SARA o ne a rata mosebetsi oa hae haholo hape a le mahlahahlaha, basebeletsi ba hae le bona ba ne ba etsa oa bona ba thabile. Mo nahane feela a iketlile a ntse a ithoba matsoho ka mor’a ho sebetsa ka thata. Mohlomong tente eo ba neng ba lula ho eona e ne e tabohile joale a qeta ho e roka. Ha a sheba tente eo e tsofetseng o ne a hopola hore ba se ba e-na le lilemo joale ba phela bophelo ba hloma u hlomole. E ne e se e le mantsiboea joale letsatsi le ea matubatsana, a lebeletse hore monna oa hae Abrahama * a khutlele hae, eitse ha a mo bona a tla a sa le hole mane eaba o se a ntse a bobotheha.

Ho ne ho se ho fetile lilemo tse leshome Abrahama le lelapa la hae ba se ba phela Kanana ka mose ho Noka ea Eufrate. Sara o ne a thusa monna oa hae leetong lena le boima hobane a tseba hore Jehova o tšepisitse Abrahama hore bana ba hae e tla ba sechaba se hlohonolofalitsoeng. Empa na tšepiso ee e ne e ama Sara? E ka ’na eaba o ne a lula a ipotsa hore na tšepiso ena ea Jehova Molimo e tla phethahala joang kaha e ne e le nyopa abile a se a holile haholo hobane o ne a le lilemo li 75. Motho e mong le e mong o ne a ka ipotsa potso ena ha a le boemong bo tšoanang le boo.

Ka linako tse ling re ka ipotsa hore na litšepiso tsa Molimo li tla feela li phethahale. Ho thata ho ba le mamello, haholo-holo ha re lebeletse hore Molimo a re fe lintho tseo re li hlokang, empa na mohlala oa Sara o ka re thusa tabeng ee?

Abrahama le lelapa la hae ba ile ba tloha Egepeta eaba ba hloma litente lithabeng tse ka bochabela ho Bethele, sebakeng seo Bakanana ba neng ba se bitsa Luze. (Genese 13:1-4) Sara o ne a bona Naha e Tšepisitsoeng ha ba ntse ba le moo, a bona metse le litsela tseo batho ba neng ba tsamaea ho tsona ha ba ea libakeng tse ling. Metse eo e ne e se letho ha e bapisoa le ea habo Sara. O holetse Mesopotamia toropong e bitsoang Ure, e bohole ba lik’hilomithara tse 1 900 ho tloha moo a neng a se a lula teng. Hahabo o ne a siile ba habo, toropo ea habo e neng e e-na le mabenkele a mangata le ntlo eabo e ntle eo mohlomong ho neng ho e-na le pompo ka har’a eona. Le hoja a hotse hamonate joalo, ho ne ho se mohla a utloang eka a ka khutlela hahabo.

Nahana ka seo moapostola Pauluse a ileng a se bua lilemo tse 2 000 hamorao ha a bua ka tumelo ea Sara le Abrahama. O ile a re: “Hoja ebe ka sebele ba ne ba ’nile ba hopola sebaka seo ba neng ba tlohile ho sona, ba ka be ba bile le monyetla oa ho khutla.” (Baheberu 11:8, 11, 15) Sara le Abrahama ha baa ka ba lula ba nahana ka lintho tseo ba li tetseng,  ke ka lebaka leo ba sa kang ba khutlela hae empa ba ile ba tsoela pele ba sebeletsa Molimo. Jehova o ne a ke ke a ba hlohonolofatsa joalokaha a ne a ba hlohonolofalitse haeba ba ne ba ka khutla. Hape mohlala oa bona o motle o thusa batho ba bangata kajeno ho ba le tumelo ho Molimo e leng se neng se ke ke sa etsahala hoja ba khutla.  

Sara o ne a sa nahane ka lintho tseo a li tetseng empa o ne a nahana ka lintho tseo Jehova a li tšepisitseng. Kahoo, o ne a thusa Abrahama ka mesebetsi e kang ho thota litente, ho alosa mehlape le ho etsa hore sebaka seo ba fihlang ho sona e be lapeng. O ile a mamella ha maemo a bona a fetoha le ha ba e-ba le mathata. Jehova o ile a tšepisa Abrahama ntho e ’ngoe hape, empa le lekhetlong lena o ne a sa re letho ka Sara.—Genese 13:14-17; 15:5-7.

Ha nako e ntse e ea, Sara o ile a bua le Abrahama a ferekane a re: “Ka kōpo! Jehova o nkoetse hore ke se ke ka tsoala bana.” Ke moo a ileng a kopa monna oa hae hore ba be le ngoana le mosebeletsi oa bona Hagare. Nahana feela hore na o ne a ikutloa joang ka kopa eo. Mehleng eo, e ne e le ntho e tloaelehileng hore monna a nyale sethepu kapa a robale le mosali e mong e le ho atisa leloko. * Mohlomong Sara o ne a nahana hore Molimo o rerile hore Abrahama a be le bana ka tsela eo. O ne a ikemiselitse ho amohela boemo boo. Ebe Abrahama o ile a ikutloa joang? Bibele e re o ile “a mamela lentsoe la [Sara]”.—Genese 16:1-3.

