Ι ΕΒΡΑΙΟΝΓΚΕ κο Υποσχεμέ τθεμ, ο πολιτικός μπρες αρχίνελας κάνα οργώνενας ντα σπειρίνενας, σο ανταλά μπουτιά αβένας-πες κο βακίτι σο ακανά ισί Σεπτέμβριος/Οκτώμβριος.

Εκχέ σεληνιακέ ημερολογιόστε 12 μασικένγκο (σο ο κάθε εκ τθερέλα 29 ή 30 ντιβεσά), ο μπρες ισί πο χουρντό οντουλέσταρ σο ισί μπαγιά κο ηλιακός μπρες. Οτθάρ, αρακχλέ μπουτ τρόπους για τι ταιριάνεν ανταλά ντούι. Ανταβά αβέλας-πες κάνα τσσουβένας πο μπουτ ντιβεσά ή κάνα τσσουβένας μπάζιμα ατζέκ εκ μάσεκ, μπέκιμ πριν τι αρχίνελ ο γιαβέρ μπρες. Ανταλέ τροπόσαρ, ο ημερολόγιος ταιριάνελας ι βακιτίσαρ σο σπειρίνενας ντα γκίντενας ο πράγματα σο σπειριντέ.

Όμως, κάνα τζουβντιόλας ο Μωυσής, ο Ντεβέλ βακερντάς πι λαόσκε ότι ο θρησκευτικός μπρες έπρεπε τι αρχίνελ κατά μάσεκ Αβίβ, ή γιαβέρσοϊ Νισάν, κι άνοιξη. (Έξοδ. 12:2· 13:4) Οντουβά μάσεκ, αβέλας-πες εκ γιορτή σο τθερέλας τι κερέλ ι τζοβιάκε γκιντιμάσαρ.​—Έξοδ. 23:​15, 16.

«Ισινέ μπουτ απλός τι αποφασίνεν άμα έπρεπε τι τσσουβέν ατζέκ εκ μάσεκ ή μα τι τσσουβέν», βακερέλα ο Εμίλ Σούρερ πι βιβλιόστε Η Ιστορία του Ιουδαϊκού Λαού στην Εποχή του Ιησού Χριστού, (175 π.Χ.–135 μ.Χ.) (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, [175 B.C.–A.D. 135]). «Ο Πάσχας, σο πρέπει τι αβέλ κάνα ισί σαστό ο τσσιμούτ κο μάσεκ Νισάν (14 Νισάν), πρέπει πάντα τι περέλ σοράν κατά εαρινή [δηλαδή ανοιξιάτικη] ισημερία . . . Οτθάρ, άμα αγαβένας πασέ κο τέλος κι μπρεσέσκο ότι ο Πάσχας κα περέλας πριν κατά εαρινή ισημερία, αποφασίνενας τι τσσουβέν ατζέκ εκ μάσεκ [σο ισινέ ο 13^ος] πριν κατά μάσεκ Νισάν».

Ο Μάρτυρες ι Ιεχωβάσκε τθερένα-λες πουμαρέ γκοντιάτε ανταβά κάνα αποφασίνενα καγιά ισί η σωστή ημερομηνία για τι αβέλ-πες ο Δείπνος ι Κυριόσκο. Η ημερομηνία ανταγιά περέλα κι άνοιξη ντα ισί ο ντιβές 14 Νισάν ι εβραϊκέ ημερολογιόσκο. Ο κχανγκιριά σαρί κι πφουβ σικλιόνα πο τζανγκλέ ανταλέ ντιβεσέσκε. *

Αλλά σαρ τζανένας ο Εβραίοι κάνα κα μπιτίνελας εκ μάσεκ ντα κα αρχίνελας ο γιαβέρ; Αντιβές ντικχάσα απλά εκ τυπωμέ ημερολόγιος ή εκ εφαρμογή ημερολογιόσκι κι ηλεκτρονική συσκευή σο τθεράσα. Αλλά κο πουρανέ μπρεσά, ο πράγματα να ισινέ αζόμ απλά.

