IGENI IMANI YAO | SARA
Mungu Alimwita “Binti ya Mfalme”
SARA alijinyoosha kutokana na uchovu wa kazi, kisha akageuka na kutazama mbali hadi kwenye upeo wa macho yake. Watumishi walifurahia kufanya kazi kwa bidii wakiwa chini ya mwongozo wake wenye busara. Sara, ambaye alikuwa na bidii, alifanya sehemu yake pia. Mwazie Sara akikanda mikono yake kwa sababu ya uchovu, huku mawazo yake yakiwa mbali. Huenda amekuwa akishonelea kiraka kwenye hema ambalo ndilo lilikuwa nyumba yao. Hema hilo lililotengenezwa kwa ngozi ya mbuzi limepauka na kuwa kavu kutokana na jua na kunyeshewa kwa miaka mingi, na hilo linamkumbusha Sara urefu wa kipindi ambacho wamekuwa wakihama-hama. Siku imeisha haraka, na sasa jua limeanza kuzama. Alimwona Abrahamu * akiondoka asubuhi, na sasa anatazama upande huohuo akitarajia kwa hamu kumwona akirudi. Anapomwona mume wake kwa mbali katika kilima kilicho karibu na hema lao, sura ya Sara yenye kupendeza inang’aa kwa tabasamu.
Miaka kumi imepita tangu Abrahamu na familia yake kubwa walipovuka Mto Efrati na kuingia Kanaani. Sara alimuunga mkono mume wake kwa hiari kwenye safari hii bila kujua walipokuwa wakienda. Alijua kwamba Abrahamu angetimiza jukumu muhimu katika kusudi la Yehova la kutokeza taifa na uzao wa pekee sana. Lakini, Sara angetimiza jukumu gani? Alikuwa na umri wa miaka 75 na hakuwa na mtoto. Huenda alijiuliza hivi, ‘Kwa kuwa mimi ni tasa, ahadi ya Yehova itatimizwaje?’ Kwa hakika tunaweza kuelewa vizuri jinsi alivyohangaika au hata kukosa subira.
Nyakati nyingine, huenda sisi pia tukajiuliza Mungu atatimiza ahadi zake lini. Si rahisi kuwa wenye subira, hasa tunapotazamia kwa hamu ahadi fulani itimie. Tunaweza kujifunza nini kwa kuchunguza imani ya mwanamke huyu wa pekee?
“YEHOVA AMENIFUNGA”
Familia ilikuwa imerudi tu kutoka nchini Misri. (Mwanzo 13:1-4) Walikuwa wamepiga kambi kwenye nyanda za juu zilizo mashariki mwa Betheli, au Luzi, kama Wakanaani walivyopaita. Akiwa kwenye maeneo hayo ya juu, Sara angeweza kuiona vizuri Nchi ya Ahadi. Kulikuwa na vijiji vya Wakanaani na barabara zilizowaongoza wasafiri kwenye maeneo ya mbali. Licha ya kwamba eneo hilo lilipendeza, halingeweza kulinganishwa na mahali alikotoka. Alilelewa Uru, jiji la Mesopotamia lililokuwa umbali wa kilometa 1900. Huko, aliacha jiji ambalo huduma zilipatikana kwa urahisi kwenye maeneo ya biashara na soko, watu wake wa familia, na nyumba yake nzuri yenye paa na kuta imara, ambayo huenda hata ilikuwa na maji ya bomba! Hata hivyo, ikiwa tunafikiri kwamba Sara alihuzunika na kutamani kurudia hali nzuri za jiji alilozaliwa, inaelekea hatumjui vizuri mwanamke huyo aliyejitoa kwa Mungu.
Miaka 2,000 hivi baadaye, mtume Paulo aliongozwa na roho ya Mungu kuandika kuhusu imani ya Abrahamu na Sara. Alisema hivi: “Kama kwa kweli wangeendelea kukumbuka mahali pale walipokuwa wametoka, wangepata nafasi ya kurudi.” (Waebrania 11:8, 11, 15) Abrahamu na Sara hawakutamani mambo waliyoacha. Ni wazi kwamba iwapo wangefikiria sana vitu walivyoacha, wangeamua kurudi nyumbani. Ingekuwa ni hasara kubwa kwao kurudi Uru, kwa sababu wangepoteza pendeleo la pekee ambalo Yehova alikuwa amewaahidi. Vilevile, badala ya kuwachochea mamilioni ya watu leo kwa mfano wao wa imani, wasingekumbukwa kwa chochote.
