YESU KRISTO o amba a ri: “Iya hayani kha vhahau, u vha vhudze zwithu zwoṱhe zwe Yehova a u itela zwone na nḓila ye a u khathutshela ngayo.” Nga tshenetsho tshifhinga khamusi o vha e ngei Gadara, tshipembe-vhubvaḓuvha Lwanzheni lwa Galilea, a tshi khou amba na muthu we a vha a khou ṱoḓa u vha mutevheli wawe. Maipfi a Yesu a sumbedza uri o vha a tshi pfesesa pfaneleo ya muthu ya ndeme, ine ya vha lutamo lwa u vhudza mashaka mafhungo avhuḓi na a ndeme.—Marko 5:19.

Na ṋamusi, kanzhi ri a kona u vhona yeneyo pfaneleo naho i tshi vhonala kha dziṅwe mvelele u fhira dziṅwe. Nga zwenezwo, musi muthu a tshi vha mugwadameli wa Yehova Mudzimu wa ngoho, kanzhi u ṱoḓa u vhudza mashaka awe nga ha lutendo lwawe luswa. Fhedzi a nga zwi ita hani zwenezwo? A nga swikelela hani mbilu dza mashaka awe ane a vha na vhurereli ho fhambanaho—kana ane a si vhe vhatendi? Bivhili i ṋea nyeletshedzo yavhuḓi na yo teaho.

Ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, Andrea ndi ene we a thoma u ṱalula Yesu sa Messia. Nahone ndi nnyi we a ṱavhanya u mu vhudza nga ha zwe a zwi dzumbulula? “[Andrea] a thoma nga u wana mukomana wawe Simoni, a amba nae a ri: ‘Ro wana Messia’ (musi zwi tshi ṱalutshedzelwa zwi amba uri Kristo).” Andrea o isa Petro kha Yesu, zwe zwa ṋea Petro tshibuli tsha u vha muṅwe wa vhafunziwa vha Yesu.—Yoh. 1:35-42.

Nga murahu ha miṅwaha i ṱoḓaho u vha ya rathi musi Petro e ngei Yope, o humbelwa uri a fare lwendo lwa u ya devhula ngei Kesarea u itela u dalela nnḓu ya Koronelio, we a vha e nduna ya mmbi. Ndi vhafhio vhe Petro a vha wana vho kuvhangana nḓuni yeneyo? “Koronelio o vha o vha lavhelela [Petro na vhe a vha e lwendoni navho] nahone o vha o kuvhanganya mashaka awe na khonani dzawe dza tsini.” Nga zwenezwo, Koronelio o ṋea mashaka awe tshibuli tsha u pfa Petro a  tshi amba na u ita phetho yo thewaho kha zwe vha zwi pfa.—Mish. 10:22-33.

Ri nga guda mini kha nḓila ye Andrea na Koronelio vha fara ngayo mashaka avho?

Andrea na Koronelio a vho ngo litshelela mafhungo enea. Andrea ndi ene we a ḓivhadza Petro kha Yesu, nahone Koronelio o itela mashaka awe ndugiselelo ya uri vha pfe zwine Petro a ṱoḓa u zwi amba. Fhedzi Andrea na Koronelio a vho ngo tsikeledza mashaka avho kana vha lingedza u vha fhura uri vha vhe vhatevheli vha Kristo. Naa hu na zwine na zwi guda kha zwenezwi? Zwi ḓo vha zwavhuḓi arali na riṋe ra ita zwi fanaho. Ri nga kona u haseledza na mashaka ashu nahone ra vha vulela zwibuli zwa uri vha kone u pfa ngoho i re Bivhilini na u ḓivha vhatendi nga riṋe. Naho zwo ralo, ri ṱhonifha mbofholowo yavho ya u ḓikhethela nahone ri iledza u vha itela mutsiko. U itela u fanyisa nḓila ine ra nga thusa ngayo mashaka ashu, ṱhogomelani tsumbo ya Jürgen na Petra, vhavhingani vha ngei Dzheremane.

Petra o guda Bivhili na Ṱhanzi dza Yehova nahone nga u ya ha tshifhinga a lovhedzwa. Munna wawe, Jürgen, o vha e muofisiri wa maswole. Mathomoni, Jürgen o vha a sa takaleli phetho ye mufumakadzi wawe a i dzhia. Fhedzi nga u ya ha tshifhinga, o ṱalukanya uri Ṱhanzi dzi huwelela ngoho i re Bivhilini. Na ene o mbo ḓi ṋekedzela vhutshilo hawe kha Yehova, nahone ṋamusi ndi muhulwane wa tshivhidzo. Zwino ndi ifhio nyeletshedzo ine a i ṋea malugana na u swikelela mbilu ya shaka ḽine ḽa vha na lutendo lwo fhambanaho?

