Mariya Magadala u langute ehenhla, a ri karhi a tisula mihloti. Hosi ya yena leyi a yi rhandzaka a yi beleriwe emhandzini. A ku ri nhlikanhi hi ximun’wana, kutani “munyama wu funengeta tiko hinkwaro”! (Luka 23:44, 45) Hiloko a teka nguvu a funengela makatla kutani a tshinela eka wansati loyi a a ri ekusuhi na yena. Ku pfaleka ka dyambu hi n’weti loku hi xitalo ku tekaka timinetenyana swi le rivaleni leswaku a hi kona loku vangeke munyama lowu tekeke tiawara tinharhu. Kumbexana Mariya ni van’wana lava a va yime ekusuhi na Yesu, va sungule ku twa mimpfumawulo ya swiharhi leyi hi xitalo yi twakalaka ni vusiku. Lava a va ri kwalaho “va sungula ku chava ngopfu kutani va ku: ‘Hakunene loyi a a ri N’wana wa Xikwembu.’” (Matewu 27:54) Swi nga ha endleka valandzeri va Yesu ni van’wana a va ehleketa leswaku Xikwembu a xi kombisa ku hlundzuka ka xona, hikwalaho ka ndlela ya tihanyi leyi N’wana wa xona a khomiweke ha yona.

A swi n’wi hlomula mbilu Mariya Magadala ku vona leswi a swi endleka eka Yesu kambe a nga ta famba a n’wi siya. (Yohane 19:25, 26) Yesu a twa ku vava swinene. Mana wa Yesu na yena a lava nseketelo ni nchavelelo.

Hikwalaho ka hinkwaswo leswi Yesu a n’wi endleleke swona, Mariya a a ti tiyimisele ku seketela Yesu hi tindlela hinkwato. A ri wansati loyi a ri ni maxangu yo tala a tlhela a twerisa vusiwana kambe Yesu u swi cince hinkwaswo swoleswo. U endle leswaku vutomi bya yena byi va ni xindzhuti ni xikongomelo. U hundzuke wansati wa ripfumelo lerikulu. Njhani? Naswona ripfumelo ra yena ri nga hi dyondzisa yini namuntlha?

Ebibeleni mhaka ya Mariya Magadala yi sungula hi nyiko. Yesu u n’wi nyike ntshunxeko, a n’wi tshunxa eka xiyimo lexi a langutane na xona, lexi onge a ko va norho wo chavisa. Hi mikarhi yoleyo madimona a ma tolovelekile naswona a ma hlasela vanhu vo tala hambi ku ri ku nghena eka vanhu van’wana ni ku va lawula. A hi swi tivi leswaku ma n’wi hlasele ku fika kwihi Mariya Magadala kambe ho tiva ntsena leswaku a ngheniwe madimona ya nkombo ya vukarhi. Hi khensa Yesu Kreste hileswi a ma suseke hinkwawo!—Luka 8:2.

U hetelele a ntshunxiwile hi ndlela leyi a a nga yi ehleketi, se vutomi bya Mariya a byi ta cinca hi ku helela. A ta swi kombisa njhani leswaku wa tlangela? U ve mulandzeri wo tshembeka wa Yesu. U tlhele a pfuna laha a vona leswaku ku laveka mpfuno. Yesu ni vaapostola vakwe a va lava swakudya, swiambalo ni ndhawu yo lata nhloko. Vavanuna lava a va nga fumangi, naswona a va nga tirhi. Kambe leswaku va kota ku heta nkarhi wo tala va ri eku chumayeleni ni le ku dyondziseni a va fanele va pfuniwa leswaku va kota ku tikhathalela.

Mariya ni vavasati van’wana va pfune vavanuna lava hi leswi a va swi lava leswaku va kota ku hanya. Vavasati lava ‘va tirhise swilo swa vona ku va pfuna.’ (Luka 8:1, 3) Van’wana va vavasati lava a va ri na swa vona. Bibele a yi vuli loko ku ri leswaku a va va swekela swakudya, va va hlantswela kumbe va va lunghisela ndhawu yo etlela eka tindhawu hinkwato leti a va ya eka tona. Kambe a va tiyimisele ku seketela vavanuna lava, lava kumbexana a va ri 20. Ku tikarhata ka vavasati lava ku pfune Yesu ni vaapostola vakwe leswaku va nga kavanyeteki loko va ri eku chumayeleni. I ntiyiso leswaku Mariya a swi tiva leswaku a nge pfuki a swi kotile ku hakela leswi Yesu a n’wi endleleke swona kambe a swi n’wi tsakisa loko a endla leswi a nga swi kotaka!