Badala ya kuzingatia mambo aliyoacha, Sara alikazia fikira wakati ujao. Aliendelea kumuunga mkono mume wake walipohama-hama katika nchi hiyo, akimsaidia kukunja mahema, kusafiri na mifugo, na kupiga kambi tena. Alivumilia changamoto na mabadiliko mengine pia. Kwa mara nyingine, Yehova alimwambia Abrahamu kuhusu ahadi yake, lakini hakumtaja Sara kwenye mazungumzo hayo!—Mwanzo 13:14-17; 15:5-7.
Mwishowe, Sara aliamua kumpendekezea Abrahamu jambo lililokuwa akilini mwake. Hebu wazia jinsi uso wake ulivyokuwa na hisia nyingi alipomwambia: “Tafadhali sasa! Yehova amenifunga nisizae watoto.” Kisha akamwomba mume wake, Abrahamu, amchukue kijakazi wake, Hagari, ili wapate watoto. Je, unaweza kuwazia jinsi Sara alivyohangaika kumwambia mume wake jambo hilo? Huenda tukashangazwa na ombi hilo leo, lakini nyakati hizo, lilikuwa jambo la kawaida kwa mwanamume kuchukua mke wa pili au suria ili kupata mrithi. * Je, huenda Sara alifikiri kwamba kusudi la Mungu la kutokeza uzao kupitia Abrahamu lingetimia kwa njia hiyo? Vyovyote vile, alikuwa tayari kujidhabihu kwa njia kubwa. Abrahamu aliitikiaje? Biblia inasema, Abrahamu “akaisikiliza sauti ya [Sara].”—Mwanzo 16:1-3.
Je, simulizi hilo linadokeza kwamba Yehova alimwongoza Sara kumweleza Abrahamu jambo hilo? Hapana. Badala yake, pendekezo la Sara linafunua njia ya mwanadamu ya kuona mambo. Alifikiri kwamba Mungu ndiye aliyesababisha matatizo yake, na hakuwazia ikiwa Mungu alikuwa na njia nyingine ya kuyasuluhisha. Uamuzi wa Sara ungemletea taabu na uchungu yeye mwenyewe. Kwa kupendeza, ombi lake lilionyesha hakuwa mbinafsi. Je, haipendezi kuona jinsi ambavyo Sara alikuwa mfano bora kwa kutokuwa na ubinafsi licha ya kuzungukwa na wanadamu wanaofuatilia tamaa zao wenyewe? Tutakuwa tunaiga imani ya Sara ikiwa tuko tayari kutanguliza mapenzi ya Mungu na si yetu.
“ULICHEKA”
Baada ya muda mfupi, Hagari alipata mimba ya Abrahamu. Hilo lilimfanya Hagari amdharau bimkubwa wake, huenda kwa sababu alifikiri kimakosa kwamba sasa alikuwa mtu wa maana zaidi kuliko Sara. Hilo lilikuwa pigo lililoje kwa Sara ambaye alikuwa tasa! Kwa kibali cha mume wake na cha Mungu, Sara alimfedhehesha Hagari kwa njia ambayo Biblia haitaji. Kisha, Hagari akamzaa Ishmaeli, na miaka Mwanzo 16:4-9, 16) Simulizi hilo linataja kwamba Sara alikuwa na umri wa miaka 89 na mume wake alikuwa na miaka 99 walipopata ujumbe mwingine kutoka kwa Yehova. Ujumbe waliopata ulikuwa wenye kufariji kwelikweli!
kadhaa ikapita. (Kwa mara nyingine, Yehova alimwahidi rafiki yake, Abrahamu, kwamba Ataubariki uzao wake. Pia, Mungu alibadilisha jina la mwanamume huyo. Kabla ya hapo jina lake lilikuwa Abramu. Lakini Yehova akamwita Abrahamu, jina linalomaanisha “Baba ya Umati.” Na sasa, kwa mara ya kwanza, Yehova alionyesha jukumu la Sara katika mpango wake. Alibadilisha jina lake na kumwita Sara, jina ambalo wengi tunalifahamu, badala ya Sarai, ambalo huenda lilimaanisha “Mgomvi.” Jina hilo jipya linamaanisha “Binti ya Mfalme.” Yehova alieleza sababu ya kumchagulia mwanamke huyo mpendwa jina hilo: “Nami nitambariki yeye na pia nitakupa mwana kupitia yeye; nami nitambariki Sara naye atakuwa mataifa; wafalme wa vikundi vya watu watatoka kwake.”—Mwanzo 17:5, 15, 16.
