1-3. Kumbi nchakuchitika nichi cho Petro wanguwona, nanga kumbi nchinthu wuli cho chingumuchitikiya usiku weniwo?

PETRO ndi anyaki awovyananga kuvuŵa boti mwanthazi chinanga kuti wenga usiku. Wati walereska kuvuma wanguwona kuti kwayamba kucha. Msana ndi mapewa vamuŵaŵanga ukongwa chifukwa cha kuvuŵa boti kwa nyengu yitali. Chimphepu chingukuwa ukongwa pa Nyanja ya Galile. Wanguzumbwa ndi vimayiŵa vanthazi vo vatchayanga boti, kweni iyu wangufwa daka cha.

² Pa nyengu iyi, Yesu angumusiya kumtunda. Pa zuŵa ili Petro ndi anyaki anguwona Yesu wachiryiska ŵanthu masawuzandi wo ŵenga ndi nja. Yesu wangupaska wumba wosi uwu viŵandi ndi somba zimanavi ŵaka. Yesu wati waŵachitiya ivi, ŵanthu yaŵa akhumbanga kumuvwalika ufumu, kweni iyu wangukana kuserezgeka mu ndali. Yesu wakhumbanga so kusambiza akusambira ŵaki kuti nawu angaserezgekanga mu ndali cha. Kuti athaŵi wumba uwu, iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuti akweri boti aluti padowoku linyaki ndipu iyu wanguluta kuphiri kwakuyija kuchiromba.—Marko 6:35-45; ŵerengani Yohane 6:14-17.

³ Akusambira aku Yesu achisoka, ndipu mwezi we pachanya kweni mwezi unguŵaserere ŵati ayenda ŵaka mtunda umanavi. Ivi venga viyo chifukwa chakuti panyanja penga chimphepu chikulu kweniso vimayiŵa vo vachitiskanga kuti atondekengi kuvuŵa liŵi. Yiwu atondekanga kuvwirana chifukwa cha chimphepu ndi vimayiŵa. Pa nyengu iyi, Petro watenere kuti waŵanaŵananga vinthu vinandi.

4. Kumbi nchinthu wuli cho chichitiska kuti Petro waje chakuwoniyapu chamampha cho isi tingayezga?

⁴ Penga nadi vinandi vakuti Petro waviŵanaŵaniyi chifukwa pa nyengu iyi ndipu vyaka viŵi vajumpha kutuliya po wangujaliya wakusambira  waku Yesu. Iyu wangusambira vinthu vinandi kweni wakhumbikanga so kusambira vinandi. Petro wakhumbisiskanga kusambira kuti wangazomerezganga chinthu chinyaki chechosi cha kumuchitiska mantha kweniso kuti waleki kugomezga Yehova ndi Yesu. Iyu nchakuwoniyapu chamampha cho isi titenere kwezga. Tiyeni tiwoni.

5, 6. Kumbi Petro wajanga wuli?

⁵ Petro waliluwanga cha zuŵa lo wangukumana ndi Yesu. Mvurwa waki Andreya ndiyu wangudankha kumukambiya nkhani yakuti: “Tamsaniya Mesiya.” Mazu ngenanga ndingu ngangusintha umoyu waku Petro ndipu wangusinthiya limu.—Yoh. 1:41.

⁶ Petro wajanga ku Kapernaumu, msumba wo wenga kunkhondi kwa Nyanja ya Galile. Iyu wachitanga ulovi pamoza ndi Yakobe ndi Yohane, ŵana aku Zebediya. Petro wenga ndi munthukazi kweni wajanga so ndi apongozi ŵaki ndi mvurwa waki Andreya. Kuti mulovi wafiski kuphwere banja likulu laviyo, wakhumbikanga kuja waphamphu kweniso walusu. Namwi muziŵa kuti alovi aja nyengu yitali m’maji ndi usiku kuponya mikwawu ndi kukwawuliya. Tingawona so kuti ndimusana napu atangwanika ukongwa kusankha somba ndi kuguliska kweniso kutanda mikwawu yawu kweniso kuyisuka.