Vo tala namuntlha va nga ha va tekela ehansi vanhu lava pfunaka van’wana hi mitirho leyi vo tala va yi langutelaka ehansi. Kambe yoleyo a hi yona ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona. Anakanya ndlela leyi a tsake ha yona loko a vona Mariya a tinyiketela ku endla hinkwaswo leswaku a kota ku seketela Yesu ni vaapostola vakwe! Ninamuntlha ku ni Vakreste vo tala lava endlelaka van’wana mitirho leyi languteriwaka ehansi. Mikarhi yin’wana hi nga ha va endlela swo karhi kumbe hi va byela marito lama khutazaka. Yehovha u ku teka ku ri ka nkoka ku tinyiketela ko tano.—Swivuriso 19:17; Vaheveru 13:16.

Mariya Magadala a ri un’wana wa vavasati lava heleketeke Yesu eYerusalema leswaku a ya tlangela Paseka ya 33 C.E. (Matewu 27:55, 56) A swi kanakanisi leswaku loko a twa leswaku Yesu u khomiwile ni ku tengisiwa nivusiku a karhatekile swinene. Kambe swilo swi ye swi nyanya. Hikwalaho ko kuceteriwa hi varhangeri va vukhongeri bya Xiyuda ni ntshungu, ndhunankulu Pontiyo Pilato u gweve Yesu rifu ro vava emhandzini. Mariya a nga ha va a vone N’wini wakwe a lo tswii hi ngati naswona a karhele a ri karhi a tsandzeka ku famba, a rhwale mhandzi yo leha leyi a ta dlayiwa eka yona.—Yohane 19:6, 12, 15-17.

Endzhaku ka loko ku ve ni xinyami ni nhlikanhi loko Yesu a dlayiwile, Mariya Magadala ni vavasati van’wana a va yime “ekusuhi ni mhandzi ya nxaniso.” (Yohane 19:25) Mariya loyi a ri kona eka xiendlakalo xexo, u vone ni ku twa Yesu loko a nyika muapostola Yohane loyi a a n’wi rhandza, vutihlamuleri byo khathalela mana wakwe. U twe Yesu a rila eka Tata wakwe hileswi a twa ku vava. Naswona u twe loko a vula marito yakwe yo hetelela a ku: “Swi hetisekile” a nga si fa. A a ri na gome. A swi kanakanisi leswaku hambiloko Yesu a file a ha ri kwalaho. Endzhakunyana u ye a ya tshama esirheni lerintshwa leri Yosefa wa le Arimatiya loyi a ri xifumi a lahleke ntsumbu wa Yesu eka rona.—Yohane 19:30; Matewu 27:45, 46, 57-61.

Xikombiso xa Mariya xi hi tsundzuxa leswi hi nga swi endlaka loko vapfumeri kulorhi va langutane ni xiyimo xo tika. Swi nga endleka hi nga swi koti ku sivela xiyimo xexo kumbe ku va susela ku vava loku va ku twaka. Kambe hi nga va kombisa ntwelavusiwana ni xivindzi. Loko munghana wa hina a hi seketela eka xiyimo xo tika swi nga hi pfuna swinene. Ku seketela munghana loyi a lavaka ku seketeriwa swi kombisa ripfumelo lerikulu naswona swi nga n’wi chavelela swinene.—Swivuriso 17:17.

Endzhaku ka loko ntsumbu wa Yesu wu vekiwe esirheni, Mariya a a ri un’wana wa vavasati lava a va ri ni mirhi leyi engetelekeke yo nun’hwela leyi a va lava ku yi tota ntsumbu wa Yesu. (Marka 16:1, 2; Luka 23:54-56) Kutani u pfuke ka ha ri mpundzu swinene endzhaku ka loko savata yi herile. N’wi vone hi mahlo ya mianakanyo a ri karhi a famba ni vavasati van’wana ka ha lo dzwii va ri karhi va ya esirheni ra Yesu. Loko va ri endleleni, a va tivutisa loko va ta swi kota ku susa ribye ro tika leri a ri pfale sirha ra Yesu. (Matewu 28:1; Marka 16:1-3) Kambe a va tlhelanga. A swi kanakanisi leswaku ripfumelo ra vona ri va susumetele ku endla leswi va nga swi kotaka kutani leswin’wana va swi tshikela Yehovha.

Mariya a nga ha va a rhangele lavan’wana ku ya fika esirheni. U fike a yima a ku thwii, a tsemeke nhlana. Ribye a ri susiwile naswona sirha a ri nga ri na nchumu! Wansati loyi wa migingiriko u tsutsume a ya byela Petro na Yohane leswi a swi voneke. N’wi vone hi mahlo ya mianakanyo a huwelela a nga koki na moya a ku: “Va suse Hosi esirheni naswona a hi swi tivi leswaku va yi veke kwihi.” Petro na Yohane va tsutsumele esirheni, va ya vona ivi va kuma leswaku sirha a ri nga ri na nchumu hiloko va tlhelela emakaya. *—Yohane 20:1-10.

