Hudaýyň näçe ady bar?
Mukaddes Kitabyň jogaby
Hudaýyň diňe bir ady bar. Bu at ýewreýçe יהוה şeýle ýazylyp, türkmençe «Ýehowa» diýip aýdylýar a. Hudaý Işaýa pygamber arkaly «Men Ýehowadyryn. Bu Meniň adymdyr» diýdi (Işaýa 42:8, TD). Hudaýyň bu ady Mukaddes Kitabyň gadymy golýazmalarynda takmynan 7000 müň gezek duş gelýär. Bu at Hudaýyň titullaryndan we islendik başga atdan hem köp ulanylypdyr. b
Ýehowanyň başga-da ady barmy?
Mukaddes Kitapda Hudaýyň ýeke-täk adynyň bardygy aýdylýar. Ýöne onda Ýehowa Hudaýyň häsiýetlerini we nähili şahsyýetdigini görkezmek üçin gaty köp titullar ulanylýar.
Titul |
Mukaddes Kitapdan aýatlar |
Manysy |
---|---|---|
Alla |
(None) |
Arap dilinden alnan «Alla» diýen söz Hudaýyň ady däl-de, titulydyr. Şonuň üçin Mukaddes Kitabyň arap we başga dillerdäki terjimesinde «Alla» diýen titul ulanylýar. |
Gudratygüýçli |
Güýjüniň çägi ýok. «El Şaddaý» diýen ýewreý jümlesi Mukaddes Kitapda ýedi gezek duş gelip, «Gudratygüýçli» diýen manyny berýär. |
|
Alfa we Omega |
«Birinji hem soňkudyryn» ýa-da «başlangyç hem-de ahyrydyryn» diýen sözleriň manysy Ýehowadan öň we soň hiç hili Gudratygüýçli Hudaýyň bolmandygyny görkezýär (Işaýa 43:10). Alfa we omega grek diliniň ilkinji hem-de soňky harplary hasaplanýar. |
|
Owaldan Bar bolan |
Onuň başlangyjy ýokdur. Ol ähli zat ýaradylmazyndan öň hem bardyr (Zebur 90:2). |
|
Ýaradyjy |
Ähli zadyň ýaradyjysy (Ylham 4:11). |
|
Ata |
Ýaşaýyş beriji. |
|
Hudaý |
Seždä mynasyp şahsyýet; gudratygüýçli. Ýewreýçe «Elo·him» sözi köplük sanda ulanylyp, Ýehowanyň gudratlydygyny, şan-şöhratlydygyny hem-de ajaýyp häsiýetleriň bardygyny görkezýär. |
|
Hudaýlaryň Hudaýy |
Käbir adamlaryň sežde edýän «butlaryndan» tapawutlylykda, Hudaý beýikdir (Işaýa 2:8). |
|
Mugallym |
Peýdaly zady öwredýär we ýöremeli ýoly görkezýär (Işaýa 48:17, 18). |
|
Beýik Ýaradan |
Ähli zat seniň islegiň bilen ýaşaýandyr (Ylham 4:11). |
|
Bagtly Hudaý |
Ol bagtyň we şatlygyň gözbaşy (Zebur 104:31). |
|
Dogalary eşidýän |
Iman bilen edilen dogalary diňleýär. |
|
Men Mendirin |
Ol maksadyny ýerine ýetirmek üçin kim bolaýyn diýse bolup bilýär. Şeýle-de bu jümläni «Kim bolasy gelse, bolup bilýär» ýa-da «Kim bolaýyn diýsem bolup bilýärin» diýip terjime etse bolar (The Emphasised Bible, J. B. Rotergamyň terjimesi). Bu 2 Musa 3:15-däki Hudaýyň «Ýehowa» adynyň manysyna düşünmäge kömek edýär. |
|
Gabanjaň |
2 Musa 34:14 «Korol Ýakowyň terjimesi» |
Diňe özüne sežde edilmegini isleýär. Şeýle-de bu sözi «bäsdeşleri halamaýar» we «diňe özüne wepaly bolmagy talap edýär» diýip terjime etse bolar. |
