1. Wai na sampela taim yumi save hatwok long bihainim tok?

 SAMPELA taim yu save pilim hatwok long bihainim tok? King Devit i bin pilim olsem, so em i beten long God na tok: “Yu mas kirapim laik bilong mi long bihainim tok bilong yu.” (Sng. 51:12) Devit i laikim tru Jehova. Maski i olsem, sampela taim Devit i hatwok long bihainim tok, na yumi tu i save pilim olsem. Wai na yumi pilim olsem? Namba 1 risen, yumi bon wantaim dispela pasin bilong sakim tok. Namba 2 risen, planti taim Satan i save laik kirapim yumi long bikhet long Jehova, olsem em i bin mekim long bipo. (2 Kor. 11:3) Namba 3 risen, yumi stap namel long ol manmeri bilong dispela graun em ol i gat pasin bilong bikhet na sakim tok, em “dispela win o tingting i wok nau insait long bel bilong ol pikinini bilong sakim tok.” (Efe. 2:2) Yumi mas wok strong long daunim laik bilong yumi long mekim sin, na wok strong tu long sakim presa em Satan na ol manmeri bilong dispela graun i putim long yumi long sakim tok. Yumi mas wok strong long bihainim tok bilong Jehova na tok bilong ol man em i makim bilong lukautim yumi.

2. Wanem insait bilong dispela tok “redi long bihainim tok”? (Jems 3:17)

² Ritim Jems 3:17. Holi spirit i bin kirapim Jems na em i tok olsem ol man i gat savetingting i save “redi long bihainim tok.” Wanem insait bilong dispela tok? Yumi mas redi na amamas long bihainim tok bilong ol man em Jehova i givim sampela namba long ol long mekim wok bos. Tasol Jehova i no laik bai yumi bihainim tok bilong man husat i askim yumi long sakim ol lo bilong Em.—Apo. 4:​18-20.

3. Wai na em i bikpela samting long Jehova olsem yumi mas bihainim tok bilong ol man i gat wok bilong bosim yumi?

³ Ating yumi bai pilim isi moa long bihainim tok bilong Jehova na i no tok bilong ol man. Em bikos oltaim Jehova i save givim yumi ol daireksen i stret olgeta. (Sng. 19:7) Tasol ol man i gat wok long bosim yumi, ol i no stretpela man olgeta so sampela taim i hatwok long bihainim tok bilong ol. Maski i olsem, Papa bilong yumi long heven i givim sampela wok bos long ol papamama, ol  wokman bilong gavman, na ol elda. (Prov. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pita 2:​13, 14) Taim yumi bihainim tok bilong ol, tru tru yumi bihainim tok bilong Jehova. Yumi ken stori long hau yumi ken bihainim tok bilong ol man em Jehova i givim wok bos long ol, maski sampela taim yumi inap pilim olsem i hatwok long kisim na bihainim ol daireksen ol i givim.

4. Wai na planti pikinini i save sakim tok bilong papamama?

⁴ Planti taim ol yangpela i save stap wantaim ol wanlain em ol i gat pasin bilong “sakim tok bilong papamama.” (2 Tim. 3:​1, 2) Wai na planti pikinini i save sakim tok? Sampela i pilim olsem papamama i gat pasin bilong tupela maus. Ol i pilim olsem papamama i tokim ol long mekim ol samting em papamama yet i no mekim. Sampela i pilim olsem ol edvais bilong papamama em bilong bipo, i no stret long ol, o i pasim ol tumas. Sapos yu wanpela yangpela, yu save pilim olsem? Planti yangpela i hatwok long bihainim tok bilong Jehova olsem: “Yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela olsem God i laikim, dispela em i stretpela pasin.” (Efe. 6:1) Wanem samting i ken helpim yu long mekim olsem?

5. Olsem Luk 2:​46-52 i kamapim, wai na pasin bilong Jisas long bihainim tok bilong papamama bilong em i stap olsem gutpela piksa tru long yupela ol yangpela?

