FOOLIISHSHO TONAA MITE
Cincenna Baqqi Yee Agadhino
1, 2. Eeliyaasi baxisinosikkiha ikkirono maa assa hasiissinosi? Isinna Akiaabi babbaxxitinore ikkitinohu hiittee doogganniiti?
EELIYAASI callisi heeꞌre huuccattotenni iimi Annasi hasaawisa hasiꞌrino. Ikkollana ledosi noo daga kuni addu masaalaanchi iiminni giira dirrisanna laꞌino daafira, insa giddo batinyu manni isiwa shiqqi yee maasso adha hasiꞌrinoti dihuluullissannote. Eeliyaasi Qermeloosi Ilaali birxe fule callisi Magano Yihowa huucciꞌrara albaanni, mitto baxisinosikki coye assa hasiissinosi. Isi Moote Akiaabi hasaawisaraati.
2 Kuri lamunku manni horo babbaxxitinoreeti. Biifa biifaansi yiinoha moote uddidhanno uduunne uddiꞌrinohu Akiaabi, hafuuraamoho, manni shombinni foolannohonna kaadaasinchoho. Eeliyaasi kayinni saadate goginni woy gaalu woy meichu ordanni gannoonnita masaalaano uddidhannota shattara uddano uddiꞌrino. Isi lowo geeshsha worbaho, lowo ammana noosihonna minshe noosikkiho. Hakko barra yanna yannitayi hadhuta, lamunku manchi mereero noo badooshshi roore xawe leellanno gede assannori ikkino.
3, 4. (a) Akiaabinna wolu Baꞌꞌaali magansiꞌranno manni saala duqqinohu mayiraati? (b) Hiikkuri xaꞌmuwara dawaro afiꞌneemmo?
3 Hakku barri Akiaabinna wolootu Baꞌꞌaali magansidhannori saala duqqitino barraati. Akiaabinna minaamasi Mootitte Elzaabeeli Israeelennihu tonne gaꞌre amadino gashshooti giddo halashshitino ammaꞌno kapho ikkitinoti leelte kaꞌino. Baꞌꞌaali yinanni magani haafa ikkinotino xabbe leeltino. Masaalaanosi fayyinokkihu gede ikkitanni woxaratturono, hechemmo kaddurono, hattono rossinonte gede bisonsa madiissidhurono, isi hili giira kaꞌanno gede nafa assa didandiino. Qoleno Baꞌꞌaali 450 masaalaanosi hasiisannonsahu reyote qorichinni gatisa didandiino. Ikkollana kuni kaphu magani assa dandiinokkihu wolu coyino no; kuni coyino mulenni xawo fularaati. Baꞌꞌaali masaalaano, gobba gawajjitanni noo moolle hoolara iso huucciꞌra hanaffunku sase diro saꞌꞌanno; isi kayinni moolle hoola didandiino. Yihowa kayinni mulenni moolle hoole, isi callu halaalaancho Magano ikkinota leellisharaati.—1 Mot. 16:30–17:1; 18:1-40.
4 Kayi Yihowa tenne assannohu mamooteeti? Eeliyaasi hakka geeshsha ma assa ikka? Lowo ammana noosihu konni manchi xaggenni maa ronseemmo? Tenne fooliishshora kuri xaꞌmuwara dawaro afiꞌneemmo.—1 Mootoolla 18:41-46 nabbawi.
Huuccatto Baxanno Mancho
5. Eeliyaasi Akiaabi ma assi yiinosi? Akiaabi hakko barra ikkinore lae rosinori nookka?
5 Eeliyaasi Akiaabiwa mare togo yiisi: “Xaate hadhe mitore afooho wodhi. Ani xa wolqaataamu xeeni gugatto macciishshanni noommo.” Kuni bushu moote hakko barra ikkinore lae rosinori nookka? Qullaawu Maxaafi tenne xawise kulannokkiha ikkirono, Akiaabi gaabbe Maganunniwa higinota woy maaro afiꞌrate Yihowa huuccannosi gede Eeliyaasira kuꞌlinota dikulanno. Qullaawu Maxaafi, Akiaabi “sagale itara” haꞌrinotalla kulanno. (1 Mot. 18:41, 42) Eeliyaasi hiikkiyya?
6, 7. Eeliyaasi mayi daafira huucciꞌrino? Mayira?
6 “Eeliyaasi [kayinni] Qermeloosi Ilaali iimira fuli. Hakkiicho umosi lamunku guluchi qarrira wodhe heeshshi yii.” Akiaabi itoho haꞌrita, Eeliyaasi kayinni huuccattotenni iimi Annasi hasaawisanno faro afiꞌrino. Eeliyaasi albisi guluchisiwa iilla geeshsha kumbuule umosi heeshshi assino gara wodanchi. Eeliyaasi hatto ikkinohu mayiraati? Tennera huluullama dihasiissannonke. Qullaawu Maxaafi Yaiqoobi 5:18 aana Eeliyaasi moolle baꞌanno gede huuccatto assinota kulanno. Hakko daafira, isi Qermeloosi Ilaalira guunxote heeꞌre togoo huuccatto assiꞌrikki digatino.
