Na o ne o Tseba?
Batho ba mehleng ya ha ho ne ho ngolwa Bibele ba ne ba tseba jwang ha e le qalong ya selemo kapa qalong ya kgwedi?
NAKONG eo Baheberu ba neng ba le Naheng e Tshepisitsweng, selemo sa bona se ne se qala ha ho ne ho lengwa ebile ho jalwa, e leng nako eo hona jwale e leng September kapa October.
Batho ba ne ba ipapisa le potoloho ya kgwedi ho fumana hore na kgwedi e tla ba le matsatsi a makae, hore na a tla ba 29 kapa 30. Ba ne ba sheba letsatsi ho fumana hore na selemo se tla ba selelele hakae. Le ha ho le jwalo, selemo se balwang ho ipapisitswe le potoloho ya kgwedi se se kgutshwanyane ho feta selemo se balwang ho ipapisitswe le letsatsi. Ka hoo, ba ne ba lokela ho fumana tsela ya ho etsa hore mekgwa ena e mmedi ya ho bala nako e dumellane. Ba ne ba etsa jwalo ka hore mohlomong qetellong ya selemo, ba eketse matsatsi kapa ka dinako tse ding ba eketse kgwedi ya bo13. Ka tsela eo, khalendara e ne e tla bapa le dinako tsa ho lema le ho kotula.
Le ha ho le jwalo, mehleng ya Moshe Modimo o ile a bolella batho ba hae hore selemo sa bona se ne se lokela ho qala ka kgwedi ya Abibe kapa Nisane, e leng nako eo hona jwale e leng March kapa April. (Ex. 12:2; 13:4) Mokete o neng o etswa ka kgwedi ena o ne o amana le ho kotulwa ha harese.—Ex. 23:15, 16.
Setsebi se seng se re ho ne ho le bonolo ho tseba hore na kgwedi ya bo13 e lokela ho kenngwa neng khalendareng. Se boetse se re: “Paseka e neng e ketekwa ha kgwedi e tolokile ka kgwedi ya Nisane (la 14 Nisane), e ne e tlameha ho ketekwa nakong ya selemo, letsatsi ka mora letsatsi leo bosiu le motshehare di lekanang . . . Haeba ho elella mafelong a selemo ho ne ho hlokomelwa hore Paseka e tla ba pele ho letsatsi leo bosiu le motshehare di lekanang, Bajuda ba ne ba eketsa kgwedi e nngwe ya bo13 pele ho Nisane.”
Dipaki Tsa Jehova di sebedisa mokgwa ona ho fumana letsatsi la ho keteka Dijo Tsa Shwalane Tsa Morena. Letsatsi lena le ba ka March kapa April mme le bapa le la 14 Nisane khalendareng ya Bajuda. Diphutheho lefatsheng lohle di tsebiswa ka letsatsi lena esale pele. a
Empa Baheberu ba ne ba tseba jwang ha kgwedi e nngwe e fela mme ho qala e nngwe? Mehleng ena ho bonolo hobane o ka sheba khalendara e pampiring kapa e fonong ya hao. Le ha ho le jwalo, mehleng ya ha ho ne ho ngolwa Bibele ho ne ho se bonolo jwalo.
Mehleng ya Morwallo wa Metsi, kgwedi e ne e nkwa e ena le matsatsi a 30. (Gen. 7:11, 24; 8:3, 4) Ha morao mehleng ya Baheberu, e ne e se dikgwedi tsohle tse nang le matsatsi a 30. Kgwedi ya Baheberu e ne e qala ha kgwedi e thwasa e le lenala. Kgwedi e ne e thwasa matsatsi a 29 kapa a 30 ka mora hore kgwedi e fetileng e qale.
Ka lekgetlo le leng, Davida le Jonathane ba ile ba bua ka ho qala ha kgwedi e ntjha ba re: “Hosasane kgwedi e a thwasa.” (1 Sam. 20:5, 18) Ka hoo, ho bonahala hore mehleng ya bona ho ne ho se ho ntse ho tsebahala hore na kgwedi e tla qala neng. Empa Baiseraele ba ne ba tseba jwang ha kgwedi e ntjha e qadile? Pokello ya melao le meetlo ya Bajuda e leng Mishnah, e fana ka lesedi. E hlalosa hore ka mora hore Bajuda ba kgutle botlamuweng Babylona, Sanhedrine (lekgotla le phahameng la Bajuda) le ne le etsa qeto ya hore na kgwedi e qala neng. Dikgweding tse supileng tseo mekete e neng e tshwarwa ka tsona, lekgotla le ne le kopana letsatsing la bo30 la kgwedi. Banna ba lekgotla ke bona ba neng ba etsa qeto ya hore na kgwedi e hlahlamang e tla qala neng. Ba ne ba etsa qeto ba ipapisitse le eng?
Balebedi ba neng ba behwa dibakeng tse phahameng tsa Jerusalema, ba ne ba sheba sepakapaka bosiu ho bona hore na kgwedi e ntjha e hlaha neng. Ha ba ne ba e bona, kapele ba ne ba bolella lekgotla la Sanhedrine. Ha banna ba lekgotla ba ne ba dumela hore ba na le bopaki bo lekaneng ba hore kgwedi e ntjha e bonwe, ba ne ba phatlalatsa hore kgwedi e ntjha e qadile. Empa
ho ne ho etsahala jwang haeba balebedi ba sa kgone ho bona kgwedi e ntjha ka lebaka la maru kapa mohodi? Ho ne ho nkwa nako ya kgwedi e le matsatsi a 30 mme ka mora moo, kgwedi e ntjha e ne e tla qala.E le ho phatlalatsa hore kgwedi e ntjha e qadile, ho ne ho beswa mollo ka hodima Thaba ya Mehlwaare e haufi le Jerusalema. Hape dibakeng tse ding tse phahameng Iseraele ho ne ho beswa mollo ho tsebisa setjhaba hore kgwedi e ntjha e qadile. Ha nako e ntse e ya, ho ile ha rongwa batho hore ba fetise molaetsa. Ka tsela eo, Bajuda ba neng ba le Jerusalema le dibakeng tse ding, ba ne ba tseba ha kgwedi e ntjha e qala. Batho bohle ba ne ba ka kgona ho tshwara mekete ka nako e tshwanang.
Tjhate e latelang e tla o thusa ho utlwisisa dikgwedi, mekete le dinako tsa selemo tsa mehleng ya Baiseraele.
a Sheba Molula-Qhooa wa February 15, 1990, leq. 15, le “Dipotso Tse Tswang ho Babadi” ho Tora ya ho Lebela ya Senyesemane ya June 15, 1977.