Skip to content

Skip to table of contents

OCIPAMA CEKŨI LECELÃLA

Wa vi “Sokolola Vutima Waye”

Wa vi “Sokolola Vutima Waye”

1, 2. Lombolola ungende Maria a linga, kuenda ocina co kavisa.

 MARIA wa sanda onjila yokutumãla ciwa. Eye wa linga ungende volowola vialua. Yosefe wa pitile kovaso oku songuila ocimbulu, toke ko Beteleme. Maria wa yeva okuti oñaña ya kala vimo liaye ya lisenga vali.

2 Embimbiliya poku tukula ndomo Maria a kala kepuluvi liaco, li popia hati, “wa kulilua.” (Luka 2:5) Osimbu va pita vovapia, olongunja vimue via kala oku lima, pamue via lipula esunga lieci ukãi umue we mina a lingila ungende waco. Momo lie Maria a lingila ungende wa lua woku tunda ko Nasara?

3. Ocikele cipi Maria a tambuile, kuenda nye tu lilongisa catiamẽla kokuaye?

3 Ovina viaco via fetika olosãi vimue konyima, eci ufeko waco u Yudea a tambula ocikele cimue ka ca lamuiwa voluali. Eye weya oku cita Omõla wa Suku, una noke wa linga Mesiya. (Luka 1:35) Osimbu otembo yoku cita ya kala ocipepi, ovo va linga ungende. Vungende waco Maria wa liyaka lovitangi vialua via seteka ekolelo liaye. Tu konomuisi ovina vio kuatisa oku pamisa ekolelo liaye.

Ungende Woku Enda ko Beteleme

4, 5. (a) Momo lie Yosefe la Maria va endelele ko Beteleme? (b) Ocihandeleko ca Kaisare ca likuata loku tẽlisiwa kuocitumasuku cipi?

4 Yosefe la Maria havoko lika va linga ungende. Kaisara Augusto wa ecele ocihandeleko oco omanu vosi vofeka va lisonehise, kuenje omanu va endele valupale ana va citiwila. Nye Yosefe a linga? Ulandu waco u popia ndoco: “Yosefe wa tunda ko Nasara yo vo Galilea, wa enda ko Yudea, kimbo lia Daviti, onduko yalio Beteleme, momo eye ukuepata lia Daviti.”—Luka 2:1-4.

5 Kua kala ocina cimue ca vetiya Kaisara oku eca ocihandeleko coku lisonehisa. Ocitumasuku cimue okuti tunde otembo ca sonehiwa pa pitile ale ovita epanduvali kanyamo, ca popele hati, Mesiya o citiwila ko Beteleme. Kua kala olupale lumue lu tukuiwa hati o Beteleme ocipepi lo Nasara, ci soka ekũi lamosi kolokilometulu. Pole, ocitumasuku caco ca popele okuti, Mesiya o citiwila vo “Beteleme Efarata.” (Tanga Mika 5:2.) Koloneke vilo, oco omunu a pitĩle volupale luaco, o sukila oku enda ci soka 150 kolokilometulu poku loña kombuelo loku pita volomunda toke ko Nasara. Ko Beteleme yaco oko Yosefe a sukilile oku enda oco a lisonehise, momo oluo lua kala olupale luepata lia Daviti, lina Yosefe lukãi waye va tiamẽlele.

6, 7. (a) Momo lie tu popela tuti ka ca lelukile ku Maria oku linga ungende woku enda ko Beteleme? (b) Oku kala ukãi wa Yosefe kua nena apongoloko api kovina Maria a sukilile oku linga? (Tala etosi pombuelo yemẽla.)

6 Anga hẽ Maria nda wa kuatisa Yosefe oku pokola kocihandeleko caco? Ungende waco ka wa lelukile kokuaye. Citava okuti ca kala kotembo yonjovo, kesulilo liokuenye. Handi vali, oku tukula olondaka viokuti wa tunda ko Galilea’ ca sunguluka, momo o Beteleme ya kala pocitumãlo cimue ca kuata owulu wa lepele calua okuti u pitahãla 760 kolometulu. Kuenje, va linga ungende waco voloneke vialua kuenda va kavele. Citava okuti owulu waco ka wa lelukile ku Maria momo wa sukilile oku talama olonjanja vialua oco a puyuke. Ukãi wosi we mina eci otembo yaye yoku cita yi pitĩlapo, o sukila oku kala ocipepi lonjo, muna apata lakamba va pondola oku u kuatisa eci olongembia vi fetika. Maria wa sukilile oku kuata utõi oco a linge ungende waco.