7 Hakkuyira albaanni Yihowa, “Ani baattote aana xeena dirriseemmo” yiinosi. (1 Mot. 18:1) Konni daafira Eeliyaasi, Yihowa hedinori woꞌmanno gede huucciꞌrino; tini, Yesuusi mitu 1,000 diri gedensaanni harunsaanosira rosiisino huuccatto ledo sumuu yitannote.—Mat. 6:9, 10.
8. Eeliyaasi assinorinni huuccattote daafira maa ronseemmo?
8 Eeliyaasi assinorinni huuccattote daafira lowore ronseemmo. Eeliyaasi baalunkurinni roore Maganisi fajjo woꞌmitara hasiꞌrino. Huuccatto assiꞌneemmo woyite, Maganu “isi hedino garinni huucciꞌneemmore baala [macciishshannonketa]” qaaga hasiissannonke. (1 Yoh. 5:14) Konnira, Magano hagiirsiissanno huuccatto assiꞌra dandiineemmo gede, balanxe fajjosi afa hasiissannonke; fajjosi afate kayinni Qullaawa Maxaafa ganyine xiinxalla hasiissannonke. Qoleno Eeliyaasi moolle baꞌanno gede huuccatto assinohu mannisi hawaaxamino gari mararseennasiiti. Isi Yihowa hakko barra loosino maalale lae hagiidhino daafira, iso lowo geeshsha galaxxinoti dihuluullissannote. Ninkeno huuccatto assiꞌneemmo woyite, Yihowa godowinta galatanna wolootu keeri daafira hendeemmota leellisha dandiineemmo.—2 Qorontoosi 1:11; Filiphisiyusi Sokka 4:6 nabbawi.
Yihowa Addaxxino, Hattono Baqqi Yee Agadhino
9. Eeliyaasi soqqamaanchosi ma assanno gede hajajino? Hiikkunni lamu akatire ronseemmo?
9 Eeliyaasi, Yihowa moolle hoolannota horo huluullaminokkiha ikkirono, tenne assannohu mamooteetiro kayi diafino. Ikkina isi hakka geeshsha maa assinokka? Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Soqqamaanchosino, ‘Hanni marte baaru widira higge lai!’ yiisi. Soqqamaanchisino lae galagale hige, ‘Leellinoeri dino’ yii. Eeliyaasino 7 hige mare laꞌꞌanno gede hajajisi.” (1 Mot. 18:43) Eeliyaasi lawishshinni ajayi ajeenna lamere ronseemmo. Umihunni, kuni masaalaanchi Yihowa addaxxannoho. Layinkihunni, isi baqqi yee agadhino.
Eeliyaasi, Yihowa xeena ganara kainota leellishanno malaate quqquxame agadhino
10, 11. (a) Eeliyaasi Yihowa coyiꞌrinore ammanannota leellishinohu hiittoonniiti? (b) Ninkerano hattoo ammana heedhankera dandiitannohu mayiraati?
10 Eeliyaasi Yihowa coyiꞌrinori woꞌmannota ammanino daafira, Yihowa xeena ganara kainota leellishanno malaate quqquxame agadhino. Isi soqqamaanchosi laꞌꞌate injaanno bayicho mare xeena abbinota leellishanno malaati nooronna teꞌee laꞌꞌara soyino. Soqqamaanchisi lae higiti, “Leellinoeri dino” yee hexxo mudhinanni gede assannore coyiꞌrino. Gordu horo waraꞌa yee no, gomichuno dino. Kayi tenne hendeemmo woyite mittu coyi huluullankera dandaanno. Eeliyaasi Moote Akiaabira, “Ani xa wolqaataamu xeeni gugatto macciishshanni noommo” yiinota qaagi. Masaalaanchu gordoho hili gomichino nookkiha hatto yiinohu mayiraati?
11 Eeliyaasi Yihowa asseemmo yiinore afino. Isi Yihowa masaalaanchonna Iso riqiwannoha ikkino daafira, Yihowa coyiꞌrino qaale wonshannota horo dihuluullamino. Eeliyaasi Yihowa coyiꞌrinore horo huluullaminokki daafira, xeenu gugatto macciishshinohu gede asse kiirino. Tini, Qullaawu Maxaafi Muse daafira coyiꞌrinore qaangeemmo gede assitankera dandiitanno; togo yaanno: “[Muse] illete leellannokki Magano afinohu gede asse hede noowa kaajje [heeꞌrino].” Aterano Maganu togo xawinohe? Yihowa, isonna coyiꞌrino qaale addaxxineemmo gede assitannonketa lowo taje kulinonke.—Ibi. 11:1, 27.
