Vo Mungasankha Vingakwaska Umoyu Winu!
KUMBI MUNGASANKHA MO UMOYU WINU WAZAMUJALIYA KUNTHAZI? Ŵanthu anyaki agomezga kuti vinthu vosi vo vichitika pa umoyu wawu, vikulembeke limu. Asani atondeka kuchita vinthu vinyaki, yiwu awona kuti ndimu vakhumbikiyanga kujaliya. Ndipu akamba kuti: “Chiuta wakulembe limu kuti nditondeki kuchita venivi.”
Ŵanthu anyaki aguŵa asani awona kuti palivi cho angachita chifukwa cha vinthu vankhaza kweniso vambula urunji vo vichitika mu charu. Yiwu atesesa kuti ajeku ndi kaumoyu kamamphaku, kweni nkhondu, kuswa marangu, masoka ngachilengedu ndipuso matenda vitiŵatimbanyizga. Yiwu atijifumba kuti, ‘Ndijisuzgiyenji sonu?’
Mbuneneska kuti vinthu vo vichitika pa umoyu vingatimbanyizga vo munthu wakhumba kuchita. (Wakutaula 9:11) Kweni pa nkhani ya umoyu wamuyaya, mukhumbika kusankha, chifukwa chakuti ntchinthu chakukhumbika ukongwa. Ndipu Bayibolu lilongo kuti vo mungasankha vingachitiska kuti muzilonde umoyu pamwenga cha. Wonani vo likamba.
Pa nyengu yo Ayisirayeli ŵenga pafupi kusere mu Charu Chakulayizgika, Yehova wangukambiya Mozesi yo waŵalongozganga kuti waŵakambiyi kuti: “Ndaŵika umoyu ndi nyifwa pamasu pinu, thumbiku ndi thembu. Yimwi ndi ŵana ŵinu sankhani umoyu kuti muje ndi umoyu, mwa kwanja Yehova Chiuta winu, kuvwiya mazu ngaki kweniso kumumeremete.”—Marangu 30:15, 19, 20.
“Ndaŵika umoyu ndi nyifwa pamasu pinu, thumbiku ndi thembu. . . . Sankhani umoyu.”—Marangu 30:19
Venivi ndivu Chiuta wanguchita nadi kwa Ayisirayeli. Iyu wanguŵafwatuwa ku ukapolu ku Ijipiti, ndipu ŵenga ndi mwaŵi wakuchija ndi umoyu walikondwa mu Charu Chakulayizgika. Kweni venivi vatingi vichitikengi ŵaka vija cha. Kuti alonde vitumbiku venivi, yiwu akhumbikanga ‘kusankha umoyu.’ Kumbi atingi achitengi wuli venivi? Yiwu akhumbikanga ‘kwanja Chiuta, kuvwiya mazu ngaki kweniso kumumeremete.’
Mazuŵa nganu, namwi mukhumbika kusankha pakati pa umoyu ndi nyifwa. Vo mungasankha ndivu vingazichitiska kuti muzisaniyi umoyu pamwenga cha. Asani mwasankha ‘kwanja Chiuta, kuvwiya mazu ngaki kweniso kumumeremete,’ ndikuti mwasankha kuzija ndi umoyu wamuyaya mu paradayisu pacharu chapasi. Kumbi tingavichita wuli vinthu vitatu venivi?
SANKHANI KWANJA CHIUTA
Chanju ndi jalidu likulu ukongwa laku Chiuta. Wakutumika Yohane wangukambirika kulemba kuti: “Chiuta ntchanju.” (1 Yohane 4:8) Ndichu chifukwa chaki, Yesu wati wafumbika kuti dangu likulu ukongwa ndi nili, iyu wangumuka kuti: “Uyanjengi Yehova Chiuta waku ndi mtima waku wosi, ndi umoyu waku wosi, ndi maŵanaŵanu ngaku ngosi.” (Mateyu 22:37) Mwaviyo, kuti munthu waje pa ubwezi wakukho ndi Yehova Chiuta, wakhumbika kumuyanja, m’malu mwa kumuvwiya waka mwamwambu. Ntchifukwa wuli tikhumbika kusankha kwanja Chiuta?
Yehova watanja ŵanthu nge mo apapi atanjiya ŵana ŵawu. Chinanga kuti mbambula kufikapu, apapi achanju apereka ulongozgi ku ŵana ŵawu, atiŵachiska, atiŵaphwere kweniso atiŵapaska chilangu. Yiwu achita viyo kuti ŵana ŵawu ajengi akukondwa kweniso kuti vinthu viŵayendiyengi umampha. Kumbi yiwu akhumba kuti ŵana achitengenji? Apapi akhumba kuti ŵana ŵawu aŵayanjengi kweniso avwiyengi vo yiwu atiŵasambiza kuti vinthu viŵayendiyengi umampha. Mwaviyo, mphakwenere kuti Awusefwi akuchanya wo mbakufikapu, akhumba kuti tiŵayanjengi kweniso tiwongengi vosi vo atitichitiya.