Agano ambalo Yehova aliweka la kutokeza uzao ambao ungewabariki watu wa mataifa yote lingetimizwa kupitia mwana wa Sara! Mungu alichagua mvulana huyo aitwe Isaka, jina linalomaanisha “Kicheko.” Abrahamu alipojua kwamba Yehova alikusudia kumbariki Sara kwa kumpatia mwana, “[alianguka] kifudifudi, akaanza kucheka.” (Mwanzo 17:17) Jambo hilo lilimshangaza na kumfurahisha sana. (Waroma 4:19, 20) Namna gani Sara?
Muda mfupi baadaye, wanaume watatu walimtembelea Abrahamu kwenye hema lake. Ilikuwa mchana wakati wa joto kali, lakini wenzi hao, ingawa walikuwa wazee, walifanya maandalizi haraka haraka ya kuwakaribisha wageni. Abrahamu akamwambia Sara: “Fanya haraka! Chukua vipimo vitatu vya sea vya unga laini, ukande donge na kuoka keki za mviringo.” Nyakati hizo, ukaribishaji wageni ulihusisha mambo mengi. Abrahamu hakumwachia mke wake kazi zote, alikimbia kwenda kumchinja ng’ombe-dume mchanga na kutayarisha vyakula vingine na vinywaji. (Mwanzo 18:1-8) Kumbe, “wanaume” hao walikuwa malaika wa Yehova! Inaelekea mtume Paulo alifikiria tukio hilo alipoandika hivi: “Msisahau ukaribishaji-wageni, kwa maana kupitia huo watu wengine, bila wao wenyewe kujua, waliwakaribisha malaika.” (Waebrania 13:2) Je, unaweza kuiga mfano bora wa ukaribishaji wageni wa Abrahamu na Sara?
Malaika mmoja alipokuwa akimweleza tena Abrahamu ahadi ya Mungu kwamba Sara angepata mtoto, Sara alikuwa kwenye hema lake akisikiliza. Wazo la kupata mtoto akiwa na umri mkubwa lilimshangaza sana hivi kwamba akashindwa kujizuia na kucheka moyoni mwake huku akisema: “Baada ya mimi kuzeeka, kweli mimi nitapata raha, tena bwana wangu akiwa mzee vilevile?” Malaika alimrekebisha Sara kwa kumuuliza, “Je, jambo lolote ni kubwa mno isivyo kawaida kwa Yehova?” Sara aliogopa na kuanza kujitetea, jambo lililo kawaida ya wanadamu. Akakana kwa kusema: “Mimi sikucheka!” Malaika akamjibu: “Sivyo! ulicheka.”—Mwanzo 18:9-15.
Je, Sara alionyesha kwamba hakuwa na imani kwa kucheka? La hasha. Biblia inasema: “Kwa imani Sara mwenyewe pia alipokea nguvu ili kuchukua mimba ya uzao, hata alipokuwa amepita mpaka wa umri, kwa kuwa alimwona kuwa mwaminifu yeye aliyekuwa ameahidi.” (Waebrania 11:11) Sara alimjua Yehova; alijua kwamba yeye hutimiza ahadi zote anazotoa. Ni nani kwa kweli hahitaji imani yenye nguvu kama hiyo? Inafaa tumjue vizuri zaidi Mungu aliyeitunga Biblia. Kwa njia hiyo, tutafahamu kwa kina sababu iliyomfanya Sara awe na imani yenye nguvu. Yehova ni mwaminifu na kamwe hakosi kutimiza ahadi zake, na nyakati nyingine huenda akazitimiza kwa njia tusiyotazamia au itakayotushangaza!
“SIKILIZA SAUTI YAKE”
Hatimaye, akiwa na umri wa miaka 90, Sara alipata kile alichokuwa akitarajia kwa hamu maisha yake yote. Alimzalia mume wake mpendwa, mwana. Wakati huo Abrahamu alikuwa na umri wa miaka 100! Abrahamu akamwita mwana huyo Isaka, au “Kicheko” kama Mungu alivyomwamuru. Tunaweza Mwanzo 21:6) Ni wazi kwamba zawadi hiyo ya kimuujiza kutoka kwa Yehova ilimfurahisha sana kwa maisha yake yote. Hata hivyo, zawadi hiyo ilimletea majukumu makubwa.