7. Kumbi Petro wanguvwa nkhani wuli yakukwaskana ndi Yesu, nanga nchifukwa wuli nkhani iyi yingumukondweska?

⁷ Bayibolo likamba kuti Andreya wenga wakusambira waku Yohane Mbatizi. Petro watenere kuti wakondwanga asani mvurwa waki wakonkhoska vo Yohane wamusambizanga. Zuŵa linyaki, Andreya wanguwona Yohane wachilongo Yesu wa ku Nazarete ndi kukamba kuti: ‘Awonani, Mwana wa Mberere waku Chiuta!’ Nyengu yeniyo, Andreya wangwamba kulondo Yesu ndipu wangukambiya Petro nkhani yakukondweska kuti: Mesiya waza! (Yoh. 1:35-40) Ŵanthu ŵati agaruka m’munda wa Edene vyaka pafufupi 4,000 ivi vechendachitiki, Yehova Chiuta wangulayizga kuti munthu munyaki wapade wazengi kuzitaska mtundu wa ŵanthu. (Chiy. 3:15) Andreya wangukumana ndi munthu mwenuyu yo wanguza kuzitaska mtundu wa ŵanthu, Mesiya. Petro nayu wanguluta liŵiliŵi kuchikumana ndi Yesu.

8. Kumbi zina lo Yesu wangupaska Petro ling’anamuwanji, nanga nchifukwa wuli ŵanthu anyaki awona kuti zina ili lamuyananga cha?

⁸ Pakwamba, Petro wadanikanga kuti Simoni. Yesu wati wakumana nayu wangumulereska ndi kumukambiya kuti: “Ndiwi Simoni, mwana waku Yohane; iwi udanikengi Kefa (cho ching’anamuwa Petro).” (Yoh. 1:42) “Kefa” ndi zina lo ling’anamuwa “mwa” pamwenga “jarawi.” Ivi vilongo kuti mazu ngo Yesu wangukamba wenga uchimi. Iyu wanguziŵiya limu kuti nge jarawi, Petro wazamuja munthu wakukho, wambula kunderezgeka kweniso wakovya akutumika aku Khristu anyaki. Kumbi Petro wajiwonanga viyo? Petro waŵanaŵanangaku cha kuti chivwanu chaki nchakukho nge jarawi. Chinanga mbanthu wo aŵerenga malemba nga Uthenga Wamampha, awona kuti Petro wenga munthu wambula kunderezgeka  kweniso wakukho nge jarawi cha. Ŵanthu anyaki akamba kuti Bayibolo lilongo kuti Petro wayanjanga kuchita vinthu mwakudonda ndipu wasweranga cha kusintha maŵanaŵanu.

9. Kumbi Yehova ndi Mwana waki awonanji mwa ŵanthu, nanga muwona kuti nchifukwa wuli tosi titenere kugomezga fundu yeniyi?

⁹ Yesu waziŵanga umampha vinthu vo Petro wanangiskanga. Kweni nyengu zosi Yesu wayesesanga kuwona vamampha mwa ŵanthu nge mo Yehova wachitiya. Yesu waziŵanga kuti Petro wenga ndi mijalidu yamampha yinandi ndipu wakhumba kumuwovya kuti wayesesengi kuyilongo. Yehova ndi Mwana waki awona so vamampha mwa munthu weyosi mazuŵa nganu. Taŵanthu tikhoza kujiwona kuti tilivi mijalidu yamampha yo Yehova ndi Yesu angayiwona. Mwakuyanana ndi Petro, nasi titenere kuŵagomezga ndi kulongo kuti tikhumbisiska kuti atiwovyi.—Ŵerengani 1 Yohane 3:19, 20.