12. Eeliyaasi baqqi yee agadhannoha ikkinota leellishinohu hiittoonniiti? Isi shiimu gomichi fulinota kullisi woyite hiitto ikkino?
12 Tenne hanni Eeliyaasi baqqi yee agadhino gara wodanchi. Isi soqqamaanchosi mitte woy lame hige ikkikkinni lamala hige soyino! Miteekke soqqamaanchu, Eeliyaasi xaa xaa soyennasi caaccaawino gara heda dandiineemmo; Eeliyaasi kayinni xeena ganara kainota leellishanno malaate laꞌꞌate quqquxamino daafira, hexxo dimudhino. Jeefote, soqqamaanchu lamalkita haꞌre higiti togo yii: “Kune mannu anga geeshshihu shiimu gomichi baaru giddonni fulanni no.” Soqqamaanchu Lowiidi Baarinni fulinoha mitto shiinqa gomicho kulate angasi hoowo Eeliyaasira leellishino gara heda dandaatto. Soqqamaanchoho kuni gomichi garire lawa hoogara dandaanno. Eeliyaasira kayinni kuni loworeeti! Isi hakkiinni soqqamaanchosi togo yee hajajisi: “Marte Akiaabi, ‘Xeenu haꞌra hoꞌlannohekki gede rakke faradi gaarekki biddi assiꞌri’ yiinohe yite kulisi.”—1 Mot. 18:44.
13, 14. (a) Eeliyaasi gede baqqi yine agadha dandiineemmohu hiittoonniiti? (b) Wiinamme soqqammeemmo gede kakkayisannonkeri maa maati?
13 Xaano Eeliyaasi lawishshinni ronseemmohu kaajju rosi no. Ninkeno heeꞌnoommohu Maganu coyiꞌrino qaale wonshanno yanna lowo geeshsha gambissino yannaraati. Eeliyaasi moolle baꞌanno yanna agadhe keeshshino; yannankerano Maganu soqqamaasine tini maaeela alame baꞌanno yanna agadhite no. (1 Yoh. 2:17) Maganu Yihowa coyiꞌrino qaale wonsha geeshsha, ninkeno Eeliyaasi gede albinni roore baqqi yine agadha hasiissannonke. Maganu Beetti Yesuusi harunsaanosi togo yee amaalino: “Mootichu ma barra daannoro affinoonnikki daafira, feeffattine agadhe.” (Mat. 24:42) Yesuusi rosaanosi goofimarchu daanno yanna daafira hilireno diaffanno yaasiiti? Deeꞌni, hatto yaa diꞌꞌikkitino. Mayira yiniro, isi goofimarchu daara albaanni alamete aana mayi ikkannoro lowore xawise kulino. Ninke baalunku “diru goofimarchira” heeꞌnoommota leellishannohu addi addi ikkito amadinohu kuni malaati woꞌmanna laꞌnanni heeꞌnoommo.—Maatewoosi 24:3-7 nabbawi.
Eeliyaasi lainohu shiimu gomichi, Yihowa hedinore wonshara kainota ammananno gede assinosi. Goofimarchu barrire kulanno malaati, Yihowara wiinamme soqqammeemmo gede kakkayisannonke
14 Konni malaati widira kiirantannoti mitte mittenti ikkito, ammansiissannote kaajja tajeeti. Togoo taje Yihowara wiinamme soqqammeemmo gede assitinonke? Eeliyaasi lainohu shiimu gomichi, Yihowa hedinore wonshara kainota ammananno gede assinosi. Kuni ammanamino masaalaanchi hexxinori woꞌmikki gateenna irraawinoni?
Yihowa Harshammonna Atoote Aanno
15, 16. Hedeweelcho hoode hoodete ikkinori maati? Eeliyaasi Akiaabi daafira mayyee hedinoha ikkara dandaanno?
15 Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Shiima yanna gedensaanni gordo kolishshu gomichi guggushshi. Bubbeno bubbisi; xeenano gani. Akiaabino faradi gaaresira ofolle Iyiziraeeli Katama haꞌri.” (1 Mot. 18:45) Baalunku coyi rahe hoode hoodete ikkino. Eeliyaasi soqqamaanchi Akiaabira Eeliyaasi sokka kulanni heeꞌreenna, hakku shiimu gomichi lexxanni haꞌre, gordo guggushshi; gorduno tunsi. Hakkiinni lowo bubbe bubbisi. Jeefote, sasu dirinna lewu agani gedensaanni, Israeelete baattora xeena gani. Arrishsho qeqqeenna daddadhantino baatto waa xuuxxu. Biite xeena ganeenna woꞌminohu Qishooni lagi, hakko shinoonniri Baꞌꞌaali masaalaano mundee hayishshe haaꞌre haꞌrinoti dihuluullissannote. Yiinotenni hosannokkihura Israeelete mannirano hakkawote Baꞌꞌaali magansiꞌra gobbatenni hune Yihowa maaro afiꞌranno faro faꞌnantinonsa.
