Tënë so a tene “lê na place ti lê” aye ti tene nyen?
Kiringo tënë ti Bible
Tënë so atene “lê na place ti lê” ayeke lani na yâ ti Ndia so Nzapa amû na amolenge ti Israël ândö na lege ti Moïse nga so Jésus afa peko ni na ngoi ti fango tënë ti lo na ndö ti hoto (Matthieu 5:38; Exode 21:24, 25; Deutéronome 19:21). Ndia ni aye ti fa so tongana a yeke punir mbeni zo ndali ti sioni so lo sara, a lingbi punition ni alingbi na sioni ti lo ni. a
A yeke sara kua na ndia ni so tongana mbeni zo azia kä na terê ti mba ti lo wala lo kungbi mbeni ye ti terê ti mba ti lo na mbana. Na ndö ti tënë ti punition so a doit ti mû na zo so asara faute na mbana, Ndia ti Moïse ni atene: “Bio na place ti bio, lê na place ti lê, pembe na place ti pembe; oko kpale so zo ni asara si mba ti lo awara, gï oko kpale so la a yeke sara na lo.”—Lévitique 24:20.
A lu ndia ti “lê na place ti lê” so lani ndali ti nyen?
Ndia ti “lê na place ti lê” so azi lani lege na mbeni zo ape ti tene lo wani lo kiri na sioni so a sara na lo. Nde na so, a lu ndia ni so ti tene amû lege na ajuge ti punir azo alingbi na faute so ala sara, tongaso si punition ni ahon ndö ni ape wala ayeke nga na gbe ni mingi ape.
Ndia ni ayeke sara nga lani si tongana mbeni zo aleke ti sara sioni na mba ti lo, lo yeke zia lege ni. Ndia ni atene lani atene: “Tanga ti azo [so ti tene azo so ayeke bâ lani tongana nyen la Nzapa ayeke fâ ngbanga] ayeke mä tënë so na mbeto ayeke sara ala, na ala yeke sara mara ti sioni ye so na popo ti ala encore ape.”—Deutéronome 19:20.
Eskê aChrétien adoit ti bata ndia ti “lê na place ti lê so”?
Ên-ën. A yeke mbeni ndia so ayeke lani na yâ ti Ndia ti Moïse, so sacrifice ti kuâ ti Jésus asara si ayeke encore na ngangu ape.—aRomain 10:4.
Me, ndia ni amû lege na e ti hinga pensé ti Nzapa. Na tapande, a fa na e so Nzapa aye sarango ye ti mbilimbili (Psaume 89:14). A fa nga na e so Nzapa aye si a punir mbeni zo so asara sioni “alingbi na ni”.—Jérémie 30:11.
Atënë so azo atene na ndö ti ndia ti “lê na place ti lê”
Aye so azo atene: Ndia so atene “lê na place ti lê” ayeke mbeni ndia so ayeke lani sioni mingi.
Tâ tënë ni: Ndia ni so azi lege pëpe si a fâ ngbanga ti mbilimbili na ndö ti mbeni zo ahon ndö ni, wala ti sioni ni. Nde na so, tongana ajuge asara ye lani alingbi na ndia ni, ala yeke fâ ngbanga na ndö ti zo ni na peko ti so ala gi nda ti aye nzoni nga ala bâ aye so afa so zo ni asara faute ni na mbana (Exode 21:28-30; Nombre 35:22-25). Ndia ti “lê na place ti lê” asara lani si a punir zo ahon ndö ti faute so lo sara ape.
Aye so azo atene: Ndia ti “lê na place ti lê” asara si azo wani akiri sioni teti sioni ti gue gï na ni.
Tâ tënë ni: Ndia ti Moïse atene: “Tongana zo asara sioni na mo, mo kiri na ni na lo pëpe, nga mo bata ngonzo na terê ti zo pëpe.” (Lévitique 19:18). Ndia ti Moïse ahunda lani pëpe na azo ti kiri sioni teti sioni, me a pusu azo ti sara confiance na Nzapa nga na ye so lo zia na sese ti leke na kpale so azo asara na terê ti amba ti ala.—Deutéronome 32:35.
a Ndia so, so a iri ni nga ndia ti talion, ayeke mbeni ndia so ândö a yeke wara ni nga na yâ ti ndia ti ambeni kodro.