1, 2. O le ā le galuega sa faia e Noa ma lona aiga, ma o ā luʻi na latou fesagaʻia?

UA NOFO ane Noa i se ogālaau e fai sina koma ma fālō lona tua, ma vaavaai atu i le telē o le fausaga o le vaa. Ua malosi le manogi o le tā, ma o loo paʻō foʻi le tele o meafaigaluega. Atonu o loo ia iloa atu ona atalii o galulue mamafa i le fausia o le vaa, ma ua faitau sefulu tausaga o fesoasoani malosi ane foʻi si ana avā, faapea avā a ona atalii. Peitaʻi, o loo telē pea le galuega e manaʻomia ona fai.

² Na aamu ma toē tagata a o vaavaai atu i le vaa ua fausia, ma manatu ua vālea Noa ma lona aiga. Na latou manatu e lē taitai oo mai se lolo i le lalolagi e pei ona taʻua e Noa. E latou te leʻi iloa pe aiseā ua faamaʻimau ai e lenei tane ma lona aiga o latou olaga, e faia ai se galuega e leai se aogā. Peitaʻi, e leʻi faapena le silafaga a Ieova, le Atua o Noa, iā te ia.

3. O le ā na uiga iai le savavali faatasi o Noa ma le Atua?

³ Ua taʻua i le Tusi Paia: “Na savavali Noa ma le Atua moni.” (Faitau le Kenese 6:9.) O le ā le uiga? E lē faapea na afio mai le Atua i le lalolagi, pe na alu foʻi Noa i le lagi. Ae o le usiusitaʻi ma le alofa tele o Noa i le Atua, na peiseaʻī ai o loo savavali i laʻua e pei o se uō. I le faitau afe o tausaga mulimuli ane, na taʻua ai i le Tusi Paia Noa e faapea: “O le faatuatua foʻi na ia taʻusalaina ai le lalolagi.” (Epe. 11:7) E faapefea? O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i lona faatuatua?

4, 5. Aiseā na faateteleina ai le leaga i aso o Noa?

⁴ Na ola aʻe Noa i se lalolagi ua matuā faateteleina le leaga. Sa leaga le lalolagi mai i aso o lona augātamā o Enoka, o lē na savavali foʻi ma le Atua, ma valoia o le a oo mai le  faaumatiaga i tagata amioleaga. Peitaʻi, ua sili atu ona leaga taimi o Noa, ma i le silafaga a Ieova, ua matuā faaleagaina le lalolagi ma ua tumu i faiga sauā. (Kene. 5:22; 6:11; Iuta 14, 15) Aiseā ua faateteleina ai le leaga?

⁵ Na iai se tulaga mataʻutia na tulaʻi mai i atalii agelu o le Atua. Na fouvale se tasi o i latou iā Ieova ma avea o ia lava ma Satani le Tiapolo, o lē na faia tala taufaaleaga e uiga i le Atua, ma faasesēina Atamu ma Eva. Na fouvale foʻi isi agelu i aso o Noa i le pule amiotonu a Ieova, e ala i le tuua o o latou tofiga i le lagi, ae ō mai i le lalolagi, liutino tagata, ma faaipoipo atu i tamaʻitaʻi lalelei. Na matuā leaga aafiaga o tagata mai i nei agelu fouvale ma faamaualuluga.—Kene. 6:1, 2; Iuta 6, 7.

6. O le ā le aafiaga sa iai i le lalolagi ona o tagata Nefilimi, ma o le ā sa maumauaʻi Ieova e faia?

⁶ E lē gata i lea, o le faiavā o agelu i fafine o se faiga e lē masani aʻi, ma sa fanaua mai ai ni atalii tinoeese ma malolosi. Sa taʻua i latou i le Tusi Paia o Nefilimi, o lona uiga, o ē e māfua ai ona paʻuʻū isi. Na tumu le lalolagi i faiga sauā ona o nei Nefilimi, ma i le silafaga a Lē na foafoaina mea, “ua matuā leaga amioga a tagata i le lalolagi, o manatu ma faanaunauga uma o o latou loto, e leaga i taimi uma lava.” O lea na maumauaʻi ai Ieova e tafiesea lenā lalolagi amioleaga i totonu o le 120 tausaga.—Faitau le Kenese 6:3-5.