Loko Mariya a tlhelela esirheni, u tshame kwalaho a ri yexe. A ku ri ni mpundzu swinene, a ku lo whii naswona Mariya a karhatekile hileswi a ku nga ri na nchumu esirheni, a ri karhi a rila. U hlometele esirheni, a a nga tshembi leswaku Hosi yakwe a ya ha ri kona, hiloko a vona leswi nga n’wi chavisa. Tintsumi timbirhi leti a ti ambale swo basa a ti tshame kwalaho! Ti n’wi vutisa ti ku: “U rilela yini?” Hi ku hlamala, u tlhele a vula leswi a swi byeleke vaapostola a ku: “Va teke Hosi ya mina naswona a ndzi swi tivi leswaku va yi veke kwihi.”—Yohane 20:11-13.

Loko a hundzuluka u kume leswaku a ku ri ni wanuna endzhaku ka yena. A a nga n’wi tivi hiloko a ehleketa leswaku i mutirhi wa kwalaho loyi a hlayisa ndhawu yoleyo. Wanuna loyi u n’wi vutise hi musa a ku: “Wansati, u rilela yini? U lava mani?” Mariya a hlamula a ku: “Nkulukumba, loko u n’wi tekile ndzi byele laha u nga n’wi veka kona, ndzi ta ya ndzi ya n’wi teka.” (Yohane 20:14, 15) Anakanya hileswi a swi vuleke. Xana wansati yoloye a ta swi kota himpela ku rhwala ntsumbu wa Yesu Kreste wanuna loyi a a tiyile ni ku va ni matimba? Mariya a nga anakanyanga hi sweswo. Kambe a swi tiva leswaku u fanele a endla leswi nga matimbeni yakwe

Loko hi langutana ni swiyimo swo tika leswi hi vonaka onge hi nge swi koti ku swi rhwala, xana hi nga swi kota ku tekelela Mariya Magadala? Loko hi dzika ngopfu eka ku tsana ka hina ni leswi hi tsandzekaka ku swi endla, ku chava ni ku nga tiyiseki ku nga hi tsandzekisa ku endla leswi hi nga swi kotaka. Kambe loko hi tiyimisela ku endla leswi hi nga swi kotaka kutani leswin’wana hi swi tshikela Xikwembu xa hina hi nga kota ku endla swo tala ku tlula leswi hi swi anakanyaka. (2 Vakorinto 12:10; Vafilipiya 4:13) Xa nkoka swinene, hi ta tsakisa Yehovha. A swi kanakanisi leswaku swi ve tano ni le ka Mariya naswona u n’wi hakerile hi ndlela leyikulu.

Wanuna loyi a yime ekusuhi na Mariya a ku nga ri mutirhi wo hlayisa ndhawu yoleyo. U tshame a va muvatli, a va mudyondzisi endzhaku a va Hosi ya Mariya leyi a yi rhandzaka. Kambe a nga n’wi voni leswaku hi yena hiloko Mariya a suka a famba. Kumbexana Mariya a nga swi ehleketi leswaku Yesu u pfuxiwile a ri xivumbiwa xa moya lexi nga ni matimba. Kutani hikwalaho ka sweswo Yesu u humelele eka Mariya a ri munhu wa nyama kambe miri wakwe a wu nga ha fani ni wo sungula. U humelele mikarhi yo tala eka swiendlakalo swo tsakisa endzhaku ka loko a pfuxiwile naswona mikarhi yo tala hambi ku ri lava a va n’wi tiva kahle a va nga ha n’wi tivi.—Luka 24:13-16; Yohane 21:4.

Yesu u endle njhani leswaku Mariya a swi tiva ku hi yena? Hileswi a vuleke rito rin’we ntsena, a ku: “Mariya!” Hiloko a hundzuluka a huwelela a vula rito leri tolovelekeke ra Xiheveru leri swi nga kanakanisiki leswaku a n’wi vitana hi rona mikarhi yo tala a ku:—“Rabboni!” A ku ri Mudyondzisi wakwe loyi a n’wi rhandzaka! A a tsake ngopfu. Hiloko a n’wi namarhela a nga lavi ku n’wi tshika.—Yohane 20:16.

Yesu a swi tiva leswi a a swi anakanya. U te: “Tshika ku ndzi namarhela.” Hi nga ha anakanya hi Yesu a ri karhi n’wayitela, a vula marito wolawo hi musa ni ku n’wi susa eka yena, a n’wi tiyisekisa a ku: “a ndzi si tlhandlukela eka Tatana. Nkarhi wa leswaku a tlhelela etilweni a wu nga si fika. A a ha ri ni ntirho wo tala emisaveni naswona a lava leswaku Mariya a n’wi pfuna. I ntiyiso leswaku Mariya a a swi yingiserisise kahle hinkwaswo leswi Yesu a n’wi byela swona. U te eka yena: “Famba u ya byela vamakwerhu u ku, ‘Ndzi tlhandlukela eka Tata wa mina loyi a nga Tata wa n’wina ni le ka Xikwembu xa mina lexi nga Xikwembu xa n’wina.’”—Yohane 20:17.