Ungende woku enda ko Beteleme ka wa lelukile

7 Ndaño lovina viaco, Luka wa soneha hati, Yosefe wa endele oku ka “lisonehisa kumue la Maria.” Eye wa popiavo hati, Maria ‘wa eciwile oco a kueliwe la Yosefe, momo wa likuminyile oku u kuela.’ (Luka 2:4, 5) Olohuela viaco la Yosefe, via nena apongoloko alua kovina Maria a sukilile oku linga. Maria wa tendele Yosefe okuti eye usongui waye, kuenje wa tava lesanju ocikele a tambula ku Suku coku kala ombandeki loku kuatisa ulume waye kovina viosi va enda oku linga. * Omo liaco, oku tava lumbombe kocisimĩlo culume waye kua seteka ekolelo lia Maria, pole wa pokola.

8. (a) Nye ca vetiya Maria oku enda la Yosefe ko Beteleme? (b) Kovina vipi Maria a lekisa ongangu yiwa ku vakuekolelo?

8 Nye vali ca vetiya Maria oku pokola? Anga hẽ wa kũlĩhĩle okuti Mesiya o citiwila ko Beteleme, ndomo ca popiwile? Embimbiliya ka li tukula ulandu waco. Ka tu pondola oku popia tuti, Maria ka kũlĩhĩle ulandu waco, momo asongui vetavo liesanda kuenda omanu vosi, va kũlĩhĩle ciwa ulandu waco. (Mat. 2:1-7; Yoa. 7:40-42) Maria wa kuatele ukũlĩhĩso walua Wovisonehua. (Luka 1:46-55) Ci kale okuti Maria wa sokiyile oku linga ungende omo lioku pokola kulume waye, ale kocihandeleko combiali, kuenda kocitumasuku ca Yehova, ale ovolandu aco a likuata, eye wa lekisa ongangu yiwa. Yehova wa velisapo calua umbombe lepokolo lialume lakãi. Omo okuti koloneke vilo omanu ka va kapeleko umbombe lepokolo, ongangu ya Maria yi vetiya calua afendeli va Suku kolonepa viosi va kasi.

Oku Citiwa Kua Kristu

9, 10. (a) Nye Maria la Yosefe va sokolola osimbu va kala ocipepi lo Beteleme? (b) Momo lie Yosefe la Maria ka va kuatelele onjo yoku sikĩla?

9 Citava okuti Maria wa kuata esanju lialua eci a mola okuti o Beteleme yi kasi ocipepi. Eci Maria la Yosefe va kala oku lamana vepato liolomunda loku pita voviti vieva, kuenda eci va mola oku unguiwa kuapako asulako, pamue va kala oku sokolola ekalo liolupale luaco. Olupale luaco lua kala lutito calua pokati kalupale o ko Yudea, ndomo uprofeto Mika a ci popele. Pole, omo Boasi la Naomi kuenda Davi va citiwila okuti, otembo yaco pa pitile ale ci pitahãla ohulukãi yanyamo.

10 Maria la Yosefe va sanga okuti olupale luaco lue yuka to omanu. Omo okuti omanu vamue va pitĩlile tete oco va lisonehise, Maria la Yosefe ka va sangele vali onjo yoku sikĩla. * Kuenje, va enda vocunda colongombe, momo ka va sangele onjo yoku kala. Yosefe wa yeva esakalalo lialua eci a limbuka okuti, olongembia viukãi waye via kala oku li vokiya. Kuenje, Maria wa fetika oku kuata olongembia vioku cita vocitumãlo caco.

11. (a) Momo lie akãi vosi va kũlĩhĩla ciwa evalo Maria a yeva? (b) Kovina vipi Yesu a tukuiwa okuti “uveli”?

