, 33). Sichus mana iskayasunchu Jehová Dios yanapawananchismanta chayqa, Diospa gobiernontan ñaupaqman churashallasun. Jinan imachus necesitasqanchista qowasun, chhaynapin iñiyninchisqa astawanraq yapakunqa.

4, 5. ¿Iman juj familiata yanaparan imawanchus kausanankumanta llakisqa kashaqtinku?

⁴ Venezuela nacionpi Miguelpa familianmanta yachasun. Paykunaqa rikurankun imaynatas Jehová Dios kausayninkupi yanaparan chayta. Paykunaqa chajrapi llank’aspan mantenekuqku. Ichaqa juj p’unchaymi millay runakuna llaqtankuman chayaspa paykunata wasinkumanta chajrankumanta qarqopusqaku. Miguelmi nin: “Kunanqa mañawasqanku juch’uy chajrallapin llank’akuyku. Chaymi Jehová Diosmanta sapa p’unchay mañakuni chay p’unchaypaq mijunaykuta qowanankupaq”, nispa. Miguelpaqpas familianpaqpas sasan chhaynapi kausayqa, ichaqa Jehová Diospin confianku. Paykunaqa yachankun Jehová Diosqa mana imankutapas faltachinanta. Chaymi paykunaqa juñunakuymanpas rishallanku, Diosmantapas willashallanku. Arí, paykunaqa Diospa gobiernontan ñaupaqman churashanku, chaymi Jehová Diosqa paykunata cuidashan.

⁵ Chhayna sasachakuykunapiña tarikushanku chaypas Miguelwan Yurai esposanwanqa astawanqa qhawarinku imaynatachus Jehová Dios paykunata cuidashasqantan. Jehová Diosqa hermanonchiskunawanmi Miguel hermanonchismanpas familianmanpas imachus necesitasqankuta qoran, chaymi hermanonchiskunaqa Miguelpaq llank’anata maskhapuqku. Chaymantapas mayninpiqa llakipi tarikuq hermanokunata yanapaq iñiqmasikunan imachus necesitasqankuta qoranku. Arí, Jehová Diosqa manan paykunataqa saqerpariranchu. Chaymi kay familiaqa astawanraq Diospi iñishanku. Jehová Diospa yanapayninta rikuspan kuraq ususin Yoselin nin: “Maytan kusikuni Jehová Diospa yanapayninta rikuspay. Cuidawaqniy amigoyta jinan Diostaqa qhawarini”, nispa. Chaymantapas niranmi: “Kay sasachakuykunata aguantasqaykun preparawashanku jamuq tiempopi sasachakuykunata aguantanaykupaq”, nispa.

6. ¿Imaynatan allin iñiyniyoq kasqayki yanapasunkiman mana llank’anayoq kashaqtiyki?

⁶ ¿Qanpas mana llank’anayoqchu kashanki? Chhaynapi tarikuyqa sinchi sasapunin. Ichaqa chay tiempopi astawan kallpachakuy aswan allin iñiyniyoq kanaykipaq. Chaypaqqa Jehová Diosmanta mañakuy, Mateo 6:25-34  textopi Jesuspa nisqanpi yuyaymanay. Chaymantapas kunan tiempopi Diosta tukuy sonqonkuwan serviq iñiqmasinchiskunaq ruwasqanpi yuyaymanay (1 Cor. 15:58). Chaykunata ruwanki chayqa astawanmi confianki Jehová Dios yanapanasuykipi. Payqa yachashanmi imachus necesitasqaykita, jinaspa chayman jina yanapasunki. Jehová Dios yanapasqasuykita reparaspaqa astawanmi paypi iñinki, jinaspapas mana manchakuspan jamuq tiempopi ima sasachakuykunatapas aguantanki (Hab. 3:17, 18).