7. O ā luʻi sa fesagaʻia e Noa ma lana avā a o tausia aʻe le la fanau?

 ⁷ Seʻi manatu i le faigatā ona tausia aʻe o se aiga i lenā ituaiga o siʻomaga. Peitaʻi, sa taulau lava Noa. Sa ia maua se avā lelei, ma sa fanaua ona atalii e toʻatolu, o Semu, Hamo, ma Iafeta, ina ua silia ma le 500 ona tausaga. * Na galulue faatasi Noa ma lana avā e puipuia si a la fanau mai i le tele o le amioleaga, ma atonu na matuā maofa tamaiti i nei Nefilimi “malolosi” ma “taʻutaʻua.” E ui e leʻi mafai ona la taofia le faalogo o tamaiti i tala o mea o loo faia e Nefilimi, ae sa mafai lava ona la aʻoaʻoina i latou i upu moni e uiga iā Ieova, o lē e ʻinoʻino i le amioleaga. Na tatau ona la fesoasoani i le la fanau e iloa o loo tigā Ieova i faiga sauā ma fouvale na iai.—Kene. 6:6.

8. E faapefea ona faaaʻoaʻo mātua i aso nei iā Noa ma lana avā?

⁸ E malamalama lelei mātua i aso nei i le tulaga sa iai Noa ma lana avā. Ua tumu lo tatou lalolagi i faiga sauā ma le fouvale, e oo lava i mea e faafiafia ai le fanau. E mafai e mātua atamamai ona tetee atu i na aafiaga leaga, e ala i le aʻoaʻo o fanau e uiga iā Ieova, le Atua o le filemu, o lē o le a faamutaina faiga sauā. (Sala. 11:5; 37:10, 11) Na taulau Noa ma lana avā, auā na avea a la fanau o ni tagata lelei, ma sa faaipoipo atu foʻi i ni fafine o ē na faamuamua Ieova i o latou olaga. E mafai foʻi la ona taulau mātua i aso nei.

9, 10. (a) O le ā le faatonuga mai iā Ieova na matuā suia ai le olaga o Noa? (e) O le ā na faailoa atu e Ieova iā Noa e faatatau i le fausaga ma le fuafuaga o le vaa?

⁹ Na matuā suia atoatoa le olaga o Noa, ina ua faailoa atu e Ieova iā te ia Lana fuafuaga ina ia tafiesea lenā lalolagi amioleaga. Na fetalai Ieova: “Ia e faia se vaa mo oe i le laau o le kofa.”—Kene. 6:14.

¹⁰ O lenei vaa e tai pei o se pusa telē, ae e lē pei o vaa masani e iai taumua, taumuli, ma se foeuli. Na tuu atu e Ieova iā Noa le fua tonu o le vaa, o lona fausaga, faapea le auala e puluti ai totonu ma fafo i le tā. Na faailoa atu e Ieova iā Noa le māfuaaga ua fausia ai le vaa: “Ou te faaoo le lolo i le lalolagi . . . E faauma ai le ola o mea uma lava i le lalolagi.”  Peitaʻi, sa iai se isi faatonuga: “E ao ona e ulu atu i totonu o le vaa, o oe ma ou atalii ma lau avā, ma avā a ou atalii.” Sa tatau foʻi ona ave ni manu mai i ituaiga taʻitasi, ma e na o i latou e i totonu o le vaa e faasaoina.—Kene. 6:17-20.

11, 12. O le ā le galuega telē sa tuuina atu iā Noa, ma o le ā le auala na ia tali atu ai?

¹¹ E telē le galuega na tuu atu iā Noa. O lenei vaa e 437 futu (133 m) le umi, 73 futu (22 m) le lautele, ma e 44 futu (13 m) le maualuga. E sili atu ona telē lenei vaa, nai lo o se isi vaa laupapa i aso nei ua faaaogā i le sami. Pe na faamaamulu Noa, faitio i le tele o luʻi, ma sui le fua o le vaa? Ua taʻua i le Tusi Paia: “Ua faia e Noa mea uma lava e pei ona poloaʻi mai ai le Atua iā te ia. Ua faapea lava ona ia faia.”—Kene. 6:22.