11 Akãi vo kolonepa viosi violuali, va kũlĩha ciwa evalo Maria a yeva. Konyima yeci ci soka olohulukãi vikuãla kanyamo, Yehova wa popele ale hati, akãi va ka kuata olongembia poku cita omo lioku piñala ekandu. (Efet. 3:16) Ka kuli uvangi laumue u lekisa okuti Maria ka yevele evalo. Ulandu wa Luka ka u lombolola ovina viosi via pita kepuluvi liaco, pole u popia lika ndoco: ‘Maria wa cita uveli waye omõla ulume.’ (Luka 2:7) Maria wa cita uveli waye okuti, eye omõla watete pokati komãla epanduvali a kuata. (Mar. 6:3) Omõlaco wa laikele oku velapo calua. Ka kaile lika uveli wa Maria, pole, eye “uveli pokati koviluvo viosi” via Yehova, haeye Omõla wongunga wa Suku.—Va Kol. 1:15.

12. Pi Maria a langekele oñaña, kuenda olomapalo vioku citiwa kua Yesu loviluvialuvia vimue via siata oku lekisiwa via litepa ndati leci catiamẽla ku Yesu?

12 Ulandu waco wa amisako loku popia hati: ‘Maria wa muñila oñaña yaye ponanga, kuenje, wa yi langeka pocililo colongombe.’ (Luka 2:7) Olomapalo vioku citiwa kua Yesu via siata oku lingiwa voluali luosi kumue loviluvialuvia viatiamẽla kokuaye, olonjanja vimue vi lingiwa loku luvikiya. Kũlĩhĩsa okuti, ocililo, ongonjo yimue, ale ocikuata coku kapa okulia kuovinyama. Ivaluka okuti, ovo va sikĩlile vocunda colongombe okuti, ka mua kalele ofela yiwa, kuenda mua lihĩle calua.Ocunda colongombe lalimue eteke ca yelele, ci kale koloneke viaco, ale koloneke vilo. Onjali yipi yi pondola oku nõla ocitumãlo ca soka ndoco oco mu citiwile omõlaye, nda kuli ocitumãlo cimue cikuavo? Olonjali vi yonguila ovina viwa komãla vavo, ca piãla enene Yosefe la Maria, momo va tata Omõla wa Suku!

13. (a) Kolonepa vipi Maria la Yosefe va linga eci ca velapo lovina va kuatele? (b) Koloneke vilo, ovina vipi olonjali vi kuete olondunge via pitisa kovaso ndeci Yosefe la Maria va linga?

13 Maria la Yosefe ka va sumuĩle omo liuhukũi wavo pole, va sanjukilile ovina va kuata. Ivaluka okuti, Maria wa tata ciwa oñaña yaye. Eye wa yi muñila ponanga kuenda wa yi langeka ciwa vocimanga covinyama oco a yi pekelise okuti ka yi tali ohali lombambi. Maria ka ecelele okuti ekalo liaco liu kokela esakalalo loku u tateka oku linga ovina via velapo. Eye kumue la Yosefe va kũlĩhĩlevo okuti, oku longisa omõla oku kuatela ocisola Yehova, oco ocina ca velapo va sukilile oku linga. (Tanga Esinumuĩlo 6:6-8.) Koloneke vilo, olonjali vi kuete olondunge, vi teyuila omãla vavo kovituwa vĩvi viomanu vana ka va yongola oku vumba Suku.

Epasu Limue li Lembeleka

14, 15. (a) Momo lie angombo va yonguilile oku mola oñaña? (b) Nye angombo va mola eci va pitĩla vocimanga?

14 Vocipikipiki, kua yevala onjuvungo yimue okuti, ya imũla ombembua ya kala pocitumãlo Yesu a citiwila. Angombo va iñila lonjanga vocunda colongombe, oco va mole olonjali ca piãla enene oñaña ya citiwa. Alume vaco va kuata esanju lialua kovipala viavo. Ovo va tundile kolomunda lolupesi kuna va kala voluayela, oku tata oviunda viavo viovinyama. * Angombo vaco va sapuila Yosefe la Maria ovina vi komõhisa va mola. Eci va kala kolomunda vokuenda kuteke, ungelo umue weya kokuavo ocipikipiki. Ocinyi culamba wa Yehova ca va tuila, kuenje ungelo wa popia hati Kristu, Mesiya, wa citiwila ko Beteleme. Ovo va sanga oñaña ya langekiwa vocunda colongombe okuti, va yi muñila polonanga. Noke, kua pita ocina cimue ci komõhisa calua okuti, ovangelo vokilu va tukuluka loku imba ovisungo vioku sivaya ulamba wa Yehova!—Luka 2:8-14.

