MAMILIONI ya Wakatoliki duniani pote, wanaliona agizo hilo la Baraza la kwanza la Vatican la mwaka 1870 kuwa ni nguzo ya imani na fundisho la msingi la kanisa. Hata hivyo, tunapaswa kujiuliza swali hili: Je, hilo ni fundisho la Kimaandiko? Kwa kuongezea, je, kweli Papa Francis ni mrithi wa mtume Petro? na je, Petro alikuwa papa wa kwanza?

Msingi wa Agizo la Baraza la Vatican la mwaka 1870 ulitegemea ufafanuzi wa kitabu cha Mathayo 16:16-19 na Yohana 21:15-17. Mazungumzo kati ya Yesu na Petro ambayo tunasoma katika maandiko hayo pamoja na masimulizi mengine katika Biblia yanaonyesha kwamba mtume Petro alikuwa na jukumu muhimu katika historia ya Ukristo wa mapema. Isitoshe, Yesu alipokutana kwa mara ya kwanza na Petro, alitabiri kwamba Petro angeonyesha sifa kama za mwamba katika maisha yake. (Yohana 1:42) Lakini je, Yesu alimpa Petro uongozi?

Katika Mathayo 16:17, 18, tunapata maneno ya Yesu kwa Petro: “Nami nakuambia: Wewe ni Petro, [maana yake mwamba], na juu ya mwamba huo nitajenga Eklezya yangu.” * Je, Yesu alisema kwamba “eklezya” au “kanisa” lake lingejengwa juu ya Petro? Je, Petro angewaongoza wafuasi wengine wote wa Yesu? Mitume wengine waliokuwapo wakati wa mazungumzo hayo, waliyaelewaje maneno ya Yesu? Vitabu vya Injili vinataja visa kadhaa ambavyo mitume walibishana kuhusu ni nani kati yao angekuwa mkubwa. (Mathayo 20:20-27; Marko 9:33-35; Luka 22:24-26) Ikiwa Yesu alikuwa tayari amempatia Petro uongozi au ukuu, je, kungetokea mabishano kama hayo kuhusu ni nani aliyekuwa mkuu miongoni mwa mitume?

Petro alielewaje maneno ya Yesu? Kwa kuwa alikuwa  Mwisraeli, Petro alijua unabii mwingi wa maandiko ya Kiebrania unaozungumzia “jiwe” au “jiwe la pembe.” (Isaya 8:13, 14; 28:16; Zekaria 3:9) Petro alipowaandikia waamini wenzake barua alinukuu maneno ya mmoja wa manabii hao na kusema kwamba “jiwe la pembe” lililotabiriwa ni Masihi, Bwana Yesu Kristo. Petro alitumia neno la Kigiriki pe’tra (neno hilo linapatikana pia katika maelezo ya Yesu kwenye Mathayo 16:18) alipomzungumzia Kristo pekee.—1 Petro 2:4-8.

Mtume Paulo alikuwa mfuasi mwingine mwaminifu wa Yesu. Je, Paulo aliamini kwamba Yesu alimpa uongozi Petro? Akitambua nafasi ya Petro katika kanisa la mapema la Kikristo, Paulo aliandika kwamba Petro alikuwa miongoni mwa wale walioonekana “kuwa nguzo.” Paulo alijua kwamba kulikuwa na watu wengi waliokuwa “nguzo.” (Wagalatia 2:9) Kwa kuongezea, ikiwa Petro alikuwa amechaguliwa na Yesu kuwa kichwa cha kanisa, waumini wenzake wangewezaje kufikiri kwamba yeye ni nguzo?

Hali fulani ya kutoelewana ilipotokea, Paulo alisema hivi waziwazi lakini kwa heshima kuhusu jinsi Petro alivyowatendea watu: “Nilishindana naye waziwazi, kwa sababu alikuwa hana haki.” (Wagalatia 2:11-14) Paulo hakufikiri kwamba Kristo alijenga kanisa lake juu ya Petro au mwanadamu mwingine yeyote asiyekamilika. Badala yake, aliamini kwamba kanisa lilijengwa juu ya Yesu Kristo ambaye ni msingi. Kwa Paulo, “mwamba huo ulikuwa Kristo.”—1 Wakorintho 3:9-11; 10:4.

Kwa hiyo tunapaswa kuelewaje maneno haya: “Wewe ni Petro, na juu ya mwamba huo nitajenga eklezya yangu”? Ili tuelewe vizuri ujumbe huo, tunahitaji kusoma muktadha wake. Yesu na Petro walikuwa wakizungumzia nini? Yesu alitoka tu kuwauliza wanafunzi wake hivi: “Na ninyi, je, mwasema mimi ni nani?” Bila kusita, Petro alijibu: “Wewe ni Masiya, Mwana wa Mungu aliye mzima.” Yesu alimpongeza Petro kwa jibu hilo  na aliendelea kueleza kwamba angejenga “eklezya” au kanisa lake juu ya “mwamba” imara zaidi ambao Petro aliuamini yaani Yesu mwenyewe.—Mathayo 16:15-18.

‘Mababa wengi wa Kanisa’ waliandika kwamba mwamba anayetajwa katika Mathayo 16:18 ni Kristo. Kwa mfano, Augustine katika karne ya tano aliandika hivi: “Bwana alisema: ‘Juu ya mwamba huu nitajenga Kanisa langu,’ kwa kuwa Petro alimwambia Yesu hivi: ‘Wewe ndiye Kristo, Mwana wa Mungu aliye hai.’ Kwa hiyo juu ya mwamba huu, ambao umeukubali, nitajenga kanisa langu.” Augustine alitaja mara nyingi kwamba “Mwamba (Petra) alikuwa Kristo.”

Augustine na wengine wangeonekana waasi ikiwa maoni yao yangepimwa kulingana na mafundisho ya Kikatoliki. Isitoshe, kulingana na mwanatheolojia Mswisi Ulrich Luz, maoni ya wanafunzi wa Biblia leo kuhusu jambo hili huenda yangeshutumiwa na Baraza la Vatican la 1870 na kuonekana kuwa uasi.

Mtume Petro hakujua kuhusu cheo cha “papa.” Kwa kweli, kufikia karne ya tisa cheo hicho kilitumiwa na viongozi wengi wa dini ambao hawakuwa Wakatoliki. Hata hivyo, cheo hicho hakikutambulika rasmi mpaka mwishoni mwa karne ya 11. Zaidi ya hayo, hakuna Mkristo yeyote wa mapema aliyefikiri kuwa jukumu alilopewa Petro liliendelezwa na mrithi fulani. Hivyo, mwanafunzi Mjerumani Martin Hengel alisema kwamba “hakuna uthibitisho wa kihistoria wala kitheolojia kuhusu kile kilichokuja kujulikana kuwa ‘cheo’ cha papa.”

Kwa kumalizia: Je, Petro alikuwa papa wa kwanza? Je, alikuwa na mrithi yeyote? Je, fundisho la Wakatoliki la cheo cha papa linategemea msingi wa Maandiko? Jibu pekee lililo sahihi la maswali hayo ni hapana. Hata hivyo, ukweli ni kwamba Yesu alijenga kanisa lake juu yake mwenyewe. (Waefeso 2:20) Kwa hiyo, kila mmoja wetu anapaswa kujiuliza swali hili muhimu: Je, nimelipata kanisa hilo la kweli?