Jürgen o amba zwi tevhelaho: “A ro ngo fanela u kombetshedza mafhungo nahone ra tsikeledza mashaka ashu nga zwithu zwa muya. Zwenezwo zwi nga ita uri vha timatime. Nga u ya ha tshifhinga, zwi nga vha zwavhuḓi arali nga vhuṱali ra vha thetshedza zwiḽiwa zwa muya nga zwiṱuku nga zwiṱuku. Zwiṅwe hafhu, ndi zwavhuḓi u wanela mashaka ashu vhahashu vhane vha vha thangana dzavho dza murole na vhane vha takalela zwithu zwi fanaho na zwavho. U ita zwenezwi zwi nga engedza dzangalelo ḽavho ḽa zwithu zwa muya.”

Muapostola Petro na mashaka a Koronelio vho ṱavhanya u aravha mulaedza wa Bivhili. Vhaṅwe ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha vhe vha guda ngoho vho ṱoḓa tshifhinga tsho engedzeaho u itela u dzhia phetho.

Mashaka manzhi a Yesu o sumbedza lutendo khae tshifhingani tsha vhuḓinḓa hawe ha khagala. Sa tsumbo, zwi nga kha ḓi itea uri muapostola Yakobo na Yohane vho vha vhe vharathu vha Yesu nahone mme avho, Salome, o vha e mmane wawe. A nga kha ḓi vha o vha e muṅwe wa “vhafumakadzi vhanzhi, vhe vha vha vha tshi vha ṱhogomela [Yesu na vhaapostola] nga thundu dzavho.”—Luka 8:1-3.

Naho zwo ralo, miṅwe miraḓo ya muṱa wa Yesu a yo ngo vha na lutendo khae nga khathihi. Sa tsumbo, kha tshiṅwe tshiitea nga murahu ha ṅwaha musi Yesu o no lovhedzwa, magogo o kuvhangana nḓuni u itela u mu pfa a tshi amba. “Musi mashaka awe a tshi zwi pfa, vha bva u itela uri vha mu fare, ngauri vho vha vha tshi ri: ‘O ṱangana ṱhoho.’” Tshiṅwe tshifhinga nga murahu, musi vharathu vha Yesu vha tshi mu vhudzisa nga ha nzudzanyo dzawe dza nyendo, ho ngo vha ṋea phindulo yo livhaho. Ndi ngani? Ndi ngauri “vharathu vhawe vho vha vha sa mu tendi.”—Marko 3:21; Yoh. 7:5.

Ndi mini zwine ra nga zwi guda kha nḓila ye Yesu a fara ngayo mashaka awe? Ho ngo sinyuwa musi vhaṅwe vhavho vha tshi amba uri o ṱangana ṱhoho. Na nga murahu ha u vhulahwa na u vuswa hawe, Yesu o dovha a ṱuṱuwedza mashaka awe nga u ḓivhonadza  kha murathu wawe Yakobo. Zwi vhonala uri u ḓivhonadza honohu a ho ngo thusa Yakobo fhedzi, fhedzi ho dovha ha thusa vhaṅwe vharathu vha Yesu, uri ndi ene Messia wa vhukuma. Nga zwenezwo, vho vha vhe na vhaapostola na vhaṅwe nḓuni ya nṱha ngei Yerusalema nahone zwi tou vha khagala uri vho ṱanganedza muya mukhethwa. Nga u ya ha tshifhinga, Yakobo na Yuda, vhaṅwe vha vharathu vha Yesu, vho bvela phanḓa vha tshi wana ndugelo dzavhuḓi.—Mish. 1:12-14; 2:1-4; 1 Vhakor. 15:7.

U fana na ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, maṅwe mashaka ṋamusi a ṱoḓa tshifhinga tsho engedzeaho u itela u dzhena nḓilani ya vhutshilo. Dzhiani tsumbo ya Roswitha, we a vha a tshi dzhena kereke ya Roma Katolika musi munna wawe a tshi lovhedzwa sa muṅwe wa Ṱhanzi ya Yehova nga 1978. Samusi Roswitha o vha a tshi fhisetshela lutendo lwawe, mathomoni o vha a tshi pikisa munna wawe. Fhedzi nga murahu ha miṅwaha, u pikisa hawe ho fhungudzea nahone a thoma u zwi vhona uri Ṱhanzi dzi funza ngoho. Nga 2003 o mbo ḓi lovhedzwa. Ndi mini zwe zwa ita uri a shanduke? Nṱhani ha uri a khukhuliswe nga u pikisa ha Roswitha, munna wawe o mu ṋea tshifhinga tsha u shandula mavhonele awe. Ndi nyeletshedzo ifhio ine Roswitha a i ṋea? “U konḓelela hu ḓisa dakalo.”