15 Ka ci tu komõhisa oku limbuka ndomo alume va iñila vo Beteleme! Citava okuti va yeva esanju lialua poku mola oñaña ya citiwa loku tala ndomo va yi pekelisa ndeci ungelo a va sapuila. Ovo ka va yuvuila oku yevalisa esapulo liaco. Ulandu waco u popia ndoco: ‘Va sapula ondaka yaco. Vosi va ci yeva, va komõha ndomo ovangombo va sapula ondaka yaco.’ (Luka 2:17, 18) Citava okuti koloneke viaco, asongui vatavo esanda ka va kapeleko angombo. Pole, Yehova wa kapako alume vaco ambombe haivo vakuekolelo. Epasu liaco lia kuatisa ndati Maria?

Yehova wa kapako angombo vakuekolelo haivo ambombe

16. Ocituwa coku sokolola Maria a kuata, ca situlula ndati esunga lieci a kuatela ekolelo?

16 Ndaño okuti Maria wa kavele calua omo lioku cita oñaña, pole wa yevelela lutate olondaka viosi. Embimbiliya li popia hati: “Maria puãi wa soleka olondaka evi viosi oku vi sokolola vutima waye.” (Luka 2:19) Maria wa enda oku sokolola ovina vialua. Eye wa kũlĩhĩle okuti, olondaka ungelo o sapuililele via kuata esilivilo liocili. Yehova Suku wa yonguile okuti, Maria o kũlĩha loku limbuka oku omõlaye a tundile, kuenda esilvilo a kuata. Omo liaco, ka yevelile lika. Eye wa kapa olondaka viaco vutima waye loku vi sokolola olonjanja vialua vokuenda kuolosãi, kuenda vokuenda kuanyamo a kuamamo. Ovina viaco via kuatisa Maria oku pamisa ekolelo liaye.—Tanga Va Heveru 11:1.

Maria wa yevelela lutate angombo, kuenda wa kapa olondaka viavo vutima waye

17. Tu setukula ndati ongangu ya Maria poku lilongisa Ondaka ya Suku?

17 Ove hẽ o kuama ongangu ya Maria? Yehova wa kapa Vondaka yaye alongiso alua a velapo a pamisa ekolelo lietu. Pole, nda ka tu yevelela lutate, ka tu kuatisiwa lalongiso aco. Tu ci linga poku tanga Embimbiliya oloneke viosi, okuti ka tu li tendi ndelivulu liaño, pole tu li tenda okuti, Ondaka ya Suku. (2 Tim. 3:16) Omo liaco, tu sukila oku lilongisa loku patekela ovina viatiamẽla ku Yehova, kuenda oku vi sokolola ndeci Maria a linga. Nda tua sokolola ovina tu tanga Vembimbiliya, loku kũlĩhĩsa ndomo tu pokola kalungulo a Yehova, ekolelo lietu li ka amamako oku kula.

Olondaka Vialua Vioku Sokolola

18. (a) Maria la Yosefe va pokola ndati Kocihandeleko ca eciwile ku Mose koloneke viatete viomuenyo wa Yesu? (b) Ocilumba Yosefe la Maria va eca vonembele ca situlula nye catiamẽla kovina va kuata?

18 Eci oñaña ya tẽlisa oloneke ecelãla, Maria la Yosefe vo wa ambata oco a seviwe evamba, ndomo ca kisikiwile Vocihandeleko ca eciwile ku Mose, kuenje, vo luka onduko ya Yesu, ndeci va va imbile onumbi. (Luka 1:31) Keteke liekũi lakuãla, va tunda vo Beteleme kuenje, va endele laye vonembele ko Yerusalãi, okuti pa kala ocinãla cimue. Noke va eca ocilumba coku liyelisa cina ca kisiwile Vocihandeleko okuti, nda omunu ohukũi, eca olonende vivali ale omãla vavali volopomba. Ndaño ka va ecele ocilumba cinene ndeci omeme kuenda opomba, vina olonjali vikuavo via enda oku eca, pole ka va yevele osõi. Vokuenda kuotembo va kala vonembele, va lembelekiwa calua.—Luka 2:21-24.