¹² Atonu e 40 i le 50 tausaga le umi na fausia ai lenei vaa, auā e tele laau na tatau ona tātuu ma toso i le nofoaga o loo fau ai. O lenei vaa e tolu ona fogāfale, e tele ona tamaʻi potu, e iai se faitotoʻa i autafa, o ni faamalama e lata i le taualuga, ma se taualuga atonu na fausia i se auala e lē toʻa ai le timu i luga.—Kene. 6:14-16.

13. O le ā le galuega sa sili atu ona faigatā sa feagai ma Noa, ma o le ā le auala na tali atu ai tagata?

¹³ E mautinoa sa fiafia Noa i le lagolagosua a lona aiga a o faagasolo tausaga, ma a o tino mai le vaa. Peitaʻi, sa iai se isi galuega fitā sa tatau ona fai. O loo taʻua Noa i le Tusi Paia o “lē e talaʻi le amiotonu.” (Faitau le 2 Peteru 2:5.) Na taulamua o ia e lapataʻia ma le lototele tagata leaga e faatatau i se faaumatiaga na faaloloʻi ane. Ae na faapefea ona tali mai tagata? Na taʻua e Iesu, e “latou te leʻi ano” iā Noa, auā sa latou pupū atu i mea masani o le olaga e pei o le ʻai, inu, ma faaipoipo. (Mata. 24:37-39) E mautinoa e toʻatele na faifai iā Noa ma lona aiga, pe e faamataʻu ma sauāina foʻi i latou. Atonu sa latou taumafai foʻi e taofia le fausiaina o le vaa.

14. O le ā e mafai ona aʻoaʻoina e aiga Kerisiano mai iā Noa ma lona aiga?

¹⁴ Peitaʻi e leʻi fiu ai Noa ma lona aiga. Na faaauau pea ona latou fausia le vaa e ui na manatu tagata o se mea valea ma e lē aogā. E telē se lesona e aʻoaʻoina e aiga Kerisiano i aso nei mai i le faatuatua o Noa ma lona aiga, auā ua tatou ola foʻi i “aso e gata ai” o lenei faiga o mea. (2 Timo. 3:1) Na fetalai Iesu, o le a pei o tatou taimi o aso o Noa. O lea, e lelei  pe a mafaufau Kerisiano i le mea foʻi na tupu iā Noa, pe a tauemua ma sauāina i latou ona o le tala lelei o le Malo o le Atua.

15. O ā tulaga faanoanoa na feagai ma Noa a o lata i le 600 o ona tausaga?

¹⁵ Ua mavae le faitau sefulu o tausaga ma ua tino mai le vaa. Ae o le lata i le 600 o tausaga o Noa, na feagai ai o ia ma ni faanoanoaga ina ua maliu si ona tamā o Lameko. * I le lima tausaga mulimuli ane, na maliu ai foʻi le tamā o Lameko o Metusela, ina ua 969 ona tausaga, ma o ia o lē na sili ona umi ona soifua o loo taʻua i le Tusi Paia. (Kene. 5:27) O Metusela ma Lameko na iai i le augātupulaga a Atamu.

16, 17. (a) O le ā le isi fetalaiga na fai atu e Ieova iā Noa? (e) O le ā se vaaiga lē mafaagaloina na vaaia e Noa ma lona aiga?

¹⁶ I le 600 tausaga o Noa, na toe fetalai ai Ieova iā te ia: “Ia e ulu atu i le vaa, o oe ma lou aiga atoa.” Sa faatonuina foʻi e le Atua Noa ina ia ave i le vaa ituaiga o manu eseese, e taʻifitu mai i manu e mamā ma aogā mo taulaga, ae taʻilua isi ituaiga uma.—Kene. 7:1-3.

 ¹⁷ E mautinoa o se vaaiga sa lē mafaagaloina. E faitau selau manu eseese mai i so o se ituaiga, e eseese uma lo latou lapopoʻa ma foliga, ma e eseese foʻi o latou uiga. Peitaʻi e lē tatau ona tatou mafaufau, sa tigāina Noa e tau puipui pe e tauivi foʻi ma le tele o manufeʻai a o ulu atu i le vaa. O loo taʻua i le Tusi Paia e faapea, ua latou “ulu atu i totonu o le vaa iā Noa.”—Kene. 7:9.