Monika o lovhedzwa nga 1974, nahone vharwa vhawe vhavhili vha vha Ṱhanzi nga murahu ha miṅwaha ya fumi. Naho Hans munna wawe o vha a sa vha pikisi, o mbo ḓi lovhedzwa nga 2006. Ndi ifhio nyeletshedzo ine wonoyu muṱa wa vha nayo, samusi wo no tshenzhela zwenezwo zwoṱhe? “Fulufhedzeani kha Yehova, nahone ni ime no khwaṱha lutendoni.” Vhukuma, zwo vha zwi zwa ndeme u bvela phanḓa vha tshi khwaṱhisedza Hans uri vha a mu funa. Vho dzula vhe na fulufhelo ḽa uri u ḓo fhedzisela o ṱanganedza lutendo lwavho.

Yesu o vhuya a ṱalusa mulaedza wa ngoho sa maḓi ane a ṋea vhutshilo vhu sa fheli. (Yoh. 4:13, 14) Ri ṱoḓa mashaka ashu a tshi homoloswa nga u nwa maḓi a rotholelaho a ngoho. Vhukuma, a ri ṱoḓi vha tshi fhirelelwa nga nṱhani ha uri ri vha gabedza maḓi manzhi nga u ṱavhanya. Uri vha ḓipfa vho homoloswa kana vho fhirelelwa zwo ḓisendeka kha nḓila ine ra vha ṱalutshedza ngayo lutendo lwashu. Bivhili i amba uri “mbilu ya muvhuya i fhindula yó ranga ya anganya” ya dovha ya ri “mbilu ya muṱali i funzedza mulomo wawe; i anza pfunzo mulomoni wawe.” Ri nga shumisa hani yeneyi nyeletshedzo?—Mir. 15:28; 16:23.

Mufumakadzi a nga kha ḓi ṱoḓa u ṱalutshedza munna wawe nga ha lutendo lwawe. Arali a ‘fhindula o ranga u anganya,’ u ḓo khetha maipfi awe nga vhuronwane nahone a si ṱavhanyele u amba. Ho ngo fanela u ḓivhonadza u nga u muvhuya kana u na vhuimo ha nṱha. Maambele awe o elekanywaho zwavhuḓi a nga homolosa nahone a ita uri hu vhe na mulalo. Ndi tshifhinga tshifhio tshine munna wawe a vha o ḓigeḓa nahone a tshi dzhenea nga ho leluwaho? Ndi zwithu zwifhio zwine a takalela u amba kana u vhala nga hazwo? Naa u takalela zwa saintsi, politiki kana mitambo? A nga ita hani uri munna wawe a takalele u haseledza nga ha Bivhili ngeno a tshi khou ṱhonifha maḓipfele na mahumbulele awe? U humbulisisa nga ha zwenezwo zwi ḓo mu thusa u amba na u ḓifara nga nḓila ine ya sumbedza uri u na luvhonela.

U swikelela mbilu dza miraḓo ya miṱa ine ya si vhe Dziṱhanzi a si mafhungo a u sokou ṱalutshedza lutendo lwashu. Zwine ra zwi amba zwi fanela u tikedzwa nga vhuḓifari havhuḓi.

Jürgen o bulwaho afho nṱha o ṱalutshedza a ri: “Dzulani ni tshi shumisa maitele a Bivhili vhutshiloni haṋu ha ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Yeneyo ndi nḓila i bvelelaho ya u ita uri shaka ḽi ṱhogomele vhuḓifari haṋu, naho ḽi sa ḓo zwi ṱanganedza nga hu leluwaho.” Hans, we a lovhedzwa miṅwaha i ṱoḓaho u vha 30 mufumakadzi wawe o no lovhedzwa, u tendelana nazwo. “Tsumbo yavhuḓi ya Vhukriste ndi ya ndeme vhukuma, i ita uri shaka ḽi vhone mvelelo yavhuḓi ya ngoho vhutshiloni hashu.” Mashaka ashu a fanela u kona u vhona uri lutendo lwashu lu ri ita uri ri vhe vho fhambanaho na vhaṅwe nga nḓila yavhuḓi, hu si nga nḓila i si yavhuḓi.

