JOSEQA hump’irispan tutayaq carcelpi purishan. Chaypiqa nishutan q’oñin sinchitataqmi llank’anku. Chay carcelqa tutayaqmi pampa ukhupi kasqanrayku. Josetaqa respetankun, chaywanpas unayñan carcelpi kashan, chaymi allinta reqsin raqrasqa perqankunatapas.

¡Maytachá yuyarin wasinta, papanpa ovejankunata, llaqtantapas! 17 watanpi kashaqtinmi papanpa kamachisqanta kasuspa karuta purirqan kunanmi ichaqa carcel-llapi puriykachan. Wawqenkunan payta sinchita cheqnikuspa wañuchiyta munarqanku, qhepamantaq vendepurqanku. Egipto llaqtaman apasqa kaqtinmi allin reqsisqa Potifar runaman vendesqa kapurqan. Potifar runaqa sumaqpaqmi Joseta qhawarirqan, warminmi ichaqa Joseta tumparqan “violawaytan munarqan” nispa. Chay hawan payqa millay carcelpi tarikun (Génesis 37, 39 capitulokuna). *

Joseqa 28 watanpiñan kashan, 10 watañan pasarqon esclavota hina vendesqankumantapacha. Payqa manachá hayk’aqpas piensarqanchu khaynapi tarikuytaqa. ¿Hayk’aqllapas lloqsinqachu carcelmanta? ¿Hayk’aqllapas tupanqachu papanwan sullk’a wawqenwanpas? ¿Hayk’a watatawanmi kay millay carcelpi kanqa?

¿Hayk’aqllapas José hina sientekurqankichu? Yaqapaschá wayna otaq sipas kashaspa sumaqta kawsanaykipaq piensarqanki, ichaqa mana chay hinachu kashan. Yaqapaschá mayninqa manaña aguantayta atinkichu sasachakuykunata. ¿Imaynatan Josemanta yachasqayki yanapasunkiman? Qatimuqpi chaymanta yachasun.

Joseqa yachanmi Jehová Dios paywan kashasqanta chaymi llakikuyninta aguantan. Chay millay carcelpi tarikuspapas Diospa yanapayninta chaskin. Biblian nin: “Señor Diosmi ichaqa Josewan kasharqan”, nispa. ¿Imaynatan Dios yanaparqan? Carcelpi guardia umalliq sonqonta tupaykun Joseta sumaqta qhawarinanpaq (Génesis 39:21-23). Joseqa tukuy sonqowanmi imachus ruwananta hunt’an, Diospa bendicionninta chaskinanpaq hinataqmi imatapas ruwan. Chaykunachá Josetaqa yanapan thakpi kananpaq.

Joseqa tapukunpaschá: “¿Hayk’aqllapas kaymanta lloqsisaqchu?”, nispa. Sapa kutillachá Diosmanta mañakun. Huk p’unchaymi iskay allin reqsisqa runakuna carcelpi wisq’asqa kanku. ¿Pikunan qanku? Hukninmi Faraonman t’anta haywaqkunaq jefen karqan, huk kaqtaq copata haywaqkunaq jefen karqan (Génesis 40:1-3).

Carcelpi guardiqa chay runakunatan Josepa makinpi churan. * Huk kutinmi iskaynin runa kuna kaq tutallapi admirakunapaq kaqta mosqokunku. Chaymi tutamanta rikch’arispa llakisqa uyayoq tarikunku. Chayta reparaspan Joseqa paykunata tapun: ‘¿Imaraykun kunan llakisqa kashankichis?’, nispa (Génesis 40:3-7). Yaqapaschá sumaqllata tapusqanrayku paykunaqa willakunku imachus mosqokusqankuta. Joseqa manan yachanchu chay runakunawan rimasqanrayku kawsaynin qhepaman cambiapunanta. Sichus José mana sumaqllatachu tapunman karqan chayqa, manapaschá chay runakunaqa mosqokusqankuta willakunkumanchu karqan. ¿Imatan chaymanta yachanchis? Ñoqanchisqa interesakunanchismi runamasinchispi, chayta ruwaspan Diospi iñisqanchista rikuchisun.

Egipto runakunaqa mosqoykunapin creenku, chaymi tapukunkupuni imatapas mosqokuspaqa. Iskaynin runakunapas manan entiendenkuchu mosqokusqankuta, chaymi Joseman willanku. Joseqa reparanmi Jehová Dios paykunaman chayta mosqochisqanta chaymi nin: “Diosmi chaykunataqa sut’inchayta atin. Chay hinaqa, chay mosqokusqaykichista willawaychis”, nispa (Génesis 40:8). Chay nisqanpin Joseqa rikuchin humilde kasqanta. Bibliata estudiaqkunaqa José hinan kananchis. Bibliaq yachachisqanta allinta entiendenapaqqa Diospa yanapaynintan mañakunanchis (1 Tesalonicenses 2:13; Santiago 4:6).