⁵ Yu ken kisim skul long pasin bilong bihainim tok long nambawan gutpela eksampel, em Jisas. (1 Pita 2:​21-24) Em man i gutpela olgeta, tasol papamama bilong em i no gutpela olgeta. Tasol Jisas i onarim papamama bilong em, maski sampela taim ol i mekim ol popaia na ol i no kliagut long samting em i mekim. (Kis. 20:12) Skelim samting i bin kamap taim Jisas i gat 12-pela krismas. (Ritim Luk 2:​46-52.) Taim ol i lusim Jerusalem na raun i go bek, papamama i no luksave olsem Jisas i no stap wantaim ol. Em wok bilong Josep na Maria long lukautim gut ol pikinini bilong ol em ol i stap namel long ol manmeri i raun i kam bek long bung bilong lotu long Jerusalem. Taim Josep na Maria i painim pinis Jisas, Maria i sutim tok long Jisas long em i putim hevi long ol! Jisas inap tokim stret papamama olsem em i asua bilong ol. Tasol nogat, long pasin rispek em i bekim tok isi long ol. Josep na Maria “i no save long mining bilong dispela tok em i mekim long ol.” Maski i olsem, Jisas “i stap daun yet long tupela.”

6-7. Wanem samting inap helpim ol yangpela long bihainim tok bilong papamama bilong ol?

⁶ Ol yangpela, sampela taim yupela i save pilim hatwok long bihainim tok bilong papamama bilong yupela taim ol i mekim ol popaia o ol i no kliagut long tingting bilong yupela? Wanem samting i ken helpim yupela? Namba 1, tingim hau Jehova i pilim. Baibel i tok olsem taim yu bihainim tok bilong papamama, “Bikpela i save laikim dispela kain pasin.” (Kol. 3:20) Jehova i save taim papamama bilong yu i no kliagut long tingting bilong yu o taim ol i putim ol lo we i hatwok long yu bihainim. Tasol taim yu makim olsem yu laik bihainim yet tok bilong ol, yu mekim God i amamas.

⁷ Namba 2, tingim hau papamama bilong yu i pilim. Taim yu bihainim tok bilong papamama bilong yu, yu mekim ol i amamas na ol i ken trastim yu. (Prov. 23:​22-25) Yu inap pas gut moa wantaim ol tu. Wanpela brata long Beljam, nem bilong em Alexandre, em i tok: “Taim mi stat long bihainim tok bilong papamama bilong mi planti taim, dispela i senisim tru pasin pren bilong mipela. Mipela i pas gut wantaim na mipela i stap amamas.” b Namba 3, tingim hau pasin bilong yu long bihainim tok long nau bai helpim yu long bihain. Paulo, em i save stap long Brasil, em i tok: “Taim mi lain long bihainim tok bilong  papamama bilong mi, dispela i helpim mi long bihainim tok bilong Jehova na tok bilong ol narapela i gat wok bos.” Baibel i kolim nambawan gutpela risen na yu mas bihainim tok bilong papamama bilong yu. Em i tok: “Yu ken i stap gut na stap longpela taim long dispela graun.”—Efe. 6:​2, 3.

8. Wai na planti yangpela i makim olsem ol i laik bihainim tok bilong papamama bilong ol?

⁸ Planti yangpela i lukim olsem ol samting i save kamap gut taim ol i bihainim tok. Luiza, em tu i bilong Brasil, pastaim em i hatwok long kliagut long wai na papamama bilong em i pasim em long i gat mobail fon inap sampela haptaim. Em i tingting olsem, olgeta wankrismas bilong em i gat mobail fon so wai na em bai no gat. Tasol bihain em i luksave olsem samting papamama i mekim i lukautim em. Nau em i tok: “Pasin bilong bihainim tok bilong papamama bilong mi i no kalabusim mi, nogat, em i lukautim mi.” Elizabeth em wanpela yangpela sista long Amerika, sampela taim em i hatwok long bihainim tok bilong papamama bilong em. Em i tok: “Taim mi no kliagut long as na papamama bilong mi i putim wanpela lo, mi save tingim gen ol taim we ol lo bilong ol i bin lukautim mi.” Monica i save stap long Amenia, em i tok olsem ol samting i save kamap gut taim em i bihainim tok bilong papamama bilong em na i no long ol taim we em i sakim tok bilong ol.

