UNATUMIA vyombo vya kielektroniki? * Watu wengi wanaweza kujibia ndiyo, na wako na sababu ya muzuri ya kujibia hivyo. Vyombo vya kielektroniki ni vya maana na ni vyenye faida katika mambo ya kazi, katika maisha yetu na wengine, na katika kujifurahisha.

Lakini inaonekana kuwa watu wengi wamekuwa watumwa wa vyombo vya kielektroniki. Kwa mufano Nicole, mwenye miaka 20, anasema hivi: “Mimi na telefone yangu tuko marafiki wa sana, hata kama sifurahie kusema hivyo. Kila mara ninahakikisha kwamba iko karibu yangu. Ninakasirika sana wakati niko katika eneo lenye telefone haiwezi kutumika, na kisha dakika 30, ninatamani sana kuwa mahali kwenye ninaweza kupokea tena ujumbe. Inaleta haya kwa kiasi fulani!”

Watu fulani wanaamuka usiku ili kuona ikiwa kuna ujumbe mupya wenye wamepokea. Wanaweza kujisikia kuwa wameondolewa kitu fulani wakati hawana chombo chao cha kielektroniki. Watu fulani wenye elimu  wanasema kuwa tabia hiyo ni utumwa; utumwa wa vyombo vya kielektroniki kwa ujumla ao zaidi sana utumwa wa Internete, ao wa chombo fulani cha kielektroniki, kama vile telefone ya hali ya juu. Wengine wanasita kutumia neno “utumwa” na wanapenda zaidi kusema kama tabia hiyo inaleta shida, inalazimisha mutu, ao inatawala mutu.

Hata kama tabia hiyo inaitwa namna gani, kutumia vyombo vya kielektroniki bila hekima kunaweza kuwa tatizo. Wakati fulani, kumefanya watu wa familia wasikaribiane. Kwa mufano, kijana mumoja mwanamuke mwenye miaka 20 anatoa malalamiko haya: “Baba yangu hajue tena mambo yenye yanafanyika katika maisha yangu. Mara nyingi anakaa katika sebule (salon) na anaanza kuandika ujumbe kupitia Internete wakati anaongea na mimi. Hawezi kutia telefone yake pembeni. Inawezekana baba yangu ananihangaikia, lakini wakati fulani haionekane hivyo.”

Ili kupambana na tatizo la kutumia vibaya vyombo vya kielektroniki, inchi kama vile Amerika, China, Korea ya Kusini, na Uingereza, zimefungua vituo vya kusaidia watu watoke katika utumwa huo. Katika vituo hivyo, watu wanazuiwa kutumia Internete na vyombo vya kielektroniki kwa siku nyingi. Kwa mufano, fikiria Brett, kijana mwenye miaka 28 ambaye anasema kama wakati fulani alikuwa anacheza muchezo fulani kwenye Internete kwa saa 16 kila siku. Anasema hivi: “Kila mara wakati nilifungua Internete ilikuwa kama vile nimetumia dawa za kulewesha.” Wakati Brett alienda kwenye kituo cha kusaidia watu watoke katika utumwa huo, hakukuwa na kazi, hakuhangaikia tena usafi ili kulinda afya yake, na alikuwa amepoteza marafiki wake. Unaweza kufanya nini ili usipate matokeo hayo mabaya?

CHUNGUZA NAMNA UNATUMIA VYOMBO VYA KIELEKTRONIKI. Chunguza ikiwa vyombo vya kielektroniki viko na matokeo gani juu ya maisha yako. Ujiulize maulizo kama haya:

• Ninakosa amani ao hali yangu inabadilika wakati siwezi kutumia Internete ao chombo changu cha kielektroniki?

• Ninaendelea kutumia Internete ao chombo cha kielektroniki muda murefu kisha wakati wenye nimejipangia kuacha?

• Ninakosa kulala vya kutosha kwa sababu siwezi kuacha kusoma ujumbe wenye ninatumiwa?

• Kutumia vyombo vya kielektroniki kunanifanya nisihangaikie tena watu wa familia yangu? Watu wa familia yangu watakubaliana na jibu langu kwa ulizo hili?

Ikiwa kutumia vyombo vya kielektroniki kunafanya usihangaikie “mambo yaliyo ya maana zaidi” kama vile familia yako na madaraka mengine, sasa ni wakati wa kufanya mabadiliko. (Wafilipi 1:10) Namna gani?

UJIWEKEE MIPAKA YENYE KUFAA. Hata kama kitu ni kizuri, kinaweza kuwa na matokeo mabaya ikiwa kinapitisha mipaka. Kwa hiyo, ikiwa unatumia vyombo vya kielektroniki katika mambo ya biashara ao ili kujifurahisha, tia mipaka juu ya wakati wenye utavitumia, na uheshimie mipaka hiyo.

Shauri: Unaweza kuomba musaada kwa mutu wa familia yako ao rafiki. Biblia inasema hivi: ‘Wawili ni afazali kuliko mumoja, . . . kwa maana mumoja wao akianguka, yule mwingine anaweza kumuinua mwenzake.’—Mhubiri 4:9, 10.

Kwa sababu vyombo vipya vya kielektroniki vinafanya ikuwe vyepesi kutuma na kupokea kwa haraka zaidi habari za kielektroniki, bila shaka watu wengi zaidi wataendelea kuvitumia bila hekima. Lakini usiruhusu kupendezwa na vyombo hivyo kukuongoze kwenye “utumwa.” ‘Ukijinunulia wakati unaofaa,’ unaweza kuepuka kutumia vyombo vya kielektroniki bila hekima.—Waefeso 5:16.