LISA * u te: “Musa lowu vamakwerhu va ndzi kombeke wona hi wona wu ndzi khumbeke swinene.” Leswi hi swona leswi n’wi kokeleke entiyisweni. Swi ve tano na hi Anne, loyi a nga te: “Musa hi wona wu ndzi kokeleke entiyisweni ku tlula leswi a ndzi dyondzisiwa swona.” Vamakwerhu lava vaxisati havumbirhi bya vona va tiphina hi ku hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hi leswi va swi dyondzeke kambe musa hi wona wu va khumbeke ngopfu.

Xana hi nga wu kombisa njhani musa lowu nga ta khumba timbilu ta lava nga ekusuhi na hina? A hi buleni hi tindlela timbirhi: ku nga leswi hi swi vulaka ni leswi hi swi endlaka. Kutani hi ta kambisisa leswaku i vamani lava hi faneleke hi va komba musa.

Mavulavulelo ya wansati loyi a nga ni vuswikoti loyi a hlamuseriweke eka Swivuriso ndzima 31 ma kongomisiwa hi “nawu wa musa.” (Swiv. 31:26) U pfumelela “nawu” lowu leswaku wu lawula leswi a swi vulaka ni ndlela leyi a swi vulaka hayona. Vatatana na vona va fanele va kongomisiwa hi “nawu” lowu loko va vulavula. Vatswari vo tala va swi tiva leswaku ku khahla swi nga vavisa vana va vona. Loko vatswari va tirhisa marito yo tlhava ni lama nga kombisiki rirhandzu swi nga va ni vuyelo byo biha eka vana va vona. Kutani vana swi ta va olovela ku yingisa vatswari va vona loko va vulavula hi ndlela ya musa.

Hambi u mutswari kumbe doo, xana u nga endla njhani leswaku u vulavula hi ndlela ya musa? Hi kuma leswi nga hi pfunaka eka xiphemu xo sungula xa Swivuriso 31:26 leyi nge: “Nomu wakwe u wu pfula hi vutlhari.” Leswi swi katsa ku hlawula marito ni ndlela leyi hi ma vulaka hayona hi vutlhari. Mikarhi yo tala swa pfuna ku tivutisa leswi, ‘Xana leswi ndzi lavaka ku swi vula swi ta hlundzukisa van’wana kumbe swi ta kondletela ku rhula?’ (Swiv. 15:1) I vutlhari ku ehleketisisa hi nga si vulavula.

Xivuriso xin’wana xi ri: “Marito lama vuriwaka handle ko anakanyisisa ma tlhava ku fana ni banga.” (Swiv. 12:18) Loko hi ehleketa hi ndlela leyi van’wana va khumbekaka hayona hikwalaho ka marito ni ndlela leyi hi ma vulaka hayona, swi ta endla leswaku hi lawula mavulavulelo ya hina. Loko hi tirhisa “nawu wa musa” swi ta hi pfuna ku papalata ku tlhava van’wana hi marito ni ku va khahla. (Efe. 4:31, 32) Hi ta papalata ku ehleketa ni ku vulavula swilo swo huma ndleleni kutani hi vulavula hi leswinene hi ndlela ya musa. Yehovha u hi vekele xikombiso emhakeni leyi loko a tiyisekisa nandza wakwe Eliya loyi a a chuhile. Ntsumi leyi Yehovha a yi rhumeke yi vulavule hi “rito ro rhula leri twalelaka ehansi.” (1 Tih. 19:12) Kambe ku va ni musa a swi heleli eka mavulavulelo ntsena. Swi lava hi tlhela hi swi kombisa hi swiendlo. Njhani?

Loko hi swi kombisa hi swiendlo ni mavulavulelo leswaku hi ni musa hi tekelela Yehovha. (Efe. 4:32; 5:1, 2) Lisa, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, u hlamusele ndlela leyi Timbhoni ti n’wi kombeke musa hayona. U ri: “Loko ndyangu wa hina wu boheke ku rhurha  hi xitshuketa, mindyangu yimbirhi ya le vandlheni yi kombele masiku entirhweni leswaku yi hi pfuna ku paka. Hi nkarhi wolowo a ndzi nga si sungula no dyondza Bibele!” Musa lowu va va kombeke wona wu endle Lisa a kambisisa ntiyiso.

Anne, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni na yena u khense musa lowu Timbhoni ti n’wi kombeke wona. U te: “Hikwalaho ka leswi misava yi nga xiswona, swa ndzi tikela ku tshemba vanhu.” U tlhela a ku: “Loko ndzi hlangana ni Timbhoni, a ndzi nga ti tshembi. A ndzi tivutisa leswi, ‘Hikwalahokayini ti khathala ha mina?’ Kambe loyi a ndzi dyondza na yena Bibele u ndzi kombe musa swi huma embilwini naswona sweswo swi endle leswaku ndzi n’wi tshemba.” Ku ve ni vuyelo byihi? U ri: “Hi ku famba ka nkarhi ndzi sungule ku swi tekela enhlokweni leswi a ndzi swi dyondza.”