9. Planti manmeri i pilim olsem wanem long pasin bilong bihainim lo?

⁹ Planti manmeri i luksave olsem yumi nidim ol gavman, na yumi mas bihainim sampela lo em “ol gavman” i putim. (Rom 13:1) Tasol ol dispela wankain manmeri inap surik long bihainim wanpela lo sapos ol i pilim olsem dispela lo i no fea o i putim hevi long ol. Olsem, tingim lo bilong baim takis. Inap 25 pesen bilong ol manmeri long wanpela kantri long Yurop em ol i mekim wok painimaut long en i bilip olsem “em orait long no ken baim takis sapos yu pilim olsem dispela i no fea.” Em as na ol manmeri bilong dispela kantri i no save baim sampela takis em gavman i tok long ol i mas baim.

10. Wai na yumi save bihainim ol lo em yumi yet i no laikim?

¹⁰ Baibel i kamapim klia olsem ol gavman i save mekim nogut long ol man i stap aninit long ol, ol dispela gavman i stap aninit long strong bilong Satan, na klostu nau God bai bagarapim ol. (Sng. 110:​5, 6; Ekl. 8:9; Luk 4:​5, 6) Baibel i tokim yumi tu olsem taim wanpela “man i sakim tok bilong gavman em i sakim wanpela wok bilong God.” Jehova i laik bai yumi bihainim tok bilong ol gavman, long wanem, em yet i putim ol gavman i stap bambai ol i ken mekim ol samting i ron gut. Olsem na em i tokim yumi olsem “wanem samting yupela i mas givim long ol man, orait yupela i mas givim long ol” na dispela i makim takis, pasin bilong rispektim ol, na bihainim tok bilong ol. (Rom 13:​1-7) Yumi inap ting wanpela lo ol i putim i no stret long yumi, em i no fea, o em i putim hevi long yumi. Maski i olsem,  yumi save bihainim tok bilong Jehova na em i tokim yumi long bihainim tok bilong ol dispela gavman sapos ol i no askim yumi long mekim samting we i brukim lo bilong em.—Apo. 5:29.

11-12. Olsem Luk 2:​1-6 i kamapim, Josep na Maria i bihainim wanem lo maski i luk olsem dispela inap putim hevi long ol, na wanem gutpela samting i kamap? (Lukim tu ol piksa.)

¹¹ Yumi ken kisim skul long eksampel bilong Josep na Maria, em ol i redi long bihainim lo bilong gavman, maski i luk olsem dispela inap putim hevi long ol. (Ritim Luk 2:​1-6.) Taim Maria i gat bel inap 9-pela mun, wanpela samting i kamap na i traim pasin bilong tupela Josep long bihainim lo. Empera Ogastus bilong Gavman Rom i putim wanpela lo long ol manmeri i mas go bek long ples bilong ol long rejistaim nem bilong ol. Josep na Maria i mas raun i go long Betlehem na ol i mas wokabaut inap 150 kilomita long ples i gat planti maunten. Dispela raun i gat hatwok bilong en, na moa yet long Maria. Ating tupela i wari long seifti bilong Maria na bebi i stap long bel bilong em. Olsem wanem sapos em i pilim pen bilong karim pikinini taim tupela i stap yet long rot? Dispela bebi long bel bilong Maria em dispela Mesaia bai kamap bihain em God i bin promis long em. Yu ting ol inap givim eskius long dispela na sakim lo bilong gavman?

¹² Josep na Maria i no larim ol dispela samting ol i wari long en i pasim ol long bihainim lo. Jehova i blesim pasin bilong ol long bihainim tok. Maria i go kamap gut long Betlehem na em i karim bebi i gat gutpela helt, na em i helpim long truim tok profet bilong Baibel!—Mai. 5:2.