MUVWIYENGI MAZU NGAKI
Mu vineneru vo Bayibolu lingulembeka pakwamba, mazu ngakuti “kuvwiya” kanandi ngang’anamuwa “kuchita.” Venivi viyanana ŵaka ndi kukambiya mwana kuti, “Uvwiyengi apapi ŵaku.” Mwaviyo, kuvwiya mazu ngaku Chiuta kung’anamuwa kusambira kweniso kuchita vo iyu wakamba. Chinanga kuti tingavwa mazu chayingu cha ngaku Chiuta, tivwiya asani tiŵerenga kweniso tigwiriskiya ntchitu vo tisambira m’Mazu ngaki, Bayibolu.—1 Yohane 5:3.
Nyengu yinyaki, Yesu wangulongo kuti kuvwiya mazu ngaku Chiuta nkhwakukhumbika ukongwa. Iyu wangukamba kuti: “Munthu wangaja ndi umoyu ndi chiŵandi pe cha, kweni ndi mazu ngosi ngakutuliya kwaku Yehova.” (Mateyu 4:4) Chinanga kuti chakurya ntchakukhumbika pa umoyu wa munthu, kweni kusambira mazu ngaku Chiuta ndiku kwakukhumbika ukongwa. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Fumu yazeru Solomoni yingukamba kuti: “Zeru zivikiliya nge mo ndalama zivikiliya. Kweni umampha wakuziŵa vinthu ndi uwu: Zeru zisunga umoyu wa munthu yo wenazu.” (Wakutaula 7:12) Kuziŵa vinthu kweniso zeru zakutuliya kwaku Chiuta vingativikiliya mazuŵa nganu ndipuso vingatiwovya kusankha vinthu mwazeru. Ndipu vo tingasankha vingazichitiska kuti tizilonde umoyu wamuyaya kunthazi.
MEREMETIYANI KWAKU IYU
Kumbukani ntharika yo Yesu wangukamba yo yakambika mu nkhani yajumpha. Iyu wangukamba kuti: “Geti lifinyi kweniso msewu umana ngwakulongozge ku umoyu ndipu mbamanavi wo atiwusaniya.” (Mateyu 7:13, 14) Asani titenda pa msewu wenuwu, tiyanduwengi chifukwa tijengi pafupi ndi mulongozgi yo watiwuziŵa umampha msewu wenuwu, kuti tikalonde umoyu wamuyaya. Mwaviyo, te ndi chifukwa chakuvwika chakujaliya pa ubwezi wakukho ndi Chiuta. (Sumu 16:8) Kweni tingachita wuli venivi?
Zuŵa lelosi pe vinthu vinandi vo tichita kweniso vo tikhumba kuti tichiti. Vinthu ivi vingatichitiska kuti titangwanikengi ukongwa pamwenga kutimbanyizgika, ndipu vingachitiska kuti tiŵevi nyengu pamwenga tije ndi nyengu yimanavi yakuchitiya vinthu vo Chiuta wakhumba. Ndichu chifukwa chaki Bayibolu lititikumbuska kuti: “Lutirizgani kuphwere ukongwa kuti mungayendanga nge ŵanthu ambula zeru cha, kweni nge ŵanthu azeru. Nyengu yinu muyigwiriskiyengi ntchitu mwakwenere, pakuti tija mu mazuŵa ngaheni.” (Aefeso 5:15, 16) Tilutirizgengi kuja pa ubwezi wakukho ndi Chiuta asani tiwona kuti ubwezi wenuwu ngwakukhumbika ukongwa pa umoyu widu.—Mateyu 6:33.
KUSANKHA NKHWINU
Chinanga kuti palivi cho mungachita kuti musinthi vo mukuchita kali, kweni pe vinthu vo mungachita kuti yimwi ndi banja linu muzilonde umoyu wamuyaya. Bayibolu lilongo kuti Awusefwi akuchanya, Yehova Chiuta, atitiyanja ukongwa, ndipu atitikambiya vinthu vo yiwu akhumba kuti tichitengi. Wonani mazu ngo mchimi Mika wangukamba. Iyu wanguti:
“Iwi wamunthu, Iyu wakukukambiya cho ntchamampha. Kumbi Yehova wakhumba kuti uchitengenji? Wakhumba kuti uchitengi urunji, uje wakugomezgeka ndipuso uyendengi mwakujiyuyuwa ndi Chiuta waku!”—Mika 6:8.
Pakuti Yehova wakupemphani, kumbi muzomerengi kwenda nayu kuti muzilonde vitumbiku vamuyaya vo wasungiya ŵanthu wo atenda ndi iyu? Kusankha nkhwinu!