10. Kumbi ndi vinthu nivi vo Petro wanguwona Yesu wachichita, kweni wanguwere ku nchitu niyi?

¹⁰ Petro watenere kuti wayendiyanga limoza ndi Yesu pa maulendu nganyaki ngakuchipharazga. Iyu watenere kuti wanguwona Yesu wachichita chakuziziswa chakwamba cho wangusambuska maji kuja vinyu ku Kana. Chakuzirwa ukongwa nchakuti wanguvwa uthenga wa Ufumu waku Chiuta wakupaska chilindizga wo Yesu wapharazganga. Chinanga kuti wanguwona vakuziziswa vosi ivi, Petro wangulutirizga cha kwenda ndi Yesu kweni wanguwere kunchitu yaki ya ulovi. Kweni myezi yati yakapu, Petro ndi Yesu anguzikumana so ndipu Yesu wangumupempha kuti wamulondo kwa umoyu waki wosi.

11, 12. (a) Kumbi Petro wangusuzgika wuli pakuloŵa ndi usiku? (b) Kumbi Petro watenere kuti waŵanaŵananganji Yesu wachisambiza?

¹¹ Petro ndi alovi anyaki angwese umu ndi umu kuponya mikwawu kweni anguwe bila. Petro wawuziŵanga umampha ukongwa ulovi ndipu watenere kuti wangwesa nthowa zakupambanapambana kweniso kuponya mukwawu m’malu ngakupambanapambana ngo waŵanaŵananga kuti somba zingasanirika. Akhumba Petro wakhumbisiskanga kusaniya malu ngo somba zawunjikana pamoza kuti wazisakiyi ŵaka mumukwawu waki nge mo alovi anandi aŵanaŵaniya asani awe ŵaka. Asani ndivu waŵanaŵananga nadi, ndikwesa vatingi vilutirizgengi ŵaka kumukwemba. Petro waloŵiyanga manyanda cha kweni wenga ndi banja likulu lo lathembanga ulovi waki. Pa zuŵa ili wangwesesa kuloŵa kweni wanguwe bila. Wati wasika, wangwamba kusuka mikwawu ndipu Yesu wachiza wangumusaniya kuti watangwanika ndi nchitu yeniyi.

¹² Wumba wa ŵanthu ungumuwumbiriya Yesu ndipu wavwisiyanga mwalinweka vo Yesu wasambizanga. Chifukwa chakuti penga wumba ukulu wa ŵanthu, Yesu wangukwera m’boti laku Petro ndi kumukambiya kuti wavuŵiyeku pataliku ndi ŵanthu. Yesu wati wama m’boti panyanja wangusambiza wumba uwu mwakuvwika umampha. Petro nayu wavwisiyanga mwakuphwere ukongwa nge mo avwisiyanga ŵanthu wo  ŵenga kumtunda. Fundu yikulu ya uthenga wo Yesu wapharazganga nyengu zosi yenga Ufumu waku Chiuta, kweni Petro wanguvuka cha kuvwisiya uthenga uwu chinanga kuti wanguwuvwapu kali. Petro watenere kuti waŵanaŵananga kuti ndi mwaŵi ukulu ukongwa kovyana ndi Khristu pakupharazga uthenga uwu. Kweni kumbi watingi wafiskengi? Kumbi watingi waliphweriyengi wuli banja laki? Akhumba Petro waŵanaŵananga kuti wangafiska cha kupharazga ndi Yesu chifukwa cha nchitu ya ulovi yo wagwiranga kweniso udindu wakuphwere banja laki.—Luka 5:1-3.

13, 14. Kumbi Yesu wanguchita chakuziziswa wuli cho chingukwaska Petro, nanga Petro wanguchita wuli?

