1. Chifukwa wuli ŵanthu ŵanyake ŵakupika ntchindi, ndipo tidumbiskanenge fumbo wuli?

KUMUPA munthu ntchindi chikung’anamura kumuwona kuti ngwapadera kweniso ngwakuzirwa. Kanandi tikumupa munthu ntchindi para wachita chinthu chinyake chapadera panji wali na udindo. Ntheura tikwenera kujifumba kuti, Kasi mbanjani awo tikwenera kuŵapa ntchindi, ndipo chifukwa wuli ntchindi zikuŵenelera?

2, 3. (a) Chifukwa wuli Yehova wakwenera kupika ntchindi? (Wonani chithuzi chakwamba.) (b) Kasi Mwana wa mberere uyo wakuyowoyeka pa Chivumbuzi 5:13 ni njani? Chifukwa wuli wakwenera kupika ntchindi?

² Pa Chivumbuzi 5:13 pakulongora kuti, “Uyo wakukhala pa chitengo na . . . . Mwana wa mberere” ŵakwenera kupika ntchindi. Mu buku la Chivumbuzi chaputara 4, muli chifukwa icho Yehova wakwenelera nadi ntchindi. Ŵangelo kuchanya ŵakuchemerezga pakupeleka ntchindi kwa Yehova, “Uyo ngwamoyo muyirayira swii.” Ŵakuchemerezga kuti: “Ndimwe ŵakwenelera Yehova Chiuta withu, kupokera uchindami, ntchindi na nkhongono,  chifukwa mukalenga vinthu vyose, ndipo chifukwa cha khumbo linu vikaŵako ndipo vikalengeka.”—Chivu. 4:9-11.

³ Mwana wa mberere ni Yesu Khristu, “Mwana wa mberere wa Chiuta uyo wakuwuskako kwananga.” (Yoh. 1:29) Baibolo likutiphalira kuti Yesu ngwapachanya kuluska munthu waliyose uyo ni fumu panji wali kuŵapo fumu. Likuti: “Iyo ni Themba la mathemba na Fumu ya mafumu. Iyo yekha ngwambura kufwa, wakukhala mu ungweru wambura kufikirika ndipo palije munthu wali kumuwonapo panji uyo wangamuwona.” (1 Tim. 6:14-16) Uwu mbunenesko nadi. Kasi yilipo fumu iyo yili kupelekapo umoyo wake kuŵa sembe yakutiwombora ku kwananga? Ntchakuwonekerathu kuti namwe mukukolerana na mamiliyoni ghanandi gha ŵangelo pakuchemerezga kuti: “Mwana wa mberere uyo wakakomeka ngwakwenelera kupokera nkhongono, usambazi, vinjeru, lusoko, ntchindi, uchindami, na thumbiko.”—Chivu. 5:12.

4. Chifukwa wuli waliyose wakwenera kuchindika Yehova na Khristu?

⁴ Waliyose wakwenera kupeleka ntchindi kwa Yehova na Khristu. Para tachita nthena ndipo tizamusanga umoyo wamuyirayira. Mazgu gha Yesu agho ghali pa Yohane 5:22, 23 ghakutovwira kupulikiska fundo iyi. Ghakuti: “Awiske ŵakweruzga munthu nanga njumoza chara, kweni ŵapeleka kweruzga kose ku Mwana, mwakuti wose ŵachindike Mwana nga ni umo ŵakuchindikira Awiske. Uyo wakuleka kuchindika Mwana, wakuŵachindika chara Awiske awo ŵakamutuma.”—Ŵerengani Salimo 2:11, 12.

5. Chifukwa wuli tikwenera kuchindika ŵanthu wose?

⁵ Ŵanthu ŵali kulengeka “mu chikozgo cha Chiuta.” (Gen. 1:27) Lekani ŵanthu ŵanandi ŵali na mikhaliro yinyake ya Chiuta. Ŵali na chitemwa, lusungu, na chiwuravi. Ŵanthu ŵali kulengeka na njuŵi. Ŵakupambaniska pakati pa chaunenesko na chautesi. Ŵakumanya kuti ichi ntchiwemi, ichi ntchiheni. Ŵakumanya mphambano pakati pa kugomezgeka na kuleka kugomezgeka, kweniso icho ntchakwenelera na chambura kwenelera. (Rom. 2:14, 15) Ŵanthu ŵanandi ŵakutemwa vinthu vyakutowa kweniso vyambura ukazuzi. Kanandi ŵakukhumba kukhala mwamtende na ŵanyawo. Kwali ŵakumanya panji yayi, kweni munthowa yinyake ŵakulongora uchindami wa Yehova. Lekani munthu waliyose tikwenera kumuchindika.—Sal. 8:5.