Muapostola Petro o ṋea vhafumakadzi vhane vhanna vhavho vha si vhe vhatendi nyeletshedzo ya uri: “Ḓiṱukufhadzeni kha vhanna vhaṋu, uri arali hu na vhane vha si thetshelese ipfi ḽa Mudzimu, vha kungee hu songo ambiwa navho, fhedzi nga vhuḓifari ha vhafumakadzi vhavho, nga ṅwambo wa u vhona vhuḓifari haṋu ho kunaho khathihi na ṱhonifho yo dzikaho. U ḓinakisa haṋu hu songo vha ha nga nnḓa—ha u luka mavhudzi na u ambara zwithu zwa musuku kana zwiambaro zwa maṱeleṱele—fhedzi nga hu vhe ha muthu  wa nga ngomu wa mbiluni ane a ḓinakisa nga tshiambaro tshi sa ṱahali tsha u vuḓa na nga vhulenda, zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma phanḓa ha Mudzimu.”—1 Pet. 3:1-4.

Petro o ṅwala uri munna a nga ṱuṱuwedzwa nga tsumbo yavhuḓi ya mufumakadzi wawe. Ri na honoho vhulivhisi ha lwa muya muhumbuloni, muṅwe wahashu ane a pfi Christa o lingedza u kwama mbilu ya munna wawe nga vhuḓifari hawe havhuḓi u bva tshe a lovhedzwa nga 1972. Naho munna wawe o vhuya a guda na Dziṱhanzi, ha athu u ita uri ngoho i vhe yawe. O no ya kha miṅwe ya miṱangano ya Vhukriste nahone u na vhushaka havhuḓi na vhathu vha tshivhidzoni. Na vhone vha ṱhonifha ndugelo yawe ya u ḓikhethela. Christa u lingedza hani u swikelela mbilu ya munna wawe?

“Ndo ḓiimisela u dzula ndi kha nḓila ine Yehova a ṱoḓa ndi tshi fara yone. Zwiṅwe hafhu, ndi lingedza u kunga munna wanga nga vhuḓifari havhuḓi ‘ndi songo amba nae.’ Ndi ita zwoṱhe zwine nda nga kona u itela u ita zwine a zwi ṱoḓa, tenda zwi sa lwisani na maitele a Bivhili. Nahone ndi dovha nda ṱhonifha mbofholowo yawe ya u ḓikhethela nahone nda sia mafhungo oṱhe kha Yehova.”

Vhuḓifari ha Christa vhu sumbedza ndeme ya u tendelana na zwiimo. U dzula e na mbekanyamushumo i fhaṱaho ya zwithu zwa muya, u katela u ya miṱanganoni tshifhinga tshoṱhe na u ṱanganela vhuḓinḓani ha Vhukriste tshifhinga tshoṱhe. Naho zwo ralo, u sumbedza u pfesesa, a tshi humbula uri mufarisi wawe u na ndugelo ya u funiwa na u ṋewa tshifhinga. U tendelana na zwiimo na u pfesesa ndi zwa vhuṱali kha roṱhe vhane ra vha na mashaka a si vhatendi. Bivhili i ṱalutshedza u ri: “Zwoṱhe zwi na ḓuvha ḽazwo.” Zwenezwi zwi katela tshifhinga tshine ra tshi fhedza na miraḓo ya muṱa, zwihuluhulu vhafarisi vhane vha si vhe vhatendi nga riṋe. Tshifhinga tshine ra tshi fhedza ri navho tshi ita uri ri kone u davhidzana. Tshenzhelo i sumbedza uri musi hu na vhudavhidzano havhuḓi, u ḓipfa u na vhuludu, wo khethululwa kana vivho zwi a fhungudzea.—Muh. 3:1.

Holger, we khotsi awe vha lovhedzwa nga murahu ha miṅwaha ya 20 musi miṅwe miraḓo ya muṱa yo lovhedzwa o amba uri: “Ndi zwa ndeme u sumbedza muraḓo wa muṱa uri ri a mu funa na uri ri a mu rabelela.” Christa u engedza nga uri a ‘nga si vhuye a laṱela thaula uri munna wawe u ḓo ṱanganedza ngoho nahone a vha mugwadameli wa Yehova.’ Tshifhinga tshoṱhe ri fanela u dzhia mashaka ashu a si vhatendi nga nḓila yavhuḓi, i re na fulufhelo.

Ri fanela u vha na tshipikwa tsha u vha na vhushaka ha tsini navho, u itela u vha ṋea tshibuli tsha u ḓivha ngoho, na u kwama mbilu dzavho nga mulaedza wa Bivhili. Nahone kha zwithu zwoṱhe ri fanela u vha na “muya wa u vuḓa na ṱhonifho yo dzikaho.”—1 Pet. 3:15.