¹³ Yesu wati wamaliza kusambiza wangukambiya Petro kuti: “Kweriyani kuruji, [ndimba] ndi zingani somba ndi mikwawu yinu.” Petro wangudonda ndipu wangukamba kuti: “Ambuya usiku wosi tatakataka, ndipu kuti tatoku kanthu cha; kweni pa mazu nginu ndithirengi mukwawu.” Pa nyengu iyi, ndipu Petro wamaliza ŵaka kusuka mikwawu. Mazu ngaki ngalongo kuti Petro wakhumbanga so cha kuloŵa chifukwa nyengu iyi somba zabisamanga. Kweni wanguvwiya vo Yesu wangumukambiya ndipu wangukambiya anyaki wo ŵenga m’boti linyaki kuti amulondo.—Luka 5:4, 5.

¹⁴ Petro wanguzizwa ŵaka kuti mkwawu wayamba kuzita ukongwa. Iyu wangwesesa kuwuguza mwanthazi kweni somba zenga zinandi ukongwa mwakuti mkwawu ungwamba kukeluka. Petro wangukonozga alovi wo ŵenga m’boti linyaki kuti azimuwovyeku. Ŵati afika anguŵika somba m’boti kweni linguzaza ukongwa mpaka somba zinyaki kujaku. Angwamba kuŵika so m’boti linyaki ndipu nalu linguzaza ukongwa mpaka maboti ngosi ngaŵi ngangwamba kutitimiya. Yapa, Petro wanguzizwa ukongwa. Yaka kenga kakwamba cha kuwona vakuziziswa vo Khristu wachitanga kweni chakuziziswa ichi, chenga chakovya iyu ndi banja laki. Mwakupambana ndi Petro, Yesu wenga ndi nthazi zakusakiya somba mumikwawu. Petro wangwamba kuchita mantha. Iyu wangugwada pasi ndi kukamba kuti: “Tuwaniku kwangu, pakuti ndini munthu wakulakwa, Ambuya.” Petro wangujivwa kuti ngwakwenere cha kwende limoza ndi munthu yo wenga ndi mazaza ngakugwiriskiya nchitu nthazi zaku Chiuta.—Ŵerengani Luka 5:6-9.

15. Kumbi Yesu wangumuwovya wuli Petro kuti waleki kudonda ndi kopa?

¹⁵ Yesu wangumukambiya mwachanju kuti: ‘Ungawopanga cha, kwamba sonu uŵengi mulovi wa ŵanthu.’ (Luka 5:10, 11) Nyengu iyi, Petro wakhumbikanga so kudonda pamwenga kuchita mantha cha. Petro wakhumbikanga kuŵika maŵanaŵanu ngaki ngosi pa nchitu yakuzirwa ukongwa yakupharazga m’malu mwa kufipa mtima ndi mo wangaphwere banja laki, pamwenga kujiwona kuti wangafiska cha kupharazga. Uteŵeti wo Yesu wakhumbikanga kuchita wenga wakuzirwa ukongwa  chifukwa wakwaskanga umoyu wa ŵanthu. Yesu wateŵetiyanga Chiuta yo ‘wagowoke kwakuzala.’ (Yes. 55:7) Yehova watingi wamuphweriyengi Petro mwakumuwovya kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu kweniso kugwira nchitu yakupharazga.—Mat. 6:33.

16. Kumbi Petro, Yakobe ndi Yohane anguchita wuli Yesu wati waŵadana kuti amulondo, nanga nchifukwa wuli yiwu angusankha umampha ukongwa?

¹⁶ Nyengu yeniyo, Petro wanguvwiya Yesu nge mo wanguchitiya Yakobe ndi Yohane. Yiwu ‘angukweza maboti kumtunda, ŵangusiya vosi, ndipu ŵangumlondo.’ (Luka 5:11) Petro wangulongo kuti wavwananga mwaku Yesu ndi Yehova yo wangumutuma. Iyu wangusankha umampha ukongwa. Mazuŵa nganu, Akhristu wo atesesa kulimbana ndi mantha kweniso kudonda ndi kwamba kuteŵete Chiuta, nawu alongo kuti ŵe ndi chivwanu. Nyengu zosi Yehova waphwere ŵanthu wo atimugomezga.—Sumu 22:4, 5.