6, 7. Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakupambana wuli na ŵanthu ŵanandi pa nkhani ya kuchindika ŵanthu?

⁶ Tikwenera kuchita mwamahara pakupeleka ntchindi ku ŵanthu. Ŵanthu ŵanandi ŵakulongozgeka na mzimu wa charu cha Satana. Lekani ŵanthu ŵanadi ŵakutemwa kusopa ŵanthu ŵanyake m’malo mwa kuŵapa waka ntchindi zakwenelera. Ŵakuchindika mwakujumphizga ŵaliska ŵavisopa, ŵandyali, ŵanthu awo ŵakuchita maseŵera, ŵakwimba, ŵakuchita mafilimu, na ŵanthu ŵanyake ŵakutchuka. Ŵakuwona ŵanthu aŵa kuŵa ŵapadera chomene. Ŵachinyamata na ŵalara wuwo ŵakutolera vyakuchita vyawo, nkharo yawo, na umo ŵakuvwalira.

⁷ Ŵakhristu ŵakwenera kulongora ntchindi zanthena yayi chifukwa ni zambura kwenelera. Khristu pera ndiyo wakaŵa wakufikapo, ndipo ndiyo tikwenera kutolerako nkharo yake. (1 Pet. 2:21) Chiuta wakukondwa yayi para tikuchindika ŵanthu mwakujumphizga. Tikwenera kukumbuka fundo yakuti: “Wose ŵali kwananga ndipo ŵakupeleŵera  pa uchindami wa Chiuta.” (Rom. 3:23) Unenesko ngwakuti palije munthu uyo tikwenera kumuchindika mwakujumphizga, kufika na pa kumusopa.

8, 9. (a) Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuchita wuli na ŵalara ŵa boma? (b) Kasi ŵalara ŵa boma tikuŵachindika kufika mpha?

⁸ Ŵanthu ŵanyake ŵakugwira ntchito mu boma. Ŵanthu awo ŵakugwira ntchito mu boma ŵakovwira kuti mu charu muŵe mtende kweniso ŵakovwira ŵanyawo. Tose tikupindura na ivyo ŵakuchita. Lekani mpositole Paulosi wakaphalira Ŵakhristu kuti ŵanthu aŵa ‘mbamazaza’ ndipo ŵakwenera kuŵachindika. Wakaŵaphalira kuti: “Pelekani kwa wose ivyo ŵakukhumba: msonkho kwa uyo wakukhumba msonkho, . . . uyo wakukhumba ntchindi, mupani ntchindi.”—Rom. 13:1, 7.

⁹ Pa chifukwa ichi, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuchindika ŵalara ŵa boma, kweniso ŵakulondezga malango gha uko ŵakukhala. Tikukolerana nawo para ŵakugwira ntchito zawo. Kweni tikuwoneseska kuti tileke kujumpha ivyo Malemba ghakuyowoya. Tikuswa yayi malango gha Chiuta panji kuchitako ndyali chifukwa cha kukhumba kupulikira ŵalara ŵa boma.—Ŵerengani 1 Petrosi 2:13-17.

10. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova mu nyengo yakale ŵakachitanga wuli na ŵalara ŵa boma?

¹⁰ Ŵateŵeti ŵa Yehova mu nyengo yakale ŵakapulikiranga ŵalara ŵa boma ndipo nase tingasambirako. Themba la Ŵaroma likati layowoya kuti waliyose wakwenera kulembeska mu kawundura, Yosefe na Mariya ŵakapulikira. Ŵakenda mtunda utali kuluta ku Betelehemu nangauli Mariya wakaŵa pafupi kubaba. (Luka 2:1-5) Apo Paulosi ŵakamupusikizgira kuti wabuda, wakayowoya mwantchindi pakujivikilira panthazi pa Themba Herode Agripa na Fesito, mulara wa chigaŵa cha Yudeya.—Mil. 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Chifukwa wuli ntchindi izo tikupeleka ku ŵalara ŵa boma zikupambana na izo tikupeleka ku ŵaliska? (b) Ntchivichi chikachitika Kaboni wa ku Austria wati walongora ntchindi munthu wandyali?

¹¹ Kweni Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakupeleka ntchindi zapadera yayi ku ŵaliska ŵa visopa nangauli iwo ŵakukhumba ntchindi zapadera. Visopa vyautesi vikubendezga Mazgu gha Chiuta ndipo vikusambizga mautesi pakuyowoya za Chiuta. Lekani ŵaliska ŵa visopa tikuŵapa ntchindi zapadera yayi. Kweni tikuŵapa waka ntchindi izo tingapeleka kwa waliyose. Tikukumbuka kuti Yesu wakaŵasuska ŵaliska ŵanthena. Wakati mbapusikizgi kweniso mbachibulumutira. (Mat. 23:23, 24) Kweni vinthu vingatiyendera makora para tikupeleka ntchindi zakwenelera ku ŵalara ŵa boma.

