“İyi Samiriyeli” örneği genellikle, ihtiyacı olanlara yardım etmek için harekete geçen bir kişiyi anlatmak üzere kullanılır. Bu ifade İsa’nın anlattığı bir örneğe dayanmaktadır. İsa bu örnekle, iyi bir komşu olmak için başkalarının milliyetine ya da geçmişine bakmaksızın merhamet gösterip yardım etmek gerektiğini söyledi. a

Bu makalede:

•  “İyi Samiriyeli” örneğinde ne anlatılır?

•  İsa neden bu örneği verdi?

•  Bu örnekten ne öğrenebiliriz?

•  Samiriyeliler kimlerdi?

•  “İyi Samiriyeli” hakkındaki hikâye gerçekten yaşandı mı?

İsa’nın anlattığı örnek özetle şöyledir: Bir Yahudi Yeruşalim’den Eriha’ya yolculuk yapıyordu. Ancak yolda soyuldu ve dövülüp ölüme terkedildi.

Önce Yahudi bir kâhin ve daha sonra da Yahudi bir din adamı bu yaralı yolcunun yanından geçip gitti. Onlar bu yolcuyla aynı milletten olmalarına rağmen ikisi de durup ona yardım etmedi.

Son olarak başka milletten olan bir adam geldi. O bir Samiriyeliydi (Luka 10:33; 17:16-18). Samiriyeli ona acıdı ve yaralarını sardı. Sonra yaralı adamı bir hana götürdü. Gece boyunca onunla ilgilendi. Ertesi gün ona bakması için hancıya para verdi ve daha fazla harcama yaparsa döndüğünde ödeyeceğini söyledi (Luka 10:30-35).

İsa bu hikâyeyi, sadece kendi ırkından ve dininden olan insanların komşusu sayılacağını düşünen bir adama anlattı. İsa bu adama önemli bir şeyi öğretmek istiyordu. Onun “komşu” kavramının, kendisi gibi Yahudi olanlardan daha fazlasını içerdiğini anlaması gerekiyordu (Luka 10:36, 37). Bu örnek Tanrı’yı memnun etmek isteyen herkesin yararlanması için Kutsal Kitaba kaydedildi (2. Timoteos 3:16, 17).

Bu örnek, iyi bir komşunun merhametini davranışlarıyla gösterdiğini öğretir. Böyle biri acı çeken bir kişinin geçmişine, ırkına veya milliyetine bakmaksızın onun ihtiyaçlarıyla ilgilenir. Gerçek bir komşu, kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa başkalarına öyle davranır (Matta 7:12).

Samiriyeliler, Yahudiye’nin kuzeyindeki bölgede yaşıyorlardı. Yahudi olanlar ve olmayanların evlilikleri sonucu oluşan bir soydan geliyorlardı.

Birinci yüzyılda, Samiriyeliler kendi dinlerini oluşturmuşlardı. Onlar, İbranice Kutsal Yazıların sadece ilk beş kitabını kabul etti ve geri kalan kısmını çoğunlukla reddetti.

İsa’nın zamanında birçok Yahudi, Samiriyelileri hor görüyordu ve onlarla görüşmekten kaçınıyordu (Yuhanna 4:9). Hatta bazı Yahudiler “Samiriyeli” ifadesini bir hakaret olarak kullanıyordu (Yuhanna 8:48).

Kutsal Yazılar, Samiriyeli hakkındaki örneğin gerçek bir olaya dayanıp dayanmadığını belirtmez. Ancak İsa dinleyicilerinin kolaylıkla anlayabilmesi için örneklerinde çoğunlukla iyi bilinen gelenekleri ve yerleri kullandı.

Bu hikâyedeki birçok detay tarihsel gerçeklik taşımaktadır. Örneğin:

• Yeruşalim’den Eriha’ya giden yol 20 kilometreden uzundu ve 1 kilometrelik dik bir inişi vardı. Bu kayıttaki ayrıntılar doğrudur, çünkü yolcuların Eriha’ya gitmek için ‘Yeruşalim’den indiği’ söylenir (Luka 10:30).

• Eriha’da yaşayan kâhinler ve diğer Yahudi din adamları düzenli olarak Yeruşalim’e gitmek için bu yolu kullanırdı.

• Haydutlar çoğunlukla bu ıssız yol boyunca saklanarak, olacaklardan habersiz olan ve özellikle de yalnız yolculuk edenlerin geçmesini bekliyordu.