17. Kumbi Petro watenere kuti wakumbukanga vinthu nivi vo vinguchitika kutuliya po wangwambiya kulondo Yesu?

¹⁷ Pati pajumpha vyaka viŵi kutuliya po Petro wangukumana ndi Yesu, usiku unyaki pa Nyanja ya Galile panguchita chimphepu ndipu Petro wanguvuŵa boti, nge mo takonkhoske kukwamba kwa nkhani iyi. Tingaziŵa cha kuti iyu waŵanaŵananganji pa nyengu iyi kweni watenere kuti waŵanaŵananga vinandi wachiyambuka Nyanja ya Galile chifukwa wanguwonapu vinthu vinandi vo Yesu wanguchita. Wanguchiza apongozi aku Petro, kweniso Petro wanguvwisiya Visambizu va Paphiri vaku Yesu. Nyengu zosi Yesu wasambizanga ndi kuchita vakuziziswa, kulongo kuti wenga Mesiya, Wakusankhika Waku Yehova. Mukuluta kwa nyengu, Petro wangusambira mo wangamaliskiya mantha kweniso kudonda. Ivi vinguchitiska kuti Yesu wasankhi Petro kuja pagulu la akutumika ŵaki 12. Kweni Petro wanguleke limu cha kuchita mantha ndi kudonda.

18, 19. (a) Konkhoskani vo Petro wanguwona pa Nyanja ya Galile. (b) Kumbi Yesu wangumuka wuli Petro wati wamupempha kuti nayu wayendi pamaji?

¹⁸ Pa ulinda wachinayi wo utamba 3 koloku kumatandakucha mpaka kutuwa kwa lumwi, Petro wanguchuluka wati wawona chinthu chinyaki ndipu wangulekezga dankha kuvuŵa. Chinthu cho wanguwona chatuliyanga ko kwatuliyanga mayiŵa. Kumbi akhumba Petro wanguwona ukweru wo wawonekanga mumayiŵa chifukwa chakuti kwenga mwezi? Awa, chifukwa chinthu cho chenga chitali. Iyu wanguwona munthu yo wayendanga pamaji. Munthu uyu wachifika pafupi, wawonekanga nge wakhumba kuŵajumpha. Akusambira yaŵa anguchita mantha ukongwa chifukwa awonanga nge ndi muzukwa. Kweni munthu uyu wangukamba kuti: “Chinthani mtima; ndini; mungopanga cha.” Munthu uyu wenga Yesu.—Mat. 14:25-28.

¹⁹ Petro wangumuka kuti: “Ambuya, asani ndimwi, ndilanguliyeni kuza kwinu pamaji.” Vo wanguchita yapa vingulongo kuti wenga munthu wachiganga. Petro wati wawona kuti Yesu watenda pamaji, nayu wakhumbanga kwenda pamaji kuti chivwanu chaki chije chakukho. Mwaviyo, Yesu wangumuzomerezga. Petro wangusika m’boti ndi kwamba kuluta ko kwenga Yesu. Ŵanaŵaniyani ŵaka mo Petro wanguvwiya wati wawona kuti watenda pamaji kwambula kuzoloke. Iyu watenere kuti wanguzizwa ukongwa kuwona kuti watenda umamphaumampha kuluta kufupi ndi Yesu. Kweni wanguswera cha kwamba kudonda ndi kuchita mantha.—Ŵerengani Mateyu 14:29.

20. (a) Kumbi Petro wangwamba wuli kutimbanyizgika maŵanaŵanu, nanga nchinthu wuli cho chinguchitika? (b) Kumbi Yesu wangumufumba fumbu nili Petro lo lingumuwovya kuziŵa kuzirwa kwa kuja ndi chivwanu?