¹² Leopold Engleitner wakaŵa Kaboni uyo wakalimbikiranga uteŵeti. Kukwake kukaŵa ku Austria ndipo chipani cha Nazi chikamukaka na kumutumizga pa sitima ya pamtunda ku msasa wa Buchenwald. Dr. Heinrich Gleissner nayo wakakakika ndipo ŵakaŵira lumoza mu sitima iyi. Munthu uyu wakaŵa wandyali wa ku Austria. Kweni chipani cha Nazi chikamukaka. Apo ŵakaŵa pa ulendo wa ku msasa, Mubali Engleitner wakadumbiskana na Gleissner mwantchindi. Wakamuphalirako ivyo wakugomezga, ndipo Gleissner wakapulikizganga mwakupwelelera. Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose yikati yamara, Gleissner wakawovwira Ŵakaboni ŵa Yehova ŵa ku Austria kanandi waka chifukwa wakaŵa wamazaza mu charu. Panji mungakumbuka viwemi vinyake ivyo vingachitika para Ŵakaboni ŵakupeleka ntchindi zakwenelera  ku ŵalara ŵa boma, ntchindi izo Baibolo likuti tiŵapenge.

13. Mbanjani awo tikwenera kuŵachindika, ndipo chifukwa wuli?

¹³ Tikwenera kupeleka ntchindi ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Ŵalara awo ŵakutilongozga ndiwo tikwenera kuŵachindika chomene. (Ŵerengani 1 Timote 5:17.) Tikuŵachindika ŵabali aŵa kwambura kulaŵiska mtundu wawo, masambiro, panji ivyo ŵali navyo. Baibolo likuti iwo ni “vyawanangwa mu ŵanthu,” ndipo Chiuta wali kuŵaŵika kuti ŵapwelelerenge ŵanthu ŵake. (Efe. 4:8) Ghanaghanirani waka ntchito iyo ŵakuchita ŵalara ŵa mpingo, ŵalaŵiliri ŵa dera, ŵabali ŵa mu Komiti ya Munthavi, na ŵabali ŵa mu Wupu Wakulongozga. Ŵabali na ŵadumbu mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakachindikanga chomene ŵabali awo ŵakalongozganga. Nase tikwenera kuŵachindika. Tikuŵasopa yayi ŵalara awo ŵakulongozga mu mpingo panji kuchita nawo vinthu nga mbangelo. Kweni tikuŵachindika ŵabali aŵa chifukwa mbakujiyuyura kweniso ŵakulimbikira ntchito.—Ŵerengani 2 Ŵakorinte 1:24; Chivumbuzi 19:10.

14, 15. Yowoyani mphambano pakati pa ŵalara na ŵaliska ŵa visopa.

¹⁴ Ŵalara aŵa mbakujiyuyura kweniso mbaliska ŵauzimu. Iwo ŵakulongora kuti mbakujiyuyura nadi chifukwa ŵakukana kuti munthu waŵapenge ntchindi zapadera. Ŵakupambana chomene na ŵaliska ŵa matchalitchi ghautesi ndiposo ŵalongozgi ŵa visopa ŵa mu nyengo yakale awo Yesu wakati: “Ŵakutemwa malo ghakuzirwa chomene pa viphikiro na vitengo vyakunthazi mu masunagoge. Ŵakutemwaso kuti ŵanthu ŵaŵatawuzgenge mwantchindi mu misika.”—Mat. 23:6, 7.

¹⁵ Ŵaliska ŵaunenesko ŵakupulikira mazgu gha Yesu ghakuti: “Mungachemekanga Rabi chara, pakuti Msambizgi winu njumoza, ndipo imwe mose muli ŵabali. Kweniso, kuchema munthu waliyose kuti wiskemwe chara pa charu chapasi, pakuti Wiskemwe njumoza, wakuchanya. Kweniso mungachemekanga ŵalongozgi chara, pakuti Mulongozgi winu njumoza, Khristu. Kweni mukuru chomene pakati pinu wakwenera kuŵa muteŵeti winu. Waliyose uyo wakujikuzga wazamuyuyulika, ndipo waliyose uyo wakujiyuyura wazamukwezgeka.” (Mat. 23:8-12) Lekani ŵalara mu mipingo yose ya Ŵakaboni, ŵanyawo ŵakuŵatemwa na kuŵachindika chomene.