13. Olsem wanem pasin bilong yumi long bihainim tok inap lukautim ol bratasista bilong yumi?

¹³ Taim yumi bihainim tok bilong ol gavman, dispela i lukautim yumi yet na ol narapela tu. Yumi mekim olsem long wanem rot? Wanpela rot em olsem, yumi abrusim panismen em ol man bilong sakim lo i save kisim. (Rom 13:4) Pasin bilong yumi wan wan long bihainim lo inap mekim sampela samting long tingting gavman i gat long yumi ol Witnes Bilong Jehova olsem wanpela lain. Olsem, inap planti yia i go pinis long Naijiria, ol soldia i go insait long Haus Kingdom long taim bilong wanpela kongrigesen  miting, na ol i wok long painim ol man i protes agensim gavman long sait bilong baim takis. Tasol bosman bilong ol soldia i tokim ol long lusim dispela hap, na em i tok: “Ol Witnes Bilong Jehova em ol lain bilong baim takis.” Long olgeta taim yu bihainim lo, yu helpim long holimpas gutnem bilong lain bilong Jehova, na wanpela taim dispela gutnem inap lukautim ol bratasista bilong yu.—Mat. 5:16.

14. Wanem samting i helpim wanpela sista long “redi long bihainim” tok bilong ol gavman?

¹⁴ Sampela taim, yumi inap pilim hatwok long bihainim tok bilong ol gavman. Joana em wanpela sista long Amerika i pilim olsem, em i tok: “Mi pilim hatwok tru long bihainim tok bilong ol gavman, long wanem, sampela long famili bilong mi i bin karim hevi long han bilong ol gavman.” Tasol Joana i wok strong long mekim ol samting bilong senisim tingting bilong em. Namba 1, em i stop long ritim ol tok i stap long sosel midia we i kirapim em long bel nogut long ol gavman. (Prov. 20:3) Namba 2, em i beten askim Jehova long helpim em long trastim Em, na i no long trastim senis long ol gavman bilong ol man. (Sng. 9:​9, 10) Namba 3, em i ritim ol atikol long ol pablikesen bilong yumi i stori long pasin bilong stap niutrol na i no sapotim wanpela lain. (Jon 17:16) Nau Joana i tok olsem pasin bilong rispektim na bihainim tok bilong ol gavman i helpim em long stap bel isi na stap belgut.

15. Wai na yumi inap pilim hatwok long bihainim daireksen i kam long oganaisesen bilong Jehova?

¹⁵ Jehova i askim yumi long “bihainim tok bilong ol man i go pas” long yumi insait long kongrigesen. (Hib. 13:17) Lida bilong yumi Jisas em i gutpela olgeta, tasol ol man em i yusim bilong go pas long mekim wok bilong em hia long graun ol i no gutpela olgeta. Sampela taim yumi inap pilim hatwok long bihainim tok bilong ol, moa yet long taim ol i tokim yumi long mekim wanpela samting em yumi no laik mekim. Wanpela taim aposel Pita i surik long bihainim tok. Taim wanpela ensel i tokim Pita long kaikai ol animal i no klin em Lo Bilong Moses i tambuim ol long kaikai, Pita i sakim dispela tok, i no wanpela taim tasol, nogat, inap 3-pela taim olgeta! (Apo. 10:​9-16) Wai na em i mekim olsem? Dispela nupela daireksen em i kisim i no stret liklik long tingting bilong em. Em i lain pinis long narapela wei bilong mekim ol samting. Sapos Pita i pilim hatwok long bihainim daireksen i kam long wanpela ensel i gutpela olgeta, orait yumi inap pilim hatwok moa long bihainim daireksen i kam long ol man i no gutpela olgeta!