18, 19. (a) E faapefea ona tatou tali atu i faitioga e faatatau i le tala iā Noa? (e) E faapefea ona iloa le atamai o Ieova i le auala na ia faasaoina ai meaola?

¹⁸ E ono faapea mai nisi tagata faitio: ʻE faapefea i na manu ona ō fifilemu i totonu o le vaa?’ Ia mātau: Pe e faigatā i Lē na foafoaina le vateatea ona faatonutonu ma faafifilemu ana meaola? Ia manatua o Ieova sa vaeluaina le Sami Ulaula ma faatumauina le lā e tū i le mea e tasi. E mautinoa la o ia sa faia mea uma o loo taʻua i le tala e uiga iā Noa.

¹⁹ O le mea moni, sa mafai e le Atua ona faasaoina ana meaola i se isi auala. Peitaʻi, sa ia filifili ma le atamai se auala e faamanatu mai ai le māfuaaga na ia maufaatuatuaina ai tagata i le amataga, ina ia tausia meaola uma i le lalolagi. (Kene. 1:28) E toʻatele mātua e latou te faaaogāina le tala iā Noa ina ia faamanatu ai i fanau, e tāua iā Ieova tagata ma meaola.

20. Faamata o ā galuega sa faia e Noa ma lona aiga i le toe tasi le vaiaso oo mai le Lolo?

 ²⁰ Na fetalai atu Ieova iā Noa e toe tasi le vaiaso oo mai le Lolo. E mautinoa la sa matuā pisi le aiga i le aveina o meaola i totonu o le vaa, laʻu atu meaʻai ma latou meafaitino, ma faatulaga i se auala maopoopo. Atonu na pisi foʻi le avā a Noa ma avā a ona atalii e faamautinoa ua iai mea uma e manaʻomia ina ia ola ai.

21, 22. (a) Aiseā e lē faateʻia ai i tatou i uiga lē ano sa faaalia e tagata i aso o Noa? (e) O le ā le taimi na muta ai tauemuga a tagata iā Noa ma lona aiga?

²¹ Ae faapefea isi tagata? Na tumau pea ona ʻlatou lē ano’ iā Noa e ui ina latou vaaia le faamanuiaina e Ieova o Noa ma ana galuega, ma le gasolo atu pea o meaola i le vaa. E lē tatau ona faateʻia i tatou i uiga o na tagata, auā i aso foʻi nei, e toʻatele e lē o ano i faamaoniga ua tatou ola i aso e gata ai. Na valoia foʻi e le aposetolo o Peteru, o le a tauemua i latou e usitaʻi i lapataʻiga a le Atua. (Faitau le 2 Peteru 3:3-6.) E mautinoa foʻi na tauemu tagata iā Noa ma lona aiga.

²² O le ā le taimi na muta ai tauemuga? O loo taʻua i le Tusi Paia, ina ua iai Noa, o lona aiga, ma meaola i totonu o le vaa, “ona tapuni ai lea e Ieova o le faitotoʻa.” E mautinoa na muta tauemuga a tagata ina ua latou iloa atu lenā mea, pe atonu foʻi ina ua mamafa mai timuga. Sa faaauau pea ona maligi timuga ma lofia ai le lalolagi atoa, e pei lava ona fetalai ai Ieova.—Kene. 7:16-21.

23. (a) E faapefea ona tatou iloa e leʻi fiafia Ieova i le oti o tagata amioleaga i aso o Noa? (e) Aiseā e atamai ai le faaaʻoaʻo i le faatuatua o Noa?

²³ Pe na fiafia Ieova i le oti o na tagata amioleaga? E leai! (Eseki. 33:11) Sa tuu e Ieova iā i latou le avanoa e faia ai le mea saʻo. Pe na mafai ona latou faia faapea? Na faaalia i le olaga o Noa, e mafai ona maua le ola pe a savavali ma usitaʻi iā Ieova. O le auala lenā na taʻusalaina ai e lona faatuatua le lalolagi i ona aso. O lona faatuatua na faasaoina ai o ia ma lona aiga. O le faaaʻoaʻo i le faatuatua o Noa o le a faasaoina ai foʻi i tatou ma ē e pele iā i tatou. I le pei o Noa, e mafai ona tatou savavali ma Ieova le Atua ma avea ma ana uō e faavavau!