7. Mateo 8:23-26 nisqanman jina, ¿imatan Jesuspa discipulonkuna reparakuranku lamar-qocha aytikuqtin?

⁷ Juj kutinmi Jesusqa discipulonkunawan barcopi viajasharanku, jinan qonqayllamanta sinchita wayramuqtin lamar-qocha sinchita aytikuran. Chay kutipin Jesusqa discipulonkunata yanaparan Diospi astawan iñinankupaq (leey Mateo 8:23-26). Lamar-qocha sinchita aytikusqanraykun unuqa barcoman junt’aykusharan, Jesusmi ichaqa misk’ita puñukusharan. Jinan discipulonkunaqa mancharikuspanku Jesusta rijch’arichiranku paykunata salvananpaq. Chaymi Jesusqa niran: “Pisi iñiyniyoq runakuna, ¿imaraykun sinchi mancharisqa kashankichis?”, nispa. Jehová Diosqa atiranmi Jesustapas paywan kaqkunatapas salvayta. ¿Imatan chaymanta yachasunman? Allin iñiyniyoq kayqa yanapawasunmi ima sasachakuytapas atipananchispaq.

8, 9. ¿Ima sasachakuypin hermananchis Anel tarikuran, ichaqa iman payta yanaparan?

⁸ Kunanqa Puerto Rico nacionmanta Anel hermananchismanta yachasun. Sinchi sasachakuyta aguantasqan qhepamanmi paypa iñiyninqa astawan yapakuran. 2017 watapin sinchi kallpayoq wayra llaqtanta thuniran, jinan hermananchisqa mana llank’anayoq mana wasiyoq qhepakapuran. Paymi nin: “Chay p’unchaykunapiqa llakisqan kasharani. Ichaqa sapa kutillanmi Jehová Diosmanta mañakurani, chaymi yanapawaran ama nishuta llakikunaypaq”, nispa.

⁹ Chaymantapas hermananchistaqa Diosta kasukusqanmi yanapallarantaq. Paymi nin: “Diospa llaqtanpi kamachikuykunata kasukusqaymi yanapawaran ama nishuta llakikunaypaq. Hermanonchiskunapas imachus necesitasqaypin yanapawaranku kallpachawaranku ima, chaytaqa Jehová Diospas yanapawashanman jinatan qhawarirani. Diosqa imachus necesitasqaymantapas mastaraqmi qowaran, chaymi kunanqa astawanraq Diospi iñini”, nispa.

10. ¿Imatan ruwanayki sinchi sasachakuypi tarikuspa?

¹⁰ Yaqapaschá llakikushanki onqosqaykirayku, otaq llaqtaykipi terremotoq kasqanwan. Jinaspa nishanki: “¿Imatataq ruwasaqri?”, nispa. Chhayna sasachakuypi tarikuspaqa nishutan llakikusunman, ichaqa ama  chay jawaqa iñiyniykipi pisipaychu. Sonqoykita Diosman kichariy, jinaspa willakuy imayna kashasqaykita. Ñaupaq kutikunapi imaynatachus yanaparasunki chaykunapin piensanayki, chaymi yanapasunki allin iñiyniyoq kanaykipaq (Sal. 77:11, 12). Jehová Diosqa manan jayk’aqpas saqerparisunkichu.

11. ¿Imanaqtinmi mana iskayaspa umalliqninchiskunata kasukunanchis?

¹¹ ¿Imatawanmi ruwawaq sasachakuykunata aguantanaykipaq? Anel hermananchis jinan kasukuq kanayki. Payqa kasukuranmi Jehová Diospi Jesuspi confiaq umalliqkunata. Mayninpiqa umalliqninchiskunaq kamachikusqankutaqa manapaschá allinpaqchu qhawarisunman. Ichaqa kaytan yuyarinayki: Diosqa kasukuqkunatan yanapan. Bibliapi willasqanpas hermanonchiskunaq willakusqankupas sut’itan rikuchin Diosta kasukuyqa allinninchispaq kasqanta (Éx. 14:1-4; 2 Crón. 20:17). Chaykunapi yuyaymananki chayqa facil-llatan umalliqkunata kunanpas jamuq tiempopipas kasukunki (Heb. 13:17). Chaymantapas mana manchakuspan jamuq tiempopi sasachakuykunata aguantanki (Prov. 3:25).