²⁰ Petro wakhumbikanga kuŵika maŵanaŵanu ngaki ngosi paku Yesu, chifukwa chakuti Yesu ndiyu wagwiriskiyanga nchitu nthazi zaku Yehova kovya Petro kuti wayendi panyanja. Ndipu Yesu wangumovya chifukwa chakuti Petro wenga ndi chivwanu mwaku iyu. Kweni Petro wangutimbanyizgika maŵanaŵanu. Bayibolo likamba kuti: “Wachiwona  mphepu, wangopa.” Petro wanguchita mantha ukongwa wati wayamba kuwona vimayiŵa vichitchaya boti. Iyu wangwamba kuŵanaŵana kuti wabirengi. Wati wayamba kuchita mantha ukongwa, chivwanu chaki chingwamba kundengandenga. Munthu yo wangupaskika zina lakuti Jarawi chifukwa chakuti wenga ndi chivwanu chakukho, sonu wangwamba kudodome nge ndondowa chifukwa chakuti chivwanu chaki chingundengandenga. Petro waziŵanga umampha ukongwa kusambira, kweni pa nyengu iyi wanguwona kuti kusambira kungamuwovya cha. Iyu wangukambura kuti: “Ambuya, nditaskeni!” Yesu wangumuko pajanja ndi kumuzuwuwa. Ŵeche pamaji, Yesu wangufumba Petro fumbu lo lingumuwovya kuziŵa kuzirwa kwa kuja ndi chivwanu. Iyu wanguti: “Wa chivwanu chimana we, chifukwa chine ukanganya?”—Mat. 14:30, 31.

21. Kumbi kudonda nkhwakofya chifukwa wuli, nanga tingachita wuli kuti tileki kudonda?

²¹ Mazu ngakuti ‘kukanganya,’ pamwenga kuti kudonda ngo Yesu wangugwiriskiya nchitu ngenga ngakwenere nadi. Kudonda kungachitiska kuti munthu watimbanyizgiki ukongwa. Asani kanandi tidondadonda, chivwanu chidu chingayamba kunyosoka ndi kumaliya limu. Tikhumbika kwesesa kumalana ndi mtima wakudonda. Kumbi tingachita wuli? Titenere kuŵika maŵanaŵanu ngidu ngosi pa vinthu vakwenere. Asani tijaliya ŵaka kuŵanaŵana vinthu vo vititiguŵiska, vo vititifipiska mtima kweniso vo vingatitondekeska kuja pa ubwezi wamampha ndi Yehova kweniso Mwana waki, tikajaliyanga ŵaka kudonda nyengu zosi. Kweni asani tiŵika maŵanaŵanu ngidu ngosi pa vo Yehova ndi Mwana waki akuchita kuvuli, vo achita sonu kweniso vo azamuchitiya ŵanthu wo atanja kunthazi, timaliskengi maŵanaŵanu ngengosi ngo ngangananga chivwanu chidu.

22. Nchifukwa wuli titenere kwezga chivwanu chaku Petro?

²² Petro ndi Yesu achiluta kuchikwera boti, mphepu yingumala ndipu Nyanja ya Galile yinguwoka. Petro ndi akusambira aku Yesu anyaki anguthamika Yesu kuti: “Ndimwi nadi Mwana waku Chiuta.” (Mat. 14:33) Kunyanja kuchicha, Petro wangukondwa ukongwa. Iyu wangusambira kuti watenere cha kuzomerezga kuti mantha ndi kudonda vimutondekeskengi kugomezga Yehova ndi Yesu. Mbuneneska nadi kuti Petro wakhumbikanga kusintha vinthu vinandi kuti waje Mkhristu wakukho nge jarawi lo Yesu wangukamba. Kweni nyengu zosi Petro wayesesanga kuchita vinthu vo vamuwovyanga kuti chivwanu chaki chijengi chakukho. Kumbi namwi mutesesa? Mungachita umampha ukongwa kwezga chivwanu chaku Petro.