•  Jimanyani makora

•  Chifukwa wuli nkhukhumbikwira kupika ulongozgi?

•  Kasi ningachita wuli kuti nizomerenge ulongozgi?

•  Ivyo ŵanyinu ŵakuyowoya

 Tose tikukhumbikwira ulongozgi uwo ungatovwira kuti tigwirenge makora ntchito panji kuti tiwonenge vinthu mwakwenelera. Ghanaghanirani viyelezgero vyakulondezgapo ivi.

1.  ● Asambizgi ŵinu ŵamuphalirani kuti mundachite makora mayeso ndipo ŵatiso mukwenera kulimbikira kuŵerenga na kufufuza vinthu vinyake kuti ulendo ukwiza muzakachite makora.

    Kasi mungachita wuli na ulongozgi uwu?

   1.   Kukana. (‘Asambizgi ŵakunitinkha waka.’)

   2.   Kuzomera. (‘Nichitenge ivyo ŵaniphalira kuti ulendo ukwiza nizakachite makora.’)

2.  ● Amama ŵinu ŵakumuphalirani kuti ku chipinda kwinu kukuwoneka makora yayi nangauli imwe mwanozgako waka sonosono.

    Kasi mungachita wuli na ulongozgi uwu?

   1.   Kukana. (‘Mbapamulomo waka.’)

   2.   Kuzomera. (‘Ŵakuneneska, paliso vinyake ivyo nindaŵike makora.’)

3.  ● Munung’una winu wakumuphalirani kuti mukujitora nga ndimwe bwana.

    Kasi mungachita wuli na ulongozgi uwu?

   1.   Kukana. (‘Ninjani kuti waniphalire vyakuchita?’)

   2.   Kuzomera. (‘Wakuneneska, nkhwenera kuchita nayo vinthu mwalusungu.’)

 Ŵachinyamata ŵanyake ŵakukwiya chomene para munthu waŵapa ulongozgi. Kasi ndimo namwe mukuchitira? Para ni nthena, mbwe musinthe! Chifukwa wuli? Chifukwa usange mukupulikira para ŵanthu ŵamupani ulongozgi, ndikuti mukusambira luso lwakuzirwa chomene ulo lungamovwirani sono, kweniso para mwazakaŵa ŵalara.

•   Chifukwa namwe mukubudiska. Baibolo likuti: “Tose tikubuda nyengo zinandi.” (Yakobe 3:2, mazgu ghamusi) Ntheura mphake kuti waliyose wakwenera kupika ulongozgi.

   “Kanandi nkhukumbuka fundo yakuti tose ndise ŵambura kufikapo ndipo tikubudiska kanandi waka. Ntheura nkhupulikira para napika ulongozgi ndipo nkhuŵikapo mtima kuti nileke kuwerezga ivyo nabudiska.”—David.

•   Chifukwa ungamovwirani kuti muchitenge makora vinthu. Baibolo likuti: “Umupe chisambizgo munthu wavinjeru, ndipo wasazgirengeko vinjeru.” (Zintharika 9:9) Vinthu vimwenderaninge makora para mukuzomera ulongozgi.

   “Nkhakwenyeleranga chomene para munthu wanipa ulongozgi. Nkhaghanaghananga kuti ndine wakutondeka. Kweni sono nkhupulikira ndipo nyengo zinyake nkhupempha munthu kuti wanipe ulongozgi. Nkhukhumba kumanya ivyo nkhwenera kusintha.”—Selena.

 Vikuŵa makora chomene para iwe ndiwe wachita kupempha ulongozgi kwa munthu. Kweni vikuŵinya para wapika ulongozgi panyengo iyo wakhazganga yayi. Msungwana munyake zina lake Natalie wakati wapika ulongozgi uwo wakakhazganga yayi wakati: “Nkhakwiya kweniso nkhakhuŵara chomene. Nkhakhazganga kuti ningapokera ulongozgiyayi!”

 Kasi namwe vyanthena ivi vili kumuchitikiranipo? Usange ni nthena, kasi mukachita wuli?

•   Tegherezgani.

   Baibolo likuti: “Munthu uyo wakumanya tunthu wakujiwezga pakuyowoya, ndipo munthu waumanyi wakuzikira.” (Zintharika 17:27) Para munthu wakumuyowoyeskani lekani kumujandizga. Ndipo kuzgora mwakuchimbilira yayi chifukwa paumaliro mungamba kujiyimba mulandu!

   “Kanandi nkhutemwa kujibakira para napika ulongozgi. Kweni ndimo nkhwenera kuchitira yayi, nkhwenera kusambirapo kanthu pa ivyo nabudiska kuti nizakachite makora ulendo unyake.”—Sara.

•   Ŵikani mtima pa ulongozgi, munthu uyo wakupeleka yayi.

   Nyengo zinyake mungamba kuŵika mtima pa maubudi gha uyo wakumupani ulongozgi. Kweni ntchiwemi kulondezga ulongozgi wa mu Baibolo wakuti munthu “wapulikenge luŵiro, wazikirenge pakuyowoya, kukwiya luŵiro yayi.” (Yakobe 1:19) Vingachitika yayi kuti munthu wakupe waka ulongozgi kwambura chifukwa. Lekani kusulako ulongozgi chifukwa chakuti mundakhumbe kuwupulika.

   “Para ŵapapi wane ŵakunipa ulongozgi, nkhatemwanga kukwiya na kuyowoya kuti, ‘nkhumanya, nkhumanya.’ Kweni vikaniyenderanga makora para napulikira.”—Edward.

•   Mujiwonenge mwakwenelera.

   Para mwapika ulongozgi ndikuti ndimwe ŵakutondeka yayi. Chikung’anamura waka kuti namwe mukubudiska nyengo zinyake nga umo vikuŵira na waliyose. Nanga wangaŵa uyo wakumupani ulongozgi, nayo wakukhumbikwira ulongozgi nyengo zinyake. Nakuti Baibolo likuti: “Palije munthu murunji uyo nyengo zose wakuchita uwemi pera.”—Mupharazgi 7:20.

   “Munyane wakanipa ulongozgi uwo nkhawona kuti ngwambura kwenelera. Nkhamuwonga kuti wakaniphalira mwambura kubisa kweni nkhakhuŵara. Kweni paumaliro nkhamanya kuti wakaneneskanga. Nkhawonga chomene, pakaŵa vinthu vinyake ivyo nkheneranga kusintha nadi ivyo ine nkhamanyanga yayi kuti nkhwenera kusintha.”—Sophia.

•   Ŵikanipo mtima kuti musinthe.

   Baibolo likuti “wakuchenjera wakupulikira ntchenyo.” (Zintharika 15:5) Para mukupulikira ulongozgi musinthenge na kuchita makora ivyo mukutondeka ndipo paumaliro muluwengeko kuti ulongozgi ukuŵaŵa. Lembani vinthu ivyo mukutondeka kuchita makora, ndipo ŵikanipo mtima kuti musinthe.

   “Munthu uyo wakupulikira ulongozgi ndikuti ngwakugomezgeka, chifukwa pakukhumbikwira kujiyuyura kweniso kugomezgeka kuti munthu wazomere ivyo wakubudiska, waphepiske na kusintha.”—Emma.

 Fundo yikuru: Baibolo likuti: “Nga umo chisulo chikunolera chisulo chinyake, ndimo munthu nayo wakunolera mubwezi wake.” (Zintharika 27:17) Ulongozgi uli nga ntchisulo icho chingamunorani, panji kumovwirani kuti vinthu vimwenderani makora sono kweniso para mwazakaŵa ŵalara.