12. Lucas 18:1-8 nisqanman jina, ¿imaynapin iñiyniyoq kasqanchis yanapawasunman sasachakuykunapi tarikuqtinchis?

¹² Jesusqa yacharanmi sasachakuykunapi tarikuspa discipulonkuna iñiyninkupi pisipanankuta. Chaymi paykunata yanapananpaq juj viudamanta juj juezmantawan willaran. Chay viudaqa askha kutitas juezpa ñaupaqenman risqa, jinaspa valekusqa justiciata ruwapunanpaq. Chay viudaqa yacharanmi chayta ruwasqanrayku uyarichikunanta, chaytaqmi pasaran. Chaywanmi Jesusqa yachachisharan Jehová Diosqa serviqninkunata uyarisqanta. Chaymi Jesusqa paykunata niran: “Chhaynaqa, ¿manachu Diosqa tuta-p’unchay wajakuqnin ajllasqankunapaq justiciata ruwapunqa?”, nispa (leey Lucas 18:1-8). Chaymantapas niranmi: “Ichaqa runaq Churin chayamuspa, ¿tarinqachu chhayna iñiyta kay pachapi?”, nispa. Chhaynaqa pipas mana allinta ruwawaqtinchisqa pacienciakunanchismi, iñinanchistaq Jehová Dios yanapawananchispi. Chaymantapas Diosmantan mañakunanchis, chaymi kallpanchis kanqa aguantananchispaq. Mayninpiqa admirakunanchispaq jinaraqmi Diosqa mañakusqanchisman kutichimuwanchis.

13. ¿Imaynatan Diosmanta mañakuy juj familiata yanaparan sinchi llakipi tarikuqtinku?

¹³ Kunanqa hermananchis Veromanta yachasun. Paypa qosanqa manan testigochu, paykunaqa República Democrática del Congo nacionpin tiyanku 15 watayoq ususinpiwan. Paykunaqa llaqtankumantan ayqekuranku llaqtamasinkuna maqanakusqankurayku. Ripushaqtinkun soldadokuna ñanpi paykunata jap’ispa amenazaranku wañuchinankupaq.  Hermananchis Veroqa waqaykusharanmi, ususinmi ichaqa Diosmanta alto kunkawan mañakusharan, askha kutipitaq sutinmanta Diosta wajakuran. Mañakuyta tukusqan qhepamanmi jujnin guardiaqa sipaschata tapuran: “¿Pitaq Diosmanta mañakuytari yachachirasunki?”, nispa. Paytaq niran: “Mamaymi yachachiwaran Mateo 6:9-13 textopi nisqanman jina”, nispa. Chaymi chay guardiaqa niran: “Tayta-mamaykiwan kuska ama manchakuspa ripuychis, Jehová Diosniykichismi cuidashasunkichis”, nispa.

14. ¿Imapi tarikuspan iñiyninchispi pisipasunman, ichaqa iman yanapawasun sasachakuykunata aguantananchispaq?

¹⁴ Chaykunata yachaspan reparanchis Diosmanta mañakuy allinpuni kasqanta. Ichaqa, ¿imatan ruwanayki mana usqhayllachu mañakusqaykiman Dios kutichimuqtin? Jesuspa willasqan viuda jinan kanayki. Diosmantan mañakushanallayki, payqa manan saqerparisunkichu, tiempollanpin mañakusqaykiman kutichimunqa. Jehová Diosmanta mañakushallay santo espiritunta qonasuykipaq (Filip. 4:13). Jehová Diosqa pisi tiempollamantan askha bendicionkunata qowasun, jinan manaña yuyarisunchu ñaupaqpi mana allinkuna pasawasqanchista. Ima sasachakuytapas Diospa yanapayninwan aguantasun chayqa, kanqan kallpanchis jamuq tiempopi sasachakuykunata aguantananchispaq (1 Ped. 1:6, 7).

15. Mateo 17:19, 20 nisqanman jina, ¿imatan Jesuspa discipulonkuna mana ruwayta atirankuchu?

¹⁵ Jesusmi discipulonkunata niran iñiyniyoq kaspaqa ima sasachakuytapas aguantayta atisqankuta (leey Mateo 17:19, 20). Paykunaqa askha kutipin supaykunata runakunamanta qarqoranku, juj kutinmi ichaqa mana qarqoyta atirankuchu. ¿Imaraykun mana atirankuchu? Pisi iñiyniyoq kasqankuraykun. Chaymantapas Jesusqa niranmi: ‘Sichus mostaza muju sayayllapas iñiyniykichis kanman chayqa ima sasachakuytapas atipawaqchismi’, nispa. Noqanchispas allin iñiyniyoq kasun chayqa atipasunmi mana atinapaq jina sasachakuykunata.