E ne e se Jehova ea entseng hore Sara a kope Abrahama hore a be le ngoana le Hagare, empa kopo ena e ne e bontša hore ke motho ea sa phethahalang. O ne a nahana hore ke Jehova ea mo bakelang mathata, athe o ne a sa tsebe hore Jehova o na le tsela ea ho mo rarollela mathata a hae. Tsela ena eo a neng a khethile ho rarolla bothata ba hae ka eona, le hoja e ne e bontša hore ha se moithati, e ne e tl’o mo tlisetsa mathata a fetang. Sara o behile mohlala o motle kaha hona joale batho ba bangata ke baithati. Re ka etsisa Sara ka hore re nke ho sebeletsa Molimo e le ntho ea bohlokoa bophelong ba rona.

Ka mor’a hore Hagare a ime, o ne a ikutloa a se a le bohlokoa ho feta Sara, taba ena e ile ea utloisa Sara bohloko haholo. Jehova le Abrahama ba  ile ba lumella Sara hore a khalemele Hagare. Hagare o ile a tsoala mora ea bitsoang Ishmaele. (Genese 16:4-9, 16) Ho tloha ka nako eo Jehova ha aa ka a bua le bona ho fihlela ha a ba tlisetsa litaba tse monate ha Sara a le lilemo li 89 Abrahama eena tsa hae li le 99.

Jehova o ile a boela a tšepisa Abrahama hore o tla ba le bana ba bangata, a ba a mo reha lebitso le leng. Lebitso la hae e ne e le Abrame eaba Jehova o mo reha Abrahama, e bolelang “ntat’a lichaba tse ngata.” Ke lekhetlong lena moo Jehova a ileng a bua ka Sara tšepisong ena. Eena lebitso la hae e ne e le Sarai eo mohlomong e neng e bolela “Khang,” eaba Jehova o mo reha lebitso leo re le tloaetseng la Sara, le bolelang “Khosatsana.” Jehova o ile a hlalosa hore na ke hobane’ng a mo reha lebitso leo a re: “Ke tla mo hlohonolofatsa ’me ke u fe mora ka eena; ke tla mo hlohonolofatsa ’me o tla fetoha lichaba; marena a lichaba a tla tsoa ho eena.”—Genese 17:5, 15, 16.

Mora eo Jehova a neng a mo tšepisitse Abrahama o ne a tla ba teng ka Sara. Jehova o ile a reha ngoana eo Isaka e bolelang “Litšeho.” Ha Abrahama a utloa tšepiso ena ea Jehova o ile a ‘itihela fatše ka sefahleho ’me a qala ho tšeha.’ (Genese 17:17) O ne a maketse empa a boetse a thabile haholo! (Baroma 4:19, 20) Ebe Sara eena o ne a ikutloa joang?

Hamorao ha fihla banna ba bararo tenteng ea Abrahama. Le hoja baeti bana ba fihlile ha letsatsi le eme lihloohong tsa mengala, banyalani bana ba seng ba tsofetse ba ile ba potlaka ba ba etsetsa lijo. Abrahama a re ho Sara: “Potlaka! Nka litekanyo tse tharo tsa seah tsa phofo e thumisehileng, u lube hlama ’me u etse lipolokoe.” Mehleng eo ho amohela baeti e ne e le mosebetsi o boima. Abrahama le eena o ile a potlaka, a hlaba pohoana eaba o thusa Sara ho lokisetsa baeti lijo. (Genese 18:1-8) Banna bana e ne e le mangeloi. Mohlomong moapostola Pauluse o ne a nahanne ka ketsahalo ena ha a ne a re: “Le se ke la lebala ho amohela baeti, etsoe ka ho etsa joalo ba bang, ba sa tsebe, ba ile ba amohela mangeloi.” (Baheberu 13:2) E ka ba hantle hore u leke ho etsisa mohlala ona o motle oa Sara le Abrahama oa ho amohela baeti.

Sara o ne a mametse a le ka tenteng ha mangeloi a lutse kantle le Abrahama a mo bolella hore ba tla ba le ngoana. O ne a shoele ke litšeho kaha o ne a sa kholoe hore seo se ka etsahala, o ile a re: “Ha ke se ke tsofetse tjee, na ka sebele nka nyakalla, ebile morena oa ka a tsofetse?” Le leng la mangeloi le ile la mo thusa ho bona lintho ka tsela eo Jehova a li bonang ka eona la re: “Na ho na le ntho e sa tloaelehang bakeng sa Jehova?” Sara o ile a arabela a tšohile a re: “Ha kea tšeha!” Empa lengeloi leo la re: “Che! empa u tšehile.”—Genese 18:9-15.