Κο βακίτι κι Κατακλυσμόσκο, ο μασεκά τθερένας 30 ντιβεσά ο κάθε εκ. (Γέν. 7:​11, 24· 8:3, 4) Σοράν, ι Εβραιόνγκε, ο μασεκά να τθερένας πάντα 30 ντιβεσά. Λένγκε, ο μάσεκ αρχίνελας κάνα μπορίνενας τι ντικχέν ο νεβό τσσιμούτ. Ανταβά αβέλας-πες 29 ή 30 ντιβεσά σοράν κατά αρχή ι μασικέσκι σο νακχλό.

Εκ φαρ, εμ ο Δαβίδ εμ ο Ιωνάθαν κερντέ λάφι ι νεβέ μασικέσκε ακαλέ λαφίντζαρ: «Γιαβίν ισί νεβό τσσιμούτ». (1 Σαμ. 20:5, 18) Άρα, ντικχίντιβελα ότι λένγκε μπρεσέντε γκινένας πο τζανγκλέ ο μασεκά. Αλλά σαρ τζανένας ο Ισραηλίτες κάνα αρχίνελας εκ νεβό μάσεκ; Ο Μισνά, σο τθερέλα ι Ιουδαιόνγκε νόμοι ντα λάφια, βακερέλα μερικά πράγματα. Σικαβέλα ότι, αφού ο Ιουδαίοι βουρτισάλε κατά Βαβυλώνα σο ισινέ αιχμάλωτοι, ο Σάνχεδριν (ο πο μπαρό ιουδαϊκός δικαστήριος) ανακατούντιβελας ανταλέστε. Κο εφτά μασεκά σο αβένας-πες γιορτές, ο δικαστήριος γκιντίντιβελας κάθε μάσεκ κο ντιβές 30. Οντουλά μουρσά τθερένας ι ευθύνη τι αποφασίνεν κάνα κα αρχίνελας ο γιαβέρ μάσεκ. Σαρ αποφασίνενας-λες ανταβά;

Μουρσά σο ισινέ οπράλ βουτσσέ τθανέντε ντονταλάι κατά Ιερουσαλήμ ντικχένας αρατί ο ουρανός. Μόλις ντικχένας τι νικιόλ ο νεβό τσσιμούτ, βακερένας-λες σουγκό κο Σάνχεδριν. Κάνα ο μουρσά ι δικαστηριόσκε πακιάνας ότι ερεσένας-λεν ο αποδείξεις σο τθερένας ότι ο νεβό τσσιμούτ αρχισάλο τι ντικχίντιβελ, βακερένας ότι αρχισάλο εκ νεβό μάσεκ. Αλλά σο αβέλας-πες άμα ισινέ σύννεφα ή ομίχλη ντα ναστί ντικχένας ο νεβό τσσιμούτ; Αζομάν, βακερένας ότι οντουβά μάσεκ τθερέλας 30 ντιβεσά, ντα μπορίνελας τι αρχίνελ ο γιαβέρ.

 Ο Μισνά βακερέλα ότι η απόφαση σο νικαβέλας ο Σάνχεδριν μουτθάντιβελας εκχέ γιακάσαρ σο τσσουβένας οπράλ κο Όρος των Ελαιών, πασέ κι Ιερουσαλήμ. Σοράν, για τι πφιραβέν ο αμπέρια, τσσουβένας γιακ γιαβερέ βουτσσέ τθανέντε σαρό κο Ισραήλ. Κο γιαβερά μπρεσά σοράν, μπουτσσάντιβενας τζενέ για τι βακερέν ο αμπέρια. Αντικάς ο Ιουδαίοι κι Ιερουσαλήμ, σαρό κο Ισραήλ ντα γιαβερέ τθανέντε σικλιόνας κάνα αρχίνελας ο νεβό μάσεκ. Οτθάρ, μπορίνενας τι κερέν ο γιορτές σο αβένας-πες αντρέ κο μπρες σαρέ γιεκ ο ίδιος βακίτι.

Ο πίνακας κα βοηθίνελ-τουμέν τι αγαβέν ο μασεκά, ο γιορτές ντα ο εποχές σο ισινέ κο εβραϊκός ημερολόγιος.