Faraonman copa haywaqkunaq jefenmi willayta qallarin: ‘Mosqokuspan rikurqani uvas yurata ñawpaqeypi kashaqta, chay uvas yurapitaq kinsa k’allmata. Hinaspan k’allmankunaqa uvasta ruruspa poqochisqa. Hinan Faraonman copata haywashasqani’, nispa. Jehová Diospa yanapayninwanmi Joseqa chay mosqoyta entienden. Hinan willan imachus ninanta: “Kinsa k’allmaqa kinsa p’unchaymi. Kinsa p’unchaymantan Faraonqa horqochisunki, hinaspa llank’anaykiman kutichipusunki, chaymi copanta haywanki”, nispa. Chayta uyarispan copa haywaqqa kusikun, Josetaq payta valekun: ‘Khuyapayaykuwaspayki Faraonman ñoqamanta willarinki’, nispa (Génesis 40:9-15).

Allinpaq sut’inchasqanta uyarispan t’anta ruwaqkunaq jefenqa Joseman willan: “Kinsa canastachakunatan umay patapi rikushasqani. Patakaq canastachapitaq kashasqa imaymana rikch’aq pastel mikhunakuna Faraonpaq, hinan phalaq animalkunaqa mikhurashasqaku umay patapi canastachamanta”, nispa. Hukmantan Joseqa Diospa yanapayninwan willan imachus ninanta. Ninmi: “Kinsa canastachakunaqa kinsa p’unchaymi. Kinsa p’unchaymantan Faraonqa horqochisunki, hinaspa seq’onapi warkusunki, phalaq animalkunataq aychaykita mikhunqa”, nispa (Génesis 40:16-19). Joseqa mana manchakuspan allin mana allin noticiatapas willan, chaytan Diosta llapa serviqkunapas ruwanku (Isaías 61:2).

 Kinsa p’unchay qhepamanmi Josepa willasqan hunt’akun. Faraonqa cumpleañonta festejashaspan copa haywaqkunaq jefenta, t’anta ruwaqkunaq jefentawan qayllanman pusachimun (Diosta serviqkunaqa manan chay fiestata ruwaqkuchu). Hinaspan copa haywaqkunaq jefenta llank’ananman kutichipun. T’anta ruwaqkuna jefentataq ichaqa seq’ochin Josepa willasqanman hina. Copa haywaqkunaq jefenmi ichaqa Joseta mana yuyaripunchu (Génesis 40:20-23).

Iskay watañan pasan (Génesis 41:1). Joseqa chay runakunaq mosqokusqanta willasqanraykupaschá nin: “Kunanqa carcelmantachá lloqsisaq”, nispa. Sapa tutamanta rikch’arispachá niq: “Kunan p’unchaychá lloqsisaq”, nispa. Tutayayta carcel-llapi rikukuspataq sinchita llakikuq. Chay iskaynin wataqa sinchi sasachá paypaq karqan. Chaywanpas manan llakiwan ñit’ichikunchu, aswanpas iñiyninmi astawan yapakun (Santiago 1:4).

Kay tiempopipas llapallanchismi imaymana sasachakuykunapi tarikunchis. Chaykunawan mana ñit’ichikunapaqqa necesitanchismi Diospa yanapayninta. Jehová Diosqa Joseta hinan yanapawasun llakikuyta atipanapaq suyakuyniyoq kanapaqpas (Romanos 12:12; 15:13).

Jehová Diosqa manan Joseta qonqanchu. Huk p’unchaymi Jehová Diosqa faraonman iskay mosqoyta mosqochin. Faraonmi mosqoyninpi rikurqan qanchis wira wakakuna mayumanta lloqsimuqta, chaymantataq qanchis millay toqti wakakunata. Hinan chay millay toqti wakakuna oqoykurqan chay qanchis llusk’a wira wakakunata. Iskay kaq mosqoypin rikurqan ch’ulla tullullapi rurusapa qanchis trigo umata, ch’usukama qanchis trigo umatawan. Hinan chay qanchis ch’usu trigo uma oqoykurqan chay qanchis trigo uma sumaqkaq rurusapata. Hinan faraonqa rikch’arispa waqyachimurqan llapa watuqkunata yachayniyoqkunatawan. Hinaspanmi Faraonqa willarqan mosqokusqanta, ichaqa manan sut’inchayta atirqankuchu (Génesis 41:1-8). ¿Imataq pasarqan? ¿Qallunkuchu watakurqan? ¿Thawtirqankuchu? Manan chaytaqa yachanchischu. Imanispaña kutichirqanku chaypas faraonqa manan creenchu, chaymi maskhasharqan pichus willayta atinman chayta.

Chaymi copa haywaqkunaq jefenqa Joseta yuyarin. Hinan faraonman willan iskay wata ñawpaqpi mosqokusqanta t’anta haywaqkunaq fejenpa mosqokusqantawan Josepa sut’inchasqanta. Chaymi faraonqa Joseta waqyachimun (Génesis 41:9-13).