Hakunene lexi a ku ri xiavelo xo tsakisa ku suka eka n’wini wakwe! Mariya a ri un’wana wa vadyondzisiwa vo sungula ku vona Yesu loko a pfuxiwile sweswi u nyikiwe vutihlamuleri byo byela van’wana hi mahungu lawa yo tsakisa. Ehleketa hi ntsako lowu a ri na wona ni ku tiyimisela loku a ri na kona ko fika eka vadyondzisiwa. N’wi vone hi mahlo ya mianakanyo a ri karhi a vula marito lawa ma nga ha vaka ma tshame emianakanyweni yakwe ni ya vona karhi wo leha endzhaku ka sweswo a ku: “Ndzi vone Hosi!” U va byele hinkwaswo leswi Yesu a swi vuleke, a ri karhi a vulavula hi ku hatlisa hikwalaho ka ntsako. (Yohane 20:18) Leswi a va byeleke swona swi tatise leswi vadyondzisiwa van’wana va swi tweke eka vavasati van’wana lava a va ye eku voneni ka sirha ra Yesu leri a ri nga ri na nchumu.—Luka 24:1-3, 10.

Xana vavanuna lava va angule njhani? A va angulanga kahle eku sunguleni. Ha hlaya: “A va ehleketa leswaku vavasati lava va jamuka naswona a va nga va tshembi.” (Luka 24:11) Vavanuna volavo va kulele endhawini leyi hi ntolovelo vavasati a va nga tshembiwi, hi ku ya hi ntolovelo wa Varhabi, wansati a nga ta nyikela vumbhoni ekhoto. Kumbexana vaapostola lava a va kuceteriwa hi ndhavuko wa vona kambe va nga swi xiyi. Kambe Yesu ni Tata wakwe a va na xona xihlawuhlawu xo tano. Hakunene vutihlamuleri lebyi va byi nyikeke wansati loyi wo tshembeka a byi ri byikulu!

A swi kanakanisi leswaku Mariya a nga yi pfumelelanga ndlela leyi vavanuna lava va hlamuleke ha yona yi n’wi hlundzukisa. A swi tiva leswaku N’wini wakwe a n’wi tshemba naswona a vona sweswo swi ringene. Hinkwavo lava landzelaka Yesu va nyikiwe vutihlamuleri lebyi fanaka byo byela vanhu rungula. Bibele yi vula leswaku rungula rolero i “mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu.” (Luka 8:1) Yesu a nga tshembisanga vadyondzisiwa vakwe leswaku vanhu hinkwavo va ta amukela ntirho wa vona. Kambe u vule swo hambana ni sweswo. (Yohane 15:20, 21) Kutani i swinene leswaku Vakreste va tekelela Mariya Magadala. Hambi loko van’wana va vadyondzisiwa va nga n’wi tshembanga hi nkarhi wolowo, a nga swi pfumelelanga leswaku a nga ha swi tsakeli ku vulavula hi mahungu lamanene ya ku pfuxiwa ka Yesu!

Hi ku famba ka nkarhi Yesu u humelele eka vaapostola vakwe endzhaku u tlhele a humelela ni le ka valandzeri vakwe vo tala. Siku rin’wana u humelele eka valandzeri vakwe vo tlula 500 hi nkarhi wun’we! (1 Vakorinto 15:3-8) A swi kanakanisi leswaku ripfumelo ra Mariya ri ye ri kula nkarhi wun’wana ni un’wana loko Yesu a humelela, swi nga ri na mhaka leswaku u n’wi vonile kumbe u lo twa. Kumbexana Mariya Magadala a ri un’wana wa vavasati lava ku vuriweke leswaku a va ri kona loko ku ri na nhlengeletano eYerusalema hi Pentekosta loko moya lowo kwetsima wu chululeriwa ehenhla ka valandzeri va Yesu lava a va Hlengeletanile.—Mitirho 1:14, 15; 2:1-4.

Hakunene hi ni xivangelo lexi twalaka xo tiyiseka hi mhaka ya leswaku Mariya Magadala u ve ni ripfumelo ro tiya ku fikela loko a fa. Onge hinkwerhu hi nga tiyimisela ku endla hilaha ku fanaka! Hi ta tekelela ripfumelo ra Mariya Magadala loko hi kombisa leswaku ha tlangela hinkwaswo leswi Yesu a hi endleleke swona naswona hi tirhela van’wana hi ku titsongahata hi ri karhi hi tshemba leswaku Xikwembu xi ta hi pfuna.