Ebedi Patyşa |
Onuň hökümdarlygynyň ne başy, ne-de soňy bar. |
|
Reb |
Hojaýyn ýa-da eýesi; ýewreýçe «Adon» we «Adonaý». |
|
Hökmürowan Reb |
Sansyz-sajaksyz perişdeleriň goşunbaşysy ýa-da «Goşunlar Hudaýy» (Rimliler 9:29). |
|
Beýik Hudaý |
Iň ýokary wezipäni eýeleýär. |
|
Mukaddes |
Ol mukaddes, ýagny arassa we päk. |
|
Küýzegär |
Küýzegäriň toýuny isleýşine görä ýasamaga ygtyýarynyň bolşy ýaly, onuň adamlaryň hem halklaryň üstünden agalyk etmäge ygtyýary bar (Rimliler 9:20, 21). |
|
Penakär, Halasgär |
Isa Mesihiň töleg gurbany arkaly adamzady günäden we ölümden halas edýär (Ýahýa 3:16). |
|
Gaýa |
Pena hem-de gorag tapyp bilýäris. |
|
Halasgär |
Howpdan ýa-da heläkçilikden halas edýär. |
|
Çopan |
Gullukçylarynyň aladasyny edýär. |
|
Älemiň Hökümdary |
Ýewreýçe «Adonaý» diýen söz Hudaýyň beýik ygtyýarlydygyny görkezýär. |
|
Hemmelerden Beýik |
Älemiň eýesi |
Ýewreý Ýazgylarynda Hudaýyň adyny göterýän ýerler
Mukaddes Kitapda gadymy döwürde käbir ýerlere Hudaýyň adynyň goýlandygy aýdylýar. Ýöne şol atlar Hudaýyň titullary däl.
Ýeriň ady |
Mukaddes Kitapdan aýatlar |
Manysy |
---|---|---|
Ýahwe ýire |
«Ýehowa üpjün edýär» |
|
Ýehowa nissi |
«Ýehowa meniň tugum». Ýehowa gullukçylaryny goraýar we kömek edýär (2 Musa 17:13—16). |
|
Ýehowa-şalom |
«Ýehowa — parahatlyk». |
|
Ýehowanyň mekany |
Hyzkyl 48:35, Amerikan terjime, angl 2013 TD çykgytsyz |
«Ýehowanyň mekany» |
Hudaýyň adyny bilmegiň we tutmagyň sebäpleri
Ýehowa öz adynyň wajypdygyny Mukaddes Kitapda müňlerçe gezek ýazdyrmak bilen görkezýär (Melek 1:11).
Hudaýyň ogly Isa hem Ýehowanyň adynyň wajypdygyny gaýta-gaýta görkezdi. Ol: «Adyň mukaddes bolsun» diýip doga etdi (Matta 6:9; Ýahýa 17:6).
Hudaýyň adyny bilip, ony tutýanlar Ýehowa bilen dostlaşmak üçin ilkinji ädimi ädýärler (Zebur 9:10; Melek 3:16). Şeýle gatnaşyk olara Hudaýyň: «Yhlasyny Maňa baglandygy üçin, Men ony halas ederin, ony goraryn, çünki adymy tanady» diýen wadasyna ynanmaga kömek edýär (Zebur 91:14).
Mukaddes Kitapda: «Gökde ýa ýerde bolsun, adamlaryň taňry diýip hasaplaýan ençeme „hudaýlary“ we ençeme „halypalary“ bar» diýilýär (1 Korinfliler 8:5, 6). Emma onda Ýehowanyň ýeke-täk hak Hudaýdygy aýdylýar (Zebur 83:18).
a Käbir ýewreý alymlary Hudaýyň adyny «Ýahwe» diýip ulanýarlar.
b Allanyň adynyň gysga «Ýah» görnüşi Mukaddes Kitapda takmynan 50 gezek duş gelýär. Şeýle-de «Alliluýa», «Halliluýa» diýen sözler «Ýehowany şöhratlandyryň» diýmegi aňladýar (Ylham 19:1; «Amerikan Standart terjimesi»; «Korol Ýakowyň terjimesi»).