25 Eylül 2024’te Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi, yetişkin hastaların kan naklini reddetme ve kan naklini içermeyen tıbbi tedaviyi tercih etme haklarını koruyan önemli bir karar aldı. Mahkeme ayrıca Sağlık Bakanlığı’nın, kişisel veya dini nedenlerle kan naklini reddeden hastaların kansız tıbbi tedavilere erişimini sağlamak zorunda olduğuna hükmetti.

Bu karar Brezilya’daki iki Yehova’nın Şahidinin davalarına dayanmaktadır. 2018’de Malvina Silva hemşire planlanan kalp ameliyatı sırasında doktorlarına kan nakli yapma yetkisi veren bir onay formunu imzalamayı reddettikten sonra hastane ameliyatını iptal etti. Malvina’nın kişisel inançlarına saygı gösteren bir tedavi görmesi yaklaşık iki yıl sürdü.

2014’te Heli de Souza biraderin ameliyat olması planlanmıştı. Ancak, yerel hastanesi kan nakli olmadan ameliyatı gerçekleştirecek donanıma sahip değildi. Devlet, Heli’nin inanç ve değerlerine göre ameliyatı yapmaya hazır ve istekli olan başka bir hastaneye nakil talebini reddetti. Heli hâlâ ameliyat olmayı bekliyor. Brezilya’daki Yehova’nın Şahitlerinin birçoğu, istekleri dışında kan naklini almak da dahil olmak üzere benzer zorluklarla karşılaşıyor.

Mahkeme Başkanı Yargıç Luís Roberto Barroso kararı açıklarken şunları söyledi: “Dini gerekçelerle kan naklini reddetme hakkı, insan onuru ve din özgürlüğüne ilişkin anayasal ilkelere dayanmaktadır. Sonuç olarak, yaşam ve sağlık hakkıyla ilgili olarak, [Yehova’nın Şahitleri] alternatif tedavilere hak sahibidir [ve] kişisel özerkliğe dayalı olarak kan nakli içeren tıbbi prosedürleri reddetme hakkına sahiptir.”

Bu son karar, Brezilya genelindeki mahkemelerin tıbbi tedaviye ilişkin hasta özerkliğine saygı göstermesini zorunlu kılıyor. Bu karar Avustralya, Kanada, Japonya, Güney Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere diğer ülkelerdeki benzer Yüksek Mahkeme kararlarını yansıtmaktadır. Bu karar aynı zamanda 17 Eylül 2024’te Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi tarafından alınan ve 46 Avrupa ülkesini hasta özerkliğine saygı göstermeye mecbur kılan kararla da paraleldir.

Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi’nin, tüm vatandaşlarının kişisel inançlarına ve tıbbi tedaviye ilişkin karar verme haklarına saygı gösterilmesi yönünde hüküm vermesinden dolayı minnettarız.