Beni Israaꞌeelati layttan eti demmiyoobaapppe asirataa a woykko tammaappe issi kushiyaa tumu goynuwaa maaddanawu immanaadan azazettidosona. Xoossay eta hagaadan giis: “Intte intte gadeppe laittan laittan gakkiya katta aife ubbaappe asirataa kessite.”—Zaarettido Wogaa 14:22.

 Beni wode Xoossay Israaꞌeelatuyyo imettida Muuse Higgiyan asirataa immana koshshiyoogaa yootiis. Kiristtaaneti Muuse higgiyaa kaallenna gishshawu, asirataa immana koshshenna. (Qolasiyaasa 2:13, 14) SHin ubba Kiristtaanetikka, ‘Xoossay ufayssan immiya uraa siiqiyo gishshawu, qarettiiddi woy dosennan immiyoogaa gidennan, bantta wozanan qoppidoogaa’ keena miishshaa immiyoogan maaddana danddayoosona.—2 Qoronttoosa 9:7.

•  Asirataa xeelliyaagan “Galꞌꞌa Maachchay” woygii?

•  Asirataa xeelliyaagan “Ooratta Maachchay” woygii?

 Darotoo Galꞌꞌa Maachchaa geetettiya Geeshsha Maxaafaa shaahuwan asiratay daro sohuwan deꞌees. Hegeetuppe daroti Israaꞌeelatussi Muuse baggaara imettida Higgiyaappe simmin hanidabatuura gayttidaageeta. SHin Muuse higgiyaappe kasekka asirataabay odettido amarida sohoti deꞌoosona.

Muuse Higgiyaappe Kase

 Asirataa immida asatuppe koyroy Abraama (Abrahaama). (Doomettaabaa 14:18-20; Ibraawe 7:4) Abraami asirataa imotadan issitoo xallaa immidaba milatees. Hegee, I Saleeman kawonne qeese gidida bitaniyawu immidoogaa. Hegaappe simmin Abrahaami woy A naati asirataa immidoogaa Geeshsha Maxaafay yootenna.

 Asirataa immiis giidi Geeshsha Maxaafay yootiyo naaꞌꞌantto asi Abrahaama naꞌaa naꞌaa Yaaqooba. Xoossay A anjjikko, bawu “immiyoobaa ubbaappe tammaappe issuwaa” I Xoossawu immanawu qaalaa geliis. (Doomettaabaa 28:20-22) Yaaqoobi Xoossawu mehiyaa yarshshiyoogan he asirataa immiis giidi issooti issooti qoppoosona. Yaaqoobi ba gelido qaalaa naagidi asirataa immikkonne, ba so asay hegaadan oottanaadan giddibeenna.

Muuse Higgiyan

 Beni Israaꞌeelati goynuwaara gayttidaban maaddanawu asirataa immanaadan azazettidosona.

•   Goynuwaara gayttidabaa ubba wode oottiyo gishshawu bantta gadiyaa goyana danddayenna qeesetuyyonne hara Leewatuyyo koshshiyaabaa kunttanawu asiratay maaddiis. (Qoodaabaa 18:20, 21) Qeese gidenna Leewati asaappe asirataa ekkoosona; yaatidi “asrataappe asirataa” woy tammaappe issi kushiya qeesetussi immoosona.—Qoodaabaa 18:26-29.

•   Geeshsha Maxaafay Leewatinne hara asa ubbay goꞌettiyo naaꞌꞌantto asirataa asay layttan layttan immiyoogaa yootees. (Zaarettido Wogaa 14:22, 23) Israaꞌeelati he asirataa amarida layttatun baalaa bonchchiyo wode, qassi hara layttatun hiyyeesata maaddanawu immoosona.—Zaarettido Wogaa 14:28, 29; 26:12.

 Asirataa kessiyoy ayba ogiyaanee? Israaꞌeelati issi layttan mokkidabaappe tammaappe issi kushiyaa dummayoosona. (Wogaabaa 27:30) SHin issi uri mokkidabaa gishshaa miishshaa immanawu koyikko, a waagaa bollan xeetaappe laatamu kushiyaa gujjidi immana koshshees. (Wogaabaa 27:31) Qassi, eti ‘miizzaa gidin, dorssaa gidin, deeshshaa gidinkka, tammaappe issuwaa’ asirataa immanaadan azazettidosona.—Wogaabaa 27:32.