16. Chifukwa wuli tikwenera kulutilira kusambira Baibolo na kulondezga ivyo likuyowoya pa nkhani ya kupeleka ntchindi?

 ¹⁶ Mbunenesko kuti pangatora nyengo kuti timanye awo mbakwenelera kuŵapa ntchindi ndiposo umo tingaŵapira. Ndimo vikaŵiraso na Ŵakhristu ŵakwambilira. (Mil. 10:22-26; 3 Yoh. 9, 10) Kweni ntchakuzirwa chomene kulondezga ivyo Baibolo likutiphalira pa nkhani ya kulongora ntchindi. Pali viwemi vinandi para tikuchita vinthu mwakwenelera pa nkhani iyi.

17. Kasi uwemi wakulongora ntchindi ku ŵamazaza ngwakuti wuli?

¹⁷ Para tikupeleka ntchindi zakwenelera ku ŵalara ŵa boma, ŵangavikilira wanangwa withu wakuti tipharazgenge mwawanangwa. Ŵanthu ŵangachindika uteŵeti withu. Vyaka vyakumanyuma, Birgit, mupayiniya wa ku Germany, wakaŵapo apo mwana wake wakajaliranga sukulu. Ŵasambizgi ŵakaphalira Birgit kuti ŵakakondwa chomene kusambizga ŵana ŵa Ŵakaboni. Ŵakatiso vinthu vingaŵa makora yayi para pa sukulu yawo pangaŵavya ŵana ŵa Ŵakaboni. Birgit wakaŵalongosolera kuti: “Ŵana ŵithu ŵakusambizgika kuti ŵaŵenge na nkharo iyo Chiuta wakukhumba, ndipo yimoza yake njakuti ŵachindikenge ŵasambizgi.” Msambizgi munyake wakati, “ŵana wose ŵaŵenge nga mbana ŵinu mphanyi usambizgi ukunozga chomene.” Pakati pajumpha masabata ghachoko waka, msambizgi yumoza wakiza pa ungano wa chigaŵa ku Leipzig.

18, 19. Chifukwa wuli tikwenera kupeleka ntchindi zakwenelera ku ŵalara?

¹⁸ Kweni pakupeleka ntchindi ku ŵalara tikweneraso kulondezga ivyo Mazgu gha Chiuta ghakuyowoya. (Ŵerengani Ŵahebere 13:7, 17.) Tikwenera kuŵawonga chifukwa cha kulimbikira ntchito yawo na kuyezgayezga kulondezga ivyo ŵakutiphalira. Para tikuchita nthena, ŵachitenge ntchito yawo mwakukondwa. Kweni ichi chikung’anamura kuti titolerenge ivyo mulara munyake wakumanyikwa wakuchita yayi. Ŵanyake ŵakutolera umo wakuvwalira, umo wakujitozgera, umo wakuyowoyera nkhani, panji umo wakuyowoyera na ŵanthu. Para tingachita nthena, vingapeleka maghanoghano ghaheni. Tikwenera kuluwa yayi kuti nayo ni munthu wambura kufikapo. Munthu wakufikapo uyo tikwenera kumulondezga ni Khristu.

¹⁹ Tikuŵawovwira ŵalara mu mpingo para tikuŵapa ntchindi zakwenelera, na kuleka kuŵapa ntchindi zakujumphizga. Ivi viŵawovwirenge kuti ŵaleke kujikuzga, kujiwona kuti mbapachanya panji kujiwona kuti mbarunji.

20. Kasi pali uwemi wuli para tikupeleka ntchindi ku ŵanyithu?

²⁰ Para tikupeleka ntchindi ku awo zikuŵenelera, vikutovwira kuti tileke kujighanaghanira. Vikutovwiraso kuti tileke kujikuzga para ŵanyithu ŵakutipa ntchindi. Kweniso ndikuti tikukolerana na gulu la Yehova, ilo likutovwira kuti tileke kupeleka ntchindi zakujumphizga, panji zambura kwenelera ku ŵanthu ŵanyithu. Ntchamahara kupeleka ntchindi zakwenelera chifukwa vikutovwira kuti tileke kukhuŵara para awo tikuŵapa ntchindi ŵatikhuŵazga.

21. Chifukwa wuli tikupeleka ntchindi zakwenelera ku ŵanyithu?

²¹ Chifukwa chikuru icho tikupelekera ntchindi zakwenelera ku awo zikuŵenelera ntchakuti tikukondweska Chiuta. Para tikuchita ivyo iyo wakukhumba, tikulongora kuti ndise ŵakugomezgeka. Kweniso tikovwira Chiuta kuti wamuzgore uyo wakumunena. (Zinth. 27:11) Mu charu muli ŵanthu ŵanandi awo ŵakupeleka ntchindi zambura kwenelera. Tikuwonga chomene kuti tamanya umo tingapelekera ntchindi kuyana na umo Yehova wakukhumbira.