16. ¿Imaynatan hermananchis Geydita Diospi iñisqan yanaparan llakikuyninta aguantananpaq?

¹⁶ Rimasun Geydi hermananchismanta, payqa Guatemala nacionpin tiyan. Hermananchispa qosantaqa millay runakunan wañuchiranku juñunakuyninchismanta kutipushaqtin. Hermananchistaqa Diospi iñisqanmi yanaparan chay llakikuyta aguantananpaq. Paymi nin: “Diosmanmi waqaspa willakuni imayna kashasqayta, chaymi yanapawan sonqoy tiyaykunanpaq. Jehová Diosqa familiaywan hermanonchiskunawan iman cuidawan. Chaymantapas Diosta tukuy sonqoywan servisqaymi yanapawan ama nishuta llakikunaypaq. Chay sasachakuypi tarikuspan yacharani  jamuq tiempopi ima sasachakuytapas Jehová Diospa, Jesuspa, llaqtanpa yanapayninwan aguantayta atisqayta”, nispa.

17. ¿Imatan ruwananchis sinchi sasachakuykunapi tarikuqtinchis?

¹⁷ ¿Pillapas familiaykimanta wañupuranchu? Chhayna kaqtinqa Bibliapi leey kausarimpuq runakunamanta, chaymi yanapasunki kausarimpuypi astawan iñinaykipaq. ¿Llakisqachu kashanki jujnin familiayki iñiq t’aqamanta qarqosqa kasqanwan? Chhayna kaqtinqa Diospa wanachiynin allinpuni kasqanmanta astawan estudiay, Jehová Diosman willakuy imayna kashasqaykita, hermanonchiskunamantapas amapuni t’aqakuychu (Prov. 18:1). Sasaña qanpaq kaqtinpas Jehová Diosta servishallay (Sal. 126:5, 6). Juñunakuykunaman rishallay, Diosmanta willashallay, Bibliatapas leeshallay. Chaymantapas jamuq tiempopi Diospa prometewasqanchispi piensashallay. Sichus reparanki Jehová Diospa yanapasqasuykita chayqa, astawanmi Diospi iñinki.

18. ¿Imatan ruwanayki iñiyniykipi pisipashaqtiyki?

¹⁸ Yaqapaschá mayninpiqa ima sasachakuypipas tarikuspa reparakunki Diospi astawan iñinayki kasqanta. Chaywanqa ama llakikuychu aswanpas apostolkuna jina ruway, paykunaqa Jesustan valekuranku: “Yanapawayku aswan iñiyniyoq kanaykupaq”, nispa (Luc. 17:5). Chaymantapas kaypi yachasqanchis iñiqmasikuna imachus ruwasqankupi piensay. Yuyariy imaynatachus Diosqa Migueltapas Yurai esposantapas yanaparan chayta. Hermananchis Veroq ususin Anel jina Diosmanta tukuy sonqo mañakuy, astawanqa sinchi llakipi tarikuspayki. Chaymantapas hermananchis Geydi jina yanapachikuy familiaykiwanpas hermanonchiskunawanpas. Sichus Jehová Dioswan yanapachikunki ima sasachakuytapas aguantanaykipaq chayqa, mana manchakuspan ima sasachakuytapas jamuq tiempopi aguantanki.

19. ¿Imatan Jesús yacharan? ¿Imamantan noqanchispas Jesús jina mana iskayananchischu?

¹⁹ Jesusqa yacharanmi qatikuqninkuna sasachakuykunapi tarikuspa iñiyninkupi pisipanankuta, Jehová Diospa yanapayninwanmi ichaqa chaykunata atipananku karan (Juan 14:1; 16:33). Chaymantapas yacharanmi ancha askha runakuna allin iñiyniyoq kasqankurayku manchay ñak’ariy tiempopi aguantanankuta (Apo. 7:9, 14). Qanrí, ¿paykunamanta jujninchu kanki? Chaypaqqa kunanmantapachan kallpachakunayki allin iñiyniyoq kanaykipaq, chayta ruwaqtiykiqa Jehová Diosqa yanapasunkin (Heb. 10:39).