19. (a) Simeone wa sapuila ndati Maria olondaka vialua vioku sokolola? (b) Ana poku mola Yesu wa linga nye?

19 Ulume umue ukulu wendamba o tukuiwa hati, Simeone wa amela kokuavo, kuenje wa sapila ku Maria olondaka vialua oco vi kale vutima waye. Ulume waco wa tambuile ohuminyo yokuti, osimbu ka file o mola Mesiya kuenje, lekuatiso liespiritu sandu, Yehova wo lekisa okuti oñaña Yesu, eye Onjovoli ya likuminyiwile. Simeone wa sapuila Maria esumuo a laikele oku kuata. Eye wa popiavo hati, evalo Maria a laikele oku yeva li sokisiwa loku tomiwa losipata ya lepa. (Luka 2:25-35) Ndaño okuti pamue olondaka viaco vi lingisa usumba, pole via kuatisa Maria oku pandikisa kesumuo eci owola yaco ya pitĩlapo noke yakũi atatu kanyamo. Eci Simeone a mãla oku vangula, ukãi umue uprofeto o tukuiwa hati, Ana wa mola oñaña Yesu, kuenje wa fetika oku vangula catiamẽla komanu vosi va kala oku lavoka epopelo lio Yerusalãi.—Tanga Luka 2:36-38.

Eci Maria la Yosefe va kala vonembele ya Yehova vo Yerusalãi, va pamisiwa calua

20. Ocisimĩlo coku tuala Yesu vonembele ko Yerusalãi ca kuata ndati esilivilo?

20 Ocisimĩlo ca Yosefe la Maria coku tuala oñaña vonembele ya Yehova vo Yerusalãi, ca sungulukile calua! Poku ci linga, va vetiya omõlavo oku fetika oku pamisa ekolelo liaye okuti, tunde kepuluvi liaco, lalimue eteke a liwekelepo vali oku endaenda vonembele ya Yehova. Osimbu va kalamo, va linga ovina viosi va ponduile, kuenje, va longisiwa, kuenda va vetiyiwa calua. Keteke liaco eci Maria a tunda vonembele ekolelo liaye lia pamisiwa calua, kuenda utima waye we yukile olondaka vialua viatiamẽla kalongiso a Suku, ana a sukilile oku sokolola loku a longisa komanu vakuavo.

21. Tu pamisa ndati ekolelo lietu ndeci Maria a linga?

21 Koloneke vilo, tu sanjuka calua oku mola ndomo olonjali vi setukula ongangu ya Yosefe la Maria. Pokati Kolombangi Via Yehova, olonjali vina okuti vakuekolelo, via siata oku endaenda kolohongele kumue lomãla vavo. Olonjali viaco, vi linga ovina via velapo poku lembeleka vamanjavo. Kuenje, eci va tunda kolohongele va kolisiwa, va sanjuka, kuenda va kuete ovina vialua viwa vioku livetiya pokati. Oku liongolola kumue lavo ci nena esanju lialua! Osimbu tu amamako oku ci linga, ekolelo lietu li pama calua ndeci Maria a linga.

^ Kũlĩhĩsa etepiso li kasi pokati kolondaka evi lovina via tukuiwa vungende Maria a lingile onjanja yatete ndoco: “Maria wa katuka ... wa enda” oku nyula Elisavete. (Luka 1:39) Kepuluvi liaco, omo okuti Maria ka kuelele handi, citava okuti poku linga ungende waco, ka pingile ku Yosefe. Noke yolohuela viavo, Maria hayeko wa sokiya ungende woku enda ko Beteleme, pole Yosefe eye wa ci linga.

^ Kosimbu, omanu va kuata ocituwa cokuti, valupale mu kala olonjo vioku sikĩla oco vi teyuile olongende kuenda vana va pita ombamba.

^ Omo okuti kotembo yaco angombo va kala voluayela loviunda viavo, ci likuata luvangi Wembimbiliya wokuti: Kristu ka citiwile kosãi ya Cembanima, momo kotembo yaco, oviunda via siata oku kapiwa ocipepi lolonjo. Eye, wa citiwa kefetikilo liosãi ya Mbalavipembe.