kuwazia tabasamu nzuri ya Sara iliyoonyesha uchovu pia, alipokuwa akisema maneno haya: “Mungu amenitayarishia kicheko kila mtu anayesikia hilo atanicheka.” (Isaka alipokuwa na umri wa miaka mitano, umri wa kuachishwa kunyonya, familia iliandaa karamu kubwa. Lakini mambo hayakuwa mazuri. Tunasoma kwamba Sara “[alikuwa] anaona” tabia fulani isiyopendeza. Ishmaeli, mwana wa Hagari, mwenye umri wa miaka 19, alikuwa akimdhihaki Isaka aliyekuwa na umri mdogo. Huo haukuwa mchezo tu wa watoto. Baadaye, mtume Paulo aliongozwa na roho ya Mungu kuandika kwamba Ishmaeli alimtesa Isaka. Sara alijua dhihaka hizo zilikuwa tisho kubwa kwa mwanaye. Alielewa vizuri kwamba Isaka hakuwa tu mwana, bali pia angetimiza jukumu muhimu katika mpango wa Yehova. Hivyo, alijipa ujasiri na kumweleza Abrahamu jambo hilo waziwazi. Alimwomba mume wake awafukuze Hagari na Ishmaeli.—Mwanzo 21:8-10; Wagalatia 4:22, 23, 29.
Abrahamu aliitikiaje? Simulizi hilo linasema: “Jambo hilo kuhusu mwana wake halikumpendeza Abrahamu hata kidogo.” Alimpenda sana Ishmaeli, na akiwa baba, hisia zilihusika. Hata hivyo, Yehova alielewa vizuri suala hilo, kwa hiyo akaingilia kati. Simulizi linasema: “Kisha Mungu akamwambia Abrahamu: ‘Usiruhusu jambo lolote ambalo Sara anazidi kukuambia liwe lisilokupendeza juu ya huyo mvulana na juu ya kijakazi wako. Sikiliza sauti yake, kwa sababu ule utakaoitwa uzao wako utakuwa kupitia Isaka.’” Yehova alimhakikishia Abrahamu kwamba Hagari na mwanaye watatunzwa. Abrahamu, mwanamume mwaminifu, akatii.—Mwanzo 21:11-14.
Sara alikuwa mke aliyemfaa Abrahamu, kikamilisho alichohitaji. Hakumweleza mume wake mambo tu ambayo alipenda kusikia. Alipoona tatizo ambalo lingeathiri familia yao, hakusita kumweleza mume wake kwa unyofu. Ingawa hivyo, kueleza hisia zake waziwazi hakumaanishi kwamba hakumheshimu mume wake. Haishangazi kwamba, mtume Petro ambaye pia alikuwa na familia, alimtaja Sara kuwa mfano bora wa mwanamke aliyeonyesha heshima kubwa kwa mume wake. (1 Wakorintho 9:5; 1 Petro 3:5, 6) Kwa kweli, ikiwa Sara angekaa kimya, angekuwa hamheshimu Abrahamu, kwa sababu familia yote kwa ujumla ingepata hasara kubwa. Kwa upendo, Sara hakusita kueleza mambo muhimu.
Wake wengi huthamini sana kielelezo cha Sara. Wanajifunza kujieleza kwa unyofu na kwa heshima kwa waume zao. Huenda baadhi ya wake wakatamani Yehova aingilie kati kama alivyofanya katika kisa cha Sara. Hata hivyo, wanajifunza mambo muhimu kutokana na imani, upendo, na subira ya Sara.
Ingawa Yehova alimwita “Binti ya Mfalme,” Sara hakutarajia atendewe kama malkia
Ingawa Yehova alimwita “Binti ya Mfalme,” Sara hakutarajia atendewe kama malkia. Tunaweza kuelewa kwa nini mke wake alipokufa akiwa na umri wa miaka 127, Abrahamu alianza “kumwombolezea Sara na kumlilia.” * (Mwanzo 23:1, 2) Kwa hakika alimkosa sana mke wake mpendwa. Ni wazi kwamba Yehova pia anamkumbuka mwanamke huyo mwaminifu, na anakusudia kumfufua katika dunia paradiso. Wakati ujao, Sara pamoja na wote wanaoiga imani yake watafurahia uhai usio na kikomo duniani.—Yohana 5:28, 29.
^ fu. 3 Mwanzoni, wenzi hao waliitwa Abramu na Sarai hadi Mungu alipowabadilishia majina. Lakini ili iwe rahisi kuelewa, tutatumia majina ambayo wengi wanayafahamu.
^ fu. 10 Kwa muda fulani, Yehova aliruhusu ndoa za wake wengi na kuwa na masuria. Baadaye, Mungu alimpa Yesu Kristo mamlaka ya kurudisha mpango alioweka mwanzoni katika Edeni wa mume na mke mmoja.—Mwanzo 2:24; Mathayo 19:3-9.
^ fu. 25 Sara ndiye mwanamke pekee ambaye Maandiko yaliongozwa kwa roho ya Mungu yanataja umri wake alipokufa.