Kwa muda murefu, Noeli imeelezwa kuwa sikukuu ya Kikristo ya tangu zamani ya kukumbuka kuzaliwa kwa Yesu. Lakini, desturi nyingi zenye kufanywa kwenye sikukuu hiyo, zinatufanya tujiulize namna zilifikia kupatanishwa na kuzaliwa kwa Yesu.

Kwanza, kuko habari ya kuwazia ya Baba Noeli. Baba Noeli wa leo mwenye furaha, ndevu nyeupe, machafu yenye afya, na nguo nyekundu anajulikana kuwa amekuwa na matokeo ya muzuri katika kufanya matangazo ya Noeli. Aliundwa kwa ajili ya shirika moja la vinywaji la Amerika ya Kaskazini katika mwaka wa 1931. Kati ya mwaka wa 1951 na 1960, Wabrazilia fulani walijaribu kuweka mahali pa Baba Noeli, Babu Indian, mutu mwengine wa kuwazia mwenye kutajwa katika hadisi zao. Matokeo yalikuwa nini? Kulingana na Profesa Carlos Fantinati, Baba Noeli alipata ushindi juu ya Babu Indian, na hata “alipata ushindi juu ya mutoto Yesu na akakuwa muakilishi mwenye kukubaliwa wa sikukuu ya tarehe 25 Mwezi wa 12.” Lakini habari za kuwazia, kama vile ya Baba Noeli, ndio tu ubaya wa sikukuu ya Noeli? Ili kupata jibu, acha turudie nyuma wakati wa Ukristo wa kwanza-kwanza.

Kitabu kimoja kinasema hivi: “Kati ya mwaka wa 1 na 200, Wakristo walikataa kabisa kukumbuka siku za kuzaliwa za watu wenye walikuwa wamekufa kwa sababu ya imani yao, ao hata siku ya kuzaliwa kwa Yesu.” (Encyclopedia Britannica) Sababu gani? Wakristo waliona kukumbuka sikukuu za kuzaliwa kuwa desturi ya kipagani, yenye inapaswa kuepukwa kabisa. Kwa kweli, katika Biblia hakuna mahali penye tarehe ya kuzaliwa kwa Yesu inapatikana.

Hata kama Wakristo walipinga kabisa desturi ya kukumbuka siku za kuzaliwa, Kanisa Katoliki lilianzisha Noeli kati ya mwaka wa 301 na 400 kisha kuzaliwa kwa Yesu. Kanisa lilipenda likuwe nguvu zaidi kwa kuondoa moja kati ya vizuizi vikubwa, ni kusema, dini za kipagani za Waroma zenye zilipendwa sana na sikukuu zao zenye zilifanywa katika kipindi cha baridi. Kulingana na kitabu kimoja cha Penne Restad, kila mwaka, kuanzia tarehe 17 Mwezi wa 12 mupaka tarehe 1 Mwezi wa 1, “Waroma wengi walifanya karamu, walifanya michezo, walijifurahisha, walitembea katika kikundi, na walifanya sherehe zingine wakati walikuwa wanaabudu miungu yao.” (Christmas in America) Na tarehe 25 Mwezi wa 12, Waroma walifanya sikukuu ya kuzaliwa kwa Jua Lisiloweza Kushindwa. Kwa kuanzisha sikukuu ya Noeli tarehe hiyo, kanisa lilishawishi Waroma wengi waanze kufanya sikukuu ya kuzaliwa kwa Yesu kuliko kufanya sikukuu ya kuzaliwa kwa jua. Kitabu kimoja cha Gerry Bowler kinasema kama Waroma “wangeweza kuendelea kufurahia mambo mbalimbali ya sikukuu hizo za kipindi cha baridi.” (Santa Claus, a Biography) Kwa kweli, “waliendelea kufanya sikukuu mupya kwa kutumia njia za zamani.”

Kwa hiyo, ni wazi kama ubaya mukubwa wa desturi za sikukuu ya Noeli ni kwamba hazina mwanzo muzuri. Katika kitabu chake, Stephen Nissenbaum anaonyesha kama Noeli “ni sikukuu ya kipagani yenye kufunikwa Ukristo.” (The Battle for Christmas) Basi, Noeli haimuletee Mungu heshima, na Mwana wake, Yesu Kristo. Hilo ni jambo ndogo tu? Biblia inauliza hivi: ‘Kuna ushirika [upatano] gani kati ya uadilifu [haki] na uasi-sheria? Ao nuru ina ushirika gani na giza?’ (2 Wakorintho 6:14) Kama vile muti wenye umekomaa ukiwa wenye kukunjama, sikukuu ya Noeli ni yenye kukunjama sana na kwa hiyo ‘haiwezi kunyooshwa.’—Mhubiri 1:15.