Xiya leswaku Lisa na Anne va khumbiwe swinene hi musa lowu va kombiweke wona hi vamakwerhu evandlheni naswona sweswo swi va endle va lava ku dyondza ntiyiso. Musa lowu va kombiweke wona hi vandlha wu va pfune leswaku va tshemba Yehovha ni vanhu vakwe.   

Van’wana swa va olovela ku n’wayitela ni ku vulavula hi ndlela ya musa hikwalaho ka ndhavuko wa vona. Swa bumabumeriwa loko u kombisa musa hikwalaho ka ndlela leyi u kurisiweke hayona. Kambe loko hi va ni musa hikwalaho ka ndhavuko kumbe vumunhu bya hina a swi vuli swona leswaku hi tekelela Xikwembu.—Ringanisa na Mitirho 28:2.

I ntiyiso leswaku musa wa muxaka lowu wu wela eka mihandzu ya moya lowo kwetsima wa Xikwembu. (Gal. 5:22, 23) Kutani hi lava moya lowo kwetsima wa Xikwembu leswaku wu hi pfuna hi komba vanhu musa. Sweswo swi fambisana ni ku navela ka hina ku tekelela Yehovha na Yesu. Nakambe leswi hi nga Vakreste ha khathala hi vanhu van’wana. Hi endla sweswo hileswi hi rhandzaka Yehovha Xikwembu ni vanhu van’wana. Musa wa hina wu va nchumu lowu humaka embilwini naswona Xikwembu xa wu amukela.

Swi nga hi olovela ku va ni musa eka lava hi va tivaka kumbe lava nga tshama va hi komba musa. (2 Sam. 2:6) Ndlela yin’wana i ku khensa leswi va hi endleleke swona. (Kol. 3:15) Kambe ku vuriwa yini loko hi vona onge munhu wo karhi a nga faneriwi hi ku kombisiwa musa?

Ehleketa hi leswi: Yehovha u hi vekele xikombiso lexinene ngopfu xo kombisa musa lowukulu naswona eRitweni rakwe u hi dyondzisa nkoka wo kombisa vumunhu lebyi. Xiga lexi nge, “musa lowukulu” xi tirhisiwe ko tala eMatsalweni ya Vukreste ya Xigriki. Xikwembu xi hi kombisa njhani musa lowu?

Ehleketa hi vanhu va timiliyoni to tala lava Yehovha a va kombeke musa naswona a yaka emahlweni a endla tano hi ku va nyika leswi lavekaka leswaku va kota ku hanya. (Mat. 5:45) Entiyisweni, Yehovha u kombe vanhu musa va nga si n’wi tiva. (Efe. 2:4, 5, 8) Hi xikombiso, u hi nyike nyiko ya risima ku nga N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe. Muapostola Pawulo u tsale leswaku Yehovha u hi nyike nkutsulo “hikwalaho ka musa lowukulu wa Xikwembu.” (Efe. 1:7) Nakambe Yehovha a nga tshiki ku hi kongomisa ni ku hi dyondzisa hambileswi hi n’wi dyohelaka hi tlhela hi n’wi twisa ku vava. Swiletelo swakwe ni marito yakwe swi fana ni “mpfula leyi tsutsuxaka.” (Det. 32:2) A hi nge swi koti ku n’wi hakela hikwalaho ka musa lowu a hi kombaka wona. Entiyisweni loko Yehovha a a nga hi kombanga musa lowukulu a hi nga ta va na ntshembo wa ku va ni vumundzuku lebyinene.—Ringanisa na 1 Petro 1:13.

Handle ko kanakana musa wa Yehovha wu hi khumba mbilu naswona wu endla hi lava ku endla swo karhi. Hikwalaho, ematshan’weni yo hlawula lava hi lavaka ku va komba musa, hi fanele hi tikarhatela ku tekelela Yehovha hi ku va mikarhi hinkwayo hi kombisa vanhu musa. (1 Tes. 5:15) Loko hi komba vanhu musa masiku hinkwawo, hi ta fana ni ndzilo hi siku ro titimela. Hi ta chavelela mindyangu ya hina, vamakwerhu, lava hi tirhaka ni ku nghena xikolo na vona ku katsa ni vaakelani va hina.

Ehleketa hi ndyangu wa wena kumbe vamakwerhu evandlheni lava nga ta akeka loko u va komba musa hi swiendlo ni hi marito. Kumbexana ku ni makwerhu evandlheni ra n’wina loyi a lavaka wo n’wi yela exitolo kumbe a lavaka ku pfuniwa hi ntirho wa le kaya kumbe wa le jarateni rakwe. Loko u hlangana ni munhu loyi a lavaka ku pfuniwa ensin’wini ya n’wina, xana u nga n’wi pfuna hi tindlela to karhi?

Onge hi nga tekelela Yehovha hi ku va mikarhi hinkwayo marito ni swiendlo swa hina swi lawuriwa hi “nawu wa musa.”