 Israaꞌeelati bantta mehiyaappe awugaa immanaakko dooranawu aqiyo sohuwaappe kessiyo tammantta mehiyaa dummayoosona. Eti loꞌꞌuwaa iitaa qorennan he doorido meheta immanaadan Higgee yootees. Hegaa bollikka, he mehiyaa miishshan wozana danddayokkona. (Wogaabaa 27:32, 33) SHin layttaa baalaa bonchchiyo wode imettiya naaꞌꞌantto asirataa miishshan laammana danddayoosona. Hegee Israaꞌeelati baalaa bonchchanawu adussa ogiyaa biyo wode metootennaadan maaddiis.—Zaarettido Wogaa 14:25, 26.

 Israaꞌeelati asirataa awude awude immiyoonaa? Israaꞌeelati layttan layttan asirataa immoosona. (Zaarettido Wogaa 14:22) SHin laappuntta laappuntta layttan asirataa immokkona. He layttay sambbata woy shemppo gidiyo gishshawu Israaꞌeelati kattaa zerokkona. (Wogaabaa 25:4, 5) Yaatiyo gishshawu, eti ay asiratakka immokkona. He laapppun layttatuppe heezzanttanne usuppuntta layttatun Israaꞌeelati naaꞌꞌantto asirataa hiyyeesatuyyoonne Leewatuyyo immoosona.—Zaarettido Wogaa 14:28, 29.

 Asirataa immenna uri ay qaxxayettii? Muuse Higgee asirataa immenna uri qaxxayettiyoogaa yootenna. SHin eti qaxxayettiyo gishshawu gidennan, hegee oottana bessiya loꞌꞌoba gidiyoogaa eriyo gishshawu asirataa immoosona. Israaꞌeelati asirataa immidoogaa Xoossawu yootananne I banttana anjjanaadan woossana bessees. (Zaarettido Wogaa 26:12-15) Asirataa immennan aggiyoogaa, Xoossay baappe wuuqqiyoogaadan xeellees.—Milkkiyaasa 3:8, 9.

 Asirataa immiyoogee keehi deexxiyaabee? CHii. Israaꞌeelati Xoossawu asirataa immiyaaba gidikko, I eta anjjanawunne koshshiya ubbabaa kunttidi immanawu qaalaa geliis. (Milkkiyaasa 3:10) SHin eti asirataa immennan ixxido wode Xoossay eta anjjibeenna gishshawu metootidosona. Qassi qeesetinne Leewati bantta oosuwawu simmido gishshawu goynuwaara gayttidaban eta maaddana danddayibookkona.—Nahimiyaa 13:10; Milkkiyaasa 3:7.

 Yesuusi saꞌan deꞌiyo wodekka asirataa immiyoogee Xoossawu goynniyaageetuppe koyettiyaaba. SHin Yesuusi hayqqi simmin hegee attiis.

Yesuusi saꞌan deꞌiyo wode

 Darotoo Ooratta Maachchaa giyo Geeshsha Maxaafaa shaahoy, Yesuusi saꞌan deꞌiyo wodekka Israaꞌeelati asirataa immiyoogaa aggibeennaagaa yootees. Asiratay koshshiyaaba gidiyoogaa Yesuusi yootiis; shin haymaanootiyaa kaalettiyaageeti banttappe koyettiya asirataa immikkonne, “pirddaa, maarotettaanne xillotettaa” mala, higgiyan deꞌiya keehi koshshiyaabata aggi bayido gishshawu eta seeriis.—Maatiyoosa 23:23.

Yesuusi hayqqi simmin

 Yesuusi hayqqi simmin asirataa immiyoogee attiis. Yesuusa hayqoy ‘asirataa ekkiyoogaa’ gujjin Muuse Higgee muleera attanaadan oottiis.—Ibraawe 7:5, 18; Efisoona 2:13-15; Qolasiyaasa 2:13, 14.