16 Eeliyaasino kuni ikkara lowo geeshsha halchinoti egennantinote! Isi, Akiaabi hakko barra ikkinore laihu gedensaanni ma assakka yee hedinoha ikkara dandaanno. Akiaabi aagintaawe Baꞌꞌaali ammaꞌnonni gobba batteessa agura ikka? Woleteemmero hakko barra ikkinori isi heeshshosi biddi assiꞌranno gede kakkayisannosiho. Hige Akiaabi hakko barra ikkinore laihu gedensaanni maa hedinoro dianfoommo. Qullaawu Maxaafi, Akiaabi “faradi gaaresira ofolle Iyiziraeeli Katama [haꞌrinotalla]” kulanno. Isi laino coyinni rosinori nookka? Heeshshosi biddi assiꞌrate murciꞌrino ikka? Gedensoonni ikkinori, isi hatto assinokkita leellishanno. Ikkirono hakko barra Akiaabino Eeliyaasino assitannori digoofino.
17, 18. (a) Eeliyaasi Iyiziraeeli Katama haꞌranni heeꞌreenna doogote mayi ikkino? (b) Eeliyaasi Qermeloosinni kae Iyiziraeeli Katama dodanni haꞌrasi dhagge ikkitannohu mayiraati? (Lekkaalliidi qaagiishshano lai.)
17 Yihowa masaalaanchi, Akiaabi haꞌrino doogo amade haꞌra hanafi. Isi gomichunni kainohunni tunsitinota, lixaame seeda doogo haꞌraraati. Kayi hedeweelcho isi hedinokkiri ikki.
18 “Kaaliiqi wolqano Eeliyaasi aanira daggu. Eeliyaasino uddanosi halloho duuꞌre usudhe Iyiziraeeli hige Akiaabi balaxe albaanni hige dodanni haꞌri.” (1 Mot. 18:46) Addanko Yihowa “wolqa” Eeliyaasi baxxino garinni kaaꞌlitinosi. Iyiziraeeli Katami noohu 30km xeertiꞌreeti; Eeliyaasino hige aja beetto diꞌꞌikkino. a Hanni kuni masaalaanchi dodate injaannosi gede, uddiꞌrino uddano ale qole halloho usudhe lixu batiꞌrino doogora dodino gara hedi; isi witiite dodanni mare mootete mini faradi gaare iille, sae haꞌrino!
19. (a) Eeliyaasi Maganuwiinni afiꞌrino jawaantenna wolqa hiittenne masaalo qaangeemmo gede assitankera dandiitanno? (b) Eeliyaasi dodanni Iyiziraeeli Katama haꞌri woyite, maa huwatino?
19 Tini Eeliyaasira lowo atooteeti! Isi hakkawote alba wedellimmasi yannara nafa noosikki jawaante, hirrenna wolqa afiꞌrino daafira lowo geeshsha hagiidhinoti egennantinote. Tini, baatto Gannate ikkitanno woyite ammanamino manni guuta ordu fayyimmanna jawaante afiꞌrannota kultanno masaalo qaangeemmo gede assitankera dandiitanno. (Isayaasi 35:6 nabbawi.) Eeliyaasi lixu batiꞌrinote hattenne doogora dodi woyite, isi callu halaalaancho Magano ikkinohu Annisi Yihowa baxannosita huwatinoti dihuluullissannote!
20. Yihowa atoote afiꞌrate sharrama dandiineemmohu hiittoonniiti?
20 Yihowa ninke maassiꞌrate quqquxamanno. Isi aanno atooti lowo geeshsha muxxe ikkino daafira, konne atoote afiꞌrate dandiinummore baala assino. Eeliyaasi gede ninkeno, tenne bushanna gooffe daggino yannara Yihowa hedinore wonshara kainota leellishshanno taje seekkine xiinxalline, baqqi yine agadha hasiissannonke. Ninkeno Eeliyaasi gede, ‘halaalu Magani’ Yihowa coyiꞌrino qaale wonshannota woꞌma giddonkenni ammanneemmo gede assitannonketi lowo taje no!—Far. 31:5.
a Eeliyaasi hakkawote geercho ikkikki digatino. Hatto yineemmohu mayiraati? Kuni coyi ikkihunni shiima yanna gedensaanni, Yihowa Elsai Eeliyaasira soqqamaancho ikkanno gede assino. Konni garinni Elsai ‘Eeliyaasira kaaꞌlannoha’ woy isira angate waa worannoha ikkino. (2 Mot. 3:11) Isi Eeliyaasira mitore asse kaaꞌlannosi.