Imaynataraqchá Joseqa kusikun reypa waqyachisqanta yacharuspa. Ratollan p’achanta cambiakun sunkhantapas k’isukun. Yaqapaschá chukchantapas p’aqlata rutuchikun Egipto llaqtaq constumbrenman hina. Diosmantachá mañakun reypa qayllanpi allinta rimananpaq. Joseqa usqhayllan palacioman chayan. Hinan faraonqa nin: “Ñoqan mosqokuni, manataq pipas kanchu chayta sut’inchay atiq, chaywanpas qanmanta willakuqtan uyarini: Mosqokusqakunatan uyarin, hinaspan chaykunata sut’inchan”, nispa. Chay kutipipas Joseqa rikuchinmi humilde runa kasqanta Diospi iñisqantapas. Ninmi: “Ñoqaqa manan imapaschu kani, Diosmi mosqokusqaykitaqa willasunki sonqoyki tiyaykunanpaq”, nispa (Génesis 41:14-16).

Jehová Diosqa munakunmi pay sonqo humilde runakunata, chaymi Joseta yanapan faraonpa mosqokusqanta sut’inchananpaq. Hinan faraonta nin: “Mosqokusqaykiqa kaqkamallan. Iskay kutita mosqokusqaykiqa willakun Diospa cheqaqtapuni yuyaykusqantan [otaq hunt’akunanta]. Qanchis sumaq wakakunaqa, qanchis sumaq trigo umakunapas qanchis watan. Qhepankuta lloqsimuq qanchis millay toqti wakakunapas, qanchis trigo uma ch’usullaña rupha wayraq naq’echisqanpas, qanchis wata yarqay kananmi”, nispa. Sinchipunin yarqayqa kanqa chaymi mana yuyarinqakuchu ñawpaqpi mikhuy kasqanta (Génesis 41:25-32).

Faraonqa reparanmi Josepa sut’inchasqan allinpuni kasqanta. Chay qhepamanmi Joseqa faraonta nin: “Yuyayniyoq yachayniyoq qharita mas khay”, nispa. Chay runan encargakunman qanchis watapi askha mikhuyta hatun cuartokunapi waqaychayta. Chaywanmi mana yarqaymanta wañunqakuchu yarqay watakuna chayamuqtin (Génesis 41:33-36). Joseqa yachanmi imaynata hukkunata llank’achiyta organizaytapas. Chaywanpas manan faraonta ninchu: “Ñoqata akllaway”, nispa. Payqa humilde runapunin iñintaqmi Diospi, chaymi mana piensallanpaschu akllasqa kananpi. Sichus ñoqanchispas tukuy sonqonchiswan Jehová Diospi confiasun chayqa, manan qolqe sonqochu kasun nitaq willakachakusunchu ima ruway atisqanchistapas.

Faraonpas kamachinkunapas reparankun Josepa aconsejasqan allin kasqanta. Hinaspapas faraonqa reparanmi Joseta Dios yanapasqanta, chaymi runankunata nin: “¿Kay runata hina hukta tarisunmanchu? Diospa Espiritunmi paypiqa kashan”, nispa. Josetataq nin: “Diosmi lliw chaykunata yachachisunki, manan kanchu qan hina yuyayniyoqpas yachayniyoqpas. Qanmi palacioypi kamachikunki, kamachikusqaykitan llapa llaqta kasusunki, kamachikuna tiyanallapin ñoqaqa qanmanta kurak kasaq”, nispa (Génesis 41:38-41).

Faraonqa hunt’anmi rimasqanta. Chaymi Joseta fino p’achawan p’achachin, makinmanta selloyoq anillonta horqokuspa Josepa makinman churan, qori walqanawantaq kunkanman warkuykun. Huk carretatan qospan autoridadta qon llaqtantinta viajaspa imachus ruwananta allinta hunt’ananpaq (Génesis 41:42-44). Joseqa tutamantanmi carcelpi kasharqan tardentataq palaciopi rikukapurqan. Tutamantanmi preso kasharqan tardentataq Egipto llaqtapi iskay kaq kamachikuq kapurqan. Jehová Diospi confiasqanraykun chay bendicionkunata chaskirqan. Tiempollanpin Diosqa Josepa llakikuyninta sarunchasqa kasqantapas allicharqan. Ichaqa manan Josepa allinnillanpaqchu chayta ruwarqan, aswanpas Israel llaqtaq allinninpaqwanmi. Chaymantan qatimuqpi yachasun.

Sichus unayña ima sasachakuypipas tarikunki otaq sarunchasqa sientekunki chayqa, ama nishuta llakikuychu. Yuyariy Joseta, payqa humilde runan karqan manataqmi Diosmanta karunchakurqanchu. Chaymi imaymana pruebata aguantarqan Diospa bendicionnintapas chaskirqan.