Anakanya hi vuxaka bya le kusuhi lebyi mahahlwa lama fanaka ma nga na byona. Ma na vuxaka lebyikulu swinene. Nancy Segal, loyi a nga mulanguteri eka Tidyondzo Ta Mahahlwa loyi na yena a nga hahlwa, u vule leswaku mahahlwa man’wana “ma swi tiva leswaku swi njhani ku burisana na munhu loyi a nga ta ma twisisa handle ko boheka ku hlamusela.” Wansati un’wana u hlamusela vuxaka lebyi yena ni hahlwa rakwe va nga na byona hi ndlela leyi: “Hi tivana ngopfu.”

I yini lexi endlaka leswaku swi va tano? Tidyondzo tin’wana ti ringanyeta leswaku hambileswi swi nga ha vangiwaka hi ku va mahahlwa ma tala ku kurisiwa swin’we ni hi vanhu van’we kambe lexi hoxaka xandla swinene hileswi va nga ni ti-jini leti fanaka.

ANAKANYA HI LESWI: Swi le rivaleni leswaku loyi a vumbeke mahahlwa leswaku ma va ni ti-jini to tano to hlamarisa, u twisisa ndlela leyi un’wana ni un’wana wa hina a vumbekeke ha yona. A swi hlamarisi leswi mupisalema Davhida a nga te: “U tshame u ndzi ungamerile ekhwirini ra manana. Marhambu ya mina a ma nga fihlekanga eka wena Loko ndzi endliwa exihundleni. . . . Mahlo ya wena ma vone ni xitumbulukwa xa mina, naswona swiphemu swa xona hinkwaswo swi tsariwe ebukwini ya wena.” (Pisalema 139:13, 15, 16) I Xikwembu ntsena lexi tivaka ni lexi twisisaka leswi hi nga xiswona swin’we ni swiyimo leswi hi humeleleke evuton’wini leswi vumbeke vumunhu bya hina. Vutivi byo hlawuleka lebyi Xikwembu xi nga na byona hi ndlela leyi hi vumbiweke ha yona yi endla hi tiyiseka leswaku hakunene Xikwembu xi hi twisisa hi ku helela.

Davhida u khongele a ku: “Oho Yehovha, u ndzi lavisisile, naswona wa ndzi tiva. Wena u tiva ku tshama ka mina ni ku yima ka mina. U ehleketisise hi miehleketo ya mina u ri ekule. Hikuva a ri kona rito eririmini ra mina, Kambe waswivo, wena Yehovha, ana se u swi tiva hinkwaswo.” (Pisalema 139:1, 2, 4) Ku engetela kwalaho Yehovha wa yi tiva ndlela leyi hi titwaka ha yona naswona u “xiya mboyamelo wun’wana ni wun’wana wa miehleketo.” (1 Tikronika 28:9; 1 Samuwele 16:6, 7) Xana Matsalwa lawa ma hi byela yini hi Xikwembu?

Hambiloko hi khongela hi mbilu, Muvumbi wa hina a nga languti ntsena leswi hi swi endlaka kambe wa swi twisisa leswaku hikwalaho ka yini hi swi endla. Ku tlula kwalaho, wa swi tiva leswinene leswi hi navelaka ku swi endla, hambiloko swiyimo swi nga hi pfumeleli ku hetisisa ku navela ka hina. Swi le rivaleni leswaku leswi Xikwembu xi hi vumbeke hi ri ni rirhandzu, xa swi rhandza ku hi vona hi ri karhi hi endla matshalatshala yo kombisa rirhandzu.—1 Yohane 4:7-10.

 Matsalwa lama hi tiyisekisaka

• “Mahlo ya Yehovha ma le ka lavo lulama, naswona tindleve ta yena ti yingisela swikombelo swa vona.”—1 PETRO 3:12.

• Xikwembu xi tshembisa leswi: “Ndzi ta endla leswaku u va ni ku twisisa naswona ndzi ku letela hi ndlela leyi u faneleke u famba ha yona. Ndzi ta ku tsundzuxa ndzi veke tihlo ra mina ri ri ehenhla ka wena.”—PISALEMA 32:8.

Xana ku tiva leswaku Xikwembu xi twisisa xiyimo xa hina ni ndlela leyi hi titwaka ha yona swi nga hi pfuna leswaku hi kota ku tiyisela swiphiqo swa hina? Anakanya hi leswi humeleleke Anna wa le Nigeria. U ri: “A ndzi tivutisa leswaku ndza ha hanyela yini hikwalaho ka swiphiqo leswi a ndzi ri na swona. A ndzi ri noni naswona a ndzi hlayisa n’wana wa mina loyi a ri xibedlhele hileswi a ri ni mati yo tala ebyongweni nakambe hi nkarhi wolowo ku kumeke leswaku ndzi ni khensa ya mavele naswona a ndzi fanele ndzi endliwa vuhandzuri ni ku tshunguriwa hi tikhemikhali. A swi ndzi tikela swinene ku va exibedlhele swin’we ni n’wana wa mina la vabyaka.”

I yini lexi endleke Anna a kota ku langutana ni xiyimo xexo? U ri: “Ndzi anakanyisise hi Matsalwa yo tanihi Vafilipiya 4:6, 7, leri vulaka leswaku ‘ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo.’ Nkarhi hinkwawo loko ndzi tsundzuka tsalwa leri, a ndzi titwa ndzi ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha, tanihi leswi a ndzi swi tiva leswaku Yehovha u twisisa xiyimo xa mina ku tlula ndlela leyi ndzi xi twisisaka ha yona. Vamakwerhu lava rhandzekaka va le vandlheni ra Vukreste na vona va ndzi khutazile swinene.

“Hambileswi ndzi nga si holaka kahle, kambe rihanyo ra mina ni ra n’wana wa mina se ra antswa. Leswi Yehovha a hi seketelaka, hi dyondze ku nga anakanyi ngopfu hi swiphiqo swa hina. Yakobo 5:11 yi ri: ‘Lava tiyiseleke hi va vula lava tsakeke. Mi twile hi ta ku tiyisela ka Yobo naswona mi byi vonile vuyelo bya kona lebyi Yehovha a byi nyikeleke, leswaku Yehovha u ni xinakulobye lexikulu swinene ni tintswalo.’” Yehovha a a swi twisisa hi ku helela swiphiqo swa Yobo, na hina hi nga tiyiseka leswaku wa swi twisisa swiphiqo leswi hi langutana naswona.