16. Aposel Pol inap ting olsem daireksen em i kisim i no stret long bihainim, tasol em i mekim wanem? (Aposel 21:​23, 24, 26)

¹⁶ Aposel Pol i “redi long bihainim tok,” maski em i pilim olsem daireksen em i kisim i no stret long bihainim. Ol Juda Kristen i harim ol tok win olsem aposel Pol i skulim ol manmeri “long bihainim pasin apostet na i no Lo Bilong Moses” na long dispela rot em i no rispektim Lo Bilong Moses. (Apo. 21:21) Ol hetman Kristen long Jerusalem i tokim Pol long kisim 4-pela man na go wantaim long tempel na mekim ol yet i kamap klin olsem Lo i makim, na long dispela rot em i ken soim olsem em i bihainim Lo. Tasol Pol i save olsem ol Kristen i no stap aninit moa long Lo Bilong Moses. Na em i no mekim wanpela rong. Maski i olsem, Pol i no surik long bihainim tok. “Long de bihain Pol i kisim dispela 4-pela man i go, na olsem lo i makim, em i bihainim pasin bilong mekim em yet i kamap klin na mekim ol tu i kamap klin.” (Ritim Aposel 21:​23, 24, 26.) Pasin bilong Pol long bihainim tok i strongim pasin wanbel.—Rom 14:​19, 21.

17. Yu kisim wanem skul long stori bilong Stephanie?

¹⁷ Wanpela sista nem bilong em Stephanie, em i pilim hatwok long bihainim wanpela disisen em ol brata i go pas long mekim wok long kantri bilong em i bin mekim. Em na man bilong em i bin  amamas tru long sapotim wanpela grup i mekim narapela tokples. Bihain brens ofis i pinisim dispela grup na salim tupela marit i go bek long kongrigesen i save mekim tokples bilong tupela. Stephanie i tok: “Mi bel hevi tru. Mi ting olsem i no gat bikpela wok bilong mekim long dispela kongrigesen i save mekim tokples bilong mipela.” Maski i olsem, em i redi long bihainim dispela nupela daireksen. Em i tok: “Bihain mi lukim olsem gutpela samting i kamap long dispela disisen. Mipela i stap olsem papamama long sait bilong bilip long planti insait long kongrigesen em famili bilong ol i no stap long tok i tru. Nau mi stadi wantaim wanpela sista husat i kirap gen long autim tok. Na nau mi gat bikpela haptaim moa long mekim pesenel stadi.” Em i tok: “Maus bilong bel bilong mi i stap klin bikos mi wok strong long bihainim tok.”

18. Yumi kisim wanem gutpela helpim taim yumi bihainim tok?

¹⁸ Yumi ken lain long bihainim tok. Jisas i karim “ol pen na hevi” na dispela i “skulim em long pasin bilong bihainim tok,” na em i no bihainim tok long ol gutpela taim tasol. (Hib. 5:8) Wankain olsem Jisas, planti taim yumi lain long bihainim tok taim yumi karim ol hevi. Olsem, long kirap bilong COVID-19 pendemik, yumi bin kisim daireksen long stop long mekim ol miting long Haus Kingdom na long autim tok long ol haus, yu bin pilim hatwok long bihainim dispela tok? Maski yu pilim olsem, pasin bilong yu long bihainim tok i lukautim yu, helpim yu long stap wanbel wantaim ol wanbilip, na amamasim Jehova. Nau yumi olgeta i redi gut long bihainim wanem ol instraksen yumi kisim long taim bilong traipela hevi tru. Dispela inap lukautim laip bilong yumi!—Jop 36:11.

19. Wai na yu laik bihainim tok?

¹⁹ Yumi lainim olsem pasin bilong bihainim tok i save kamapim planti gutpela samting. Tasol nambawan risen na yumi laik bihainim tok bilong Jehova em bikos yumi laikim em na yumi laik amamasim em. (1 Jon 5:3) Yumi no inap bekim olgeta gutpela samting Jehova i bin mekim long yumi. (Sng. 116:12) Tasol yumi ken bihainim tok bilong em na tok bilong ol man i gat wok long bosim yumi. Taim yumi bihainim tok, yumi soim olsem yumi gat savetingting. Na man i gat savetingting i save amamasim Jehova.—Prov. 27:11.