SENA CAKALENGWA BUYA?
Nguzu Zyakumvwa Zyanswabanda
NSWABANDA yaku South America ilijisi matwi aatasiki amilimita yomwe kulampa, pele alabeleka mbubwenya mbwaabeleka matwi aamuntu. Ilakonzya kumvwa akwiindanya coongo cisiyene-siyene icizwa kulamfwu. Mucikozyanyo, ilakonzya kwiindanya akati kakulila kwanswabandanyina alimwi akulila kwakaseseko ikavwima kwalo muntu nkwatakonzyi kumvwa.
Amubone kaambo aaka: Matwi aanswabanda ajanika kumaulu aakumbele. Mbubwenya mbuli muntu, nswabanda ilamvwa akuzyiba naa coongo eeco cilayoba kapati naa pe. Basayaansi bajana kuti mukutwi kwanswabanda muli kantu kamwi kalamfwu-lamfwu ikali mbuli bbaluni mwalo imuli maanzi. Kantu aaka kaitwa kuti acoustic vesicle, kalabeleka mbubwenya mbuli kantu kali mukutwi kwabanyama, nokuba kuti kalo nkasyoonto kapati. Kantu aaka ikaitwa kuti acoustic vesicle, nkakapa kuti nswabanda kaijisi nguzu zyakumvwa zigambya.
Syaazibwene Daniel Robert waku Yunivesiti ya Bristol School of Biological Sciences ku United Kingdom, waamba kuti kuzyiba kutwi kwanswabanda mbokubeleka kuyoogwasya basyaazibwene mumilimo yakupanga-panga “kupanga tuncini itusyoonto tugwasya bantu kumvwa, pele tubeleka kabotu kwiinda twakaindi.” Alimwi basikuvwuntauzya baamba kuti eeci ciyoogwasyilizya mukupanga mincini iitondezya mukati kamibili yabantu, kubikkilizya ayeeyo iibelesya zifwanikiso iibelesyegwa muzibbadela.
Ino muyeeya buti? Sena nguzu zyakumvwa zyanswabanda zyakaboola akaambo kakusanduka kwazyintu naa zyakalengwa buya?