Ha se hore Sara o tšehile hobane a se na tumelo, kaha Bibele e re: “Ka tumelo le eena Sara o ile a amohela matla a ho emola peō, esita leha a ne a fetile tekanyo ea lilemo, kaha o ile a nka hore ea neng a tšepisitse oa tšepahala.” (Baheberu 11:11) O ne a tseba hantle hore Jehova o na le matla a ho phetha sohle seo a se tšepisang. Motho e mong le e mong o hloka ho ba le tumelo e kang ena. Re lokela ho ithuta ka Jehova hantle e le hore re be le tumelo joaloka Sara. Ha ho mohla Jehova a tšepisang ebe ha a phethahatse, ho fapana le hoo, o re fa ho hongata ho feta kamoo re lebeletseng.

Ha Sara a le lilemo li 90 o ile a fumana ntho eo e leng khale a e batla. Ba ile ba ba le mora, ka nako eo Abrahama o ne a le lilemo li 100. Jehova o ne a itse ba mo rehe Isaka, e bolelang “Litšeho” ’me ba fela ba etsa joalo. Sara o ne a khathetse empa a thabile ha a re: “Molimo o ntokiselitse litšeho: e mong le e mong ea utloang ka hona o tla ntšeha.”  (Genese 21:6) Mpho ena e tsoang ho Jehova e ile ea mo fa boikarabello bo bongata empa o tlameha a ile a e thabela bophelo bohle ba hae.

Isaka o ile a etsetsoa mokete ha a khoesoa a le lilemo li hlano. Bibele e re bolella hore Sara o ile a hlokomela hore Ishmaele o ne a lula a soma Isaka. Ka nako ena Ishmaele o ne a se a le lilemo li 19. Moapostola Pauluse o ile a re Ishmaele o ne a hlorisa Isaka, kahoo, ho mo soma hona e ne e se feela ho mo bapalisa. Sara o ile a hlokomela hore sena se utloisa Isaka bohloko, o ne a tseba hore Jehova o rerile ho phetha tšepiso ea hae ho Abrahama ka Isaka. O ile a iteta sebete eaba o kopa hore Abrahama a tebele Hagare le Ishmaele.—Genese 21:8-10; Bagalata 4:22, 23, 29.

Ebe Abrahama o ne a ikutloa joang ka taba ee? Bibele e re: “Ntho ena ha ea ka ea khahlisa Abrahama mabapi le mora oa hae.” O ne a rata Ishmaele haholo, o ne a bile a sitoa ho bona hore na taba ena e kenella joang morerong oa Jehova. Bibele e re tiisetsa hore Jehova o ne a bona hantle se etsahalang, e re: “U se ke ua lumella hore ntho leha e le efe eo Sara a ntseng a u bolella eona e be e sa khahliseng ho uena ka moshanyana le ka lekhabunyane la hao. Mamela lentsoe la hae, hobane se tla bitsoa peō ea hao se tla ba teng ka Isaka.” Abrahama o ile a mamela keletso ena ea Sara ka mor’a hore Jehova a mo kholise hore o tla hlokomela Hagare le Ishmaele.—Genese 21:11-14.

Sara e ne e le mosali oa ’makhonthe. O ne a sa etse eka lintho li ea hantle le ha a bona hore ho na bothata bo amang lelapa la bona empa o ne a leka ho thusa monna oa hae hore ba bo rarolle. A lula a hlompha monna oa hae le nakong eo a mo hlokomelisang ka mathata ao ba nang le ’ona. Moapostola Petrose, eo le eena a neng a nyetse, o ile a re Sara ke mohlala o motle oa mosali ea hlomphang monna oa hae. (1 Bakorinthe 9:5; 1 Petrose 3:5, 6) Hoja Sara o ile a iphapanyetsa taba ena o ne a tla be a bontša hore ha a hlomphe monna oa hae hobane e ka be e ile ea ba bakela mathata. Empa kaha o ne a rata monna oa hae, o ile a bua le eena ka bothata bona.

Batho ba bangata ba nyetsoeng ba rata mohlala ona oa Sara, hobane o ba thusitse ho bua le balekane ba bona hantle ba bile ba ba hlompha. O boetse o ba thusa ho ba le tumelo, ho rata balekane ba bona le ho ba le mamello le hoja mathata a bona a ke ke a rarolloa ka mohlolo.

Jehova o ile a re Sara ke “Khosatsana” empa Sara o ne a sa etse hore batho ba mo sebeletse joalokaha eka ke eona. Sara o hlokahetse a le lilemo li 127, ka mor’a moo Abrahama o ile “a bokollela Sara le ho mo llela” * hobane e ne e le mosali oa bohlokoa haholo. (Genese 23:1, 2) O ne a hlabehile pelong habohloko. Jehova le eena o ile a utloisoa bohloko ke lefu la mosali enoa ea ratehang, o bile o ikemiselitse ho mo tsosa e le hore a tl’o phela ka ho sa feleng. Haeba re ka etsisa mohlala ona oa hae le rona Jehova o tla re fa bophelo bo sa feleng.—Johanne 5:28, 29.